Acathisie: Bewegingsdrang na nemen van medicijnen

Acathisie: Bewegingsdrang na nemen van medicijnen Acathisie is een symptoom waarbij een patiënt op een oncontroleerbare manier de benen verplaatst. Deze motorische onrust treedt op als gevolg van het nemen van bepaalde geneesmiddelen voor de behandeling van psychische aandoeningen, al resulteren soms ook andere medicijnen in de bewegingsstoornis. Medische hulp is noodzakelijk bij de start van deze symptomen, want de tekenen van acathisie verergeren en veroorzaken tal van ernstige complicaties. De arts schrijft andere medicijnen voor zodat de klachten van het symptoom verminderen, waardoor de prognose zeer goed is. Af en toe kampen patiënten echter ondanks het stoppen of wijzigen van de medicatie toch nog met milde problemen als gevolg van acathisie.

Synoniemen van acathisie

Andere gebruikte termen voor acathisie zijn ‘tasikinesie’ en ‘zitangst’.

Epidemiologie

Acathisie komt voor bij patiënten die antipsychotica gebruiken, vooral oudere generaties. Het exacte aantal patiënten met acathisie is moeilijk te bepalen, maar het is een erkende bijwerking van antipsychotica en andere medicijnen. Studies suggereren dat tot 25% van de patiënten die langdurig antipsychotica gebruiken, acathisie kan ontwikkelen. De prevalentie kan variëren afhankelijk van het type medicatie en de duur van het gebruik.

Mechanisme

Acathisie is een neurologische aandoening die wordt gekarakteriseerd door een oncontroleerbare drang om te bewegen, vaak vergezeld van gevoelens van innerlijke rusteloosheid. Deze aandoening kan ontstaan als gevolg van het gebruik van bepaalde medicijnen, met name antipsychotica. Het mechanisme van acathisie is complex en omvat verschillende fysiologische en neurochemische processen die leiden tot de symptomen van de aandoening.

Dopaminereceptoren en antipsychotica
Het mechanisme van acathisie is sterk verbonden met de werking van dopaminereceptoren in de hersenen. Antipsychotische medicijnen blokkeren vaak dopamine-receptoren, wat kan leiden tot een verstoring in de dopaminerge systemen. Deze verstoring veroorzaakt de symptomen van acathisie, die typisch worden gekarakteriseerd door een onvermogen om stil te zitten, een gevoel van innerlijke rusteloosheid en de constante drang om te bewegen.

De blokkade van dopamine heeft invloed op verschillende hersengebieden die betrokken zijn bij motorische controle, wat leidt tot de onrustige en vaak pijnlijke bewegingen die kenmerkend zijn voor acathisie.

Neurochemische veranderingen en serotonineregulatie
Naast de dopamine-receptoren spelen ook andere neurotransmitters, zoals serotonine, een rol bij de ontwikkeling van acathisie. Er is aanwijzing dat een verstoorde balans tussen dopamine en serotonine bijdraagt aan de symptomen van acathisie. Veranderingen in de serotoninebalans kunnen de prikkelbaarheid van de hersenen verhogen, wat leidt tot motorische onrust en een verhoogde gevoeligheid voor bewegingen.

Deze neurochemische veranderingen kunnen ook worden beïnvloed door de interactie van antipsychotica met verschillende receptoren in de hersenen, zoals de serotonine- en adrenerge receptoren, die invloed kunnen hebben op de symptomen van acathisie.

Motorische controle en de basale ganglia
De basale ganglia, een gebied in de hersenen dat betrokken is bij de coördinatie van bewegingen, speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van acathisie. Wanneer de basale ganglia worden beïnvloed door verstoringen in de dopamine- en serotoninesystemen, kan dit leiden tot de motorische onrust en de voortdurende drang om te bewegen die kenmerkend is voor de aandoening. Deze verstoringen kunnen de normale motorische controle belemmeren, wat resulteert in de symptomen van acathisie.

De basale ganglia zijn ook betrokken bij de regulatie van spiertonus en motorische functies, waardoor veranderingen in deze hersenstructuren bijdragen aan de motorische onrust die patiënten ervaren.

Oorzaken

Acathisie is geen aandoening, maar een bijwerking van medicatie die de arts inzet voor het behandelen van schizofrenie (aandoening met o.a. waanideeën en hallucinaties), een bipolaire stoornis (stemmingsstoornis) en een ernstige depressie.

Oudere antipsychotica

Vaak zijn de tekenen van acathisie te wijten aan oudere antipsychotica zoals:
  • chloorpromazine
  • flupenthixol
  • haloperidol
  • perphenazine

Nieuwere antipsychotica

Ook nieuwere antipsychotica veroorzaken echter af en toe de motorische onrust. Voorbeelden van deze atypische antipsychotica zijn:
  • lurasidone
  • olanzapine
  • paliperidone
  • quetiapine
  • risperidon
  • ziprasidon

Waarom acathisie precies tot stand komt, is anno september 2024 niet bekend. Een mogelijke verklaring is dat acathisie optreedt omdat antipsychotica de hersengebieden blokkeren die gevoelig zijn voor dopamine. Dopamine is een chemische stof die helpt bij de regulatie van de beweging. Wanneer deze hersengebieden minder dopaminesignalen krijgen, is de beweging van een persoon aangetast.

Andere geneesmiddelen

Naast antipsychotica ontstaat acathisie soms door het nemen van andere medicijnen zoals:

Risicofactoren

Bepaalde patiënten hebben een verhoogde kans op het krijgen van acathisie met name patiënten:

Risicogroepen

Acathisie komt voor bij patiënten die bepaalde medicatie gebruiken, maar niet iedereen die deze medicijnen gebruikt, zal de aandoening ontwikkelen. Er zijn echter risicogroepen die een verhoogde kans hebben om acathisie te ervaren, gebaseerd op genetische factoren, medische geschiedenis en het type medicatie dat wordt voorgeschreven. Het identificeren van risicogroepen is belangrijk om vroegtijdige diagnose en passende behandeling mogelijk te maken.

Patiënten die antipsychotica gebruiken
De meest voorkomende risicogroep voor acathisie bestaat uit patiënten die antipsychotische medicijnen gebruiken. Deze medicijnen, die vaak worden voorgeschreven voor de behandeling van psychische aandoeningen zoals schizofrenie en bipolaire stoornis, kunnen de dopamine-receptoren blokkeren, wat een verstoring van de dopaminerge systemen veroorzaakt en de ontwikkeling van acathisie bevordert. Patiënten die deze medicijnen gebruiken, vooral de oudere antipsychotica (zoals haloperidol), lopen een groter risico op het ontwikkelen van acathisie.

Patiënten met een geschiedenis van bewegingsstoornissen
Patiënten die een voorgeschiedenis hebben van bewegingsstoornissen, zoals de ziekte van Parkinson, kunnen een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van acathisie wanneer zij antipsychotica of andere dopamine-gerelateerde medicijnen gebruiken. De onderliggende verstoringen in de motorische systemen maken hen gevoeliger voor de bijwerkingen van deze medicatie, waaronder acathisie.

Ouderen
Ouderen vormen een andere risicogroep voor acathisie, vooral bij het gebruik van antipsychotica. Dit komt doordat het verouderende brein vaak gevoeliger is voor de effecten van medicatie, wat het risico op bijwerkingen zoals acathisie vergroot. Bovendien hebben ouderen vaak meer kans op polyfarmacie, wat betekent dat zij meerdere medicijnen tegelijk gebruiken, waardoor de kans op interacties en bijwerkingen, waaronder acathisie, toeneemt.

Genetische predispositie
Er is ook bewijs dat genetische factoren een rol spelen bij het ontwikkelen van acathisie. Sommige patiënten kunnen genetisch vatbaarder zijn voor de bijwerkingen van antipsychotica, met name wat betreft de regulatie van dopaminereceptoren. Genetisch onderzoek en advies kunnen helpen bij het identificeren van patiënten die mogelijk een verhoogd risico lopen op acathisie, zodat behandelingsopties kunnen worden aangepast om deze risico’s te verminderen.

Het begrijpen van de risicogroepen is essentieel voor het minimaliseren van de kans op acathisie, evenals het tijdig herkennen van symptomen bij patiënten die gevoelig zijn voor deze aandoening. Het kan helpen bij het aanpassen van de behandeling of het nemen van preventieve maatregelen om de kans op het ontwikkelen van acathisie te verkleinen.

Soorten bewegingsdrang

Acathisie is ingedeeld in drie typen volgens de aanvang en de tijdsduur.
  • Acute acathisie ontwikkelt zich kort nadat de patiënt gestart is met het antipsychoticum en houdt minder dan zes maanden aan.
  • Chronische acathisie duurt langer dan zes maanden.
  • Tardieve acathisie ontstaat na een langere periode van antipsychoticagebruik.

Symptomen: Drang om te bewegen

Patiënten met acathisie zijn rusteloos, en hebben de drang om te bewegen, meestal met de benen. Zij ervaren angst, paniek, zijn ongeduldig en zijn meer prikkelbaar. Door de bewegingsdrang schuiven of slepen ze met de voeten tijdens het lopen, tikken ze de voeten aan of wisselen ze af met het kruisen van de benen en het weer naast elkaar plaatsen van de benen. De knieën hoog opheffen tijdens het wandelen (lijkt op marcheren) is een andere mogelijke uitingsvorm. Het gewicht van de éne naar de andere voet verplaatsen tijdens het rechtstaan is een andere presentatievorm van acathisie. Veel patiënten beschrijven symptomen van neuropathische pijn (pijn door schade aan zenuwstelsel) die vergelijkbaar zijn met fibromyalgie en het rustelozebenensyndroom. Spanning, slapeloosheid, een gevoel van ongemak, motorische rusteloosheid en duidelijke angst en paniek zijn andere symptomen. Schommelen, zwaaien, wiebelen, friemelen, heen en weer schuiven of trappelen met de benen, of frequente positieveranderingen zijn tot slot andere tekenen van acathisie. In ernstige gevallen houdt de bewegingsstoornis constant aan.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van acathisie kunnen zijn:
  • ernstige rusteloosheid en bewegingsdrang
  • aangehouden angst en paniek
  • verminderde kwaliteit van leven door constante motorische onrust
  • moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

Een patiënt die start met antipsychotica of andere medicijnen en tekenen van acathisie ervaart, neemt best meteen contact op met de arts. De arts bevraagt de patiënt eerst over het medicatiegebruik, want wanneer hij antipsychotica gebruikt, is dat reeds een mogelijke aanwijzing voor acathisie. Daarnaast meldt de patiënt alle symptomen, wanneer deze begonnen zijn, hoe ernstig deze zijn en hoe lang de klachten duren. De arts probeert eveneens een beeld te krijgen van de rusteloosheid en bewegingsdrang. Ondanks de hoge incidentie en de associatie met een toename van zelfmoordgedachten bij de patiënt, is de arts vaak niet in staat om deze bewegingsstoornis te identificeren. Dit blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek waarvan de resultaten verschenen in het tijdschrift ‘Aust Fam Physician’ in 2017.

Soms is het nodig om een extra bloedonderzoek uit te voeren / Bron: Frolicsomepl, PixabaySoms is het nodig om een extra bloedonderzoek uit te voeren / Bron: Frolicsomepl, Pixabay

Differentiële diagnose

Een bloedonderzoek, neurologisch onderzoek en een gedragsonderzoek zijn nodig om zeker te zijn dat de patiënt niet lijdt aan volgende aandoeningen.
  • agitatie die secundair is aan psychotische symptomen of stemmingsstoornissen
  • andere neurologische en medische aandoeningen
  • andere stemmingsstoornissen
  • angst
  • antipsychotische dysforie
  • ontwenningsverschijnselen van medicatiegebruik
  • rusteloze benen syndroom (vervelende gevoelens in onderbenen)
  • slapeloosheid
  • tardieve dyskinesie (onwillekeurige bewegingen van het gelaat en ledematen)

Diagnosecriteria volgens DSM-5

Om te voldoen aan de diagnosecriteria van acathisie volgens DSM-5 moet de patiënt aan de volgende criteria voldoen:
  • Er moet een constante onrust zijn in de benen en/of de rest van het lichaam waarbij er een drang is om te bewegen.
  • De symptomen moeten optreden bij patiënten die antipsychotica gebruiken en zich gedurende een aanzienlijke tijdsperiode voordoen.
  • De symptomen moeten ernstiger zijn dan het normale ongemak veroorzaakt door psychische aandoeningen.
  • De symptomen moeten niet worden veroorzaakt door andere medische aandoeningen.

Behandeling

Acathisie vereist meestal een behandeling die kan bestaan uit medicatie en andere therapieën. De arts kan de medicatie bijstellen, wijzigen of stoppen als de symptomen aanhouden. Medische behandeling kan bestaan uit het geven van andere medicijnen die acathisie kunnen verminderen zoals:
  • beta-adrenerge blokkers zoals propranolol
  • anticholinergica zoals biperideen
  • benzodiazepines zoals diazepam
  • amfebutamone (bupropion)
  • clozapine (medicatie bij schizofrenie)
  • depletie van de serotonine en dopamine door de toediening van geneesmiddelen zoals clozapine
  • tetrabenazine (medicijn voor motorische stoornissen)

Prognose

Acathisie kan variëren van mild tot ernstig. De symptomen kunnen verergeren en hebben een aanzienlijke invloed op het dagelijks leven van de patiënt. Wanneer de arts tijdig ingrijpt en de juiste behandeling start, kunnen de symptomen verminderen of verdwijnen. In sommige gevallen blijven milde symptomen bestaan, zelfs na stopzetting van de medicatie. Het herstel van acathisie hangt af van de ernst van de symptomen en de reactie op de behandeling.

Complicaties

Complicaties van acathisie kunnen onder andere zijn:
  • verhoogde kans op paniekstoornissen en angststoornissen
  • decrease in sociale interactie
  • belemmeringen in het dagelijks functioneren
  • enkele mensen ervaren suïcidale gedachten door de verergering van hun symptomen

Preventie

Er zijn geen bewezen methoden voor de preventie van acathisie, maar het kan helpen om:
  • de dosis van antipsychotica te verlagen
  • medicatie te wijzigen indien er symptomen optreden
  • de patiënt te monitoren op tekenen van acathisie bij het starten met antipsychotica
  • psychotherapie in te schakelen naast medicatie om de symptomen te verminderen

Praktische tips voor het omgaan met acathisie

Acathisie is een bewegingsstoornis die vaak wordt veroorzaakt door bepaalde medicijnen, vooral antipsychotica en andere psychofarmaca. Het wordt gekarakteriseerd door een oncontroleerbare drang om te bewegen, vaak gepaard gaand met rusteloosheid, angst en ongemak. Het kan het dagelijks functioneren ernstig verstoren, maar er zijn verschillende manieren om ermee om te gaan en de symptomen te verlichten. Hier volgen praktische tips voor het omgaan met acathisie.

Overleg met je arts over medicatiewijzigingen

Acathisie wordt vaak veroorzaakt door het gebruik van medicijnen zoals antipsychotica, antidepressiva en andere psychofarmaca. Als je vermoedt dat je acathisie ervaart door medicatie, neem dan contact op met je arts. Het is belangrijk om samen te overleggen over mogelijke aanpassingen of vervangingen van medicatie. Soms kan een lagere dosis of het overstappen naar een ander medicijn helpen om de symptomen te verlichten.

Wees geduldig bij het aanpassen van medicatie

Wanneer je medicatie aanpast of een nieuwe behandeling begint, kan het enige tijd duren voordat je verbetering merkt. Wees geduldig en geef je lichaam de tijd om zich aan te passen. Het is belangrijk om regelmatig met je arts te communiceren en je voortgang bij te houden, zodat eventuele bijwerkingen tijdig kunnen worden aangepakt.

Zoek psychologische ondersteuning

De symptomen van acathisie kunnen zowel lichamelijk als mentaal belastend zijn. Het kan nuttig zijn om psychologische ondersteuning te zoeken, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), om te leren omgaan met de angst en rusteloosheid die vaak gepaard gaan met acathisie. Een psycholoog kan je technieken aanleren om je stress te verminderen en je copingmechanismen te versterken.

Neem pauzes voor ontspanning en rust

Bij acathisie voel je vaak de constante drang om te bewegen, maar het is belangrijk om momenten van ontspanning in te plannen. Probeer korte pauzes in te lassen gedurende de dag om tot rust te komen. Zittende of liggende activiteiten, zoals rustige ademhalingsoefeningen, mindfulness of meditatie, kunnen helpen om je lichaam te kalmeren en je geest te verfrissen.

Verhoog je fysieke activiteit om spanning te verlichten

Hoewel acathisie vaak gepaard gaat met een oncontroleerbare drang om te bewegen, kan regelmatige lichaamsbeweging paradoxaal genoeg helpen om de symptomen te verminderen. Probeer activiteiten zoals wandelen, fietsen of rustig zwemmen. Fysieke activiteit helpt de spanning te verlichten, verbetert de stemming en kan een gevoel van controle geven over het lichaam.

Vermijd cafeïne en stimulerende middelen

Stimulerende middelen zoals cafeïne kunnen de symptomen van acathisie verergeren door de zenuwactiviteit te verhogen. Het is verstandig om cafeïne, energiedranken en andere stimulerende middelen te vermijden, vooral als je merkt dat je rusteloosheid toeneemt. Kies in plaats daarvan voor kalmerende drankjes zoals kruidenthee.

Blijf in contact met je arts voor bijwerkingenbeheer

Acathisie kan soms het gevolg zijn van bijwerkingen van medicatie. Het is belangrijk om regelmatig te overleggen met je arts om eventuele bijwerkingen te identificeren en te beheren. Je arts kan besluiten om je dosis aan te passen, een ander medicijn voor te schrijven, of aanvullende behandelingen aan te bieden om de symptomen te verlichten.

Bouw een ondersteunend netwerk op

Acathisie kan je sociaal en emotioneel uitputten. Het is belangrijk om een ondersteunend netwerk van vrienden, familie of andere patiënten te hebben die je begrijpen en je kunnen steunen. Het delen van je ervaringen met anderen die in een vergelijkbare situatie verkeren kan helpen om gevoelens van isolatie te verminderen en kan praktische inzichten bieden over hoe zij met de aandoening omgaan.

Pas je leefomgeving aan voor comfort

Omgaan met acathisie kan ook inhouden dat je je leefomgeving aanpast om het meer comfortabel te maken. Zorg voor een rustige en kalme omgeving, waarin je jezelf kunt ontspannen zonder overmatige prikkels. Het minimaliseren van lawaai en het creëren van een comfortabele ruimte kan helpen om je symptomen beter te beheersen.

Vermijd stressvolle situaties zoveel mogelijk

Stress kan de symptomen van acathisie verergeren. Probeer stressvolle situaties te vermijden of te verminderen door tijdig rust in te bouwen en je verantwoordelijkheden te spreiden. Het stellen van haalbare doelen en het plannen van ontspannende activiteiten kan je helpen om je energie beter te beheren en rust te vinden in je dagelijks leven.

Houd een dagboek bij van je symptomen en vooruitgang

Het bijhouden van een dagboek kan nuttig zijn om inzicht te krijgen in je symptomen en de effectiviteit van behandelingen. Noteer de frequentie, ernst en duur van je acathisie-symptomen, evenals je ervaringen met medicatiewijzigingen, fysieke activiteit en andere behandelingsopties. Dit kan helpen om je arts een beter overzicht te geven van je situatie en helpt hen bij het afstemmen van de behandeling.

Met deze praktische tips kun je het leven met acathisie beter beheren en je symptomen verlichten. Het belangrijkste is dat je in nauw overleg met je arts blijft en de nodige ondersteuning zoekt om het dagelijks functioneren zo comfortabel mogelijk te maken.

Praktische tips voor het omgaan met benigne fasciculatiesyndroom

Benigne fasciculatiesyndroom (BFS) is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door onwillekeurige spiertrillingen of -spasmen, meestal in de ledematen, het gezicht of andere delen van het lichaam. Hoewel het syndroom vaak onschuldig is en geen blijvende schade veroorzaakt, kan het ongemak en onzekerheid veroorzaken bij de patiënt. Er zijn echter verschillende praktische manieren om met de symptomen om te gaan en je kwaliteit van leven te verbeteren.

Vermijd stress en spanning

Stress is een veelvoorkomende trigger voor spiertrillingen bij benigne fasciculatiesyndroom. Het is belangrijk om stress zoveel mogelijk te verminderen om je symptomen onder controle te houden. Zoek ontspannende activiteiten die voor jou werken, zoals yoga, meditatie, ademhalingsoefeningen of een rustige wandeling in de natuur. Door regelmatig ontspanningsoefeningen te doen, kun je je zenuwstelsel kalmeren en de frequentie van de spiertrillingen verminderen.

Verbeter je slaapkwaliteit

Slaapgebrek kan de symptomen van benigne fasciculatiesyndroom verergeren. Zorg ervoor dat je voldoende en kwalitatief goede slaap krijgt. Probeer elke nacht ongeveer 7-9 uur slaap te krijgen en houd een regelmatig slaapritme aan. Creëer een ontspannende bedtijdroutine, zoals het vermijden van schermen en koffiedranken voor het slapen, en zorg voor een donkere en rustige slaapomgeving.

Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon

Een evenwichtig voedingspatroon kan bijdragen aan het verminderen van spiertrillingen door te zorgen voor een goede algehele gezondheid. Zorg ervoor dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt, zoals magnesium, kalium en vitamine B12, die belangrijk zijn voor de werking van de spieren en zenuwen. Overweeg voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze voedingsstoffen, zoals bananen, bladgroenten, noten, zaden en volkorenproducten.

Pas je fysieke activiteit aan

Hoewel lichaamsbeweging belangrijk is voor je algehele gezondheid, kan overbelasting van de spieren de symptomen van benigne fasciculatiesyndroom verergeren. Het is cruciaal om een balans te vinden in je activiteiten en ervoor te zorgen dat je niet te veel belast. Probeer gematigde en ontspannende activiteiten zoals wandelen, zwemmen of fietsen. Als je merkt dat je spieren verkrampen of trillingen verergeren, neem dan pauzes en pas de intensiteit van de oefening aan.

Beperk cafeïne- en suikerinname

Cafeïne en suiker kunnen het zenuwstelsel stimuleren en de symptomen van benigne fasciculatiesyndroom verergeren. Het is raadzaam om je inname van cafeïne (bijvoorbeeld koffie, energiedrankjes en bepaalde soorten thee) en suikerhoudende producten te beperken. Kies in plaats daarvan voor kalmerende drankjes zoals kruidenthee en water, die minder belasting op je zenuwstelsel leggen.

Overweeg fysiotherapie voor spierontspanning

Fysiotherapie kan nuttig zijn om spierontspanning te bevorderen en de flexibiliteit te verbeteren. Een fysiotherapeut kan je specifieke oefeningen aanreiken die gericht zijn op het verlichten van spierspanning en het verbeteren van je houding. Regelmatige massages en stretching kunnen ook bijdragen aan het verminderen van de spiertrillingen en het verlichten van spanning in het lichaam.

Houd een dagboek bij van je symptomen

Het bijhouden van een symptoomdagboek kan je helpen om patronen in je benigne fasciculatiesyndroom te identificeren. Noteer wanneer de spiertrillingen optreden, wat je hebt gedaan voorafgaand aan de verschijnselen en welke omstandigheden mogelijk een rol spelen. Dit kan ook nuttig zijn voor gesprekken met je arts om de juiste aanpak te bepalen en om te onderzoeken welke factoren de symptomen verergeren of verbeteren.

Communiceer met een arts over je symptomen

Hoewel benigne fasciculatiesyndroom vaak onschuldig is, kan het voor sommige patiënten stress en zorgen veroorzaken. Het is belangrijk om je arts te raadplegen, vooral als je symptomen verergeren of als je andere onverklaarbare symptomen ervaart. Een arts kan je geruststellen, aanvullende tests uitvoeren indien nodig en helpen bij het plannen van een behandelplan dat het beste bij je situatie past.

Zoek sociale steun en begrip

Benigne fasciculatiesyndroom kan moeilijk te begrijpen zijn voor anderen, vooral wanneer het gepaard gaat met onzichtbare symptomen zoals spiertrillingen. Het kan nuttig zijn om je ervaringen te delen met vrienden, familie of een ondersteuningsgroep. Het krijgen van steun van anderen kan helpen bij het omgaan met de onzekerheid en frustratie die soms gepaard gaat met het syndroom.

Verwacht niet altijd onmiddellijke verbetering

Het is belangrijk om geduldig te zijn tijdens het proces van symptomatische verlichting. Benigne fasciculatiesyndroom is vaak een langdurige aandoening die fluctueert in ernst. Sommige dagen kunnen beter zijn dan andere, en dat is normaal. Het is belangrijk om met je arts samen te werken en je gezonde gewoontes vol te houden om de symptomen op de lange termijn te beheersen.

Met deze praktische tips kun je de impact van benigne fasciculatiesyndroom verminderen en je dagelijkse leven makkelijker maken. Het belangrijkste is dat je leert om je symptomen te begrijpen en je behandelingsplan aan te passen aan je specifieke behoeften.

Misvattingen rond acathisie

Acathisie is een ernstige bijwerking van sommige geneesmiddelen, vooral antipsychotica, die zich uit in een voortdurende onrust en de drang om te bewegen. Het wordt vaak verward met andere aandoeningen of verkeerd geïnterpreteerd, wat kan leiden tot onjuiste diagnosen en behandeling. Dit is problematisch omdat de symptomen van acathisie vaak het dagelijks functioneren ernstig belemmeren en de kwaliteit van leven van de patiënt sterk verminderen. Het is belangrijk om de misvattingen rond deze aandoening te doorbreken, zodat patiënten de juiste hulp kunnen krijgen.

Acathisie is hetzelfde als angst

Veel mensen verwarren acathisie met angst of paniekaanvallen, omdat de symptomen vaak lijken op die van een angststoornis, zoals rusteloosheid en oncontroleerbare bewegingen. Echter, acathisie is een fysieke bijwerking van bepaalde medicijnen en is geen psychologische aandoening zoals angst. Het wordt gekarakteriseerd door de drang om constant te bewegen, vaak gepaard gaand met een gevoel van onrust dat niet kan worden gecontroleerd. Angst kan ook rusteloosheid veroorzaken, maar de oorzaak en behandeling van de twee aandoeningen zijn heel verschillend.

Acathisie komt alleen voor bij mensen die antipsychotica gebruiken

Hoewel acathisie vaak wordt geassocieerd met het gebruik van antipsychotica, kan het ook optreden bij het gebruik van andere geneesmiddelen, zoals antidepressiva of anti-emetica. Dit betekent dat ook patiënten die geen antipsychotica gebruiken, acathisie kunnen ontwikkelen als bijwerking van andere medicijnen. Het is dus belangrijk om bij elke medicatie die onrust of bewegingen veroorzaakt, rekening te houden met de mogelijkheid van acathisie, zelfs als de patiënt geen antipsychotica gebruikt.

Acathisie is altijd een tijdelijke bijwerking die vanzelf verdwijnt

Veel mensen geloven dat acathisie een tijdelijke bijwerking is die vanzelf verdwijnt zodra het lichaam zich aanpast aan de medicatie. Dit is echter niet altijd het geval. Bij sommige patiënten kan de aandoening chronisch worden, vooral als de medicatie niet wordt aangepast of vervangen. Het is belangrijk dat patiënten die symptomen van acathisie ervaren, direct hun arts raadplegen, omdat er behandelingsopties beschikbaar zijn om de symptomen te verlichten. Het is niet gegarandeerd dat de aandoening vanzelf verdwijnt.

Acathisie is altijd zichtbaar voor anderen

Een andere misvatting is dat de symptomen van acathisie altijd zichtbaar zijn voor anderen, zoals onbeheersbare bewegingen of het voortdurend heen en weer bewegen. In werkelijkheid kunnen de symptomen subtieler zijn en soms alleen door de patiënt zelf worden gevoeld. De onrust die gepaard gaat met acathisie kan in sommige gevallen intern worden ervaren, zonder dat anderen merken dat er iets mis is. Dit kan het moeilijk maken voor zorgverleners om de aandoening op te merken, wat kan leiden tot een vertraagde diagnose en behandeling.

Acathisie is een mild probleem dat niet veel invloed heeft op het dagelijks leven

Acathisie wordt vaak onderschat, vooral omdat de symptomen soms niet meteen ernstig lijken. Mensen die lijden aan acathisie kunnen echter ernstige moeilijkheden ondervinden in hun dagelijks leven. De voortdurende drang om te bewegen kan het werk, de sociale interactie en de algehele kwaliteit van leven aanzienlijk verstoren. Bovendien kan het onvermogen om de symptomen te verlichten leiden tot frustratie, depressie en een gevoel van hopeloosheid bij patiënten. Het is daarom belangrijk om de ernst van acathisie te erkennen en de juiste behandeling te bieden.

Acathisie is niet behandelbaar

Veel patiënten geloven dat acathisie niet behandelbaar is en dat ze gedoemd zijn om met de symptomen te leven zolang ze medicatie gebruiken. Dit is een misvatting. Acathisie kan effectief worden behandeld door de dosis van het medicijn te verlagen, de medicatie te wisselen of door aanvullende medicijnen voor de symptomen voor te schrijven. In sommige gevallen kan ook psychotherapie nuttig zijn, vooral als de aandoening samengaat met andere psychologische symptomen. Het is cruciaal om de juiste medische hulp in te schakelen om de aandoening te behandelen en de patiënt verlichting te bieden.
© 2017 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Dementie: Behandelingen en medicijnenDementie: Behandelingen en medicijnenEr bestaan helaas nog geen medicijnen die de ziekte dementie kunnen genezen. Er bestaan wel medicijnen die het dementeri…
Criteria voor rusteloze benen (Restless Legs Syndrome)Criteria voor rusteloze benen (Restless Legs Syndrome)Als je last hebt van rusteloze benen, is het aan de buitenkant niet zichtbaar. Het is lastig om uit te leggen, omdat je…
Diabetes mellitus door antipsychotica: het mechanismeDiabetes mellitus door antipsychotica: het mechanismeIeder medicijn heeft zo zijn eigen bijwerkingen, zoals op de bijsluiter altijd netjes benoemd staat. Voordat je begint m…
Antipsychotica: soorten en werkingAntipsychotica: soorten en werkingAntipsychotica zijn medicijnen die psychotische verschijnselen kunnen onderdrukken. Bij een psychose wordt onderscheid g…

Köbner-fenomeen bij psoriasis: Letsels door schade aan huidKöbner-fenomeen bij psoriasis: Letsels door schade aan huidHet Köbner-fenomeen is een symptoom waarbij door schade aan de huid, andere huidletsels ontstaan. Deze letsels ontstaan…
Heuppijn of pijn in heup: symptomen, oorzaak en behandelingHeuppijn of pijn in heup: symptomen, oorzaak en behandelingHeuppijn is een veel voorkomende klacht die kan worden veroorzaakt door een groot aantal aandoeningen en factoren. De pr…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mufidpwt, Pixabay
  • Geraadpleegd op 3 oktober 2020
  • What Is Akathisia?, https://www.verywellmind.com/akathisia-definition-restless-movement-disorder-380558#causes
  • Geraadpleegd op 6 mei 2019:
  • Akathisia, https://en.wikipedia.org/wiki/Akathisia
  • Geraadpleegd op 19 oktober 2017:
  • Acathisie als bijwerking van geneesmiddelen, https://www.ntvg.nl/artikelen/acathisie-als-bijwerking-van-geneesmiddelen
  • Bewegingsstoornissen door antipsychotica, https://www.ggzvs.nl/Portals/16/pdf_documenten/Publicaties/Artikel%20Nurse%20Academy%20-%20bew%20stoornissen%20door%20antyipsychotica.pdf
  • Beyond anxiety and agitation: A clinical approach to akathisia., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28472575
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • What is akathisia and why does it occur?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/319738.php
  • What is akathisia?, https://www.healthline.com/health/akathisia
  • What is akathisia?, https://www.youtube.com/watch?v=x86aCDtvbT0
  • Afbeelding bron 1: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 27-02-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.