Livedo reticularis: Verkleurde vlekken in netvormig patroon
Livedo reticularis is een goedaardige huidaandoening waarbij een patiënt paarse verkleurde vlekken met een netvormig patroon op de huid heeft. De aandoening verergert vaak bij blootstelling aan koude. Patiënten met livedo reticularis ervaren paarse of rode vlekken op de benen, maar ook andere lichaamsdelen zijn mogelijk getroffen. Artsen kennen de oorzaak niet van deze ziekte anno oktober 2020, maar de huidaandoening is wel gerelateerd met enkele auto-immuun- en vaatziekten. Er is geen standaardbehandeling voor de netvormige vlekken op de huid anno oktober 2020, maar de arts is wel in staat om de eventueel onderliggende problemen te behandelen.
Epidemiologie
Livedo reticularis zonder onderliggende oorzaak treedt meestal op bij vrouwen van middelbare leeftijd. Zowel vrouwen als mannen zijn mogelijk getroffen door livedo reticularis veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Ook kinderen lijden soms aan de
huidziekte.
Oorzaken en risicofactoren van huidaandoening
Livedo reticularis is het gevolg van een verstoring van de bloedtoevoer naar de huid, met als gevolg een lage bloedstroom en een verminderde zuurstoftoevoer voor de huid. De exacte oorzaak van livedo reticularis is niet bekend anno oktober 2020. Wel is de ziekte in verband gebracht met enkele vaatziekten en
auto-immuunaandoeningen. Ook andere factoren zijn mogelijk gekoppeld aan de huidziekte.

Medicatie veroorzaakt soms livedo reticularis /
Bron: Stevepb, PixabayBijwerking van medicijnen
Bepaalde soorten
medicijnen, zoals medicijnen die de arts inzet voor de behandeling van
multiple sclerose en de
ziekte van Parkinson (
neurologische aandoening met
bevingen), veroorzaken mogelijk livedo reticularis als bijwerking.
Fibromyalgie
Fibromyalgie is een chronische aandoening die zich kenmerkt door
spierpijn,
slaapproblemen en aanhoudende
vermoeidheid. Naast
chronische pijn hebben patiënten soms ook verkleurde huidvlekken in een netvormig patroon.
Hormonale oorzaken
Livedo reticularis is soms ook het gevolg van verschillende
hormonale factoren. Het is bijvoorbeeld bekend dat hypothyreoïdie (
een te traag werkende schildklier) een vlekkerige, paarsachtige, netvormige verkleuring van de huid veroorzaakt. Wanneer de schildklierhormonen zich stabiliseren, verdwijnen de huidvlekken.
Hughes-syndroom / Antifosfolipidensyndroom
Het
antifosfolipidensyndroom is een immuunstoornis waarbij een abnormale vorming van
bloedstolsels tot stand komt. Het syndroom is geassocieerd met
lupus en treft meestal jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd. Een gevlekte huid is één van de belangrijkste symptomen van het antifosfolipidensyndroom. Door
bloedcirculatieproblemen, verhoogt het risico op bloedstolsels en een
diep veneuze trombose (
pijn en zwelling aan
been of bekken) bij deze ziekte.
Lupus
De auto-immuunziekte lupus veroorzaakt ook netachtige paarse vlekken op het huidoppervlak. Lupus veroorzaakt diverse huidaandoeningen, waaronder livedo reticularis. Meer zichtbare huidverkleuringen komen vooral tot stand bij koud weer.
Overmatig aantal rode bloedcellen
Bij een verhoogd aantal rode bloedcellen (polycytemie) ontwikkelen sommige patiënten een netvormig patroon van paarse huidplekken.
Pancreatitis
Acute
pancreatitis is een aandoening waarbij een plotselinge
ontsteking van de alvleesklier ontstaat. De alvleesklierontsteking kenmerkt zich door onder andere
misselijkheid, intense pijn in de buik en
braken. Het kanten netwerk van rode en paarse huidplekken vormt zich meestal twee tot drie dagen na de
buikpijn.
Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis is een auto-immuunaandoening die pijn en ontsteking van de
gewrichten veroorzaakt, evenals gewrichtsmisvormingen. Veranderingen in de huidskleur komen ook bij deze vorm van
artritis, voor zoals donkerpaarse vlekken, wat dan een teken is van livedo reticularis. De ziekte tast ook de bloedvaten aan, wat resulteert in een
pijnlijke uitslag aan de benen en
voeten.
Zwakke bloedsomloop
Door een slechte bloedcirculatie komen mogelijk donkere vlekken in een kantachtig patroon tot stand. Diverse aandoeningen verstoren de bloedsomloop.
Andere ziekten
Andere aandoeningen die livedo reticularis als symptoom hebben, zijn onder meer:
Symptomen: Verkleurde vlekken met netvormig patroon
Bij de patiënt ontwikkelen zich verkleurde plekken of vlekken op het huidoppervlak in een regelmatig netvormig patroon. De kleur van de vlekken varieert van rood tot donkerpaars, met een bleke huid in het midden. De aandoening treft over het algemeen de armen,
handen, benen en voeten. Daarom bestempelen arts de huidziekte vaak als een vaatziekte. Soms zijn ook de romp en de billen getroffen. Artsen spreken dan ook over ‘livedo racemosa’. Hierbij zijn de verkleurde plekken of vlekken eerder in een onregelmatig patroon aanwezig.
Behandeling van livedo reticularis

Yoghurt is mogelijk een goed huismiddeltje tegen de donkere huidvlekken in een netvormig patroon /
Bron: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)Zelfzorg
Sommige huismiddeltjes voor livedo reticularis omvatten:
- aloë vera-gel
- een scrub van honing, suiker en kokosolie
- gewone yoghurt
- kokosnootolie
- pasta van groene thee en rijstmeel
- pasta van honing, havermout en water
Professionele medische behandeling
Voor de ziekte zelf bestaat geen remedie anno oktober 2020. Als een reeds bestaande aandoening de oorzaak is, behandelt de arts deze ziekte om livedo reticularis te verlichten. De behandeling van livedo reticularis is soms erg moeilijk als de arts de onderliggende oorzaak niet vastgesteld heeft. Aangezien verkleuring van de huid verergert in koude omstandigheden, krijgen patiënten het advies om de blootstelling aan koud weer te vermijden.
Anticoagulantia en bloedverdunnende medicijnen zijn in sommige gevallen aanbevolen. Andere veel voorkomende behandelingen die artsen soms inzetten, omvatten op de huid aangebrachte crèmes, zalven, enzovoort, chemische peeling, laserchirurgie en een behandeling via licht
Prognose van huidziekte
Livedo reticularis zelf is goedaardig, maar de trombo-embolische aandoeningen die mogelijk geassocieerd zijn met de huidziekte, zoals het antifosfolipidensyndroom, leiden soms tot de dood.