Weegbree: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen weegbree

Weegbree (Plantago) is een geslacht uit de weegbreefamilie (Plantaginaceae) en is een medicinale plant die onopvallend langs de weg groeit. Iedereen heeft wel eens wegbree gezien (misschien zonder dat je weet dat het weegbree is), maar er zijn maar weinig mensen bekend met de genezende kracht van deze plant. De weegbree kan zowel inwendig als uitwendig worden gebruikt voor een breed scala aan klachten. De bladeren zijn het belangrijkste onderdeel dat wordt gebruikt voor medicinale doeleinden. Deze medicinale plant wordt over het algemeen goed verdragen en heeft een pijnstillend, hemostatisch (bloedstollend), wondhelend, schimmelwerend, ontstekingsremmend en krampstillend effect. Je kunt zeggen dat de onopvallende plant die door veel mensen wordt beschouwd als een onkruid, een heus natuurwonder is.

• Wat is weegbree?
• Soorten weegbree
• Medicinale plant en toepassing in de keuken
• Groei en bloei
• Voorkomen
• Inhoudsstoffen van de weegbree
• Inhoudsstoffen
• Werking
• Gebruikte plantendelen
• Gezondheidsvoordelen van weegbree
• Toepassingen
• Weegbreethee
• Weegbreesnoep
• Weegbreesiroop
• Weegbreesap
• Zaden
• Weegbreewortel
• Gebruik in de keuken
• Recept: Weegbreethee maken

Wat is weegbree?

Soorten weegbree

De generieke naam 'weegbree' is met name van toepassing op de gewone weegbree (de Grote weegbree, of Plantago major L.). Als locatie geeft hij de voorkeur aan paden met verdichte en zuurstofarme grond. Er zijn verschillende soorten weegbree. In Nederland komen de volgende soorten voor:

• Getande weegbree
• Grote weegbree
• Hertshoornweegbree
• Ruige weegbree
• Smalle weegbree
• Zandweegbree
• Zeeweegbree

Medicinale plant en toepassing in de keuken

De weegbree wordt al sinds lange tijd gewaardeerd als medicinale plant. De weegbree wordt uitwendig gebruikt voor wondbehandeling en inwendig voor ziekten van de bovenste luchtwegen, bronchitis en astma. Ook is het bekend dat een ooglotion van weegbreebladeren op vermoeide ogen een heilzaam effect heeft. Wegbree kan ook worden gebruikt in de keuken. De verse bladeren van weegbree kunnen worden toegevoegd aan salades en soepen.

Groei en bloei

Afhankelijk van de locatie en het type kan de meerjarige weegbree een hoogte bereiken van 10 tot 60 cm. De bladeren van deze medicinale plant zijn gerangschikt in een basisrozet. De weegbree bloeit tussen mei en oktober. De bloemen van de weegbree staan in een lang gesteelde, lange of korte aar en hebben meestal een stamper en meeldraden.

Voorkomen

Het is een plant die overal te vinden is en zich vanzelf verspreidt. In Nederland groeit weegbree langs de randen van weiden en bermen en kan het zelfs gedijen tussen straatstenen. Veel mensen zien weegbree ten onrechte aan voor onkruid. De plant is wintervast en vermenigvuldigt zich door het stuifmeel dat wordt verspreid door insecten of de wind.

Inhoudsstoffen van de weegbree

Inhoudsstoffen

Belangrijke inhoudsstoffen van de weegbree zijn ridoid glycosiden zoals aucubine, catalpol, asperuloside, slijmstoffen, tannines, silica en saponinen (ook wel zeepstoffen genoemd).

Werking

De werkzame stoffen in de weegbree hebben een samentrekkend, slijmoplossend, bloedzuiverend, verzachtend en diuretisch effect.

Gebruikte plantendelen

In de natuurlijke geneeskunde wordt de gehele plant, het verse sap, de wortels en de bladeren van de weegbree gebruikt. De verzamelde planten moeten snel en voorzichtig in de schaduw worden gedroogd.

Gezondheidsvoordelen van weegbree

Binnen de plantengeneeskunde wordt weegbree voor de volgende doeleinden gebruikt:

• vasculaire letsels
• bloedende wonden
• blauwe plekken
• infecties
• hoesten
• bronchitis
• hoofdpijn
• insectenbeten
• ontsteking van het slijmvlies
• striae
• zonnebrand
• oppervlakkige brandwonden
• zweren
• blaasjes
• wratten
• likdoorns
• bloedend tandvlees

Het helende effect van weegbree is veelzijdig. De (smalle) weegbree heeft bij inwendig gebruik een antibacteriële en ontgiftende werking, hetgeen een positief effect heeft op de lever en het bloed. Je kunt het gebruiken om darmschimmels te behandelen. Een afwijkende samenstelling van darmschimmels blijkt geassocieerd te zijn met een prikkelbare darm. Bij uitwendig gebruik is de weegbree onmisbaar bij wonden en huidbeschadigingen en dit komt door de hemostatische en antibacteriële actieve ingrediënten in de plant. Als je een blad plukt, kun je het sap van het blad op de wond wrijven. Hetzelfde geldt voor een insectenbeet, brandwonden en huidschimmels.

Toepassingen

Weegbree is ontzettend veelzijdig. Je kunt het rauw eten, je kunt het vocht van het blad gebruiken, je kunt het gekookt eten, er thee of siroop van maken, of een kompres, tinctuur, olie en zalf van maken.

Weegbreethee

Voor een kopje thee neem je 1-2 theelepels gedroogde of verse bladeren. Een kopje weegbreethee 's morgens en' s avonds versterkt het immuunsysteem en je kunt verkoudheid ermee behandelen. Een beetje sterkere thee is erg goed om ermee te gorgelen tegen zweertjes in de mond, keelpijn en hoesten. De thee is ook geschikt voor de behandeling van darmschimmels.

Weegbreesnoep

Weegbreesnoep is gunstig voor de keel en keelpijn bij verkoudheid. Op internet staan diverse recepten om zelf weegbreetoffees te maken.

Weegbreesiroop

Weegbreesiroop met honing is kant-en-klaar verkrijgbaar en helpt goed bij verkoudheden en keelpijn. Het is vaak minimaal 3 maanden houdbaar na opening.

Weegbreesap

Weegbreesap bevat alle actieve ingrediënten van natuurlijke verse weegbree. Het is verzachtend voor het mond- en keelslijmvlies. Het sap in de bladeren is ook zeer geschikt voor uitwendig gebruik. Wanneer je een vers blad vouwt en uitknijpt, komt er een sap uit dat je direct op de gewenste plek kunt aanbrengen. Dit is hoe het wonden geneest, tegen wratten werkt, gunstig is voor zonnebrand en andere brandwonden. De verse bladeren in een schoen voorkomen blaarvorming.

Zaden

De weegbreezaden zijn bijzonder effectief voor spijsverteringsproblemen en om gewichtsverlies te bevorderen. Ze zijn bij drogisterijen verkrijgbaar in capsulevorm.

Weegbreewortel

Kauwen op de wortel helpt bij mondontstekingen en keelontstekingen.

Gebruik in de keuken

Op culinair vlak is weegbree een uiterst veelzijdige plant die op talloze manieren kan worden aangewend. Weegbree is gewoon rauw te eten. Je kunt het vaak gebruiken in verschillende recepten in plaats van spinazie of sla. De bladeren van de weegbree kunnen ook worden gekookt. De smaak doet denken aan bospaddenstoelen en smaakt aangenaam fris. Met pasta kan een lekkere pesto gemaakt worden. De verse bladeren passen goed bij salade of als specerij bij verschillende gerechten. Als je wat blaadjes in een glas honing mengt, heb je na een paar weken een lekkere spread.

Recept: Weegbreethee maken

De onweerstaanbare kwaliteiten van weegbreethee, met zijn vermogen om ontstekingen te verminderen en bacteriën te doden, maken het een heilzaam middel bij talloze ademhalingsproblemen, variërend van keelpijn tot verkoudheid.

Benodigdheden:

• 2 riante handenvol vers geplukte weegbreebladeren
• 1 liter (bron)water
• 1 lepel honing

Instructies:

• Was de weegbreebladeren secuur en snij ze vervolgens in stukjes.
• Breng het water aan de kook in een pannetje.
• Doe de in stukjes gesneden weegbreebladeren in het kokende water.
• Laat het mengsel zo'n 10 minuten zachtjes sudderen op laag vuur.
• Haal de pan van het vuur en laat het mengsel enigszins afkoelen.
• Zeef de thee om de bladeren te verwijderen.
• Voeg desgewenst een scheutje honing toe naar smaak.
• Serveer de weegbreethee, warm of gekoeld, en profiteer van de weldadige gezondheidsvoordelen.

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen
• Echt lepelblad: gezondheidsvoordelen en werkzame stoffen
• Malrove: gezondheidsvoordelen & toepassingen (thee/tinctuur)
• Paardenbloem: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Noten en zaden: gezondheidsvoordelen en voedingsstoffen