IJzertekort: symptomen, oorzaak, behandeling & complicaties

IJzergebrek of ijzertekort symptomen zijn moeheid, een gebrek aan energie, jeuk en haaruitval. IJzer is een mineraal en één van de componenten van hemoglobine, de stof in rode bloedcellen die zuurstof helpt te transporteren door het hele lichaam. Als je niet genoeg ijzer binnenkrijgt (en/of te veel ijzer verliest), kan je lichaam niet voldoende hemoglobine aanmaken, waardoor je bloedarmoede krijgt. IJzertekort symptomen zijn onder meer moeheid, bleke huid, rusteloze benen, snel buiten adem zijn, hoofdpijn, angst, haaruitval, een pijnlijke tong, een snelle hartslag en lepeltjesnagels. Een ijzertekort wordt behandeld met ijzersuppletie. Daarnaast is het belangrijk dat ook de oorzaak van het ijzertekort wordt vastgesteld, zodat deze behandeld kan worden.

• Wat is ijzer?
• Twee hoofdvormen van ijzer
• Heemijzer en non-heemijzer
• Waarom is ijzer zo belangrijk?
• Heemijzer: de VIP van ijzerbronnen
• Non-heemijzer: plantaardige krachtpatsers
• Voorkomen is beter dan genezen
• Bronnen van ijzer
• In vogelvlucht
• Tabel: belangrijkste bronnen van ijzer
• Oorzaken van een ijzertekort
• Bloedverlies
• Een gebrek aan ijzer in je dieet
• Een onvermogen om ijzer te absorberen
• Zwangerschap
• Sporten
• Risicogroepen ijzertekort
• Vrouwen in hun menstruatieperiode
• Vrouwen die zwanger zijn of vrouwen die borstvoeding geven
• Jongeren onder de 22 jaar
• Vegetariërs en veganisten
• Risicofactoren voor ijzertekort
• Symptomen van ijzertekort: jeuk, haaruitval, hoofdpijn, moe
• Moe en uitgeput
• Bleke huid
• Rusteloze benen
• Jeuk
• Hoofdpijn
• Snel buiten adem zijn
• Lepeltjesnagels
• Angst
• Haaruitval
• Pijnlijke tong
• Verhoogde hartslag
• Onregelmatige hartslag
• Een ijzertekort niet zelf diagnosticeren
• Onderzoek en diagnose: Hoe weet je of je een ijzertekort hebt?
• Symptomen herkennen: de eerste stap
• Bloedonderzoek: wat wordt gemeten?
• Onderliggende oorzaken achterhalen
• Innovatieve technieken: kijken naar de toekomst
• Anamnese: het verhaal achter de cijfers
• Wat kun je zelf doen?
• Behandeling van een ijzertekort
• Complicaties

Wat is ijzer?

Ijzer. Dat klinkt meteen als iets stoers, toch? Maar dit mineraal doet veel meer dan alleen kracht uitstralen. Het is een absolute lifesaver voor je lichaam. Ijzer is namelijk de baas als het gaat om zuurstoftransport. Het helpt rode bloedcellen om zuurstof naar al je weefsels te brengen, van je hersenen tot je kleine teen. Zonder ijzer zou je lichaam simpelweg stilvallen – als een trein zonder brandstof.

• Neem nou Anne. Ze voelde zich de laatste tijd slap, kon haar bed nauwelijks uitkomen en had steeds van die rare koude handen, zelfs midden in de zomer. Wat bleek? Haar ijzervoorraden waren flink uitgeput. Met een beetje extra aandacht voor haar voeding en wat hulp van haar huisarts, kwam ze weer op gang. Het is een klein voorbeeld, maar laat zien hoe cruciaal dit mineraal is.

Ijzer komt in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit in dierlijke producten zoals vlees en vis. Dat is het soort dat je lichaam makkelijk opneemt, alsof het speciaal voor jou ontworpen is. Non-heemijzer vind je in plantaardige bronnen zoals bonen, linzen, en spinazie. Fantastisch voor vegetariërs en veganisten, maar je moet het slim combineren met vitamine C (denk: een scheutje citroensap over je linzensalade) om de opname te boosten.

Naast zuurstoftransport heeft ijzer ook een vinger in de pap bij je energieniveau, immuunsysteem en hersenfunctie. Een tekort kan je flink uit balans brengen. Denk aan vermoeidheid, concentratieproblemen en dat bleke, lusteloze gevoel. Maar aan de andere kant: te veel ijzer kan ook schadelijk zijn. Het is een kwestie van balans – niet te weinig, maar zeker ook niet te veel.

Het mooie is dat ijzer een plek heeft in talloze voedingsmiddelen. Van malse biefstuk tot een eenvoudige volkoren boterham: het zit overal een beetje verstopt. En ja, zelfs die oude vertrouwde appel met rozijnen kan bijdragen. Maar let op! Te veel koffie of thee tijdens de maaltijd kan de opname verminderen, dus een beetje slim plannen helpt je vooruit.

Kortom, ijzer is niet zomaar een mineraal. Het is een onmisbare schakel die je lichaam draaiende houdt. Of je nu vleesliefhebber bent, een fanatieke veganist, of ergens daartussenin: zorg dat je je ijzervoorraden op peil houdt. Je lijf – en je energie – zullen je dankbaar zijn.

Twee hoofdvormen van ijzer

Heemijzer en non-heemijzer

IJzer in voeding komt in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer, de crème de la crème onder de ijzervormen, is bijzonder goed opneembaar door ons lichaam. Dit type vind je exclusief in dierlijke producten zoals rood vlees, vis en gevogelte. Denk aan een stukje biefstuk of een zalmmoot – voedzaam én effectief voor je ijzerinname. Non-heemijzer, daarentegen, is het bescheiden broertje. Het zit vooral in plantaardige voeding, zoals groenten, volkoren granen, bonen en noten. Het nadeel? Je lichaam heeft wat meer moeite om dit type ijzer op te nemen.

Maar hier komt het slimme trucje: vitamine C kan de opname van non-heemijzer een flinke boost geven. Een kneepje citroen over je linzen of een handje aardbeien bij je havermout doet wonderen. Als je regelmatig groente en fruit toevoegt aan je maaltijden, geef je je lichaam een extra duwtje in de goede richting. Slim én lekker.

Waarom is ijzer zo belangrijk?

Ijzer is onmisbaar. Zonder dit mineraal kan je lichaam geen hemoglobine aanmaken. En hemoglobine? Dat is de zuurstofkoerier in je bloed. Het zorgt ervoor dat zuurstof netjes van je longen naar je cellen, weefsels en organen wordt vervoerd. Zie het als een transportsysteem dat je energie op peil houdt en je lichaam draaiende houdt.

Bij een langdurig ijzertekort raakt dat systeem in de war. Je kunt je moe voelen, bleek zien en zelfs last krijgen van duizeligheid. En dat is nog maar het begin. Als je ijzervoorraden écht uitgeput raken, loop je risico op bloedarmoede (ijzergebreksanemie). In ernstige gevallen kan dit zelfs je organen in de problemen brengen. Gelukkig is dit meestal goed te behandelen – als je er op tijd bij bent.

Heemijzer: de VIP van ijzerbronnen

Dierlijke producten zijn de koningen van de ijzerwereld, vooral door hun heemijzergehalte. Denk aan rood vlees, kip en vis. Een sappige biefstuk bevat niet alleen veel ijzer, maar het type dat je lichaam razendsnel opneemt. Vis, zoals tonijn en zalm, scoort ook hoog. Zelfs kip en eieren doen een duit in het zakje, al hebben die wat minder heemijzer. Als je vlees of vis eet, kun je je ijzerinname vaak al vrij makkelijk op peil houden.

Non-heemijzer: plantaardige krachtpatsers

Voor wie liever plantaardig eet, is er non-heemijzer. Linzen, kikkererwten, spinazie, tofu, en volkoren brood zijn geweldige bronnen. Maar omdat je lichaam dit type ijzer minder makkelijk opneemt, is het slim om je maaltijden te versterken met vitamine C. Denk aan een linzencurry met tomaten of een spinaziesalade met sinaasappelpartjes. Zo maak je van een goede maaltijd een topmaaltijd.

Voorkomen is beter dan genezen

Het mooie is dat je met wat aandacht voor je voeding een ijzertekort vaak kunt voorkomen. Zorg voor een gevarieerd dieet met een mix van dierlijke en/of plantaardige ijzerbronnen. Voeg fruit en groenten rijk aan vitamine C toe om de opname te verbeteren. En let op je koffie- en theeinname tijdens maaltijden, want die kunnen de opname van ijzer verminderen.

Dus of je nu een carnivoor bent, een vegetariër of een veganist: met de juiste keuzes hou je je ijzervoorraden in topconditie. Het is een kwestie van balans, en je lichaam zal je er allengs voor belonen.

Bronnen van ijzer

In vogelvlucht

Belangrijke bronnen van ijzer zijn onder meer:

• (orgaan)vlees
• wild
• zeewier
• mosselen
• groene bladgroente (peterselie)
• graanproducten
• gedroogd fruit
• noten
• volkorenbrood

Tabel: belangrijkste bronnen van ijzer

Ijzer zit in verrassend veel voedingsmiddelen, maar niet elk voedsel is even effectief. Het ene type ijzer wordt beter opgenomen dan het andere, en slimme combinaties met bijvoorbeeld vitamine C maken een wereld van verschil. Laten we eens kijken naar de beste ijzerrijke opties – van vlees en vis tot plantaardige krachtpatsers. Zo weet je precies wat je op je bord moet leggen om je energie weer op peil te krijgen.

Oorzaken van een ijzertekort

IJzertekort komt voor wanneer je lichaam niet genoeg ijzer heeft om hemoglobine te produceren. Hemoglobine is het onderdeel van rode bloedcellen die het bloed zijn rode kleur geeft en het zorgt voor het transport van zuurstof (O2) en koolstofdioxide (CO2) door het bloed. Als je niet genoeg ijzer binnenkrijgt, of als je teveel ijzer verliest, kan je lichaam niet genoeg hemoglobine produceren, en zal je uiteindelijk ijzergebrekanemie ontwikkelen. Dit is bloedarmoede door een tekort aan ijzer. Oorzaken van ijzerdeficiëntie zijn:

Bloedverlies

Bloed bevat ijzer in rode bloedcellen. Dus als je bloed kwijtraakt, verlies je ijzer. Vrouwen met zware periodes lopen een groter risico op een ijzertekort en bloedarmoede doordat ze bloed verliezen tijdens de menstruatie. Langzaam, chronisch bloedverlies in het lichaam, zoals bij een maagzweer of darmkanker, kan ook ijzertekort veroorzaken.

Een gebrek aan ijzer in je dieet

Je lichaam krijgt ijzer uit het voedsel dat je eet. Als je evenwel te weinig ijzer consumeert, raakt de ijzervoorraad van je lichaam uitgeput en zal er na verloop van tijd sprake zijn van een ijzertekort. Voorbeelden van ijzerrijke voedingsmiddelen zijn vlees, eieren, groene groenten en met ijzer verrijkte voedingsmiddelen. Voor de juiste groei en ontwikkeling hebben zuigelingen en kinderen ook ijzer nodig in hun voeding.

Een onvermogen om ijzer te absorberen

IJzer uit voedsel wordt in je dunne darm geabsorbeerd in je bloed. Een darmstoornis, zoals coeliakie, die het vermogen van je darm beïnvloedt om voedingsstoffen uit verteerd voedsel op te nemen, kan leiden tot een ijzertekort en ijzergebrekanemie. Als een deel van je dunne darm chirurgisch is verwijderd, dan kan dat invloed hebben op je vermogen om ijzer en andere voedingsstoffen te absorberen.

Zwangerschap

IJzertekort tijdens zwangerschap komt vaak voor. Het ongeboren kindje heeft namelijk ook ijzer nodig voor aanmaak van zijn of haar bloed. Dat wordt uit het lichaam van de zwangere vrouw gehaald en dus kan zij al snel een ijzertekort oplopen. Dit tekort moet jezelf compenseren door een ijzerrijk voedselpatroon aan te houden.

Sporten

Sporters zijn vatbaar voor ijzertekort omdat regelmatige lichaamsbeweging de behoefte aan ijzer op een aantal manieren vergroot. Intensieve training bevordert bijvoorbeeld de productie van rode bloedcellen, terwijl ijzer verloren gaat door te zweten.

Risicogroepen ijzertekort

De kans op een ijzertekort is niet zo groot, aangezien het lichaam meer ijzer uit eten haalt als er een ijzertekort dreigt. Er zijn echter een aantal risicogroepen die meer kans hebben op een ijzertekort:

Vrouwen in hun menstruatieperiode

Tijdens hun vruchtbare periode hebben vrouwen meer behoefte aan ijzer vanwege het maandelijkse bloedverlies.

Vrouwen die zwanger zijn of vrouwen die borstvoeding geven

Zwangere vrouwen hebben meer ijzer nodig omdat er meer bloed door hun lichaam stroomt en omdat de placenta en de ontwikkelende vrucht ook ijzer nodig hebben.

Jongeren onder de 22 jaar

Baby's, jonge kinderen en tieners hebben een grotere ijzerbehoefte vanwege hun groei.

Vegetariërs en veganisten

Het menselijk lichaam neemt heemijzer uit vlees beter op dan non-heemijzer uit plantaardige producten. Vitamine C bevordert echter de opname van non-heemijzer.

Risicofactoren voor ijzertekort

Ijzertekort sluipt vaak langzaam je leven binnen. Je voelt je moe, hebt een bleke huid, misschien wat duizeligheid – en ineens gaat er een lampje branden. "Zou ik een ijzertekort hebben?" Er zijn allerlei oorzaken die je ijzervoorraden kunnen uitputten. Of je nu te weinig ijzer binnenkrijgt, het niet goed opneemt, of simpelweg te veel verliest, deze risicofactoren kunnen het verschil maken tussen energiek door het leven gaan of je als een uitgewrongen vaatdoek voelen.

Symptomen van ijzertekort: jeuk, haaruitval, hoofdpijn, moe

De verschijnselen van een ijzertekort ontstaan vaak pas als er gedurende langere tijd minder ijzer actief is in het lichaam en de ijzervoorraad in de milt en de lever is geslonken. De belangrijkste symptomen die kunnen optreden bij een ijzertekort passeren hieronder de revue.

Moe en uitgeput

Het meest voorkomende symptoom van ijzertekort is vermoeidheid. Doordat er minder zuurstof door het lichaam wordt vervoerd, kan er vermoeidheid en op den duur zelfs een gevoel van uitputting optreden. Als vermoeidheid gepaard gaat met algehele zwakte, prikkelbaarheid en verslechterde concentratie, dan kan ijzer (of een gebrek daaraan) er iets mee te maken hebben.

Bleke huid

Door het tekort aan rode bloedlichaampjes zul je bleek zien ofwel een bleke huid hebben. Deze bleekheid van de huid en de slijmvliezen (ogen, binnenzijde van de mond) en onder de vingernagels is vrij gemakkelijk te herkennen, vooral bij mensen met een lichte huidskleur.

Rusteloze benen

Ongeveer 15% van de mensen met het rusteloze benen syndroom (RBS), dat meestal onder zijn Engelse benaming Restless Legs syndroom (RLS) wordt aangeduid, hebben ijzertekort. Des te lager het ijzergehalte, des te heviger de klachten.

Jeuk

Bij sommige mensen treedt pruritus (jeuk) op als gevolg van ijzergebrek.

Hoofdpijn

Een lichaam dat met een ijzertekort kampt, zal eerst zuurstof naar de hersenen (en andere vitale organen) sturen alvorens de rest van het lichaam te voorzien. Maar zelfs dan nog krijgen de hersenen vaak onvoldoende zuurstof aangeleverd, waardoor aders kunnen gaan zwellen en er hoofdpijn optreedt.

Snel buiten adem zijn

Bij een ijzertekort worden er voldoende nieuwe rode bloedlichaampjes aangemaakt die zuurstof van de longen naar andere delen van het lichaam transporteren. Bij een tekort aan rode bloedlichaampjes, komt er dus voldoende zuurstof bij de organen, weefsels en spieren. Je bent daardoor sneller buiten adem. Als je merkt dat je kortademig bent en snel buiten adem van activiteiten waarbij je normaal gesproken geen moeite hebt, zoals traplopen, een stukje lopen of fietsen of je gebruikelijke sportactiviteiten, dan is het verstandig om te laten onderzoeken of er sprake is van een ijzertekort.

Lepeltjesnagels

IJzergebrek kan aanleiding geven tot lepeltjesnagels, een misvorming van de nagels waarbij de nagels dun en holrond zijn.

Angst

Een aanhoudend ijzertekort kan er voor zorgen dat je een angstig gevoel krijgt. Een zuurstofgebrek zet je zenuwsysteem in een hogere versnelling. Daarnaast zorgt ijzertekort voor een snellere hartslag. Door deze combinatie van factoren heb je het gevoel in een 'fight or flight'-modus te zitten.

Haaruitval

Wanneer ijzertekort zich evolueert naar volwaardige bloedarmoede, kan het haaruitval tot gevolg hebben. Het lichaam stelt prioriteiten en zal bij een gebrek aan zuurstof allereerst de vitale organen van zuurstof voorzien in plaats van het haar. IJzertekort is een bekende oorzaak van haaruitval. Pas als er lange tijd minder ijzer in het lichaam actief is en de ijzervoorraad flink is aangesproken, zal iemand last krijgen van haaruitval.

Pijnlijke tong

Naast het wegtrekken van de kleur uit je tong, kan een ijzertekort ook de myoglobine-waarden verlagen. Myoglobine is een zuurstofbindende proteïne in de spieren en de menselijke tong bestaat voornamelijk uit spieren. Mensen met een ijzertekort kunnen klagen over een pijnlijke, ontstoken en zachte tong.

Verhoogde hartslag

Als de hoeveelheid hemoglobine in het bloed te laag is, moet het hart harder werken om de verminderde hoeveelheid zuurstof in het bloed rond te pompen. Hierdoor kan een verhoogde hartslag optreden, vooral bij inspanning.

Onregelmatige hartslag

Langdurig overwerken van het hart kan leiden tot een onregelmatige hartslag, hartruis en zelfs hartfalen. Een ijzertekort kan bestaande hartklachten versterken.

Een ijzertekort niet zelf diagnosticeren

Het nemen van ijzersupplementen als je moe bent, zal niet helpen, tenzij er daadwerkelijk een ijzertekort bij je is vastgesteld. Er kan een andere oorzaak zijn voor je symptomen. Aangezien ijzersupplementen vrij verkrijgbaar zijn, kan het verleidelijk zijn om zelf de diagnose te stellen zonder dat een ijzertekort is vastgesteld middels bloedonderzoek. Dit is echter om meerdere redenen af te raden:

• Vermoeidheid, bleekheid, duizeligheid en kortademigheid zijn symptomen van vele andere aandoeningen, niet alleen van een ijzertekort. Sommige van deze aandoeningen zijn ernstig en dienen bij voorkeur vroegtijdig opgespoord en behandeld te worden. Dit biedt een grotere kans op herstel. Je kunt waardevolle tijd verspillen als zelf gaat dokteren in plaats van je klachten te bespreken met je huisarts.
• De supplementen zullen je symptomen niet verlichten als ze niet veroorzaakt worden door een ijzertekort. Je geeft in dat geval onnodig geld uit aan ijzertabletten die je niet nodig hebt.
• Onnodige ijzeraanvulling kan de absorptie van andere mineralen door je lichaam beïnvloeden, waaronder zink en koper.
• Teveel ijzer kan leiden tot ijzervergiftiging. Vroege symptomen zijn onder meer maagpijn, misselijkheid en braken. Langzamerhand stapelt de overmaat aan ijzer zich op in de organen en veroorzaakt dan mogelijk fatale schade aan de hersenen en de lever.
• Ongeveer een op de 300 mensen heeft hemochromatose, een erfelijke aandoening waarbij et lichaam meer ijzer opneemt dan normaal. Een overschot aan ijzer beschadigt het weefsel van het lichaam en verhoogt het risico op kanker en hartziekten. Mensen met een dergelijke conditie moeten de hoeveelheid ijzer wat het lichaam binnenkomt proberen te beperken door de hoeveelheid ijzer in het voedsel te verminderen. Behandeling van hemochromatose vindt plaats door het afnemen van bloed.

Onderzoek en diagnose: Hoe weet je of je een ijzertekort hebt?

Ijzertekort kan zich als een ware sluipmoordenaar in je leven nestelen. In het begin merk je misschien niet veel: een beetje moe, wat lusteloos. Maar als het tekort groeit, kunnen de signalen steeds duidelijker worden. Bleke huid, hartkloppingen, broze nagels – het zijn allemaal hints dat je ijzerniveaus niet op peil zijn. Tijd om dat eens grondig te onderzoeken!

Symptomen herkennen: de eerste stap

Het begint met luisteren naar je lichaam. Voel je je voortdurend uitgeput, zelfs na een goede nachtrust? Heb je last van duizeligheid, kortademigheid of een verhoogde hartslag na lichte inspanning? Misschien zien mensen om je heen dat je bleek bent of dat je donkere kringen onder je ogen hebt.

Een ander veelvoorkomend signaal is rusteloze benen – dat vreemde gevoel dat je ’s avonds op de bank niet stil kunt zitten. Het klinkt onschuldig, maar kan een duidelijke hint zijn dat je lichaam meer ijzer nodig heeft.

Bloedonderzoek: wat wordt gemeten?

Als je huisarts vermoedt dat je een ijzertekort hebt, is een bloedonderzoek de volgende stap. Er worden verschillende dingen gemeten:

• hemoglobine (Hb): Dit laat zien hoeveel zuurstof je bloed kan vervoeren. Een laag hemoglobinegehalte wijst op bloedarmoede.
• Ferritine: Dit is je ijzeropslag in je lichaam. Als deze waarde laag is, weet je dat je reserves bijna op zijn.
• Transferrine en ijzerbindingscapaciteit (TIBC): Dit toont aan hoe goed je lichaam ijzer transporteert. Een verhoogde waarde kan een tekort suggereren.

Door al deze waarden te combineren, kan je arts zien hoe ernstig je ijzertekort is en wat de oorzaak kan zijn.

Onderliggende oorzaken achterhalen

Een tekort komt zelden zomaar uit de lucht vallen. Het is belangrijk om te begrijpen waarom je lichaam niet genoeg ijzer heeft. Mogelijke oorzaken zijn:

• Bloedverlies: Hevige menstruatie, een operatie, of zelfs een kleine maagzweer kan onopgemerkt ijzerverlies veroorzaken.
• Opnameproblemen: Aandoeningen zoals coeliakie of de ziekte van Crohn maken het moeilijk voor je lichaam om ijzer uit voedsel op te nemen.
• Dieet: Eet je weinig vlees of vis? Of combineer je non-heemijzer niet met vitamine C? Dit kan je inname beperken.
• Medicatie: Langdurig gebruik van maagzuurremmers kan je opname verstoren.

Je arts kan aanvullende tests voorstellen, zoals een ontlastingsonderzoek om bloedverlies in je darmen op te sporen, of een endoscopie als er een vermoeden is van een maagzweer.

Innovatieve technieken: kijken naar de toekomst

Naast klassieke bloedtests zijn er ook nieuwe methoden in opkomst. Denk aan een CRP-test, die helpt bij het onderscheiden van een ijzertekort door chronische ziekten en "gewoon" een tekort aan ijzerinname. Ook genetische tests kunnen in bepaalde gevallen worden ingezet om te zien of erfelijke factoren een rol spelen.

Een andere interessante ontwikkeling is de MRI van de lever, waarmee je zonder bloedprikken de ijzeropslag in je lever kunt meten. Dit wordt vooral gebruikt bij mensen met complexe gezondheidsproblemen.

Anamnese: het verhaal achter de cijfers

Vaak begint alles met een goed gesprek tussen jou en je arts. Hoe voel je je? Wat eet je doorgaans? Hoe ziet je menstruatiecyclus eruit? Werk je in een stressvolle omgeving of sport je intensief? Alle kleine details helpen om een compleet beeld te krijgen van jouw situatie.

Een voedingsdagboek kan hier enorm helpen. Schrijf een week lang op wat je eet, inclusief snacks en dranken. Misschien blijkt dat je onbewust te weinig ijzerrijke voeding binnenkrijgt, of dat je vaak thee drinkt tijdens je maaltijden, wat de ijzeropname kan remmen.

Wat kun je zelf doen?

Terwijl je wacht op de resultaten van de tests, kun je alvast kleine aanpassingen maken. Voeg meer ijzerrijke producten toe aan je maaltijden, zoals linzen, spinazie en kipfilet. Combineer dit met vitamine C-rijke ingrediënten, zoals paprika of sinaasappel, om de opname te verbeteren. En hou die koffie en thee even buiten de deur bij je lunch.

Behandeling van een ijzertekort

Je ijzerstatus kan eenvoudig worden gecontroleerd door een bloedtest. De behandeling hangt af je ijzerstatus en kan bestaan uit:

• Behandeling van een onderliggend probleem: het is zeer belangrijk dat de oorzaak van het ijzertekort wordt onderzocht en, als het een medische oorzaak heeft, dat het op passende wijze wordt behandeld.
• IJzeruitputting: de arts zal je informeren over ijzerrijk voedsel. Een andere bloedtest wordt ongeveer zes maanden later uitgevoerd om te controleren of je ijzerniveau verbeterd is.
• IJzertekort: er zal dieetadvies worden gegeven en dit wordt nauwlettend gecontroleerd. Het eten van ijzerrijk voedsel wordt aangemoedigd, terwijl voedsel en dranken die de ijzerabsorptie kunnen verstoren, worden afgeraden. Tannine in thee en koffie kunnen de ijzerabsorptie verstoren, net als fytaten in noten, groenten en granen. Je ijzerstatus wordt regelmatig gecheckt en ijzersuppletie kan voorgeschreven worden.
• Anemie door ijzertekort: ijzersupplementen worden voorgeschreven. Het kan zes maanden duren tot een jaar voor het lichaam op het goede niveau zit. De niveaus worden regelmatig beoordeeld door middel van bloedonderzoek.

Complicaties

Bloedarmoede als gevolg van een ijzertekort veroorzaakt meestal geen complicaties. Zonder behandeling kan het echter ernstig worden en leiden tot gezondheidsproblemen, waaronder:

• Hartproblemen: een snelle of onregelmatige hartslag. Je hart moet meer bloed pompen om het gebrek aan zuurstof in je bloed te compenseren. Dit kan leiden tot een vergroot hart of hartfalen.
• Problemen tijdens de zwangerschap: bij vrouwen die net zwanger zijn, kan een ijzertekort leiden tot een kortere zwangerschapsduur en baby's met een laag geboortegewicht. Maar de aandoening kan voorkomen worden bij zwangere vrouwen die ijzersupplementen krijgen als onderdeel van hun prenatale zorg.
• Groeiproblemen: bij zuigelingen en kinderen kan ernstige ijzertekort leiden tot bloedarmoede, evenals vertraagde groei en ontwikkeling. Daarnaast wordt ijzergebreksanemie geassocieerd met een verhoogde gevoeligheid voor infecties.

Lees verder

• IJzertekort: symptomen, oorzaak, gevolgen en ijzer aanvullen
• Zware benen, duizelig, vermoeid, hoofdpijn: ijzertekort
• IJzertekort vergroot het risico op een beroerte (CVA)
• IJzertekort aanvullen, ijzer in voeding: tabel & hoeveelheid
• Bloedarmoede: duizeligheid hoofdpijn vermoeidheid kortademig