Strongyloidiasis: Infectie door spoelworm in het lichaam

Strongyloidiasis is een chronische parasitaire infectie bij de mens veroorzaakt door Strongyloides stercoralis. Dit is een spoelworm die vrij veel voorkomt in warme, vochtige gebieden. Een patiënt loopt een besmetting op met deze parasiet door met de huid (met blote voeten) in contact te komen met verontreinigde grond waar deze larven leven. Wanneer de larven in contact komen met de huid, zijn ze in staat om te penetreren en zich te verspreiden over het lichaam. Wanneer een patiënt symptomen vertoont, wat niet steeds het geval is, heeft hij o.a. gastro-intestinale problemen en een uitslag. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem lopen risico op een ernstigere vorm van deze worminfectie. Dankzij worm dodende medicatie is deze worminfectie goed te behandelen. Deze worminfectie valt te voorkomen door schoenen te dragen, niet in contact te komen met uitwerpselen of het rioleringssysteem en vooral ook door een goede hygiëne te handhaven.

• Synoniemen van strongyloidiasis
• Epidemiologie infectie door wormen
• Oorzaken spoelworm in het lichaam: Larven gaan door huid
• Symptomen infectie door worm
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen
• Prognose worminfectie
• Complicaties bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem

Synoniemen van strongyloidiasis

Strongyloidiasis is eveneens gekend onder de term "strongyloidiase".

Epidemiologie infectie door wormen

Wereldwijd bedraagt de prevalentie van strongyloidiasis 40% in sommige warme, vochtige gebieden waar de menselijke uitwerpselen onjuist verdwijnen, met name in West-Afrika, het Caribisch gebied, en Zuidoost-Azië, evenals Colombia, tropische delen van Brazilië, en sommige delen van Spanje. Wereldwijd lijden 30 tot 200 miljoen patiënten aan de infectie. Een strongyloides infectie kent geen raciale voorliefde. Meestal heeft een infectie plaats bij kinderen of ouderen (door een verzwakt immuunsysteem), al is de infectie wel bij patiënten op alle leeftijden mogelijk.

Oorzaken spoelworm in het lichaam: Larven gaan door huid

Oorzaak infectie

Een patiënt krijgt de infectie wanneer de huid in contact komt met door wormen vervuilde grond. De kleine worm van maximaal 1,5 mm lengte is nauwelijks zichtbaar voor het blote oog. Jonge spoelwormen zijn in staat om door de huid van een patiënt te gaan, waardoor ze in de bloedstroom terechtkomen en zich verspreiden naar de longen en luchtwegen. Ze keren dan terug naar de keel. De patiënt slikt ze vervolgens weer in waardoor ze terechtkomen in de maag. Vanuit de maag gaan de wormen naar de dunne darm, waar ze zich vasthechten aan de darmwand. Later produceren ze eieren, waaruit kleine larven (onvolwassen wormen) ontstaan. Het lichaam scheidt deze larven uit. In tegenstelling tot andere wormen, komen deze larven mogelijk opnieuw het lichaam binnen via de huid rond de anus, waardoor een infectie ontstaat. Gebieden waar de wormen door de huid gaan, zijn rood en pijnlijk.

Strongyloidiasis hyperinfectie syndroom
Sommige patiënten hebben een verhoogd risico op een ernstige vorm van de infectie. Deze infectie is gekend als het strongyloidiasis hyperinfectie syndroom. Bij deze infectie zijn er meer wormen en vermenigvuldigen ze zich sneller dan normaal. Dit komt voornamelijk voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Ook oudere patiënten of patiënten met suikerziekte of chronisch alcoholmisbruik lopen risico op deze infectie. Dit geldt ook voor patiënten die een orgaantransplantatie of bloedtransfusie hebben ondergaan, en voor patiënten die steroïde medicijnen of immunosuppressiva nemen.

Symptomen infectie door worm

Bij ongeveer de helft van de patiënten met deze infectie zijn geen symptomen gemeld; de patiënt is met andere woorden asymptomatisch. Andere symptomen omvatten braken, buikpijn (bovenbuik), diarree, een piepende ademhaling (medische term: stridor), gewichtsverlies, hoesten (enkele dagen na de besmetting), rode bijenkorfachtige gebieden in de buurt van de anus en lokale huiduitslag die onmiddellijk na de besmetting optreedt. De buikklachten treden gewoonlijk ongeveer twee weken na de besmetting op.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een volledig bloedonderzoek, een ontlastingsonderzoek en een sputumcultuur uit. Daarnaast neemt hij een duodenale aspiratie. Hij verwijdert hiervoor een kleine hoeveelheid weefsel van het eerste deel van de dunne darm om dit te controleren op de aanwezigheid van s. stercoralis. De infectie is wel moeilijk te diagnosticeren daar veel patiënten geen symptomen vertonen.

Differentiële diagnose

De arts verwart strongyloidiasis vaak met volgende aandoeningen of syndromen:

• astma
• cholera
• chronisch obstructief longlijden,
• diverticulitis (ontsteking van de uitstulpende zakjes op darmwand)
• ileus (gestopte darmbewegingen met verstopping van darmen)
• een spastische darm
• het Loffler-Syndroom
• een longontsteking (pneumonie: ontsteking onderste luchtwegen) bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem
• peritonitis (ontsteking van buikvlies door infectie in de buikholte)
• abdominale sepsis (bloedvergiftiging: overdreven reactie van het immuunsysteem op ziektekiemen)

Behandelingen

De arts geeft de patiënt medicatie om de wormen te elimineren. Deze medicijnen zijn in medische termen bekend als “anthelmintica”. De behandelduurtijd bedraagt gewoonlijk twee tot zeven dagen. De arts voert een bloed- of ontlastingsonderzoek uit na de behandeling. Hij wil namelijk zeker zijn dat de wormen uit het lichaam verdwenen zijn. Zonder een effectieve behandeling blijft de spoelworm in het lichaam van de patiënt aanwezig.

Prognose worminfectie

Met de juiste behandeling herstelt de patiënt volledig en zijn de wormen geëlimineerd. Soms is een herhaling van de behandeling nodig. Infecties die ernstig zijn (hyperinfectie) of die zich over een aantal delen van het lichaam verspreid hebben (gedissemineerde infectie), hebben vaak een slechte prognose, vooral bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

Complicaties bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem

Soms heeft een patiënt een verspreide strongyloidiasis. Dit komt vooral voor bij patiënten met een hiv-infectie of bij patiënten met een andere oorzaak van een verzwakt immuunsysteem. Het strongyloidiasis hyperinfectie syndroom treft eveneens patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Eosinofielenpneumonie is tevens een andere mogelijke complicatie. Bovendien is ondervoeding mogelijk door problemen om voedingsstoffen op te nemen uit het maagdarmkanaal (malabsorptie). Tot slot leidt een infectie met strongyloidiasis bij ernstig verzwakte patiënten mogelijk tot de dood binnen enkele dagen na de besmetting.