Krakend geluid in oor: oorzaken en symptomen kraken in oren

Een krakend geluid in het oor of kraken in beide oren is een relatief niet-specifiek symptoom dat kan optreden als een normaal verschijnsel van drukvereffening in het oor, maar het kan ook optreden als gevolg van ernstigere ooraandoeningen. Deze laatste vertonen meestal andere symptomen zoals zoemen in de oren, oorpijn of koorts, en vereisen dringend een medisch onderzoek voor snelle diagnostiek en behandeling. Meestal is een krakend geluid in het oor een tamelijk ongevaarlijk en onschuldig symptoom, ook al is het zeer vervelend voor de getroffenen. Mogelijk heeft zich een oorsmeerprop in je oor gevormd, dat het geluid veroorzaakt. Probeer het niet te verwijderen met een wattenstaafje. Laat je oor schoonmaken door een arts of gebruik oorsmeerspray. Vreemde voorwerpen in het oor kunnen ook een krakend geluid veroorzaken. Ontsteking in het oor kan ook verantwoordelijk zijn voor het kraken. Een middenoorontsteking is een mogelijke trigger voor het geluid in je oor.

• Een krakend geluid in het oor
• Symptomen van een krakend geluid in het oor
• Bijkomende klachten
• Mogelijke oorzaken van kraken in het oor
• Vreemde voorwerpen
• Kaakgewrichtsklachten (temporomandibulaire dysfunctie, TMD)
• Oorsmeer
• Allergie
• Zere keel of keelpijn
• Disfunctie van de buis van Eustachius
• Acute middenoorontsteking
• Oorsuizen of tinnitus
• Droog of geïrriteerd trommelvlies
• Spierkrampen in het middenoor
• Verstopte bijholtes (sinusitis): de druk op je oren
• Plotse drukveranderingen
• Hoge bloeddruk
• Medicijnen als de stille boosdoeners
• Oortrauma of beschadiging van het binnenoor
• Risicofactoren en -groepen van een krakend geluid in de oren
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Testen van de buis van Eustachius: druk en doorbloeding
• Gehoortest: checken van het binnenoor
• Beeldvorming
• Behandeling van kraken in de oren
• Oorsmeer verwijderen: een simpele maar effectieve oplossing
• Trommelvliesbuisjes plaatsen
• Ballondilatatie van de buis van Eustachius
• Oorontsteking behandelen
• Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) behandelen
• Wat kun je zelf doen?
• Een oplossing voor elk oorprobleem
• Zelfzorg
• Neusspoeling
• Verwijdering van oorsmeer
• Steek geen wattenstaafje in je oor
• Vrij verkrijgbare medicijnen
• TMD-oefeningen
• Prognose
• Prognose bij oorsmeerophoping of vreemde voorwerpen
• Prognose bij oorontstekingen
• Prognose bij onderliggende medische aandoeningen
• Complicaties
• Preventie van een krakend geluid in het oor: hoe houd je dat knisperen buiten de deur?
• Voorkom irritatie van de luchtwegen

Een krakend geluid in het oor

Het trommelvlies is verantwoordelijk voor de meeste gevallen van een krakend geluid in het oor. Wanneer er een onbalans is tussen interne en externe druk, beweegt het trommelvlies om de druk te egaliseren en genereert het een krakend geluid. Deze drukvereffening wordt overgebracht via de buis van Eustachius.

De buis van Eustachius verbindt de neus-keelholte met het middenoor. Als de omstandigheden van de externe luchtdruk veranderen, bijvoorbeeld wanneer een vliegtuig landt, gaat de buis open om de druk tussen buiten en binnen het oor gelijk te maken en zet zo het trommelvlies in beweging. Hierdoor ontstaat een krakend geluidje in het oor.

Symptomen van een krakend geluid in het oor

Een krakend geluid in het oor of in beide oren wordt meestal waargenomen bij slikken, kauwen, geeuwen, snuiten of praten, maar kan ook onafhankelijk zijn van dergelijke bewegingen. Het oorgeluid bij het slikken of een slikbeweging is vaak te wijten aan een gelijktijdige drukvereffening, waarbij de buis van Eustachius (die de verbinding vormt tussen de middenoorholte en de keel-neusholte) kort opengaat, zodat de luchtdruk in het oor kan worden aangepast aan de externe druk. Bij slikken, kauwen, geeuwen en spreken gaat deze buis heel even open (waar twee spiertjes voor zorgen), waardoor de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk blijft.

De korte opening van de buis van Eustachius gaat gepaard met een beweging van het trommelvlies, dat een krakend geluid kan veroorzaken. De drukcompensatie kan ook nodig zijn bij het vliegen of bij andere plotselinge hoogteverschillen of veranderingen in de luchtdruk (bijvoorbeeld met de auto omhoog of omlaag rijden). De drukvereffening is ook duidelijk waarneembaar tijdens duiken.

Als het krakende geluid wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, dan kan dit gepaard gaan met andere symptomen en klachten.

Bijkomende klachten

Soms is dat krakende geluid in je oor slechts het topje van de ijsberg. Als er een onderliggende aandoening speelt, komen er vaak andere symptomen en klachten om de hoek kijken. Het is alsof je lichaam kleine aanwijzingen geeft dat er meer aan de hand is dan alleen dat vervelende gekraak. Hier zijn de meest voorkomende symptomen die kunnen wijzen op een dieperliggende oorzaak:

Pijn in het oor: dat stekende gevoel van binnenuit
Een krakend geluid dat gepaard gaat met pijn kan wijzen op een oorontsteking, zoals een middenoorontsteking. De pijn kan variëren van een licht zeurend gevoel tot een stekende, kloppende pijn die je hele hoofd lijkt te vullen. Vooral bij slikken of kauwen kan het pijngevoel toenemen.

• Lisa voelde naast het gekraak een scherpe pijn telkens wanneer ze haar kaak bewoog of slikte. Na onderzoek bleek dat ze een lichte middenoorontsteking had die de druk in haar oor verstoorde.

Gevoel van volheid of druk in het oor
Heb je het gevoel dat er iets vastzit in je oor, alsof er watten in zijn gepropt? Dit gevoel van volheid of druk kan samen met het krakende geluid optreden en is vaak een teken van een verstopping in de buis van Eustachius. Dit kan veroorzaakt worden door een verkoudheid, allergieën, of zelfs een verandering in luchtdruk.

Weetje: Zo’n 80% van de mensen die last hebben van een krakend geluid in het oor beschrijft ook een gevoel van volheid of druk.

Gehoorverlies: alles klinkt ver weg en gedempt
Als het krakende geluid gepaard gaat met een verminderd gehoor, alsof je onder water zit of je oren verstopt zijn, kan dat een teken zijn van oorsmeerophoping, een oorontsteking of zelfs een probleem in het binnenoor. Geluiden klinken dof en het kan lijken alsof mensen ineens veel zachter praten dan normaal.

• Mark merkte dat naast het kraken, zijn linkeroor steeds meer ‘op slot’ ging zitten. Geluiden om hem heen werden doffer, alsof er een wattenprop in zijn oor zat. Zijn arts ontdekte dat een combinatie van verkoudheid en oorsmeerophoping de oorzaak was.

Duizeligheid of een onstabiel gevoel
Een minder bekend maar belangrijk symptoom is duizeligheid. Het binnenoor speelt een cruciale rol in het evenwicht en als hier iets misgaat, kun je last krijgen van een licht gevoel in je hoofd, draaierigheid, of een onstabiel gevoel. Dit kan wijzen op een probleem met het binnenoor, zoals een ontsteking van het evenwichtsorgaan (labyrintitis).

Feitje: Bij een ontsteking van het binnenoor ervaren mensen vaak naast krakende geluiden ook episodes van duizeligheid, waarbij het lijkt alsof de kamer om hen heen draait.

Oorsuizen (tinnitus): dat constante piepen of zoemen
Een krakend geluid in het oor kan ook gepaard gaan met oorsuizen, ook wel bekend als tinnitus. Dit kan zich uiten als een aanhoudend piepen, zoemen, of fluiten in je oor. Het geluid kan constant aanwezig zijn of juist komen en gaan. Vaak wijst dit op een probleem in het binnenoor of gehoorzenuw.

• Anja hoorde naast het gekraak ook een zacht piepend geluid in haar rechteroor. Het bleek een combinatie van lichte gehoorbeschadiging en druk in haar binnenoor te zijn.

Pijnlijke of stijve kaak
Als het krakende geluid in je oor samenvalt met pijn of stijfheid in de kaak, kan dit duiden op temporomandibulaire dysfunctie (TMD). Dit is een probleem met het kaakgewricht, wat weer effect kan hebben op de omliggende gebieden, inclusief de oren. Vaak voelt de kaak strak aan, kun je een klikgeluid horen bij het openen en sluiten van de mond, of heb je moeite met kauwen.

Tip: Merk je dat je ‘s ochtends pijn hebt aan je kaak of tanden op elkaar klemt? Dat kan wijzen op tandenknarsen in je slaap, wat weer kan bijdragen aan TMD en het gekraak in je oor.

Loopneus of verstopte neus
Een krakend oor kan ook gepaard gaan met verkoudheidsklachten, zoals een loopneus of verstopte neus. Deze symptomen wijzen vaak op een verstopping van de buis van Eustachius, die veroorzaakt kan worden door opgezwollen slijmvliezen. Dit maakt het moeilijk voor het oor om de druk goed te reguleren, wat leidt tot dat vervelende gekraak.

Koorts en algeheel ziek gevoel
Als je krakende geluid in het oor samengaat met koorts en je je algeheel ziek voelt, kan dit wijzen op een acute oorontsteking of sinusitis. De druk van een ontsteking kan zich uitbreiden naar de oren en dat krakende geluid veroorzaken. Het is belangrijk om in zo’n geval medische hulp te zoeken, want een onbehandelde ontsteking kan tot complicaties leiden.

Weetje: Bij een acute middenoorontsteking kan de druk in het oor zo hoog oplopen dat het trommelvlies spontaan scheurt, waardoor de pijn direct afneemt en een tijdelijke verbetering van het gehoor optreedt.

Mogelijke oorzaken van kraken in het oor

Een krakend geluid in je oor kan behoorlijk storend zijn. Het klinkt misschien onschuldig, maar het kan flink wat zorgen opwekken als het blijft aanhouden. Laten we de mogelijke oorzaken van dat irritante gekraak eens onder de loep nemen en wat voorbeelden geven van situaties waarin dit kan optreden.

Vreemde voorwerpen

De reden waarom je een geluid in het oor hoort, is meestal dat er spanning staat op het trommelvlies, bijvoorbeeld door een vreemd voorwerp in de gehoorgang. Naast een merkwaardig gevoel, kan dit het gehoor in dat oor aantasten.

Kaakgewrichtsklachten (temporomandibulaire dysfunctie, TMD)

De kaak en stoornissen van het bewegingsapparaat van het kauworgaan kunnen ook een rol spelen bij een krakend geluid in het oor. Een verkeerde uitlijning kan verantwoordelijk zijn voor het geluid. Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) is een verzamelnaam voor stoornissen van het bewegingsapparaat van het kauworgaan. Het betekent dat de scharnierende verbinding tussen het bovenste en het onderste kaakgewricht niet goed functioneert. Knappende, krakende geluiden en pijn in het gewricht, zijn veel voorkomende symptomen.

Oorsmeer

Oorsmeer kan ook kraken in de oren veroorzaken. Knettert het als je slikt? Dan is oorsmeer waarschijnlijk de boosdoener. Slikken betekent altijd een drukverandering. Dit wordt geblokkeerd door de oorsmeer. De opbouw van oorsmeer veroorzaakt ook andere symptomen zoals een gevoel van volheid in het oor, drukgevoel in het oor, hoesten, jeuk in het oor en oorpijn.

Allergie

Veel mensen reageren allergisch op medicijnen. Zo kunnen oordruppels, waar antibiotica in zit, een allergische reactie veroorzaken in de uitwendige gehoorgang.

Zere keel of keelpijn

Het oor is anatomisch verbonden met de keel. Wanneer de keel pijn doet en ontstoken raakt (keelpijn en keelontsteking), kan het oor ook worden aangetast. Deze ontsteking kan ook kraken in het oor veroorzaken.

Disfunctie van de buis van Eustachius

De buis van Eustachius is een kleine, smalle buis je middenoor met je keelholte verbindt. Je hebt er een in elk oor. De buis van Eustachius heeft verschillende functies, waaronder de druk in je middenoor gelijk houden met de druk in je omgeving en het afvoeren van vocht uit je middenoor. Meestal zijn de buisjes van Eustachius gesloten. Bij slikken en geeuwen gaat de buis even open, waardoor er lucht aan- of afgevoerd wordt. Aldus blijft de luchtdruk aan weerskanten van het trommelvlies gelijk. Een disfunctie van de buis van Eustachius kan leiden tot een krakend of knallend geluid in je oor. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van disfunctie van de buis van Eustachius:

• een infectie zoals verkoudheid of bijholteontsteking
• allergieën
• vergrote amandelen
• irriterende stoffen in de lucht, zoals sigarettenrook of vervuiling
• neuspoliepen
• neustumoren

Acute middenoorontsteking

Acute otitis media of middenoorontsteking is een ontsteking van het middenoor, een met lucht gevulde ruimte waarin zich de gehoorbeentjes bevinden. Het komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Een buis van Eustachius kan bijdragen aan de ontwikkeling van acute otitis media. Wanneer de buizen worden vernauwd of geblokkeerd, kan vocht zich ophopen in het middenoor en geïnfecteerd raken. Een acute middenoorontsteking kan leiden tot een krakend geluid in het oor, evenals andere klachten.

Oorsuizen of tinnitus

Een andere mogelijke oorzaak van een krakend geluid in het oor is tinnitus of oorsuizen. Dit wordt vaak omschreven als een fluitend geluid, maar kan ook worden opgemerkt als een knetterend of ander oorgeluid.

Droog of geïrriteerd trommelvlies

Veel mensen zijn geobsedeerd door schone oren en grijpen regelmatig naar wattenstaafjes om al dat vervelende oorsmeer te verwijderen. Maar wist je dat te veel schoonmaken juist kan leiden tot een droog en geïrriteerd trommelvlies? Dit kan resulteren in een krakend geluid, alsof er iemand continu over een stukje papier schuurt.

• Sandra had de gewoonte om elke dag haar oren schoon te maken met wattenstaafjes. Ze voelde zich opgelucht als haar oren brandschoon waren. Tot ze op een dag een krakend geluid in haar rechteroor hoorde, dat maar niet weg leek te gaan. Na een bezoek aan de huisarts bleek dat haar trommelvlies geïrriteerd was door de constante schoonmaakdrift. Ze kreeg het advies om te stoppen met de wattenstaafjes en oordruppels te gebruiken om de huid in haar oor te hydrateren. Na een paar dagen begon het kraken langzaam te verdwijnen.

Spierkrampen in het middenoor

Binnen in het oor bevinden zich twee kleine spieren: de tensor tympani en de stapediusspier. Deze spieren helpen bij het reguleren van de druk en beschermen je oren tegen harde geluiden. Soms kunnen deze spieren onvrijwillig gaan samentrekken – een beetje zoals een ooglid dat spastisch begint te trillen. Dit kan leiden tot een krakend of tikkend geluid in je oor, dat behoorlijk storend kan zijn.

• Mark begon uit het niets een soort getik te horen in zijn linkeroor, alsof er iets van binnenuit tegen zijn trommelvlies tikte. Het kwam en ging op willekeurige momenten, wat hem behoorlijk nerveus maakte. Een bezoek aan de KNO-arts bevestigde dat hij last had van een myoclonus van de tensor tympani, een onwillekeurige spiertrekking in het middenoor. De arts stelde hem gerust: hoewel het vervelend was, zou het vanzelf weer overgaan.

Verstopte bijholtes (sinusitis): de druk op je oren

Als je last hebt van een verstopte neus of sinusitis, kun je te maken krijgen met druk in je hoofd die de buis van Eustachius beïnvloedt. Dit is de smalle buis die je middenoor met je keelholte verbindt en zorgt voor de regulatie van druk in je oor. Wanneer je bijholtes verstopt raken, kan deze buis ook worden beïnvloed, wat leidt tot dat bekende krakende of knisperende geluid. Het voelt alsof er iets vastzit dat niet los wil komen.

• Lisa had al een paar dagen een flinke verkoudheid en kon nauwelijks ademhalen door haar neus. Terwijl ze aan het eten was, hoorde ze ineens een vreemd krakend geluid in haar oren bij elke slik. Het klonk bijna alsof er iets aan het knisperen was binnenin haar oor. Haar arts legde uit dat dit kwam door de druk op haar buis van Eustachius door haar verstopte bijholtes. Een paar dagen later, toen haar neus weer open ging, verdween ook het gekraak.

Plotse drukveranderingen

Als je ooit hebt gevlogen, gedoken of zelfs in een snelle lift bent gestapt, ben je vast wel bekend met dat vervelende gevoel van druk in je oren. De plotse veranderingen in druk kunnen de buis van Eustachius tijdelijk verstoren, wat leidt tot een krakend of knisperend geluid in je oren. Dit geluid is meestal onschuldig en verdwijnt zodra je lichaam de drukverandering weer in balans heeft gebracht.

• Tim was op vakantie en besloot om te gaan duiken in het heldere water van de Middellandse Zee. Tijdens de afdaling begon zijn oor te kraken en te knisperen, alsof er kleine luchtbelletjes knapten. Hij schrok even, maar toen hij zijn oren gelijkmaakte door te slikken en te gapen, nam het geluid langzaam af. Het bleek een natuurlijke reactie op de drukverandering onder water te zijn.

Hoge bloeddruk

Hoewel het minder vaak voorkomt, kan hoge bloeddruk soms geluiden in je oor veroorzaken, waaronder een krakend of kloppend gevoel. Dit wordt meestal gevoeld als een pulserend geluid dat synchroon loopt met je hartslag. Het is alsof je je hartslag rechtstreeks door je oor kunt horen. Dit kan behoorlijk storend zijn en is vaak een teken dat je even bij de huisarts langs moet gaan om je bloeddruk te laten controleren.

• Ingrid begon een raar, ritmisch gekraak in haar oor te horen, dat steeds opkwam wanneer ze 's avonds in bed lag. Het klonk alsof haar hart in haar oor aan het kloppen was. Ze bezocht haar huisarts, die haar bloeddruk controleerde en ontdekte dat deze aan de hoge kant was. Een aanpassing in haar medicatie en een gezondere levensstijl hielpen niet alleen haar bloeddruk te verlagen, maar zorgden er ook voor dat het vervelende geluid in haar oor verdween.

Medicijnen als de stille boosdoeners

Bepaalde medicijnen, zoals antibiotica, chemotherapie, en zelfs sommige diuretica, kunnen als bijwerking problemen in de oren veroorzaken. Dit kan variëren van oorsuizen tot een krakend of knisperend geluid. Meestal verdwijnt het geluid zodra je stopt met de medicatie of als je lichaam eraan gewend raakt.

• Joost slikte antibiotica voor een hardnekkige infectie en merkte na een paar dagen dat zijn rechteroor een vreemd krakend geluid maakte. Hij las de bijsluiter en zag dat oorklachten een mogelijke bijwerking konden zijn. Na overleg met zijn arts kreeg hij een andere antibiotica voorgeschreven, en het kraken verdween al snel.

Oortrauma of beschadiging van het binnenoor

Luid geluid, zoals harde muziek of een plotselinge explosie, kan soms schade aan het binnenoor veroorzaken. Dit trauma kan leiden tot krakende geluiden, oorsuizen of een vol gevoel in het oor. Hoewel het meestal tijdelijk is, kan herhaald trauma blijvende schade veroorzaken.

• Na een avondje concertbezoek merkte Eva dat haar oor niet alleen piepte, maar ook krakende geluiden maakte wanneer ze haar kaak bewoog. De KNO-arts legde uit dat de luide muziek haar trommelvlies had geïrriteerd, maar dat het waarschijnlijk binnen een paar dagen zou herstellen.

Risicofactoren en -groepen van een krakend geluid in de oren

Een krakend geluid in je oor kan zomaar uit het niets opduiken, maar sommige mensen lopen er een grotere kans op dan anderen. Bepaalde factoren, levensstijlkeuzes, en zelfs lichamelijke kenmerken kunnen de kans op dit vreemde geluid vergroten. Laten we eens duiken in de risicofactoren en -groepen die gevoelig zijn voor dit ongrijpbare gekraak, met wat interessante weetjes en voorbeelden.

Verkoudheid en allergieën
Verkoudheid en allergieën zijn misschien wel de meest voorkomende triggers voor een krakend geluid in het oor. Een verstopte neus, loopneus, of opgezwollen sinussen kunnen de buis van Eustachius blokkeren en ervoor zorgen dat er een krakend geluid ontstaat. Mensen met chronische sinusproblemen of hooikoorts zijn daarom een bekende risicogroep.

• Judith heeft al jaren last van hooikoorts. Elk voorjaar begint het: haar neus raakt verstopt, haar ogen tranen en tot overmaat van ramp begint haar oor te kraken bij elke slik die ze maakt. Het voelt alsof er iets vastzit in haar hoofd dat geen kant op wil. Dit ongemak komt vrijwel elke lente weer terug – een typisch geval van allergiegerelateerde oorklachten.

Weetje: Uit onderzoek blijkt dat zo’n 30% van de volwassenen weleens last heeft van krakende oren tijdens of na een verkoudheid. Dit komt doordat de buis van Eustachius verstopt kan raken door de zwelling van de slijmvliezen.

Leeftijd: ouderdom komt met gebreken
Naarmate je ouder wordt, veranderen ook de structuren in je oren. De buis van Eustachius kan minder flexibel worden en minder goed functioneren, wat kan leiden tot een gevoel van volheid in het oor en, ja hoor, dat krakende geluid. Mensen van 55 jaar en ouder lopen hierdoor een verhoogd risico om last te krijgen van dit probleem.

• Peter, een 65-jarige pensionado, begon te merken dat zijn oren vaker knisperden en kraakten wanneer hij aan het eten was of z’n kaak bewoog. De huisarts vertelde hem dat het een normaal onderdeel van ouder worden is, en gaf hem tips om zijn oren wat te ontlasten.

Weetje: Wist je dat het risico op oorklachten zoals een krakend geluid toeneemt met de leeftijd? Zo’n 60% van de mensen boven de 60 heeft weleens last van oorsymptomen zoals kraken, suizen, of een gevoel van druk.

Roken: een boosdoener voor je oren
Roken is niet alleen slecht voor je longen en hart, het heeft ook effect op je oren. Nicotine beïnvloedt de bloedvaten in je lichaam, waaronder die in je oren. Hierdoor kunnen ontstekingen ontstaan en kan het evenwicht in de buis van Eustachius worden verstoord, wat resulteert in een krakend geluid. Rokers hebben een verhoogd risico op oorproblemen en kunnen vaker last krijgen van knisperende oren.

• Tim, een roker sinds zijn studententijd, hoorde regelmatig een krakend geluid in zijn linkeroor, vooral na het roken van een sigaret. Zijn KNO-arts legde hem uit dat roken de slijmvliezen in de neus en keel kan irriteren, wat vervolgens de oren kan beïnvloeden. Dat was voor Tim het laatste zetje om toch maar eens te stoppen.

Cijferfeit: Uit studies blijkt dat rokers tot wel 70% meer kans hebben op oorproblemen, waaronder een krakend geluid in het oor, dan niet-rokers. Roken irriteert de slijmvliezen in het ademhalingssysteem, wat direct effect kan hebben op de buis van Eustachius.

Lawaai en gehoorbeschadiging
Mensen die vaak worden blootgesteld aan harde geluiden, zoals fabriekswerkers, muzikanten of concertbezoekers, lopen een hoger risico op beschadigingen in het binnenoor. Dit kan leiden tot oorsuizen, kraken, en andere geluiden die niets met de omgeving te maken hebben. De haarcellen in het binnenoor kunnen door de blootstelling aan harde geluiden beschadigd raken, wat de oorzaak kan zijn van het krakende geluid.

• Eva is concertfotograaf en staat regelmatig naast gigantische speakers. Hoewel ze altijd oordopjes draagt, merkt ze dat haar oren na een avondje in de concertzaal vaak een krakend geluid maken. Het is een teken dat haar oren flink hebben gewerkt om haar gehoor te beschermen tegen het lawaai.

Weetje: Herhaaldelijke blootstelling aan geluiden boven de 85 decibel (ongeveer het geluid van druk verkeer) kan leiden tot blijvende gehoorbeschadiging en klachten zoals een krakend geluid in de oren.

Kaakgewrichtsklachten (TMD)
Mensen die last hebben van kaakgewrichtsklachten, zoals temporomandibulaire dysfunctie (TMD), ervaren vaak een krakend of knisperend geluid in hun oren. De kaak en het oor liggen dicht bij elkaar, en wanneer het kaakgewricht onder druk staat, kan dit doorklinken naar de oren. Stress, tandenknarsen, en het langdurig kauwen op harde voeding kunnen deze klachten verergeren.

• Anna heeft de neiging om in haar slaap te knarsen met haar tanden. De laatste tijd merkt ze dat haar oren beginnen te kraken wanneer ze eet of gaapt. Na een bezoek aan de tandarts blijkt dat haar kaakgewricht overbelast is, wat doorwerkt naar haar oren.

Feitje: Zo’n 10% van de bevolking heeft last van kaakgewrichtsklachten, en bij een aanzienlijk deel daarvan uit zich dat in oorsymptomen zoals kraken of knisperen.

Diepte- en hoogteveranderingen
Iedereen die regelmatig vliegt, duikt of in de bergen wandelt, kent het gevoel van druk op de oren. Snelle hoogte- of diepteveranderingen kunnen de buis van Eustachius in de war brengen, wat leidt tot krakende geluiden. Mensen die vaak reizen of duiken, behoren tot de risicogroep voor deze vorm van oorklachten.

• Lars is een fanatieke duiker. Tijdens een van zijn duiken voelde hij een knappend geluid in zijn oor. Een paar dagen daarna bleef het krakende geluid aanhouden, vooral als hij slikte. Zijn duikmaatje vertelde hem dat dit vaker voorkomt bij duikers, doordat de druk in de oren zich aan moet passen.

Huisarts raadplegen

Raadpleeg je huisarts als je naast een krakend geluid in het oor, ook een van de volgende symptomen ervaart:

• krakende geluiden in het oor die je dagelijkse activiteiten verstoort of waardoor je minder goed hoort
• symptomen die ernstig, aanhoudend zijn of blijven terugkomen
• oorafscheiding met bloed of pus
• gehoorverlies
• tekenen van een oorontsteking, zoals koorts of pijn, die langer dan één dag aanhouden
• vocht uit het oor

Onderzoek en diagnose

Je hoort het gekraak maar steeds en begint je zorgen te maken. Het is tijd om op zoek te gaan naar antwoorden en een bezoekje te brengen aan je huisarts. Maar wat gebeurt er eigenlijk tijdens zo’n onderzoek? Hoe wordt de oorzaak van dat irritante kraken in je oor achterhaald? Laten we eens duiken in de stappen van onderzoek en diagnose, en je een kijkje geven in wat je kunt verwachten.

Vraaggesprek met de arts

De eerste stap van elk onderzoek begint met een gesprek. De arts zal je uitgebreid vragen naar je klachten: wanneer is het krakende geluid begonnen? Is het continu aanwezig of alleen in specifieke situaties, zoals bij slikken of gapen? Is er sprake van andere klachten, zoals pijn, gehoorverlies of duizeligheid? Dit gesprek helpt de arts om de puzzelstukjes in elkaar te leggen en alvast een idee te krijgen van mogelijke oorzaken.

• Anja zat in de spreekkamer van de huisarts en beschreef hoe haar rechteroor begon te kraken wanneer ze at of haar kaak bewoog. De arts vroeg haar of ze recentelijk verkouden was geweest of last had van kaakproblemen. Anja realiseerde zich toen dat het kraken was begonnen na een fikse verkoudheid. Dat was een belangrijk detail dat de arts meteen in gedachten noteerde.

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek is het tijd voor een lichamelijk onderzoek. De arts zal meestal een otoscoop gebruiken – dat is een soort klein lampje met een vergrootglas – om in je oor te kijken. Hiermee kan hij of zij de gehoorgang en het trommelvlies inspecteren op tekenen van ontsteking, oorsmeerophoping, of andere afwijkingen. Soms ziet de arts meteen dat een verstopping door oorsmeer de oorzaak is van het gekraak. Andere keren lijkt alles er normaal uit te zien, wat een volgende stap in het onderzoek noodzakelijk maakt.

• Toen de huisarts in de oren van Bas keek, zag ze meteen een dikke prop oorsmeer tegen het trommelvlies aanzitten. "Daar heb je je krakende oorzaak," zei ze glimlachend, terwijl ze uitlegde dat oorsmeer voor druk en geluiden in het oor kan zorgen. Met een simpele oorspoeling werd het probleem bij Bas direct verholpen.

Feitje: In 35% van de gevallen is overtollig oorsmeer een directe boosdoener van krakende geluiden in het oor. Een simpele oorspoeling kan dan vaak al verlichting brengen.

Testen van de buis van Eustachius: druk en doorbloeding

Als de otoscopie niet direct een oorzaak aan het licht brengt, zal de arts testen of de buis van Eustachius goed functioneert. Dit is de smalle doorgang die het middenoor verbindt met de achterkant van de keel en helpt om de druk in het oor te reguleren. De arts kan je vragen om bepaalde bewegingen te maken, zoals slikken, gapen, of de neus dichtknijpen en zachtjes blazen (de zogenaamde Valsalva-manoeuvre). Als deze bewegingen het krakende geluid versterken of juist verminderen, kan dit een indicatie zijn dat de buis van Eustachius verstoord is.

• Lisa moest tijdens het onderzoek gapen en slikken terwijl de arts met een speciale camera in haar oor keek. Telkens wanneer ze slikte, hoorde ze het bekende gekraak. Dit bevestigde de vermoedens van de arts: een lichte verstoring van de buis van Eustachius door haar recente verkoudheid. De arts legde haar uit dat deze vanzelf weer zou herstellen.

Wist je dat? De buis van Eustachius opent en sluit zichzelf normaal gesproken regelmatig, zelfs als je niets merkt. Maar bij verkoudheid of allergieën kan deze buis tijdelijk verstopt raken, wat dat vervelende gekraak kan veroorzaken.

Gehoortest: checken van het binnenoor

Als er nog steeds geen duidelijke oorzaak is gevonden, kan de arts je doorverwijzen voor een gehoortest bij een audioloog. Een gehoortest kan helpen vaststellen of het krakende geluid gepaard gaat met gehoorverlies of andere problemen in het binnenoor. Tijdens de test krijg je verschillende tonen te horen en moet je aangeven welke je wel en niet kunt horen. Een onregelmatig patroon kan wijzen op schade aan het gehoororgaan, wat mogelijk het gekraak in het oor veroorzaakt.

• Peter werd doorgestuurd naar de audioloog omdat zijn huisarts vermoedde dat zijn klachten mogelijk te maken hadden met gehoorschade. Tijdens de gehoortest bleek dat Peter hoge tonen minder goed kon waarnemen, wat erop wees dat zijn binnenoor overgevoelig was geworden. Dit verklaarde het krakende geluid dat hij steeds hoorde.

Beeldvorming

In zeldzame gevallen kan de arts besluiten om beeldvormend onderzoek te doen, zoals een CT-scan of MRI. Dit gebeurt meestal als er een vermoeden bestaat van ernstigere onderliggende oorzaken, zoals tumoren, afwijkingen in de botstructuur rondom het oor, of problemen met het kaakgewricht (temporomandibulaire dysfunctie). Beeldvorming geeft de arts een duidelijk beeld van wat er in en rondom het oor speelt en helpt eventuele complicaties uit te sluiten.

• Na wekenlang aanhoudende klachten en geen duidelijke oorzaak, kreeg Sanne een verwijzing voor een MRI-scan. Tijdens de scan bleek dat haar krakende geluid in het oor te maken had met een onschuldige maar vergrote luchtzak in de neusbijholten, die tegen de buis van Eustachius drukte. Dit gaf haar arts de juiste richting voor verdere behandeling.

Behandeling van kraken in de oren

Een krakend geluid in het oor kan behoorlijk vervelend zijn en kan je behoorlijk afleiden van je dagelijkse bezigheden. Gelukkig zijn er verschillende behandelingen die je kunnen helpen om van dat irritante gekraak af te komen. De behandeling hangt volledig af van de onderliggende oorzaak, en het goede nieuws is dat de meeste oorzaken goed te behandelen zijn. Laten we eens kijken naar de verschillende opties die je (huis)arts kan voorstellen.

Oorsmeer verwijderen: een simpele maar effectieve oplossing

Wanneer het kraken in je oor wordt veroorzaakt door een ophoping van oorsmeer, kan de arts dit eenvoudig verwijderen. Dit kan op verschillende manieren, zoals met een speciale haak, een oorspuit, of een zuigapparaat. Het voelt misschien een beetje vreemd, maar de verlichting die je direct na de behandeling voelt is vaak enorm.

• Denk aan Bas, die wekenlang gek werd van het krakende geluid in zijn linkeroor. Na een snelle inspectie bij de huisarts bleek dat er een dikke prop oorsmeer vastzat. Een korte oorspoeling later was het gekraak verdwenen alsof het nooit had bestaan.

Weetje: Oorsmeer heeft een natuurlijke functie: het beschermt je oren tegen vuil en bacteriën. Te veel schoonmaken kan juist problemen veroorzaken, dus laat het verwijderen van oorsmeer het liefst aan de arts over!

Trommelvliesbuisjes plaatsen

Als de oorzaak van het kraken te maken heeft met drukproblemen in het middenoor, kan de arts besluiten om trommelvliesbuisjes te plaatsen. Deze kleine buisjes zorgen ervoor dat er geen onderdruk kan ontstaan in het middenoor en dat vocht kan worden afgevoerd. Dit is een veelgebruikte behandeling bij kinderen, maar ook bij volwassenen kan het effectief zijn als het kraken steeds terugkomt.

• De 6-jarige Emma had constant last van krakende oren en druk in haar hoofd. Na plaatsing van trommelvliesbuisjes was ze direct van het vervelende gevoel af. Ze kon weer zonder hinder naar school en haar favoriete spelletjes spelen.

Ballondilatatie van de buis van Eustachius

Voor mensen bij wie de buis van Eustachius niet goed opent, kan de arts een wat modernere techniek toepassen: ballondilatatie. Bij deze ingreep wordt een dunne ballonkatheter in de buis van Eustachius geplaatst. Vervolgens wordt de ballon opgeblazen om het kraakbenige deel van de buis uit te rekken, zodat deze makkelijker opent bij het slikken. Het klinkt misschien spannend, maar het is een relatief eenvoudige procedure die snel verlichting kan bieden.

• Ballondilatatie wordt vaak gedaan onder plaatselijke verdoving en duurt meestal niet langer dan een paar minuten. Het kan een wereld van verschil maken voor mensen die al jaren kampen met aanhoudend gekraak en drukgevoel in de oren.

Oorontsteking behandelen

Een krakend oor kan ook een teken zijn van een oorontsteking. In dat geval richt de behandeling zich op het verminderen van de ontsteking en het verlichten van de symptomen. Meestal zal de arts een combinatie van pijnstillende oordruppels, neussprays met een decongestivum (om de zwelling te verminderen), en ontstekingsremmende medicijnen voorschrijven. In sommige gevallen kan het nodig zijn om antibiotica te gebruiken, vooral als de ontsteking hardnekkig is of steeds terugkomt.

• Tom had regelmatig last van een pijnlijk en krakend oor. Zijn arts schreef oordruppels en een neusspray voor, wat al snel hielp om de zwelling te verminderen. Binnen een paar dagen verdween het gekraak en kon Tom eindelijk weer normaal horen.

Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) behandelen

Als het kraken in je oor veroorzaakt wordt door kaakproblemen, zoals temporomandibulaire dysfunctie (TMD), dan is fysiotherapie vaak de eerste stap. De fysiotherapeut helpt om de spanning in de kaakspieren te verlichten, de beweging van de kaak te verbeteren, en de belasting van het kaakgewricht te verminderen. Dit kan op verschillende manieren: van massage en rek-oefeningen tot het aanpassen van je eetgewoonten (minder kauwen op harde voedingsmiddelen).

• Extra hulp: Als de oorzaak ligt in het feit dat de tanden en kiezen niet goed op elkaar passen, kan de tandarts een plastic plaatje (splint) aanmeten. Dit helpt om de kaak op de juiste manier te belasten en zo de klachten te verminderen.
• Operatie: In zeer zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om de kaakgewrichten te herstellen. Dit wordt echter alleen overwogen als alle andere behandelingen geen effect hebben gehad.

Wist je dat? Ongeveer 10% van de bevolking heeft wel eens last van kaakproblemen die kunnen leiden tot een krakend geluid in de oren. Fysiotherapie en splints zijn in veel gevallen effectief om deze klachten te verlichten.

Wat kun je zelf doen?

Naast deze medische behandelingen zijn er ook een paar dingen die je zelf kunt doen om het kraken te verminderen of te voorkomen:

• Vermijd wattenstaafjes: Ze duwen oorsmeer vaak dieper in de gehoorgang, waardoor er een prop kan ontstaan. Laat het schoonmaken van je oren over aan een professional.
• Probeer drukverlichtingsoefeningen: Als je denkt dat het kraken wordt veroorzaakt door drukproblemen, zoals tijdens een vlucht of door verkoudheid, kan het slikken, gapen, of de Valsalva-manoeuvre (je neus dichtknijpen en zachtjes uitblazen) tijdelijk verlichting bieden.
• Warmtecompressen: Bij pijnlijke oren kan een warm, vochtig washandje tegen het oor helpen om de doorbloeding te stimuleren en de druk te verminderen.

Een oplossing voor elk oorprobleem

Zoals je ziet, is er voor bijna elke oorzaak van krakende oren een passende behandeling. Of het nu gaat om iets simpels als oorsmeer of iets complexers zoals kaakproblemen, je hoeft er niet mee rond te blijven lopen. De sleutel is om samen met je arts de oorzaak te vinden en de beste behandelmethode te kiezen. Voordat je het weet, keert de rust weer terug in je hoofd, zonder dat vervelende gekraak dat je constant afleidt.

Zelfzorg

Als het gekraak in je oor niet ernstig is en niet gepaard gaat met andere symptomen, kun je mogelijk volstaan met zelfzorgmaatregelen en huismiddeltjes.

Neusspoeling

Een neusspoeling met zout water helpen om overtollig slijm uit je neus en sinussen te verwijderen die mogelijk bijdragen aan disfunctie van de buis van Eustachius.

Verwijdering van oorsmeer

Je kunt oorsmeer zachter maken met een paar druppels babyolie of vrij verkrijgbare oordruppels. Je kan ook gebruikmaken van een speciale spray. De spray is verkrijgbaar in de drogisterij of apotheek.

Steek geen wattenstaafje in je oor

Steek geen wattenstaafje of ander voorwerp in je oor. Dit kan leiden tot een oorprop door ophoping van oorsmeer in de gehoorgang. Door met een wattenstaafje in je oor te peuteren, riskeer je tevens de gehoorgang en/of het trommelvlies te beschadigen,

Vrij verkrijgbare medicijnen

Je kunt medicijnen zoals paracetamol of ibuprofen gebruiken om ontstekingen en pijn te verminderen, of decongestiva en/of antihistaminica om congestie te verminderen.

TMD-oefeningen

Mogelijk kun je de pijn en het ongemak van TMD-stoornissen of kaakgewrichtsklachten verlichten door specifieke oefeningen te doen, het gebied te masseren of een koude applicatie toe te passen.

Prognose

De prognose voor een krakend geluid in het oor is over het algemeen gunstig, vooral als de oorzaak tijdig wordt vastgesteld en behandeld. In de meeste gevallen is het krakende geluid in het oor een tijdelijk probleem en het gevolg van iets onschuldigs, zoals oorsmeerophoping of drukveranderingen in het oor. Wanneer deze oorzaken worden aangepakt, verdwijnt het krakende geluid vaak vanzelf of na eenvoudige behandelingen zoals het reinigen van het oor of het gebruik van oorsmeerspray.

Prognose bij oorsmeerophoping of vreemde voorwerpen

Als het krakende geluid wordt veroorzaakt door oorsmeerophoping of een vreemd voorwerp in het oor, kan dit meestal snel worden verholpen door een arts die het oor professioneel schoonmaakt. Nadat het oor is gereinigd, verdwijnen de symptomen doorgaans direct of binnen enkele dagen. De kans op complicaties is laag als er geen schade is aan het trommelvlies of de gehoorgang.

Prognose bij oorontstekingen

Als de oorzaak van het krakende geluid een oorontsteking is, hangt de prognose af van de ernst van de infectie. Bij een middenoorontsteking is een snelle behandeling met antibiotica of ontstekingsremmers vaak effectief en leidt dit tot volledig herstel. De symptomen, inclusief het kraken in het oor, verdwijnen meestal binnen enkele dagen tot weken. In ernstige gevallen kan de ontsteking zich echter uitbreiden of schade veroorzaken aan het oor, wat langdurige gehoorproblemen kan veroorzaken. Het is daarom belangrijk om bij aanhoudende pijn of koorts direct een arts te raadplegen.

Prognose bij onderliggende medische aandoeningen

In zeldzame gevallen kan een krakend geluid in het oor het gevolg zijn van ernstigere aandoeningen zoals een tumor of chronische oorziekte. De prognose bij deze aandoeningen varieert sterk afhankelijk van de diagnose en de gekozen behandeling. Vroege detectie en behandeling zijn cruciaal om complicaties te voorkomen en de kans op herstel te vergroten.

Complicaties

In de meeste gevallen zijn er geen speciale complicaties bij kraken in het oor. De klacht is meestal slechts tijdelijk en verdwijnt dan vanzelf, wat resulteert in een volledig positief verloop van de ziekte. Naast een krakend geluid in het oor hebben de getroffenen vaak ook last van oorpijn. Deze pijn kan zich verspreiden naar het hoofd of de tanden en kan in deze regio's ook ongemak veroorzaken. Het verdere verloop van deze klacht hangt ook sterk af van de oorzaak, zodat in het algemeen geen algemene aanbevelingen kunnen worden gegeven.

Als het gekraak in het oor wordt veroorzaakt door water in het oor, verdwijnt de klacht meestal vanzelf als het water is verwijderd. In het geval van griep of verkoudheid is kraken in het oor een ander veel voorkomend symptoom en verdwijnt het ook wanneer de onderliggende ziekte is overwonnen. In zeldzame gevallen kan kraken in het oor leiden tot een ontsteking in het oor, die ook kan worden behandeld.

Preventie van een krakend geluid in het oor: hoe houd je dat knisperen buiten de deur?

Als je ooit last hebt gehad van een krakend geluid in je oor, dan weet je hoe vervelend het kan zijn. Helaas is er geen waterdichte manier om krakende oren volledig te voorkomen, omdat de oorzaken vaak variëren van tijdelijke verstoppingen tot anatomische bijzonderheden. Maar er zijn wél een aantal dingen die je kunt doen om de kans op dit ongemak te verkleinen.

Zorg voor een sterk immuunsysteem: geef verkoudheden minder kans
Veel problemen met de oren ontstaan door verkoudheden of luchtweginfecties die de buis van Eustachius verstoren. Een van de beste manieren om een krakend geluid in je oor te voorkomen, is dan ook om je immuunsysteem in topconditie te houden. Een gezonde levensstijl is daarbij het toverwoord. Denk aan:

• Voeding: Eet een gevarieerd dieet rijk aan vitamines, mineralen en antioxidanten. Voedingsmiddelen zoals citrusvruchten, bessen, spinazie, noten, en vette vis kunnen je immuunsysteem versterken.
• Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de bloedcirculatie, wat de werking van je immuunsysteem ondersteunt. Maak er een gewoonte van om dagelijks een wandeling te maken, te fietsen of een andere vorm van lichte beweging te doen.
• Hydratatie: Drink voldoende water. Een goede hydratatie helpt om de slijmvliezen in je luchtwegen vochtig te houden, waardoor ze minder vatbaar zijn voor infecties.
• Slaap: Zorg voor voldoende nachtrust. Een goede slaaproutine helpt je lichaam om infecties te bestrijden en verkoudheden sneller te overwinnen.

Weetje: Wist je dat mensen die regelmatig sporten een 40% lagere kans hebben op verkoudheden en luchtweginfecties? Het is een simpele en natuurlijke manier om je oren gezond te houden.

Voorkom irritatie van de luchtwegen

Naast een sterk immuunsysteem is het belangrijk om irritatie van de bovenste luchtwegen te voorkomen. Dit betekent bijvoorbeeld:

• Vermijd roken: Roken irriteert niet alleen de luchtwegen, maar vermindert ook de werking van de buis van Eustachius. Rook of damp kan de slijmvliezen in de neus en keelholte laten zwellen, wat weer kan leiden tot verstopping van de buis en dat vervelende krakende geluid in je oor.
• Bescherm jezelf tegen allergieën: Heb je last van hooikoorts of andere allergieën? Zorg dan dat je je symptomen goed onder controle houdt. Gebruik neussprays, antihistaminica of andere middelen om zwelling van de slijmvliezen te verminderen en zo je buis van Eustachius vrij te houden.

Ga verstandig om met drukveranderingen
Snelle drukveranderingen – zoals bij vliegen, duiken of zelfs bij bergwandelingen – kunnen de buis van Eustachius flink op de proef stellen. Gelukkig kun je wat voorzorgsmaatregelen nemen om dit effect te minimaliseren:

• Kauwen en slikken: Neem een kauwgom of zuigtablet mee tijdens een vlucht of duikexpeditie. Kauwen en slikken helpen om de buis van Eustachius te openen en de druk in je oor in balans te houden.
• De Valsalva-manoeuvre: Dit is een bekende truc om je oren gelijk te maken. Knijp je neus dicht, sluit je mond en blaas zachtjes. Dit helpt om de druk in je oren te reguleren en kan het krakende gevoel verlichten.
• Voorzichtig duiken: Als je van duiken houdt, zorg er dan voor dat je de tijd neemt om langzaam af te dalen en je oren regelmatig 'gelijk te maken'. Zo voorkom je een te grote druk op de buis van Eustachius.

Pro-tip: Bij een verkoudheid of sinusproblemen is het beter om duiken of vliegen uit te stellen, als dat mogelijk is. De drukverandering kan namelijk verergering van de klachten en dat irritante gekraak in je oor veroorzaken.

Verstandig omgaan met oorsmeer
Oorsmeer heeft een belangrijke functie: het beschermt je oren tegen vuil en bacteriën. Te veel schoonmaken of verkeerd gebruik van wattenstaafjes kan echter leiden tot problemen, zoals een ophoping van oorsmeer tegen het trommelvlies aan. Dit kan vervolgens weer dat knisperende geluid veroorzaken.

• Laat wattenstaafjes links liggen: Gebruik geen wattenstaafjes om diep in de gehoorgang te gaan. Dit kan oorsmeer juist dieper in het oor duwen en problemen veroorzaken.
• Gebruik oordruppels: Als je merkt dat je veel oorsmeer produceert, kun je oordruppels op oliebasis gebruiken om het oorsmeer zachter te maken. Dit maakt het makkelijker voor het lichaam om het overtollige oorsmeer op natuurlijke wijze af te voeren.

Weetje: Ongeveer 40% van de mensen gebruikt regelmatig wattenstaafjes om hun oren schoon te maken, terwijl dit in veel gevallen juist leidt tot meer problemen, zoals krakende oren door oorsmeerophoping.

Juiste houding bij slapen
Heb je vaak last van krakende oren als je verkouden bent? Probeer dan eens om op je zij te slapen, waarbij het aangedane oor naar boven is gericht. Hierdoor kan overtollig vocht makkelijker uit het oor weglopen en blijft de druk in balans.

Tot slot: accepteer je anatomie
Helaas zijn er bepaalde oorzaken van krakende oren die niet te voorkomen zijn, zoals een anatomische afwijking van de buis van Eustachius. Soms is de bouw van je oor simpelweg zo dat je wat sneller last hebt van gekraak. In dat geval is het belangrijk om te weten wat je kunt doen om de klachten te verlichten (zoals het gebruiken van oordruppels of de Valsalva-manoeuvre) en wanneer je het beste medische hulp kunt inschakelen.

Lees verder

• Drukgevoel in oor: symptomen en oorzaken van druk in het oor
• Verstopte oren: dichte oren (zelf) oplossen en behandelen
• Oorpijn: oorzaken en oorpijn verzachten kind en volwassene
• Oorontsteking: symptomen baby, kind en volwassenen
• Oorpoliep: symptomen en behandeling poliep in oor