Bloed in het sperma (hematospermie): Oorzaken en symptomen
Hematospermie (hemospermie) is een symptoom waarbij kleine of grote hoeveelheden bloed in het sperma aanwezig zijn. Dit symptoom is vaak beangstigend voor mannen, maar in de meeste gevallen is dit geen teken van een ernstig medisch probleem en komt dit maar één of twee keer voor. Het is echter ook mogelijk dat een ziekte, infectie of medische procedure aan de basis liggen van het bloed in het sperma. Wanneer het bloed in het sperma niet gepaard gaat met een bekende afwijking of zorgwekkende symptomen zoals pijn bij het plassen en koorts, is een behandeling niet nodig. De symptomen verdwijnen vaak spontaan. Ligt een medische aandoening aan de basis van hematospermie, dan behandelt de arts deze ziekte. Afhankelijk van de oorzaak is het bloed in de urine een éénmalig symptoom of houdt dit diverse weken aan. Wanneer het onderliggende probleem een succesvolle behandeling krijgt, verdwijnt het symptoom meestal ook.
Oorzaken en risicofactoren van bloed in het sperma
Bij mannen jonger dan veertig jaar die niet kampen met andere symptomen en niet lijden aan een risicofactor voor een onderliggende ziekte, verdwijnt het bloed in het sperma vaak vanzelf. Voor oudere mannen die kampen met één of meer risicofactoren en/of andere symptomen, is vaak wel een onderliggende oorzaak bekend die een medische behandeling behoeft. Bij circa 15% van de mannen is de oorzaak van hematospermie niet te achterhalen. Is de oorzaak wel bekend, dan is dit vaak te wijten aan:
- bloedvatproblemen. Alle delicate structuren die betrokken zijn bij de zaadlozing bevatten bloedvaten. Wanneer hieraan schade ontstaat, ontstaat bloed in het sperma.
- een hiv-infectie
- een hoge bloeddruk (hypertensie)
- een infectie of ontsteking van de prostaat, de urethra (plasbuis), de epididymis (bijbal), de vas deferens (zaadleider), de zaadblaasjes (voegen vocht toe aan het sperma). Voorbeelden hiervan zijn:
- epididymitis: pijnlijke ontsteking van de bijbal
- orchitis: ontsteking van de teelbal (teelbalontsteking)
- een leverziekte
- een obstructie (blokkade): Alle kleine buisjes of kanalen in het voortplantingskanaal zijn mogelijk geblokkeerd. Hierdoor breken bloedvaten en komen kleine hoeveelheden bloed vrij. goedaardige prostaathypertrofie (vergroting van de prostaat) zorgt voor het afknellen van de urethra en is geassocieerd met bloed in het sperma.
- een prostaatbiopsie
- een prostaattumor, kanker of poliepen in het voortplantingsstelsel
- een seksueel overdraagbare aandoening zoals gonorroe of chlamydia of een andere virale of bacteriële infectie
- een verwonding van de urethra (plasbuis)
- leukemie
- medische procedures zoals een vasectomie (sterilisatie bij de man), injecties voor aambeien (gezwollen aderen in anus met rectale bloedingen) en radiotherapie
Symptomen
Afhankelijk van de oorzaak kunnen andere symptomen optreden:
Alarmsymptomen
Wanneer mannen meermaals bloed in het sperma hebben, één of meer geassocieerde symptomen hebben, is een bezoek aan de arts aangewezen.
Diagnose en onderzoeken
Om bloed in het sperma te diagnosticeren, doorloopt de arts een volledige
medische geschiedenis van de patiënt. De arts voert daarna een lichamelijk onderzoek uit. Hij onderzoekt de geslachtsdelen op de aanwezigheid van
knobbels of een zwelling. Vervolgens voert hij een
digitaal rectaal onderzoek om de prostaat te controleren op zwelling, gevoeligheid en andere symptomen. Een
urineonderzoek, een
cystoscopie (inwendig kijkonderzoek van de blaas), een
prostaatechografie, een
CT-scan en/of een
MRI-scan zijn ook nog inzetbaar. Als de arts
prostaatkanker (vaak geen symptomen, soms
plasproblemen) of een andere vorm van kanker vermoedt, is een prostaatbiopsie nodig om het weefsel op de aanwezigheid van kankercellen te beoordelen.
Behandeling voor bloed in sperma
De arts behandelt de bekende oorzaak van hematospermie. Infecties veroorzaakt door bacteriën behandelt hij met
antibiotica. Voor sommige ontstekingen zijn ontstekingsremmende
medicijnen nodig. Antihypertensiva zijn medicijnen die hypertensie (een hoge bloeddruk) behandelen. Verder zet de arts
kankerbehandelingen in wanneer sprake is van kanker.
Prognose van hematospermie
Het bloed in het sperma houdt enkele dagen tot weken aan, afhankelijk van de oorzaak van het bloed en de eventuele stolsels in de zaadblaasjes. Wanneer bloed in sperma afkomstig is van een recente urologische procedure, zoals een prostaatbiopsie, verdwijnt het symptoom meestal spontaan binnen enkele weken. Bij jongere mannen komt bloed in het sperma soms één of twee keer voor om daarna niet meer te verschijnen en te verdwijnen zonder behandeling.
Complicaties van symptoom bij mannen
Bloed in het sperma is soms een symptoom van kanker van de testikels (
testikelkanker), blaas (
blaaskanker) en andere voortplantings- en urinewegorganen. Vooral oudere mannen met risicofactoren voor kanker moeten daarom een grondig onderzoek krijgen wanneer ze bloed in het sperma hebben. Onbehandelde kanker is een levensbedreigende ziekte.