Droge voeten: oorzaken, symptomen & behandeling ruwe voeten

Droge voeten of ruwe voeten is een klacht die niet alleen een cosmetisch probleem vormt, maar het kan ook uitermate vervelend zijn. Droge voeten houdt eenvoudig in dat je voeten uitgedroogd zijn, waardoor de huid droog of ruw wordt of zelfs kloven ontstaan. Droge voeten leiden niet zelden tot pijnlijke kloven; diepe scheuren die ontstaan ​​door de droogheid in de voeten en die kunnen bloeden. Op de huid van je voeten (en handen) zitten geen talgklieren, maar wel zweetklieren. Droge voeten kunnen ontstaan bij warm weer in de zomermaanden, door het dragen van slecht ventilerende schoenen, of als je schoenen schuren. Vooral als je een gevoelige huid hebt, ben je meer vatbaar voor een droge huid. Met zelfzorgmaatregelen kun je vaak de klachten flink inperken of voorkomen dat je voeten uitdrogen. Soms is een medische behandeling nodig om de onderliggende oorzaak van droge voeten te behandelen.

• Droge voeten
• Epidemiologie
• Droge voeten: anatomie en fysiologie
• Oorzaken van droge voeten
• Droge voeten door huidziekten
• Atopisch eczeem
• Hypostatisch eczeem
• Psoriasis
• Voetschimmel
• Andere oorzaken van ruwe en droge voeten
• Langdurig staan en overgewicht
• Medicijnen
• Te warm douchen en baden
• Ouderdom
• Warmte en vochtigheid
• Zepen
• Schildklier en diabetes
• Droog klimaat
• Hormonale schommelingen
• Risicogroepen en risicofactoren
• Symptomen
• Zelfzorg ter behandeling van droge voeten
• Voldoende drinken
• Scrubben van de voeten
• Glycerine en citroensap
• Voeten verzorgen met een hydraterende crème
• Epsomzout
• Draag goede schoenen
• Gebruik geen agressieve zeep
• Vaseline aanbrengen
• Honing, olijfolie en appelazijn
• Dodezeezout
• Overrijpe bananen
• Wanneer een huisarts raadplegen?
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van droge voeten
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van droge en ruwe voeten

Droge voeten

Mieke had altijd wel iets om over te lachen, maar haar droge voeten waren een ander verhaal. Het begon allemaal een paar jaar geleden. Ze herinnerde zich die ene zomer toen ze voor het eerst merkte dat haar hielen een beetje ruw aanvoelden. "Ach, het is vast niets," dacht ze nog. Maar terwijl de dagen verstreken, werd het steeds erger. Het leek alsof haar voeten veranderden in een set schuurpapier die speciaal ontworpen was om sokken te ruïneren.

Droge voeten zijn een veel voorkomend probleem dat pijnlijk kan worden als er zich diepe kloven en scheuren in je voeten ontwikkelen. Deze kloven kunnen zo pijnlijk worden dat je er nauwelijks door kunt lopen. Als de scheuren diep zijn, kunnen ze zelfs bloeden. Vooral op de hielen kunnen kloofjes ontstaan, zogeheten hielkloven. Maar kloven kunnen overal ontstaan waar scheuren aanwezig zijn als gevolg van droge voeten. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor droge voeten, van de schoenen die je draagt tot neurologische aandoeningen.

Epidemiologie

Droge voeten: een ogenschijnlijk simpel kwaaltje, maar eentje dat ongemerkt zijn stempel drukt op het dagelijks leven van miljoenen mensen wereldwijd. Terwijl de grote gezondheidsproblemen vaak de krantenkoppen domineren, beweegt droge voeten zich stilletjes door de maatschappij. Het is een probleem dat geen onderscheid maakt tussen leeftijd, geslacht of afkomst, en juist daarom een subtiele verbinding tussen ons allemaal vormt.

Klimaat, leeftijd en de vochtbalans
Droge voeten floreren waar droge lucht heerst. De wintermaanden vormen in veel landen het hoogseizoen voor deze kwaal, wanneer de luchtvochtigheid daalt en centrale verwarming ons van de koude buitenlucht afschermt, maar tegelijkertijd onze huid doet uitdrogen. In dit seizoen lijken mensen in koele klimaten, zoals Nederland, bijna onvermijdelijk te maken te krijgen met schilferende hielen en kloofjes die zich met elke stap voelbaar maken.

Warmere klimaten zijn echter geen garantie voor vochtige, gezonde voeten. In de tropische delen van het Koninkrijk der Nederlanden, zoals Aruba, Bonaire en Curaçao, zijn droge voeten ook een bekend probleem. Het constante warme weer en de zoute zeelucht kunnen uitdrogend werken op de huid. Hoewel er wel meer luchtvochtigheid is, wordt dit vaak weer tenietgedaan door het dragen van open schoeisel zoals slippers. Hierdoor wordt de huid van de voeten langdurig blootgesteld aan lucht, zon en zand.

Leeftijd speelt eveneens een belangrijke rol. Naarmate we ouder worden, produceert onze huid minder natuurlijke oliën, waardoor de hydratatie afneemt en het risico op droge voeten toeneemt. Bij ouderen zien we dit fenomeen in combinatie met een vertragende bloedsomloop, wat de huid nog minder in staat stelt zichzelf te herstellen. Ook jonge mensen zijn echter niet immuun. Blootvoets rondlopen of het negeren van basale voetverzorging kan leiden tot dezelfde schilferige problemen.

Mannen versus vrouwen: een zorgvraagstuk
Ofschoon droge voeten even vaak voorkomen bij mannen als bij vrouwen, is er wel een verschil in aanpak en beleving. Vrouwen lijken vaker geneigd te zijn om op zoek te gaan naar oplossingen. Ze vullen winkelmandjes met voedende crèmes, oliën en speciale sokken in een poging de vochtbalans te herstellen. Schoonheidssalons worden druk bezocht voor pedicures die de voeten weer zacht en glad moeten maken, alsof menig vrouw zich heeft voorgenomen dat zij haar voeten niet laat winnen.

Mannen daarentegen neigen vaker naar een ‘het hoort erbij’-houding, waarbij droge voeten geaccepteerd worden als een onvermijdelijke bijwerking van het leven. Toch kunnen ook mannen hinder ondervinden van de ongemakken, zoals gescheurde hielen die pijnlijk aanvoelen bij elke stap of schurende sokken die irritatie veroorzaken.

Levensstijl, gewoonten en verrassende feitjes
Droge voeten lijken ook nauw samen te hangen met levensstijlkeuzes. Mensen die veel sporten, vooral hardlopers en wandelaars, worden vaak geconfronteerd met extra uitdroging van de huid als gevolg van constante wrijving en zweten in de schoenen. Het dragen van open schoeisel zoals slippers of sandalen kan leiden tot extra uitdroging, omdat de huid langdurig wordt blootgesteld aan lucht en stof. De mode van het lopen op blote voeten, populair in sommige culturen en onder liefhebbers van ‘earthing’ of ‘grounding’, kan ook bijdragen aan de uitdroging van de voetzolen door de blootstelling aan ruwe oppervlakken.

Maar wist je dat de Nederlandse gewoonte om veel op de fiets te zitten ook invloed kan hebben op de gezondheid van de voeten? Het dragen van fietsschoenen of te nauwe schoenen kan leiden tot wrijving en een verminderde bloedcirculatie, wat bijdraagt aan droge, ruwe plekken op de voeten.

In de Caribische delen van het Koninkrijk zien we weer een ander fenomeen: toeristen hebben vaak een verhoogd risico op droge voeten door hun gedrag. Ze dragen de hele dag slippers, lopen vaak op het strand en vergeten vervolgens hun voeten goed in te smeren. Hierdoor nemen lokale apotheken vaak een piek waar in de verkoop van voetcrèmes en speciale lotions tijdens het toeristenseizoen.

Een verrassend feitje: wereldwijd is de gemiddelde leeftijd waarop mensen voor het eerst voetkloven ervaren 34 jaar. In Nederland ligt dit iets lager, rond de 31 jaar, mogelijk vanwege de vroege blootstelling aan koudere temperaturen en droge lucht door de seizoenswisselingen. In de tropische gebieden zoals Aruba wordt deze leeftijd juist geschat op 37, door de constant warmere en vochtiger lucht die de huid wat meer beschermt.

Een wereldwijd ongemak met culturele variaties
Droge voeten kennen geen grenzen. Of je nu in Noord-Europa woont, in het hart van Afrika, in een zinderende woestijn of een vochtige tropenregio – droge voeten komen overal voor, hoewel de oorzaken en gevolgen kunnen variëren. In koelere landen is de lage luchtvochtigheid binnenshuis vaak de boosdoener, terwijl in hete, droge klimaten de constante blootstelling aan warme, droge lucht voor problemen zorgt. Tropische gebieden mogen dan wel vochtiger zijn, maar ook hier kan het veelvuldig dragen van open schoeisel en blootstelling aan zand en stof uitdroging veroorzaken.

De culturele benadering van voetverzorging verschilt. In sommige culturen is het ritueel verzorgen van de voeten een eeuwenoude traditie, een moment van zelfzorg en spiritualiteit. Denk bijvoorbeeld aan landen in Azië waar voetbaden met kruiden en oliën gangbaar zijn. In andere delen van de wereld wordt voetverzorging meer gezien als een noodzakelijke hygiënische gewoonte, zonder veel poespas. In de Caribische gebieden zijn voetverzorgingsproducten vaak doordrenkt met lokale ingrediënten, zoals aloë vera of kokosolie, die al generaties lang bekend staan om hun hydraterende werking.

Droge voeten: anatomie en fysiologie

Droge voeten zijn vaak het gevolg van de anatomische en fysiologische eigenschappen van de huid van de voet en verschillende invloeden daarop. Hier volgt een overzicht van de belangrijkste mechanismen in de anatomie en fysiologie van de voet die bijdragen aan het ontstaan van droge voeten.

Anatomie van de voet en huidstructuur
De huid van de voeten, en met name de voetzolen, is uniek vanwege de dikte en de specifieke structuur die gericht is op bescherming tegen zware belasting en frictie. De voetzool bestaat uit vijf verschillende huidlagen, met een zeer dikke hoornlaag (stratum corneum). Deze laag is verantwoordelijk voor het vormen van een barrière tegen externe invloeden en voor het minimaliseren van waterverlies.

De huid van de voeten bevat veel minder talgklieren dan de rest van het lichaam. Talgklieren zijn verantwoordelijk voor de productie van olieachtige substanties die de huid hydrateren en soepel houden. De voeten zijn hierdoor afhankelijk van zweetklieren voor hydratatie. Omdat zweet minder olieachtig is dan talg, kan de huid van de voeten sneller uitdrogen, vooral als er geen regelmatige verzorging plaatsvindt.

Daarnaast zijn de voetzolen niet behaard, wat betekent dat er geen haarfollikels aanwezig zijn die normaliter bijdragen aan het vochtgehalte van de huid. Deze combinatie van factoren – een dikke hoornlaag, weinig talgklieren, en geen haarfollikels – maakt de voeten bijzonder vatbaar voor uitdroging.

De rol van zweetklieren
De zweetklieren in de voetzolen spelen een belangrijke rol in het reguleren van de temperatuur en het hydrateren van de huid. Bij droge voeten kunnen zweetklieren onvoldoende hydratatie bieden door verschillende oorzaken, waaronder:

• Klimaat en temperatuur: Bij lage luchtvochtigheid (zoals in de winter of in droge klimaten) verdampt het zweet sneller van de huidoppervlakte. Dit laat de huid achter zonder voldoende hydratatie.
• Schoeisel: Strakke schoenen of synthetische materialen beperken de ventilatie, waardoor de zweetproductie toeneemt en tegelijkertijd vocht sneller verdampt door de warmte. Dit leidt vaak tot een vicieuze cirkel van zweetproductie en uitdroging.
• Overmatig zweten: Ofschoon hyperhidrosis (overmatig zweten) vaak geassocieerd wordt met natte voeten, kan dit bij langdurige blootstelling ook leiden tot uitdroging van de huid. Overmatig zweten kan zouten en mineralen naar de oppervlakte brengen, die de huid irriteren en de natuurlijke barrière verzwakken.

Fysiologische mechanismen: waterverlies en barrièrefuncties
De huid heeft een natuurlijke vochtbarrière die voorkomt dat water snel uit de diepere huidlagen verdampt. Bij de voeten is deze barrière afhankelijk van een combinatie van keratine (een eiwit in de hoornlaag) en lipiden (vetachtige stoffen) die zorgen voor een goede afsluiting. Wanneer deze barrière verstoord raakt, neemt het transepidermaal waterverlies toe, wat kan leiden tot een droge en schilferende huid.

• Verminderde lipideproductie: Zoals eerder genoemd, produceren de voeten nauwelijks talg. Hierdoor zijn de lipiden in de hoornlaag grotendeels afhankelijk van externe invloeden of verzorgingsproducten. Gebrek aan lipiden zorgt voor scheurtjes en verminderde barrièrefunctie.
• Verdikking van de hoornlaag: Wanneer de huid overmatig wrijving en druk ervaart, bijvoorbeeld door lang staan of lopen, kan er een verdikking van de hoornlaag optreden (eelt). Eelt heeft de neiging om minder flexibel te zijn en kan daardoor sneller uitdrogen en barsten, vooral als het niet regelmatig wordt verzorgd.
• Verminderde bloedcirculatie: Een goede doorbloeding is essentieel voor de aanvoer van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen. Bij mensen met een verminderde bloedcirculatie, zoals ouderen of mensen met bepaalde gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld diabetes), kan de huid van de voeten minder goed herstellen en minder vocht vasthouden, wat leidt tot uitdroging.

Externe factoren en droge voeten
Naast de interne anatomische en fysiologische factoren zijn er ook verschillende externe factoren die bijdragen aan droge voeten:

• Zeep en reinigingsmiddelen: Het gebruik van agressieve zepen of reinigingsmiddelen kan de natuurlijke oliën van de huid wegwassen, wat resulteert in een verstoring van de vochtbalans.
• Blootstelling aan weersomstandigheden: Lopen op blote voeten of het dragen van open schoeisel kan ervoor zorgen dat de huid langdurig wordt blootgesteld aan zon, wind, en stof, wat allemaal bijdraagt aan uitdroging.
• Wrijving en druk: Lang staan of lopen, vooral op harde oppervlakken, verhoogt de kans op eeltvorming en kan leiden tot de verdikking van de hoornlaag. Deze verdikte huidlagen zijn vatbaarder voor uitdroging omdat ze minder goed in staat zijn om vocht vast te houden.

Preventie en verzorging
Het verzorgen van de huid van de voeten vraagt specifieke aandacht om de unieke anatomische en fysiologische eigenschappen van de voethuid te ondersteunen. Dit kan door:

• Hydratatie: Gebruik van vochtinbrengende crèmes of oliën die gericht zijn op het herstellen van de lipidenbarrière. Ingrediënten zoals ureum, lanoline, of glycerine zijn effectief in het vasthouden van vocht in de huid.
• Bescherming tegen wrijving: Goed schoeisel dat de druk gelijkmatig verdeelt en de voeten goed ondersteunt, kan de vorming van eelt helpen verminderen. Inlegzolen of zachte kousen kunnen extra bescherming bieden.
• Regelmatige verzorging: Het verwijderen van overtollig eelt door middel van een puimsteen of voetvijl kan helpen de huid soepel te houden en barsten te voorkomen. Dit moet echter voorzichtig gebeuren om de huid niet te beschadigen.
• Vermijden van agressieve reinigingsmiddelen: Gebruik milde zepen en reinigingsmiddelen die de natuurlijke vochtbalans van de huid ondersteunen, in plaats van deze te verstoren.

Oorzaken van droge voeten

Marieke zat op de bank met haar voeten omhoog. Ze had net haar sneakers uitgetrokken na een lange dag werken, en toen ze naar beneden keek, zag ze het weer: witte, schilferige plekken op haar hielen en tenen. “Het lijkt wel of mijn voeten in een woestijn hebben gelopen,” zuchtte ze, terwijl ze snel een laagje crème aanbracht. Droge voeten – wie kent het niet? Het voelt soms onschuldig, maar het kan je behoorlijk dwarszitten, zeker als het erger wordt. Tijd om eens te kijken wat die droogte veroorzaakt.

Een gebrek aan vocht: de klassieke boosdoener
Droge voeten ontstaan meestal door een tekort aan vocht in de huid. Dit kan simpelweg komen doordat je huid van nature minder talg produceert in dit gebied. Je voetzolen hebben namelijk geen talgklieren zoals de rest van je lichaam. Combineer dat met regelmatig lopen, strakke schoenen, en weinig verzorging, en je voeten krijgen nauwelijks de kans om soepel te blijven. Marieke gebruikte wel crème, maar vergat vaak om haar voeten dagelijks wat extra aandacht te geven. Het gevolg? Ruwe, droge plekken die steeds meer begonnen te trekken.

Invloed van externe factoren: schoenen en klimaat
Het leven kan behoorlijk hard zijn voor je voeten. Denk aan strakke schoenen die je huid schuren, synthetische sokken die je voeten laten zweten, of een droge lucht in huis door de verwarming. En wat dacht je van de winter? De kou buiten en de droge warmte binnen onttrekken al het vocht uit je huid. Voor Marieke begon de ellende meestal in de herfst, wanneer haar voeten zonder dat ze het doorhad uitdroogden. Tegen de tijd dat het winter werd, waren haar hielen al zo droog dat kleine barstjes op de loer lagen.

Gezondheidsproblemen: meer dan een oppervlakkig probleem
Soms is droge huid meer dan een kwestie van externe invloeden. Aandoeningen zoals eczeem, psoriasis, of een schimmelinfectie kunnen droge voeten veroorzaken. Voor mensen met diabetes of hypothyreoïdie (een trage schildklier) is een droge huid zelfs een veelvoorkomend symptoom. Bij Marieke speelde dit niet, maar ze had wel een vriendin met diabetes die haar vertelde hoe belangrijk het was om je voeten goed in de gaten te houden. “Droge voeten lijken klein,” zei ze, “maar ze kunnen grote problemen geven als je ze niet goed verzorgt.”

Je leefstijl en gewoonten tellen mee
Wat je eet en hoe je voor jezelf zorgt, speelt een grote rol in de gezondheid van je huid – ook die van je voeten. Marieke merkte bijvoorbeeld dat haar voeten droger werden als ze niet genoeg water dronk of als ze te veel koffie nam. Voeding met weinig gezonde vetten en een gebrek aan vitamines, zoals vitamine E, kan je huid ook sneller uitdrogen. En als je veel doucht met heet water of agressieve zeep gebruikt, spoel je de natuurlijke oliën van je huid weg. Geen wonder dat je voeten protesteren.

Een uitnodiging tot zelfzorg
Droge voeten zijn vaak een signaal dat je huid wat meer aandacht nodig heeft. Of het nu gaat om het dragen van ademende schoenen, meer water drinken, of simpelweg je voeten dagelijks insmeren met een rijke crème – de oplossing begint bij jezelf. Voor Marieke was het een wake-up call. Ze besloot haar voeten niet langer te negeren en ze te zien als een belangrijk onderdeel van haar zelfzorgroutine. “Mijn voeten dragen me de hele dag,” zei ze later. “Het minste wat ik kan doen, is goed voor ze zorgen.”

Wat zit er achter die droge voeten?
Marieke’s ervaring met haar ruwe, schilferige hielen is geen unicum. Of je nu lange dagen op je benen staat, veel sport, of gewoon geen tijd neemt om je voeten te verzorgen, droge voeten kunnen ons allemaal treffen. Maar wat veroorzaakt het nou echt? Het is te makkelijk om alleen te zeggen dat het ‘een gebrek aan crème’ is. Droge voeten zijn vaak het resultaat van een combinatie van factoren, van externe invloeden tot interne gezondheidsproblemen.

Laten we eens dieper ingaan op de oorzaken. Van simpele gewoonten tot medische aandoeningen – elke oorzaak vertelt een ander verhaal over hoe je voeten functioneren en wat ze nodig hebben. Marieke had haar eigen boosdoeners, maar misschien herken jij jezelf juist in een andere situatie. Tijd om die voeten én hun droogte beter te begrijpen!

Droge voeten door huidziekten

Huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis en voetschimmel kunnen bijdragen aan droge voeten. Eczeem en psoriasis zijn huidaandoeningen die resulteren in een droge huid over het hele lichaam. Deze droogheid kan ook op je voeten optreden.

Atopisch eczeem

Atopisch eczeem (constitutioneel eczeem) is een sterk jeukende ontsteking van de huid. Veel mensen met atopisch eczeem hebben een droge huid. Andere symptomen zijn:

• jeuk, dat kan ernstig zijn, vooral 's nachts
• rode tot bruinzwarte vlekken, vooral op de handen, voeten, enkels, polsen, nek, bovenste deel van de borst, oogleden, in de plooi van de ellebogen en knieën, en bij zuigelingen op het het gezicht en de hoofdhuid
• kleine, verhoogde bultjes die bij het krabben nattend kunnen zijn
• verdikte, gebarsten, schilferige huid
• rauwe, gevoelige, gezwollen huid

Atopisch eczeem begint meestal voor de leeftijd van 5 en kan blijven bestaan in de adolescentie en de volwassenheid. Voor sommige mensen flakkert het periodiek op en verdwijnt dan enige tijd, zelfs gedurende meerdere jaren.

Hypostatisch eczeem

Hypostatisch eczeem is een vorm van eczeem die voornamelijk voorkomt bij mensen met veneuze insufficiëntie ofwel slecht functionerende aders in de (onder)benen.

Psoriasis

Psoriasis komt relatief vaak voor aan de handen en voeten en wordt dan psoriasis palmoplantaris genoemd. De oorzaak van psoriasis kan niet worden weggenomen; psoriasis kan niet worden genezen. Wel kunnen de symptomen worden bestreden. De behandelingsmogelijkheden bestaan grofweg uit behandeling met geneesmiddelen en de niet-medicamenteuze behandeling, waaronder leefstijladviezen en het vermijden van factoren die de psoriasis kunnen verergeren of doen opflakkeren. Lichttherapie wordt ook vaak toegepast. Daarnaast zijn er nog andere behandelmethoden, zoals kuren. Een goede behandeling kan je leven (of dat van je kind) een stuk draaglijker en aangenamer maken. De behandelvorm is vooral afhankelijk van de ernst van de klachten. Voor een behandeling kun je terecht bij de huisarts en in bepaalde gevallen zal deze je doorverwijzen naar de dermatoloog (huidarts). Als je klachten niet zo ernstig zijn, kun je ervoor kiezen om af te wachten om te kijken of de psoriasisplekken spontaan verminderen.

Voetschimmel

Voetschimmel is een schimmelinfectie die resulteert in kloofjes en overmatige droogheid van de voeten. Voetschimmel is een schimmel die groeit in vochtige, broeierige omgevingen. Jeuk, branderigheid en roodheid worden ook geassocieerd met voetschimmel. De meeste gevallen van voetschimmel kunnen met een vrij verkrijgbare antischimmelcrème effectief worden behandeld; als dit niet verbetert, raadpleeg dan je arts.

Andere oorzaken van ruwe en droge voeten

Wat veroorzaakt een droge huid op de voeten? Kloofjes ontwikkelen zich vaak op de hielen, maar droogheid kan zich voordoen op elk deel van de voet. Bekende oorzaken zijn neurologische aandoeningen, gebruik van agressieve zepen, ongeschikte schoenen voor de huid en langdurig staan ​​op harde vloeren, vooral bij overgewicht.

Langdurig staan en overgewicht

De zweetklieren van de voeten kunnen worden vernietigd vanwege jarenlang langdurig staan​, vooral bij overgewicht of obesitas omdat het extra druk op de voeten geeft. Overgewicht geeft vooral extra druk op de hielen. Het dragen van stevige en beschermende schoenen kan dit helpen voorkomen.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen, zoals diuretica (plaspillen) of antihistaminica, kunnen ervoor zorgen dat je voeten uitdrogen. Als je deze medicijnen gebruikt, zorg er dan voor dat je je voeten regelmatig insmeert met een vochtinbrengende crème op oliebasis om uitdrogen te voorkomen.

Te warm douchen en baden

Te lang en te heet douchen, hete baden of voetbaden kunnen leiden tot droge voeten, omdat blootstelling aan heet water leidt tot het afbreken van de natuurlijke huidbarrières waardoor vocht kan ontsnappen, wat resulteert in een overmatige droge huid op voeten. Zwemmen in chloorhoudende zwembaden schaadt de natuurlijke vochtigheid van het lichaam.

Ouderdom

Met het voortschrijden der jaren produceren de talgklieren minder huidlipiden, met als resultaat een droge huid. Ook wordt de huid dunner. Ouderen hebben kortom meer kans op een droge huid als gevolg van het natuurlijke verouderingsproces.

Warmte en vochtigheid

Gesloten schoenen die slecht ventileren, zoals sommige sneakers, gympen en laarzen, creëren een extreem warme en vochtige omgeving voor de voeten. Warmte en vochtigheid trekken vocht uit de huid, wat resulteert in droge, dikke of gebarsten plekken op de voeten.

Zepen

Zepen en bodylotions die agressieve chemicaliën of irriterende stoffen bevatten, kunnen de huid doen uitdrogen. Als je zeep niet goed van de voeten spoelt, kun je ook last krijgen van irritatie en droogheid van de voeten.

Schildklier en diabetes

Sommige medische aandoeningen kunnen predisponeren tot droge voeten, zoals neuropathie van de voeten geassocieerd met diabetes en hypothyreoïdie. Mensen met diabetes of hypothyreoïdie (trage schildklier) transpireren minder, waardoor de huid droger wordt. Diabetespatiënten kunnen schade aan de zenuwen van de voeten ervaren (diabetische neuropathie). Een droge huid ontstaat onder invloed van een ongecontroleerde bloedsuikerspiegel. Het natuurlijke vochtgehalte van de huid wordt aangetast door een slechte bloedtoevoer en veroorzaakt complicaties in het lichaam.

Droog klimaat

Een droog klimaat vooral in de herfst- en wintermaanden) leidt tot een droge huid, omdat het vocht in de huid sneller verdwijnt. Huidproblemen met eczeem en psoriasis leiden tot de ontwikkeling van droge en ruwe plekken die de huid aantasten.

Hormonale schommelingen

Hormonale onevenwichtigheden of een hormonale disbalans als gevolg van veroudering, vergroot de kans op een droge huid omdat de ouder wordende huid elasticiteit en stevigheid verliest.

Risicogroepen en risicofactoren

Droge voeten kunnen iedereen treffen, maar er zijn bepaalde risicogroepen en factoren die de kans op het ontwikkelen van droge voeten vergroten. Hieronder worden de belangrijkste risicogroepen en -factoren beschreven.

Ouderen
Naarmate mensen ouder worden, neemt de natuurlijke productie van huidoliën af. Dit leidt tot een verhoogde kans op een droge huid, inclusief de voeten. Daarnaast vermindert de elasticiteit van de huid, waardoor deze gevoeliger wordt voor scheurtjes en kloven. Ouderen hebben ook vaak te maken met een verminderde bloedsomloop, wat ervoor zorgt dat de huid minder goed in staat is om zichzelf te herstellen en gehydrateerd te blijven. Dit maakt oudere mensen bijzonder vatbaar voor eeltvorming, barstjes en pijnlijke kloven.

Mensen met een verminderde bloedcirculatie
Een verminderde bloedcirculatie, bijvoorbeeld door diabetes, hart- en vaatziekten, of chronische veneuze insufficiëntie, kan bijdragen aan een droge huid. De voeten krijgen hierdoor minder bloedtoevoer, waardoor de aanvoer van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen wordt bemoeilijkt. Dit leidt tot een huid die minder veerkrachtig is en sneller uitdroogt. Bovendien vertraagt een slechte doorbloeding het genezingsproces, waardoor kleine scheurtjes en kloofjes langer blijven bestaan en de kans op infecties toeneemt.

Mensen met bepaalde medische aandoeningen
Aandoeningen zoals diabetes en hypothyreoïdie kunnen leiden tot een droge huid. Diabetes beïnvloedt de bloedsomloop en de zenuwfunctie, wat kan resulteren in een verminderde zweetproductie. Hierdoor verliest de huid van de voeten haar natuurlijke hydratatie. Bovendien kan diabetische neuropathie (zenuwbeschadiging) ervoor zorgen dat mensen minder gevoelig zijn voor voetproblemen, waardoor uitdroging en scheuren vaak onopgemerkt blijven. Hypothyreoïdie leidt vaak tot een droge, schilferige huid door een vertraagde stofwisseling, die de natuurlijke aanmaak van huidvetten vermindert.

Mensen die veel staan of lopen
Beroepen waarbij mensen langdurig moeten staan of lopen, zoals in de zorg, horeca of detailhandel, zorgen voor extra druk op de voetzolen. Deze constante belasting leidt tot eeltvorming, een natuurlijke reactie van de huid om zichzelf te beschermen tegen druk en wrijving. Dit eelt heeft echter de neiging om stug en droog te worden, waardoor het risico op kloven toeneemt. Bovendien zorgt langdurige druk voor een verstoorde bloedcirculatie in de voeten, wat bijdraagt aan uitdroging en een verminderde huidkwaliteit.

Sporters
Sporters, met name hardlopers, wandelaars en voetballers, ervaren veel wrijving en druk op hun voeten. Dit kan leiden tot een verdikking van de hoornlaag en uitdroging. Tijdens het sporten zweten de voeten ook meer, wat paradoxaal genoeg kan bijdragen aan uitdroging van de huid. Zweet bevat namelijk zout, dat, wanneer het opdroogt, de huid extra kan irriteren en uitdrogen. Sporters die vaak in vochtige of slecht ademende schoenen trainen, hebben bovendien een grotere kans op voetschimmel, wat de huid verder kan verzwakken en uitdrogen.

Mensen die vaak op blote voeten lopen
Blootvoets lopen, vooral op harde of ruwe oppervlakken, kan de huid van de voeten uitdrogen. De blootstelling aan lucht, zon, stof en andere omgevingsfactoren verhoogt de kans op uitdroging. Mensen die vaak op blote voeten lopen, kunnen ook te maken krijgen met microscheurtjes door de constante wrijving met de ondergrond. Deze scheurtjes maken de huid kwetsbaarder voor verdere uitdroging en kunnen uiteindelijk leiden tot pijnlijke kloven.

Gebruik van agressieve reinigingsmiddelen
Het regelmatig gebruik van agressieve zepen of reinigingsmiddelen kan de natuurlijke oliën van de huid wegwassen, waardoor de huid van de voeten sneller uitdroogt. Agressieve reinigingsmiddelen breken de lipidenlaag af die nodig is om vocht vast te houden. Het vermijden van dergelijke producten, en in plaats daarvan het gebruik van milde, hydraterende zeep, kan helpen om de huid gehydrateerd te houden en de natuurlijke beschermlaag te behouden.

Onvoldoende voetverzorging
Mensen die hun voeten onvoldoende verzorgen, zoals het niet hydrateren van de huid of het niet verwijderen van eelt, hebben een verhoogd risico op droge voeten. Het achterlaten van dikke eeltlagen zorgt ervoor dat de onderliggende huid geen vocht kan opnemen, waardoor deze snel uitdroogt en barst. Regelmatige verzorging, zoals het aanbrengen van vochtinbrengende crèmes met ureum of glycerine, helpt om de huidbarrière intact te houden en vocht vast te houden. Bovendien kan het gebruik van een puimsteen om overtollig eelt te verwijderen helpen om de huid soepel te houden en het risico op kloven te verminderen.

Klimaat en omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren zoals een lage luchtvochtigheid, koude temperaturen en wind kunnen ook bijdragen aan droge voeten. Vooral in de winter, wanneer de lucht droger is en mensen meer tijd doorbrengen in verwarmde binnenruimtes, kan de huid snel vocht verliezen. Centrale verwarming en warme douches verergeren dit probleem vaak nog verder door de huidbarrière aan te tasten en de natuurlijke oliën te verwijderen. Mensen die in droge of koude klimaten leven, hebben dan ook vaker last van een droge huid en droge voeten. Het gebruik van luchtbevochtigers en het dragen van sokken van natuurlijke materialen kan helpen om de voeten beter gehydrateerd te houden.

Symptomen

Droge voeten kunnen gepaard gaan met symptomen als jeuk, kloofjes in de voet, roodheid, schilferige huid (schilfers), ruwe huid, pijnlijke voeten en huiduitslag. Daarnaast kunnen droge voeten ook leiden tot een strak of trekkend gevoel van de huid, vooral na blootstelling aan water of na het dragen van gesloten schoenen gedurende langere tijd. De huid kan minder flexibel aanvoelen, wat het risico op scheurtjes verhoogt, vooral rond de hielen. In ernstige gevallen kunnen diepe kloven ontstaan die pijnlijk zijn en vatbaar voor infecties. Ook kan er een gevoel van branderigheid of irritatie ontstaan, vooral bij wrijving met sokken of schoenen.

Zelfzorg ter behandeling van droge voeten

Er zijn een aantal zelfzorgmiddelen die je kunt toepassen bij droge voeten. Als dit onvoldoende soelaas biedt, dan is het verstandig een afspraak te maken met je huisarts.

Voldoende drinken

Het is belangrijk om gehydrateerd te blijven. Drink minstens 8 glazen water per dag en vermijd alcohol omdat dit vocht afdrijft, en dit vergroot de jeuk als gevolg van je droge voeten.

Scrubben van de voeten

Scrubben van de voeten helpt dode huidcellen te verwijderen, waarna je de voeten kunt verzorgen met een vochtinbrengende crème. Je voeten weken in warm lauwwarm water zal de huid verzachten voordat je gaat scrubben.

Glycerine en citroensap

Je kunt ook een mengsel van glycerine en citroensap op je voeten aanbrengen gedurende 20 minuten en daarna afspoelen met water. Rozenwater kan ook aan het mengsel worden toegevoegd.

Voeten verzorgen met een hydraterende crème

Regelmatige hydratatie met een op olie gebaseerde moisturizer of voetcrème vóór het slapengaan kan effectief zijn in de strijd tegen droge voeten. Dikke crèmes zoals Eucerin en Cetaphil worden vaak geadviseerd bij droge voeten. Draag na get aanbrengen van de crème 's nachts schone katoenen sokken. Kokosolie (antischimmel en antimicrobieel) kan ook worden gebruikt omdat het helpt bij het hydrateren van de voeten en bacteriële infecties en schimmels bestrijdt.

Epsomzout

Epsomzout bevat magnesium wat helpt bij spierkrampen, spierpijn, verstuikingen en algemene pijn, Epsomzout verwijdert tevens gifstoffen, waardoor de gezondheid van de huid wordt verbeterd.

Draag goede schoenen

Goed ventilerende en ondersteunende schoenen worden aanbevolen om je voeten gezond te houden. Het wordt ook aanbevolen om dagelijks van schoenen te wisselen in plaats van iedere dag dezelfde paar schoenen te dragen.

Gebruik geen agressieve zeep

Het gebruik van agressieve zeep wordt ten zeerste afgeraden, omdat het de huid verder uitdroogt en irriteert. Het verwijdert de natuurlijke beschermlaag van de huid en het resultaat is ene strakke en droge huid. Volgens veel dermatologen zijn zepen met een hoog glycerolgehalte het beste om de huid gehydrateerd en gezond te houden.

Vaseline aanbrengen

Breng regelmatig vaseline aan voordat je naar bed gaat en trek daarna katoenen sokken aan die je 's nachts laat zitten. Op deze manier kan de vaseline goed intrekken in de huid.

Honing, olijfolie en appelazijn

Honing exfolieert dode huidcellen, zorgt voor de bescherming van het vocht in de huidcellen en helpt bij het verzachten van de huid. Breng een mengsel van 1-2 eetlepels rauwe honing, 1 eetlepel olijfolie en rijstmeel en appelazijn aan op je voeten. Laat het gedurende 15 minuten intrekken en daarna afspoelen met water. Vergeet niet om daarna een moisturizer op je voeten aan te brengen.

Dodezeezout

Dodezeezout verwijdert de dode huid en helpt bij het hydrateren van de huid. Lavendelolie, olijfolie of zoete amandelolie kunnen het voetenbad verrijken. Vergeet niet om na het voetenbad met dode zeezout een goede vochtinbrengende crème aan te brengen.

Overrijpe bananen

Overrijpe bananen die ongeschikt zijn voor menselijke consumptie, helpen bij het verwijderen van dode huidcellen op de voeten. Maak een pasta door overrijpe bananen te prakken en deze aan te brengen op je voeten. Was de pasta na 20 minuten met water af. Dit geneest droge en gebarsten voeten. Daarna kun je plantaardige olie aanbrengen op de kloofjes en de droge huid.

Wanneer een huisarts raadplegen?

Droge voeten zijn vaak een onschuldige kwaal, maar in sommige gevallen kan het verstandig zijn om een huisarts te raadplegen. Wanneer de gebruikelijke verzorgingsmaatregelen niet helpen en de klachten aanhouden of verergeren, kan medische hulp noodzakelijk zijn. Hieronder volgen situaties waarin het raadzaam is om contact op te nemen met een huisarts.

Diepe, pijnlijke kloven
Wanneer er diepe kloven in de huid van de voeten ontstaan, met name rond de hielen, die niet genezen met zelfzorgmiddelen zoals crèmes of zalven, is het verstandig om een huisarts te raadplegen. Deze kloven kunnen niet alleen erg pijnlijk zijn, maar ook gaan bloeden en het risico op infecties vergroten. Een arts kan dan een speciale, meer intensieve behandeling voorschrijven om het genezingsproces te versnellen en verdere complicaties te voorkomen.

Infectieverschijnselen
Als de droge huid scheurt en tekenen van infectie vertoont, zoals zwelling, roodheid, pusvorming, toenemende pijn of warmte rond de aangedane plek, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Een infectie kan zich snel uitbreiden en vereist mogelijk een behandeling met antibiotica. Vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals diabetici, kan een dergelijke infectie ernstige gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk om tijdig medische hulp te zoeken.

Aanhoudende pijn of branderig gevoel
Een branderig gevoel of aanhoudende pijn in de voeten kan een teken zijn van meer dan alleen een droge huid. Het kan wijzen op een onderliggende aandoening, zoals zenuwbeschadiging (neuropathie), vooral bij mensen met diabetes. Als de pijn of het branderige gevoel niet vermindert met goede voetverzorging, is het raadzaam om een huisarts te raadplegen voor verdere diagnostiek en advies.

Verergering van bestaande huidaandoeningen
Droge voeten kunnen bestaande huidaandoeningen zoals psoriasis of eczeem verergeren. Wanneer je merkt dat deze aandoeningen ondanks gebruikelijke verzorging en medicatie erger worden, kan een bezoek aan de huisarts helpen om een aangepaste behandeling te krijgen. Soms is het nodig om sterker werkende medicatie of speciale zalven voor te schrijven om de symptomen onder controle te houden en verdere uitdroging te voorkomen.

Diabetische voetproblemen
Voor mensen met diabetes is het belangrijk om alert te zijn op veranderingen aan de voeten, zoals droogheid, kloven, infecties of wondjes die niet genezen. Een droge huid kan leiden tot diabetische voetulcera, wat ernstige gevolgen kan hebben als het niet goed behandeld wordt. Diabetici doen er goed aan om bij elke verandering die niet binnen enkele dagen verbetert, contact op te nemen met hun huisarts of podotherapeut. Een snelle interventie kan verdere complicaties, zoals amputaties, voorkomen.

Jeuk en huiduitslag
Aanhoudende jeuk en het ontstaan van huiduitslag op de voeten kunnen wijzen op een allergische reactie of een schimmelinfectie. In dergelijke gevallen is het raadzaam om een huisarts te bezoeken. De arts kan de oorzaak vaststellen en een passende behandeling starten, zoals antischimmelcrèmes of antihistaminica, om verdere verspreiding en verergering van de klachten te voorkomen.

Verkleuring of verdikking van de nagels
Als je merkt dat de nagels van je tenen verkleuren, verdikken of beginnen af te brokkelen, kan dit een teken zijn van een schimmelinfectie of een andere nagelaandoening. Deze problemen gaan vaak gepaard met een droge huid en kunnen zich verspreiden als ze niet behandeld worden. Een huisarts kan een diagnose stellen en een geschikte behandeling voorschrijven, zoals antischimmelmedicatie, om het probleem aan te pakken voordat het ernstiger wordt.

Beperkingen in dagelijkse activiteiten
Wanneer de klachten van droge voeten zo ernstig worden dat ze je dagelijkse activiteiten belemmeren – zoals lopen, sporten of zelfs staan – dan is het verstandig om medische hulp te zoeken. Pijnlijke kloven, een branderig gevoel of ernstige droogheid kunnen je mobiliteit en kwaliteit van leven beïnvloeden. Een huisarts kan je adviseren over verdere stappen om verlichting te krijgen en je voeten weer gezond te maken.

Onderzoek en diagnose

Het diagnosticeren van de oorzaak van droge voeten kan soms een uitdaging zijn, omdat meerdere factoren een rol kunnen spelen. Een gedegen onderzoek door een arts begint vaak met het verzamelen van een uitgebreide medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek. Hierbij worden de huid, de nagels en de algemene conditie van de voeten beoordeeld om mogelijke onderliggende oorzaken te identificeren.

Medische geschiedenis
Een arts zal beginnen met het stellen van vragen over de klachten, zoals wanneer de droge voeten begonnen zijn, welke symptomen aanwezig zijn en welke factoren de klachten verergeren of verbeteren. Ook zal er gekeken worden naar persoonlijke gewoonten, zoals het dragen van bepaalde soorten schoeisel, blootvoets lopen, of blootstelling aan bepaalde weersomstandigheden. Daarnaast is het belangrijk om te weten of er sprake is van onderliggende aandoeningen zoals diabetes, hypothyreoïdie of psoriasis. Al deze informatie helpt om een duidelijker beeld te krijgen van de mogelijke oorzaken.

Voorbeeld: Stel dat iemand regelmatig op blote voeten loopt en werkt in een omgeving met veel betonstof. De arts kan dan vermoeden dat deze omgevingsfactoren een rol spelen bij de uitdroging van de voeten, en zal gerichte adviezen geven om blootstelling te verminderen.

Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek zal de arts de voeten grondig inspecteren. Hierbij wordt gekeken naar tekenen van uitdroging, zoals schilfering, kloofjes, roodheid en eventuele tekenen van infectie. De arts zal ook de nagels controleren op verdikking of verkleuring, wat kan wijzen op een schimmelinfectie. Daarnaast wordt de huidelasticiteit getest, waarbij wordt gekeken of de huid snel terugveert wanneer deze wordt samengedrukt – een lage huidelasticiteit kan duiden op uitdroging.

Feitje: Een van de meest voorkomende tekenen van uitdroging bij de voeten is een verdikking van de hoornlaag, die kan leiden tot kloven als deze onbehandeld blijft. Dit is een natuurlijke reactie van de huid om zichzelf te beschermen tegen constante wrijving en druk.

Aanvullend onderzoek
In sommige gevallen is aanvullend onderzoek nodig om de oorzaak van de droge voeten vast te stellen. Dit kan bijvoorbeeld een bloedonderzoek zijn om te kijken naar de schildklierfunctie, aangezien hypothyreoïdie kan leiden tot een droge huid. Ook kan er een kweek worden afgenomen van de huid of nagels als er een vermoeden is van een schimmelinfectie. Indien de arts vermoedt dat een systemische aandoening de oorzaak is, kunnen meer uitgebreide onderzoeken worden aangevraagd.

Voorbeeld: Bij een patiënt met aanhoudend droge voeten en andere symptomen zoals vermoeidheid en gewichtstoename, kan de arts een bloedtest uitvoeren om de schildklierhormonen te controleren, aangezien een traag werkende schildklier vaak resulteert in een droge huid.

Differentiaaldiagnose
Bij het stellen van een diagnose kan het nodig zijn om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten. Droge voeten kunnen bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door eczeem, psoriasis, of een allergische reactie. De arts zal de symptomen vergelijken met die van andere huidaandoeningen om tot een juiste diagnose te komen. Hierbij wordt gekeken naar de exacte locatie van de droge huid, de mate van jeuk en of er sprake is van ontsteking of schilfering.

Feitje: Wist je dat mensen met psoriasis vaak last hebben van droge, verdikte plekken op de voetzolen, die kunnen lijken op eelt? Dit maakt het soms lastig om onderscheid te maken tussen normale eeltvorming en psoriatische huidverdikking.

Behandelplan opstellen
Op basis van de diagnose zal de arts een behandelplan opstellen. Dit kan variëren van het adviseren van hydraterende crèmes en veranderingen in levensstijl tot het voorschrijven van medicatie. Bij verdenking van een schimmelinfectie kan een antischimmelcrème worden voorgeschreven, terwijl bij een onderliggende medische oorzaak zoals hypothyreoïdie medicatie nodig kan zijn om de schildklierfunctie te reguleren.

Voorbeeld: Als de arts vaststelt dat een patiënt droge voeten heeft als gevolg van langdurige blootstelling aan vocht, zoals bij zwemmers vaak voorkomt, zal hij of zij adviseren om de voeten goed droog te houden, sokken van natuurlijke materialen te dragen en een vochtinbrengende crème te gebruiken om de huid te herstellen.

Behandeling van droge voeten

De behandeling van droge voeten begint bij het begrijpen van de oorzaak en het toepassen van een systematische aanpak die de huid weer gezond en gehydrateerd maakt. Droge voeten kunnen een eenvoudige kwaal zijn die met de juiste maatregelen goed behandeld kan worden, maar een grondige aanpak kan het verschil maken tussen tijdelijk comfort en langdurige verlichting. Hieronder volgen verschillende behandelingsmogelijkheden, van eenvoudige zelfzorg tot medische interventies.

Hydratatie: de basis van gezonde voeten
Hydratatie is de eerste en misschien wel de belangrijkste stap in het behandelen van droge voeten. Een goede vochtinbrengende crème kan helpen om de huid soepel te houden en uitdroging te voorkomen. Crèmes die ureum, glycerine of lanoline bevatten, zijn bijzonder effectief omdat ze helpen om vocht vast te houden en de huidbarrière te herstellen. Het is belangrijk om deze crèmes aan te brengen na het wassen van de voeten, wanneer de huid nog vochtig is, zodat het vocht wordt ingesloten.

Voorbeeld: Gebruik elke avond een vochtinbrengende crème met 10% ureum, gevolgd door katoenen sokken om de hydratatie te optimaliseren tijdens de nacht. Hierdoor kunnen de voeten de hele nacht profiteren van de herstellende werking van de crème.

Verwijderen van eelt
Een verdikte hoornlaag of eelt kan het vocht vasthouden in de onderliggende huid belemmeren, waardoor droge voeten verergeren. Het regelmatig verwijderen van overtollig eelt is daarom een belangrijke stap in de behandeling. Dit kan met behulp van een puimsteen of een voetvijl, maar het is essentieel om dit voorzichtig te doen om te voorkomen dat de huid beschadigd raakt. Het beste moment hiervoor is na een warm voetenbad, wanneer de huid zachter is.

Feitje: Wist je dat een teveel aan eelt kan leiden tot kloofjes omdat de huid haar flexibiliteit verliest? Regelmatig verwijderen van eelt helpt de huid soepel en gezond te houden.

Voetenbaden
Een voetenbad kan helpen om de huid te verzachten en eelt los te maken. Voeg een paar druppels natuurlijke olie, zoals olijfolie of amandelolie, toe aan warm water voor extra hydratatie. Vermijd echter het gebruik van heet water, omdat dit de huid juist kan uitdrogen. Na het voetenbad is het belangrijk om de voeten goed droog te deppen, vooral tussen de tenen, om schimmelinfecties te voorkomen.

Voorbeeld: Neem twee keer per week een voetenbad van 15 minuten met een paar druppels tea tree olie voor een kalmerend effect. Dep de voeten na afloop droog en breng direct een vochtinbrengende crème aan om het vocht vast te houden.

Bescherming en verzorging
Het dragen van goed passende schoenen van ademend materiaal kan helpen om de voeten te beschermen en de vochtbalans te behouden. Vermijd schoenen die te strak zitten of gemaakt zijn van niet-ademende materialen, omdat deze de huid kunnen irriteren en uitdrogen. Katoenen of wollen sokken kunnen helpen om vocht op te nemen en de huid droog te houden.

Feitje: Synthetische materialen in schoenen kunnen de huid van de voeten verstikken en bijdragen aan uitdroging. Kies altijd voor natuurlijke materialen zoals leer voor een betere luchtcirculatie.

Antischimmel- en antibacteriële behandelingen
In sommige gevallen kunnen droge voeten worden veroorzaakt door een schimmelinfectie of bacteriële infectie. Als er tekenen zijn van infectie, zoals roodheid, schilfering of een branderig gevoel, kan een arts een antischimmel- of antibacteriële crème voorschrijven. Het is belangrijk om deze crèmes consequent te gebruiken zoals voorgeschreven, zelfs als de symptomen beginnen te verdwijnen, om te voorkomen dat de infectie terugkeert.

Voorbeeld: Gebruik een voorgeschreven antischimmelcrème tweemaal daags gedurende twee tot vier weken om de infectie volledig te bestrijden. Dit zorgt ervoor dat ook de onderliggende sporen worden gedood en voorkomt een nieuwe infectie.

Levensstijl en preventieve maatregelen
Naast directe behandelingen zijn er ook preventieve maatregelen die kunnen helpen om droge voeten in de toekomst te voorkomen. Dit omvat het drinken van voldoende water om het lichaam gehydrateerd te houden, het vermijden van langdurige blootstelling aan vochtige of droge omstandigheden en het gebruiken van milde zeep bij het wassen van de voeten. Vermijd te heet water en agressieve schoonmaakmiddelen, omdat deze de natuurlijke oliën van de huid verwijderen.

Voorbeeld: Probeer dagelijks minimaal 2 liter water te drinken om de huid van binnenuit te hydrateren. Vervang agressieve zepen door een milde, hydraterende variant om de natuurlijke vochtbalans van de huid te behouden.

Medische interventies
Als zelfzorgmaatregelen niet effectief blijken te zijn, kan een huisarts of dermatoloog verdere interventies voorstellen. Dit kan het voorschrijven van sterkere, medicinale crèmes omvatten, zoals corticosteroïden, om ontsteking te verminderen en de huid te herstellen. Bij mensen met onderliggende aandoeningen, zoals diabetes, kan doorverwijzing naar een podotherapeut nodig zijn voor gespecialiseerde voetverzorging en het voorkomen van complicaties zoals diabetische ulcera.

Feitje: Bij mensen met diabetes is de kans op complicaties door droge voeten groter, zoals zweren of infecties. Een goede samenwerking tussen de patiënt en zorgverlener kan helpen om voetproblemen te voorkomen en de gezondheid van de voeten te behouden.

Prognose

De prognose voor droge voeten is over het algemeen gunstig, mits je de juiste zorg en aandacht aan je voeten besteedt. In Nederland en de overzeese gebieden zoals Aruba, Curaçao en Bonaire, speelt het klimaat een grote rol bij de conditie van de huid. Terwijl koude winters in Nederland vaak zorgen voor droge, trekkerige voeten door de lage luchtvochtigheid en centrale verwarming, hebben de overzeese gebieden weer te maken met de uitdrogende combinatie van zon, zee en warmte. Vooral mensen die graag blootvoets door het zand lopen, kunnen merken dat hun voetzolen extra droog aanvoelen.

Gelukkig zijn er tal van eenvoudige behandelingen om je voeten weer in topvorm te krijgen. Denk aan het dagelijks hydrateren van de huid, het voorzichtig verwijderen van eelt en het dragen van goed passende schoenen. In Nederland zijn vochtinbrengende crèmes met ureum of glycerine bewezen effectief om de huid te voeden en het vocht vast te houden. In de tropische gebieden is kokosolie een populaire keuze, die niet alleen de huid hydrateert, maar ook heerlijk ruikt en de huid zacht en soepel maakt. Met een beetje toewijding kun je je voeten beschermen tegen verdere uitdroging en ze weer laten stralen.

Voor mensen met onderliggende aandoeningen zoals diabetes of hypothyreoïdie is het belangrijk extra alert te zijn. In Nederland is toegang tot podotherapeuten en zorgverleners vaak goed geregeld, waardoor complicaties zoals infecties of diabetische voetulcera kunnen worden voorkomen. In de overzeese gebieden kan de toegang tot gespecialiseerde zorg soms beperkter zijn, waardoor mensen zelf extra waakzaam moeten zijn. Het regelmatig inspecteren van de voeten en het nemen van preventieve maatregelen zijn dan essentieel om de voeten gezond te houden. Met de juiste begeleiding en tijdig ingrijpen kunnen ook zij complicaties vermijden en hun voetgezondheid verbeteren.

Hoe eerder je begint met de juiste behandeling, hoe beter de vooruitzichten zijn. Voorkomen is altijd beter dan genezen: door dagelijks aandacht te besteden aan je voeten, ze goed te hydrateren en tekenen van droogte of irritatie snel op te merken, kun je ervoor zorgen dat je voeten gezond en gelukkig blijven. Of je nu in de winterse kou van Nederland bent of op een zonnig strand in Bonaire – met een beetje liefde en zorg voor je voeten kun je de wereld aan!

Complicaties

Droge voeten kunnen soms na verloop van tijd tot complicaties leiden. Na verloop van tijd kunnen de kloofjes rond de hielen toenemen en deze kunnen dermate pijnlijke zijn dat lopen bemoeilijkt wordt. Dit kan interfereren met je dagelijkse bezigheden. Huidaandoeningen zoals psoriasis of eczeem kunnen toenemen door een ernstig droge huid op de voeten. Je kunt ook last krijgen van jeukende voeten en branderige voeten.

Diepe kloofjes en pijnlijke voeten
Wanneer de huid onvoldoende gehydrateerd blijft, kunnen er diepe kloofjes ontstaan, vooral rond de hielen. Deze kloofjes kunnen pijnlijk worden en zelfs gaan bloeden, wat het lopen bemoeilijkt en dagelijkse activiteiten kan verstoren. De constante wrijving en druk op deze kwetsbare gebieden verergeren vaak de klachten, waardoor de huid nog meer scheurt en open blijft.

Infecties en risico voor diabetici
Bacteriën en andere ziekteverwekkers kunnen via deze open scheurtjes de huid binnendringen, wat kan leiden tot ontstekingen. Deze infecties kunnen zwelling, roodheid, pijn en warmte veroorzaken, en vereisen mogelijk een behandeling met antibiotica. Bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals ouderen of mensen met diabetes, is het risico op complicaties door infecties nog groter. Voor diabetici kan dit zelfs leiden tot ernstige voetproblemen zoals diabetische ulcera, die moeilijk genezen en verdere medische interventie vereisen.

Verergering van huidaandoeningen
Psoriasis kan leiden tot extra schilfering en verdikking van de huid, terwijl eczeem kan zorgen voor meer jeuk, irritatie en ontsteking. Een droge huid is minder elastisch, waardoor de barrièrefunctie van de huid verzwakt en het risico op opflakkeringen van deze huidaandoeningen toeneemt. Dit kan een vicieuze cirkel veroorzaken, waarbij de droogheid de aandoening verergert en de aandoening op zijn beurt de huid verder uitdroogt.

Jeuk en branderigheid
Dit krabben kan de huid beschadigen, waardoor het risico op verdere irritatie en infectie toeneemt. Bovendien kan een branderig gevoel duiden op ontstekingen of beschadiging van de huidbarrière, die in sommige gevallen wordt veroorzaakt door diepere scheurtjes of een onderliggende infectie.

Psychologische impact
Mensen die last hebben van ernstige droogheid, kloven en andere complicaties kunnen zich onzeker voelen over het uiterlijk van hun voeten. Dit kan ertoe leiden dat ze bepaalde activiteiten vermijden, zoals zwemmen of sporten, waarbij ze hun voeten moeten tonen. De pijn die gepaard gaat met diepe kloven kan er ook voor zorgen dat mensen minder actief worden, wat weer negatieve effecten heeft op hun algehele gezondheid en welzijn.

Likdoorns, eeltknobbels en houding
Deze verdikkingen kunnen zeer pijnlijk zijn en extra druk uitoefenen op het onderliggende weefsel. Als ze niet op tijd worden behandeld, kunnen deze problemen de natuurlijke manier van lopen veranderen, wat weer kan leiden tot knie-, heup- of rugproblemen door een verkeerde houding en looppatroon.

Preventie van droge en ruwe voeten

Met de volgende tips en maatregelen kun je droge en ruwe voeten helpen voorkomen:

• Betracht een goede voethygiëne, waaronder het grondig reinigen van de voeten, het verwijderen van de dode huid en het gehydrateerd houden van de huid met een goede vochtinbrengende voetencrème.
• Goed passende en ademende schoenen dragen.
• Vermijd lotions, zepen en bodylotions die alcohol bevatten, want dat heeft een uitdrogend effect.
• Vermijd tevens lotions, zepen en bodylotions met toegevoegde geuren en kleuren.
• Reinig ge voeten met warm water en geen heet water, en doe dit bijvoorbeeld in een voetbad.
• Reinig je voeten in een voetbad waaraan je Dodezeezout hebt toegevoegd.
• Na het wassen van de voeten zachtjes de voeten droog deppen met een schone handdoek.

Lees verder

• Jeukende voeten: oorzaken en symptomen jeuk aan de voeten
• Schimmel tussen tenen: behandeling en voorkomen voetschimmel
• Droge huid: oorzaken & behandeling schilferige huid met jeuk
• Zweetvoetensyndroom: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijnlijke voeten: symptomen, oorzaak en behandeling voetpijn