Yogahoudingen – tittibhasana (vuurvlieghouding)

Tittibhasana (vuurvlieghouding) is een yogaoefening voor gevorderden. Een asana die veel armkracht en lenige hamstrings vergt. Een uitstekende training voor de buikspieren. Wie toegewijd de ‘vuurvlieghouding’ beoefent, krijgt stevige armen zonder er als een bodybuilder uit te zien. Een van de vele andere voordelen van tittibhasana is een beter evenwichtsgevoel en sterke rugspieren. Beoefen deze yogahouding altijd op een lege maag. Tittibhasana is een zeer uitdagende asana die het zelfvertrouwen en de vastbeslotenheid van beginners danig op de proef kan stellen.

Inhoud

• Oorsprong van tittibhasana (vuurvlieghouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van tittibhasana (vuurvlieghouding)
• Therapie

Oorsprong van tittibhasana (vuurvlieghouding)

Het Sanskriet-woord tittibha betekent ‘vuurvlieg’, maar ook insect in het algemeen. Asana wil zeggen ‘(zit)houding’ en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Tittibhasana is een oefening uit hatha-yoga en doet met enige verbeeldingskracht denken aan een vuurvliegje tijdens de vlucht. Veel yogahoudingen zijn afgeleid van de poses die een insect aanneemt in rust of in actie, zoals salabhasana (sprinkhaanhouding) en vele andere asana’s. Dit principe treft men overigens ook aan bij tai chi, het Chinese equivalent dat in vervlogen tijden zijn oorsprong vond in de Indiase yoga.

Techniek

Oefen in de beginfase bij een muur, voor of achter u. Het geeft zelfvertrouwen als u weet dat de wand u enigermate ‘opvangt’ mocht het evenwichtsgevoel u in de steek laten. Of leg kussens om u heen. Ook kunt u in de beginfase in het bijzijn van iemand anders oefenen. Let op dat het gevoel van evenwicht vanuit de buik moet komen, daar zult u telkens uw balans vinden tijdens het geleidelijk voltooien van tittibhasana.

1. Ga in tadasana (berghouding), voeten bij elkaar, handen bij de heupen aan weerszijden van het lichaam.
2. Spreid de benen tot op schouderbreedte, buig naar voren en plaats de handen bij de binnenzijde van de voeten, de gespreide vingers wijzen naar voren.
3. Zak door de knieën tot in de halve hurkhouding.
4. Breng nu de achterkant van de bovenbenen zo hoog mogelijk op de achterzijde van de bovenarmen, waarbij de voeten nog steeds de vloer raken.
5. Blijf even in deze houding. Het lichaamsgewicht rust op de tenen en de twee handpalmen.
6. Zoek de juiste balans en blijf rustig doorademen in de volledige yoga-ademhaling.
7. Nu komt het echt aan op evenwicht, op het telkens vinden van de juiste balans. Maak eventueel eerst een voet los van de vloer, daarna de andere. Blijf rustig. Beheers tittibhasana volgens de weg van de geleidelijkheid, ook al doet u er misschien maanden over. Oefen stap voor stap.
8. Doe voorzichtige pogingen om de benen helemaal te strekken. Steek de voeten recht vooruit of houd de gestrekte benen in een hoek van dertig tot vijfenveertig graden, waarbij u het onderlichaam enigermate laat zakken.
9. Houd de rug echter recht en blijf rustig doorademen, dus niet schokkerig of de adem inhouden. Kijk een paar meter voor u uit naar een punt op de vloer.
10. Kom in omgekeerde volgorde terug in de beginhouding.
11. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Het is belangrijk dat u deze yogahouding op een lege maag uitvoert, anders krijgt u daar last van tijdens het oefenen. Goede voorbereidende asana's zijn utthita trikonasana (driehoekhouding) en prasarita padottanasana (staande hoekhouding). Voor het trainen van het evenwichtsgevoel is bakasana (kraanvogelhouding) zeer geschikt. Daarnaast zijn alle yogahoudingen voor beginners van belang omdat ze u geleidelijk voorbereiden op de houdingen voor gevorderden, waaronder tittibhasana.

Beginnershoudingen
Mijd deze yogahouding als u last hebt van uw polsen, schouders, ellebogen en de gewrichten in het algemeen. Zoek dan eerst medisch advies en oefen onder leiding van een yogaleraar. Dat geldt ook als u last hebt van duizeligheid, hoge bloeddruk en als u zwanger bent. Bedenk dat tittibhasana stevige armspieren, zeer lenige hamstrings en krachtige buik- en rugspieren vereist. Oefen daarom eerst alle beginnershoudingen. Al doende bouwt u kracht, soepelheid en balans op.

Uitwerking

Tittibhasna is een uitstekende stretchoefenng die de spieren van de rug, buik en liezen traint, maar ook de hamstrings. De 'vuurvlieghouding' zorgt voor krachtige armspieren zonder dat u – wees gerust – er als een bodybuilder gaat uitzien. De mentale focus en het evenwichtsgevoel zullen op bijna wonderbaarlijke wijze verbeteren. Oefen toegewijd en toon doorzettingsvermogen. Het zal uw wilskracht ten goede komen. Ook het uithoudingsvermogen zal er wel bij varen. Verder is tittibhasana een goede cardiotraining (hart en bloedsomloop). Tittibhasana masseert de buikorganen (o.a. lever en alvleesklier) dankzij de forse buikdruk. Bovendien is deze asana een effectieve oefening om obstipatie te voorkomen.

Gezondheidsvoordelen van tittibhasana (vuurvlieghouding)

De voordelen voor de gezondheid zijn talrijk. Tittibhasana is typisch een van de houdingen die u het beste ochtends kunt uitvoeren. Het geeft een boost aan uw vitaliteit. Doe de oefening dan wel vóór het ontbijt, op een lege maag.

Hara
Het evenwichtsgevoel in tittibhasana komt vanuit de buik, ook wel hara genoemd. Het woord is in het Japanse spirituele denken een begrip. Het staat symbool voor het middelpunt, het zwaartepunt van de mens van waaruit de mentale balans en innerlijke rust zich ontvouwt. In zenmeditatie maar ook in de meditatieve yogaoefeningen is het vinden van hara, onder andere met behulp van ademoefeningen (pranayama), een van de belangrijkste doelstellingen. In hara zijn betekent dat u goed geaard bent. In tittibhasana is dat 'punt' bijna fysiek voelbaar.

Therapie

Tittibhasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Trage spijsvertering.
• Obstipatie.
• Zwakke arm-, rug-, buik- en beenspieren (hamstrings).
• Slechte mentale focus en stabiliteit.
• Verkeerde lichaamshouding.
• Gebrek aan balans, zowel fysiek als mentaal.
• Weinig energie, vermoeidheid.
• Gebrek aan wilskracht en doorzettingsvermogen.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – urdhva padmasana (in schouderstand)
• Yogahoudingen – trataka (oogoefening)