Maaggerommel (borborygmi): Oorzaken van rommelende geluiden

Maaggerommel, of borborygmi, verwijst naar het rommelende, grommende of gorgelende geluid dat ontstaat door de beweging van de inhoud in het maagdarmkanaal. Deze geluiden kunnen voortkomen uit zowel de maag als de dunne darm. Het rommelende geluid wordt vaak veroorzaakt door peristaltiek, de ritmische samentrekkingen van de spieren in de darmwand die helpen bij het verplaatsen van voedsel, gas, lucht en vloeistoffen door het spijsverteringsstelsel. Hoewel deze geluiden meestal onschuldig zijn en geen reden tot bezorgdheid hoeven te zijn, kunnen ze soms wijzen op onderliggende aandoeningen zoals coeliakie of diverticulitis, vooral wanneer ze gepaard gaan met andere symptomen zoals buikpijn, gewijzigde stoelgang en koorts. Medisch advies is altijd aanbevolen als maaggerommel optreedt in combinatie met andere symptomen.

• Wat is borborygmi?
• Coeliakie
• Colitis en maaggerommel
• Diverticulitis en maaggerommel
• Honger en rammelende maag
• Inslikken van lucht en rommelende buikgeluiden
• Onvolledige vertering van voedsel
• Prikkelbaredarmsyndroom en grommende maag
• Wanneer een arts raadplegen?

Wat is borborygmi?

Borborygmi is het geluid dat ontstaat door de activiteit van de gladde spieren in de wanden van de maag en de dunne darm. Wanneer deze spieren samentrekken in een reeks van bewegingen om voedsel, gas, lucht en vloeistoffen door het spijsverteringskanaal te mengen en voort te stuwen (peristaltiek), kunnen er rommelende geluiden ontstaan. Deze geluiden zijn vaak te horen met het blote oor, maar soms alleen via een stethoscoop tijdens auscultatie. Normaal gesproken zijn deze darmgeluiden een natuurlijk onderdeel van de spijsvertering en geen reden tot bezorgdheid. Echter, als ze frequent of bijzonder luid zijn, kunnen ze wijzen op een onderliggende aandoening.

Coeliakie

Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de dunne darm aanvalt na het eten van gluten, een eiwit dat voorkomt in tarwe, gerst en rogge. Dit leidt tot beschadiging van de darmvilli (darmvlokken), die essentieel zijn voor de opname van voedingsstoffen. Symptomen van coeliakie omvatten borborygmi, buikpijn, misselijkheid, en een stinkende ontlasting. De behandeling bestaat uit een strikt glutenvrij dieet, waarbij patiënten alles moeten vermijden wat gluten bevat.

Colitis en maaggerommel

Colitis is een ontsteking van de dikke darm die verschillende oorzaken kan hebben, waaronder infecties en doorbloedingstekorten. Vormen van colitis zijn onder andere infectieuze colitis (door bijvoorbeeld cytomegalovirus of Cryptosporidium), necrotiserende colitis (waarbij darmweefsel afsterft) en pseudomembraneuze colitis. Symptomen kunnen onder andere bloederige ontlasting, koude rillingen, uitdroging, diarree en koorts zijn. De behandeling hangt af van de oorzaak en kan medicijnen en een dieet op vloeibare basis omvatten, afhankelijk van de ernst en oorzaak van de colitis.

Diverticulitis en maaggerommel

Diverticulitis is een aandoening waarbij kleine uitpuilende zakjes in de dikke darm ontstoken of geïnfecteerd raken. Dit kan vaak worden veroorzaakt door een vezelarm dieet en komt vaker voor bij mensen ouder dan zestig jaar. Symptomen van diverticulitis zijn onder andere een opgeblazen gevoel, koorts, misselijkheid, en ook borborygmi. Behandeling bij milde gevallen bestaat uit rust, een warmtekussen, pijnstillers en een tijdelijk vloeibaar dieet dat geleidelijk kan worden uitgebreid naar vast voedsel. Het vermijden van voedingsmiddelen zoals bonen, erwten, grove granen en gedroogd fruit kan nuttig zijn.

Honger en rammelende maag

Wanneer iemand honger heeft, kunnen er harde, brommende geluiden ontstaan doordat de lege maag lucht en gassen bevat die rondbewegen. Ongeveer twee uur na het eten kunnen signalen naar de hersenen worden gestuurd om de maagspieren te activeren en de peristaltiek te hervatten. Dit kan leiden tot geluiden als gevolg van de bewegende lucht in de lege maag. Kleine maaltijden of snacks kunnen helpen om deze geluiden te verminderen en de honger te stillen.

Inslikken van lucht en rommelende buikgeluiden

Maaggerommel kan ook ontstaan door het inslikken van lucht tijdens het praten, eten of drinken. Dit is een veelvoorkomend fenomeen. Het gebruik van rietjes kan het inslikken van lucht vergroten, wat leidt tot meer rommelende buikgeluiden. Het vermijden van rietjes kan helpen om dit probleem te verminderen.

Onvolledige vertering van voedsel

Onvolledige vertering van voedsel kan leiden tot overmatig gas in de darmen. Dit gebeurt vaak bij het verteren van koolhydraatbevattende voedingsmiddelen zoals melk en andere zuivelproducten (lactose-intolerantie), gluten (te vinden in tarwe, gerst en rogge bij coeliakie), fruit, groenten, bonen, peulvruchten en vezelrijke volle granen. In zeldzame gevallen kunnen overmatige buikgeluiden wijzen op ernstige spijsverteringsziekten, vooral als ze gepaard gaan met symptomen zoals een opgeblazen gevoel, buikpijn, diarree of obstipatie. Voorbeelden van dergelijke ziekten zijn carcinoïde neoplasma en coeliakie.

Prikkelbaredarmsyndroom en grommende maag

Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) is een aandoening die de dikke darm beïnvloedt en vooral voorkomt bij vrouwen, vaak vanaf de vroege volwassenheid. Risicofactoren voor PDS zijn onder andere emotionele stress en een vezelarm dieet. Symptomen omvatten diarree, buikpijn en af en toe borborygmi. Regelmatige lichaamsbeweging, een verbeterde slaaproutine en een dieet dat arm is aan cafeïne kunnen helpen bij het verlichten van de symptomen. Grote maaltijden en voedingsmiddelen die de symptomen verergeren, moeten worden vermeden. Het verhogen van de vezelinname kan ook bijdragen aan verlichting van de symptomen.

Wanneer een arts raadplegen?

Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als borborygmi gepaard gaat met ernstige symptomen zoals:

• Aanhoudende of hevige buikpijn
• Bloederige of zeer pijnlijke ontlasting
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Koorts die niet verbetert
• Zware misselijkheid of braken

Deze symptomen kunnen wijzen op ernstigere aandoeningen die verdere evaluatie en behandeling vereisen.

Lees verder

• Darmgeluiden: Geluiden in darmen tijdens spijsvertering