Zenuwinzinking: Geestelijke gezondheidscrisis

Een zenuwinzinking (mentale instorting) is een ouderwetse term voor een patiënt die lijdt aan een extreme reactie op een stressvolle situatie. Soms wordt de term zenuwinzinking gebruikt om te verwijzen naar en patiënt met een psychische aandoening, zoals angst, een depressie, fobische reacties of zelfs een psychotische episode. Normale gebeurtenissen in het gezinsleven, zoals trouwen lokken mogelijk extreme reacties uit bij kwetsbare patiënten, wat dan kan worden omschreven als een zenuwinzinking. Ook negatieve gebeurtenissen zoals een scheiding leiden tot de psychische aandoening. Bekende symptomen zijn constant huilen, rusteloosheid en zelfmoordgedachten. Bij milde symptomen is afleiding en ondersteuning van familieleden belangrijk, maar bij ernstige symptomen is professionele hulp noodzakelijk. Door goed voor zichzelf te zorgen, is het mogelijk om het risico op een zenuwinzinking te verlagen.

• Oorzaken: Toename stress en slechte copingmechanismen
• Symptomen van zenuwinzinking
• Fysiek
• Mentaal
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van geestelijke gezondheidscrisis
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van psychische aandoening
• Preventie van mentale instorting

Oorzaken: Toename stress en slechte copingmechanismen

Een zenuwinzinking is een geestelijke gezondheidscrisis. Deze crisis doet zich voor wanneer een patiënt niet langer in staat is om met stress of druk om te gaan. Gedurende deze tijd is de patiënt niet langer in staat zijn om normaal te functioneren en zal hij veel angst en stress ervaren. De oorzaak en ernst van de psychische crisis variëren van patiënt tot patiënt. Hoogstwaarschijnlijk is er een toename van stress en een gebrek aan gezonde copingmechanismen om de stress onder controle te krijgen. Enkele andere oorzaken van een zenuwinzinking zijn:

• een angststoornis
• een baby krijgen
• een fysieke aanval
• een overlijden van een familielid
• een recente diagnose van een ziekte of letsel
• een scheiding
• financiële problemen
• trouwen
• naar een rust- en verzorgingstehuis gaan
• op pensioen gaan
• werkgerelateerde stress

Symptomen van zenuwinzinking

De symptomen zijn variabel en bestaan uit fysieke en mentale tekenen.

Fysiek

Volgende fysieke klachten komen mogelijk tot uiting bij een zenuwinzinking.

• ademhalingsproblemen / kortademigheid
• bevingen
• constant huilen
• duizeligheid
• een gebrek aan eetlust of juist een toename van de eetlust
• een hoge bloeddruk
• een laag libido
• een onsamenhangende spraak
• klamme handen
• maagklachten
• pijn op de borst
• slapeloosheid
• spierspanning
• trillingen / bevingen

Mentaal

Een zenuwinzinking gaat ook gepaard met volgende mogelijke symptomen

• agitatie (rusteloosheid)
• angst
• apathie (gebrek aan motivatie in het leven)
• depressieve gevoelens
• een slechte zelfzorg
• extreem verdriet
• hallucinaties
• manisch gedrag
• middelenmisbruik: alcohol, voedsel, drugs, seks, … om een leegte op te vangen of te vullen
• paniekaanvallen
• paranoïde wanen
• sociale isolatie
• stemmingswisselingen (vaak extreem)
• zelfmoordgedachten

Diagnose en onderzoeken

Een zenuwinzinking is niet langer een erkende medische term, dus technisch gezien is er geen manier om een ​​zenuwinzinking te diagnosticeren. Een professional in de geestelijke gezondheidszorg identificeert bijdragende factoren of medische aandoeningen die mogelijk leiden de zogenaamde zenuwinzinking. Hij stelt hiervoor vragen over de aanwezige klachten. Verder is een medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek van de patiënt nodig.

Behandeling van geestelijke gezondheidscrisis

Het is belangrijk om in een vroeg stadium ondersteuning te zoeken in plaats van in een later stadium. Geestelijke gezondheidsproblemen zijn gemakkelijker aan te pakken als ze minder ernstig zijn. Enkele zelfzorgadviezen verlichten milde symptomen, maar het een zenuwinzinking vereist steeds een professionele medische behandeling.

Zelfzorg

De omgeving van een patiënt kan met enkele adviezen de symptomen van een milde zenuwinzinking verlichten. Als een familielid of vriend namelijk in nood is en de symptomen vrij mild zijn, bijvoorbeeld huilen en een slecht humeur, is het nuttig om bij de patiënt te blijven en naar hem te luisteren (zonder oordeel!) totdat hij zich beter voelt. Een ondersteunende persoon kan ook aanbevolen om afleiding te zoeken door bijvoorbeeld naar een film te kijken, te gaan sporten of yoga te beoefenen.

Professionele medische behandeling

Omdat de oorzaak en ernst van een zenuwinzinking verschillend is voor elke patiënt, is een professionele behandeling echter de sleutel tot het aanpakken van de oorzaak. Deze geestelijke gezondheidscrisis verdwijnt namelijk niet vanzelf. Er is anno oktober 2020 geen algemene behandeling bekend voor een zenuwinzinking, omdat elke patiënt anders is. Volgende (combinaties van) behandelingen zijn mogelijk:

• cognitieve gedragstherapie
• familiale en systemische psychotherapie: Dit is vooral nuttig als de symptomen verband houden met een gebeurtenis in het gezin of moeilijkheden in familierelaties.
• medicatie
• ondersteunende psychotherapie / psychotherapeutische begeleiding

Patiënten met een zeer ernstige zenuwinzinking bezoeken best de spoedafdeling van het ziekenhuis bellen een ambulance.

Prognose van psychische aandoening

Een zenuwinzinking houdt enkele uren of een paar weken aan. Hoe langer de zenuwcrisis duurt, hoe nadeliger de effecten kunnen zijn op het welzijn van de patiënt.

Preventie van mentale instorting

Het is belangrijk om goed voor zichzelf te zorgen, want dan kunnen mensen beter een positieve geestelijke gezondheid behouden. Zelfzorg om een zenuwinzinking te voorkomen, bestaat uit het verlichten van stress. Volgende tips zijn bruikbaar:

• een gezonde en gevarieerde voeding eten zonder cafeïne en met beperkt alcoholgebruik
• gezonde slaappatronen creëren
• hobby's of plezierige activiteiten beoefenen
• met een psychotherapeut praten (indien nodig)
• met familie en vrienden afspreken
• regelmatig een pauze nemen
• regelmatige lichaamsbeweging beoefenen
• yoga en mindfulness beoefenen

Lees verder

• Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis
• Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress
• Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn
• Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen
• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Vorm van psychotherapie