Livedo reticularis: Verkleurde vlekken in netvormig patroon

Livedo reticularis is een goedaardige huidaandoening waarbij een patiënt paarse verkleurde vlekken met een netvormig patroon op de huid heeft. De aandoening verergert vaak bij blootstelling aan koude. Patiënten met livedo reticularis ervaren paarse of rode vlekken op de benen, maar ook andere lichaamsdelen zijn mogelijk getroffen. Artsen kennen de oorzaak niet van deze ziekte anno oktober 2020, maar de huidaandoening is wel gerelateerd met enkele auto-immuun- en vaatziekten. Er is geen standaardbehandeling voor de netvormige vlekken op de huid anno oktober 2020, maar de arts is wel in staat om de eventueel onderliggende problemen te behandelen.

• Epidemiologie
• Oorzaken en risicofactoren van huidaandoening
• Bijwerking van medicijnen
• Fibromyalgie
• Hormonale oorzaken
• Hughes-syndroom / Antifosfolipidensyndroom
• Lupus
• Overmatig aantal rode bloedcellen
• Pancreatitis
• Reumatoïde artritis
• Zwakke bloedsomloop
• Andere ziekten
• Symptomen: Verkleurde vlekken met netvormig patroon
• Behandeling van livedo reticularis
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van huidziekte

Epidemiologie

Livedo reticularis zonder onderliggende oorzaak treedt meestal op bij vrouwen van middelbare leeftijd. Zowel vrouwen als mannen zijn mogelijk getroffen door livedo reticularis veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Ook kinderen lijden soms aan de huidziekte.

Oorzaken en risicofactoren van huidaandoening

Livedo reticularis is het gevolg van een verstoring van de bloedtoevoer naar de huid, met als gevolg een lage bloedstroom en een verminderde zuurstoftoevoer voor de huid. De exacte oorzaak van livedo reticularis is niet bekend anno oktober 2020. Wel is de ziekte in verband gebracht met enkele vaatziekten en auto-immuunaandoeningen. Ook andere factoren zijn mogelijk gekoppeld aan de huidziekte.

Bijwerking van medicijnen

Bepaalde soorten medicijnen, zoals medicijnen die de arts inzet voor de behandeling van multiple sclerose en de ziekte van Parkinson (neurologische aandoening met bevingen), veroorzaken mogelijk livedo reticularis als bijwerking.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een chronische aandoening die zich kenmerkt door spierpijn, slaapproblemen en aanhoudende vermoeidheid. Naast chronische pijn hebben patiënten soms ook verkleurde huidvlekken in een netvormig patroon.

Hormonale oorzaken

Livedo reticularis is soms ook het gevolg van verschillende hormonale factoren. Het is bijvoorbeeld bekend dat hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier) een vlekkerige, paarsachtige, netvormige verkleuring van de huid veroorzaakt. Wanneer de schildklierhormonen zich stabiliseren, verdwijnen de huidvlekken.

Hughes-syndroom / Antifosfolipidensyndroom

Het antifosfolipidensyndroom is een immuunstoornis waarbij een abnormale vorming van bloedstolsels tot stand komt. Het syndroom is geassocieerd met lupus en treft meestal jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd. Een gevlekte huid is één van de belangrijkste symptomen van het antifosfolipidensyndroom. Door bloedcirculatieproblemen, verhoogt het risico op bloedstolsels en een diep veneuze trombose (pijn en zwelling aan been of bekken) bij deze ziekte.

Lupus

De auto-immuunziekte lupus veroorzaakt ook netachtige paarse vlekken op het huidoppervlak. Lupus veroorzaakt diverse huidaandoeningen, waaronder livedo reticularis. Meer zichtbare huidverkleuringen komen vooral tot stand bij koud weer.

Overmatig aantal rode bloedcellen

Bij een verhoogd aantal rode bloedcellen (polycytemie) ontwikkelen sommige patiënten een netvormig patroon van paarse huidplekken.

Pancreatitis

Acute pancreatitis is een aandoening waarbij een plotselinge ontsteking van de alvleesklier ontstaat. De alvleesklierontsteking kenmerkt zich door onder andere misselijkheid, intense pijn in de buik en braken. Het kanten netwerk van rode en paarse huidplekken vormt zich meestal twee tot drie dagen na de buikpijn.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een auto-immuunaandoening die pijn en ontsteking van de gewrichten veroorzaakt, evenals gewrichtsmisvormingen. Veranderingen in de huidskleur komen ook bij deze vorm van artritis, voor zoals donkerpaarse vlekken, wat dan een teken is van livedo reticularis. De ziekte tast ook de bloedvaten aan, wat resulteert in een pijnlijke uitslag aan de benen en voeten.

Zwakke bloedsomloop

Door een slechte bloedcirculatie komen mogelijk donkere vlekken in een kantachtig patroon tot stand. Diverse aandoeningen verstoren de bloedsomloop.

Andere ziekten

Andere aandoeningen die livedo reticularis als symptoom hebben, zijn onder meer:

• de ziekte van Parkinson (neurologische aandoening met bevingen)
• een tekort aan eiwit S en C
• hepatitis C (leverontsteking)
• het syndroom van Sneddon
• inflammatoire borstkanker (tumor in borst met roodheid van de huid)
• multiple sclerose
• tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)

Symptomen: Verkleurde vlekken met netvormig patroon

Bij de patiënt ontwikkelen zich verkleurde plekken of vlekken op het huidoppervlak in een regelmatig netvormig patroon. De kleur van de vlekken varieert van rood tot donkerpaars, met een bleke huid in het midden. De aandoening treft over het algemeen de armen, handen, benen en voeten. Daarom bestempelen arts de huidziekte vaak als een vaatziekte. Soms zijn ook de romp en de billen getroffen. Artsen spreken dan ook over ‘livedo racemosa’. Hierbij zijn de verkleurde plekken of vlekken eerder in een onregelmatig patroon aanwezig.

Behandeling van livedo reticularis

Zelfzorg

Sommige huismiddeltjes voor livedo reticularis omvatten:

• aloë vera-gel
• een scrub van honing, suiker en kokosolie
• gewone yoghurt
• kokosnootolie
• pasta van groene thee en rijstmeel
• pasta van honing, havermout en water

Professionele medische behandeling

Voor de ziekte zelf bestaat geen remedie anno oktober 2020. Als een reeds bestaande aandoening de oorzaak is, behandelt de arts deze ziekte om livedo reticularis te verlichten. De behandeling van livedo reticularis is soms erg moeilijk als de arts de onderliggende oorzaak niet vastgesteld heeft. Aangezien verkleuring van de huid verergert in koude omstandigheden, krijgen patiënten het advies om de blootstelling aan koud weer te vermijden. Anticoagulantia en bloedverdunnende medicijnen zijn in sommige gevallen aanbevolen. Andere veel voorkomende behandelingen die artsen soms inzetten, omvatten op de huid aangebrachte crèmes, zalven, enzovoort, chemische peeling, laserchirurgie en een behandeling via licht

Prognose van huidziekte

Livedo reticularis zelf is goedaardig, maar de trombo-embolische aandoeningen die mogelijk geassocieerd zijn met de huidziekte, zoals het antifosfolipidensyndroom, leiden soms tot de dood.