Perirenaal abces: Pus in gebied rond nieren door infectie

Een perirenaal abces is een zakje gevuld met pus dat zich rond (peri) één of beide nieren (renaal) bevindt. Een urineweginfectie is meestal de oorzaak van deze abcesvorming. Buikpijn, koorts, vermoeidheid en rillingen zijn enkele bekende tekenen van perirenale abcessen. Wanneer een patiënt kampt met een abces in het gebied rond de nier, moet de arts het abces afvoeren. Zeer sporadisch is ook een operatie nodig om het abces of zelfs de nier te verwijderen. Daarnaast is een antibioticakuur noodzakelijk. Dankzij een snelle diagnose en behandeling is de prognose voor patiënten met een perirenaal abces uitstekend, maar onbehandeld ontstaan soms ernstige complicaties.

• Oorzaken: Door infectie in gebied rond nieren
• Risicofactoren voor perirenale abcessen
• Nierstenen
• Andere risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Verwijdering van ophoping van pus
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van perirenaal abces
• Praktische tips voor het omgaan met een perirenaal abces
• Medische opvolging en behandeling
• Herstel en preventieve maatregelen
• Misvattingen rond perirenaal abces
• Perirenaal abces komt alleen voor bij mensen met nierproblemen
• Perirenaal abces is altijd het gevolg van een infectie van de blaas of urinewegen
• Pijn in de onderbuik is altijd een teken van een perirenaal abces
• Een perirenaal abces gaat altijd gepaard met koorts
• Antibiotica zijn altijd voldoende om een perirenaal abces te behandelen
• Perirenaal abces heeft geen invloed op andere organen
• Perirenaal abces heeft altijd een slechte prognose

Oorzaken: Door infectie in gebied rond nieren

Bij een perirenaal abces hoopt pus zich op rond één of beide nieren. De meeste perirenale abcessen zijn het gevolg van urineweginfecties die in de blaas beginnen. Ze verspreiden zich vervolgens naar de nier (pyelonefritis) en naar het gebied rond de nier. Chirurgie in de urinewegen of het voortplantingssysteem of een bloedbaaninfectie (sepsis) zijn andere mogelijke oorzaken van een perirenaal abces.

Volgende micro-organismen veroorzaken de infectie:

• Clostridium, Bacteroides en Actinomyces
• een enterokokkeninfectie (zeer sporadisch)
• Escherichia coli, Proteus-soort en Staphylococcus aureus (meestal)
• gramnegatieve bacteriën, zoals Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas, Serratia en Citrobacter-soorten
• schimmels, zoals Candida-soorten en Mycobacterium tuberculosis

Risicofactoren voor perirenale abcessen

Nierstenen

Nierstenen vormen de grootste risicofactor voor een abces in het gebied rond de nier. Nierstenen komen voor bij 20% tot 60% van de patiënten met een perirenaal abces. De stenen zorgen voor een verstopping van de urinestroom. Dit biedt een plek om een infectie te laten groeien. Bacteriën hechten zich aan de stenen. Antibiotica zijn niet in staat om de bacteriën op deze locatie te doden.

Andere risicofactoren

Andere risicofactoren voor een perirenaal abces zijn onder andere:

• afwijkingen aan de urinewegen
• chirurgie aan de urinewegen
• een trauma
• een zwangerschap
• het intraveneus (via een ader) gebruik van medicatie
• ongecontroleerde diabetes mellitus (suikerziekte)

Symptomen

Een patiënt met een perirenaal abces ervaart de volgende mogelijke tekenen:

• koorts
• pijn in de flank (zijkant van de buik) of buik, die zich uitstrekt tot in de lies of in het been
• koude rillingen
• vermoeidheid
• zweten

Alarmsymptomen

De patiënt moet contact opnemen met de arts als hij een geschiedenis heeft van nierstenen en één of meer van de volgende tekenen ontwikkelt:

• buikpijn
• een brandend gevoel bij het plassen
• een urineweginfectie
• koorts
• rillingen

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts bemerkt gevoeligheid in de rug of de buik van de patiënt bij het lichamelijk onderzoek. Hij voert enkele onderzoeken uit om de diagnose te bevestigen:

• een bloedonderzoek
• een CT-scan van de buik
• een echografie van de buik
• een urineonderzoek / een urinecultuur

Differentiële diagnose
Perirenaal abces kan verward worden met andere soorten abcessen, zoals:

• Hepatisch abces: Een abces in de lever dat kan worden veroorzaakt door een infectie of andere aandoeningen van de lever.
• Retroperitoneaal abces: Een abces dat zich in de ruimte achter het buikvlies bevindt en kan ontstaan door infecties of trauma.

Behandeling: Verwijdering van ophoping van pus

De arts plaatst een katheter door de huid om het pus van het abces af te voeren (draineren). Soms is een operatie nodig om het perirenaal abces te verwijderen. De patiënt krijgt voorts eerst intraveneus antibiotica toegediend. Wanneer de patiënt begint te herstellen van de infectie, is een orale (via de mond) inname van antibioticatabletten aanbevolen. Het abces verdwijnt mogelijk niet bij een patiënt met nierstenen. De arts moet dan de infectie via een chirurgische ingreep verwijderen. In zeldzame gevallen moet de arts hiervoor de nier verwijderen (nefrectomie). Een chirurgische verwijdering van de nier is soms ook nodig wanneer het perirenaal abces terugkomt of ernstige nierschade aanwezig is.

Naast de medische behandeling kunnen ondersteunende therapieën nuttig zijn:

• Pijnbestrijding: Gebruik van pijnstillers om het ongemak en de pijn te verlichten die gepaard gaan met een perirenaal abces.
• Voeding en hydratatie: Zorg voor voldoende hydratatie en een evenwichtig voedingspatroon om het herstel te bevorderen.

Prognose

Dankzij de snelle diagnose en behandeling van een perirenaal abces zijn meestal goede resultaten te verwachten. De arts moet wel nierstenen behandelen om verdere infecties bij de patiënt te voorkomen. In zeldzame gevallen verspreidt de infectie zich buiten het niergebied en in de bloedbaan, hetgeen mogelijk leidt tot de dood.

Complicaties

Soms ontstaan complicaties zoals schade aan de nieren met een permanent verlies van de nierfunctie. Ook septikemie, een infectie van de bloedbaan, is een mogelijke complicatie van perirenale abcesvorming.

Preventie van perirenaal abces

Een patiënt met nierstenen vraagt aan de arts wat de beste behandeling is om een perirenaal abces te voorkomen. Als een patiënt een urologische ingreep ondergaan heeft, moet hij het operatiegebied zo schoon mogelijk houden.

Praktische tips voor het omgaan met een perirenaal abces

Medische opvolging en behandeling

Een perirenaal abces is een ernstige infectie rond de nieren. Het belangrijkste is om je behandeling strikt op te volgen. Als je antibiotica voorgeschreven krijgt, zorg er dan voor dat je de kuur volledig afmaakt, ook als je je al beter voelt. Onvolledige behandelingen kunnen ervoor zorgen dat de infectie terugkomt.

Als je een drainageprocedure moet ondergaan, volg dan nauwgezet de instructies van je arts. Zorg ervoor dat je eventuele wonden goed schoonhoudt en let op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling of koorts. Als je iets ongewoons opmerkt, aarzel dan niet om direct contact op te nemen met je arts.

Herstel en preventieve maatregelen

Tijdens je herstel is rust cruciaal. Geef jezelf de tijd om te herstellen en forceer niets. Als je je beter voelt, kun je lichte beweging overwegen, zoals wandelen. Dit helpt om je bloedcirculatie te verbeteren en je algehele conditie op te bouwen.

Het drinken van voldoende water helpt om je nieren gezond te houden, maar volg altijd het advies van je arts. Een evenwichtig voedingspatroon, rijk aan groenten, fruit en volle granen, kan je immuunsysteem versterken en je helpen sneller te herstellen.

Om een herhaling van een perirenaal abces te voorkomen, is het belangrijk om urineweginfecties tijdig te behandelen. Let op symptomen zoals een branderig gevoel bij het plassen of troebele urine. Vermijd ook risicofactoren zoals roken en zorg voor een goede hygiëne. Vraag je arts om advies over verdere preventieve maatregelen die specifiek op jouw situatie van toepassing zijn.

Misvattingen rond perirenaal abces

Een perirenaal abces is een pijnlijke en potentieel gevaarlijke infectie die zich rond de nieren ontwikkelt. Het is belangrijk om enkele veelvoorkomende misvattingen te begrijpen die het moeilijk kunnen maken om de juiste diagnose te stellen en behandeling te starten.

Perirenaal abces komt alleen voor bij mensen met nierproblemen

Hoewel mensen met bestaande nierproblemen zoals nierstenen of nierziekten een verhoogd risico hebben, kan een perirenaal abces ook voorkomen bij mensen zonder voor de hand liggende nierproblemen. Het kan het gevolg zijn van een infectie die zich vanuit andere delen van het lichaam verspreidt, zoals de urinewegen, of zelfs een ontsteking door een andere infectie.

Perirenaal abces is altijd het gevolg van een infectie van de blaas of urinewegen

Hoewel infecties van de urinewegen of de blaas vaak de oorzaak zijn van een perirenaal abces, zijn er ook andere mogelijke oorzaken. Bacteriën kunnen zich via de bloedbaan verspreiden of het resultaat zijn van een verwonding of operatie die het perirenaal gebied heeft aangetast. Het is dus niet altijd gelinkt aan infecties van de darmen of urinewegen.

Pijn in de onderbuik is altijd een teken van een perirenaal abces

Pijn in de onderbuik kan een symptoom zijn van een perirenaal abces, maar de pijn kan ook op andere gebieden van het lichaam worden gevoeld, afhankelijk van de locatie en omvang van het abces. In sommige gevallen kan de pijn zich uitbreiden naar de rug of de zijkanten van het lichaam, wat het moeilijker maakt om de oorzaak precies te lokaliseren.

Een perirenaal abces gaat altijd gepaard met koorts

Hoewel koorts een veelvoorkomend symptoom is van een perirenaal abces, komt het niet altijd voor. Sommige patiënten ervaren mogelijk geen koorts of hebben alleen milde symptomen. Dit kan de aandoening moeilijker te diagnosticeren maken, vooral als andere symptomen, zoals pijn en algemene malaise, niet direct worden herkend.

Antibiotica zijn altijd voldoende om een perirenaal abces te behandelen

Antibiotica zijn een essentieel onderdeel van de behandeling van een perirenaal abces, maar alleen medicatie is vaak niet genoeg. In veel gevallen is een chirurgische ingreep noodzakelijk om het abces te drainen en de infectie volledig te verwijderen. Een combinatie van antibiotica en chirurgie is vaak vereist voor een succesvolle behandeling.

Perirenaal abces heeft geen invloed op andere organen

Een perirenaal abces kan wel degelijk invloed hebben op andere organen, vooral als de infectie zich verspreidt. Als het abces niet tijdig wordt behandeld, kan de infectie zich verspreiden naar de lever, de oxels, of zelfs de bloedbaan, wat kan leiden tot sepsis, een levensbedreigende aandoening.

Perirenaal abces heeft altijd een slechte prognose

Met de juiste en tijdige behandeling heeft een perirenaal abces niet per se een slechte prognose. De meeste patiënten herstellen volledig met antibiotica en een geschikte chirurgische ingreep. Het is belangrijk om de symptomen vroegtijdig te herkennen en behandeling te zoeken om complicaties te voorkomen.

Lees verder

• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren