Zoethout/zoethoutwortel: Voordelen voor de gezondheid

Zoethout is afkomstig van de plant Glycyrrhiza glabra. Deze specerij wordt veel gebruikt als zoetstof in snoep en om de smaak van medicijnen te maskeren. Zoethout is verkrijgbaar in verschillende vormen, zoals kauwtabletten, vloeibaar extract, capsules, poeder, en losse stukjes. Zoethout biedt mogelijk enkele gezondheidsvoordelen en geneeskrachtige effecten. Het is echter essentieel om met een arts te overleggen voordat men zoethout gebruikt, aangezien het de werking van medicijnen kan beïnvloeden en nadelige bijwerkingen kan veroorzaken. Het is ook raadzaam om geen zoethoutsnoepjes, theeën of supplementen gedurende langere periodes te gebruiken zonder medisch advies. Personen met hoge bloeddruk of lage kaliumspiegels wordt aangeraden om gedeglycyrrhizineerde zoethoutsupplementen te gebruiken om mogelijke bijwerkingen te vermijden.

• Glycyrrhizine en hepatitis C
• Huidontsteking en -infecties
• Keelpijn
• Maagklachten en zweren
• Tandbederf en zoethoutextract
• Risico’s en bijwerkingen van zoethoutwortel
• Lagere kaliumspiegels
• Overdosis
• Zwangerschap
• Potentiële interacties tussen geneesmiddelen

Glycyrrhizine en hepatitis C

Glycyrrhizine, een belangrijk bestanddeel en zoetstof in zoethout, kan bijdragen aan de behandeling van hepatitis C, een virale infectie die de lever aantast. Onbehandeld kan hepatitis C leiden tot chronische ontsteking en ernstige leverschade. Glycyrrhizine heeft in laboratoriumstudies antimicrobiële eigenschappen tegen hepatitis C getoond, wat veelbelovend is voor toekomstige behandelingen. In Japan wordt sinds augustus 2024 een injecteerbare vorm van glycyrrhizine gebruikt voor de behandeling van chronische hepatitis C bij patiënten die niet reageren op andere therapieën.

Huidontsteking en -infecties

Huidontsteking
Zoethout kan mogelijk helpen bij de behandeling van chronisch eczeem. Deze huidaandoening gaat gepaard met jeuk, roodheid, schilfering en ontsteking. Het mengen van zoethout met een huidvriendelijke gel, zoals aloë vera-gel, en het aanbrengen op de huid kan verlichting bieden bij eczeem.

Huidinfecties
Extracten van zoethoutwortel hebben ook antibacteriële eigenschappen. Ze kunnen effectief zijn tegen bacteriën zoals Staphylococcus aureus, die huidinfecties veroorzaakt, waaronder impetigo (infecties van het gezicht en ledematen), cellulitis (rode en gezwollen huid) en folliculitis (ontsteking van haarzakjes, wat leidt tot pijn en jeuk).

Keelpijn

Zoethout wordt vaak gebruikt als een huismiddeltje voor keelpijn. Het kan vooral nuttig zijn voor mensen die keelpijn ervaren na een operatie, bijvoorbeeld door een beademingsbuis. Gorgelen met een zoethoutoplossing gedurende één tot vijftien minuten vóór de operatie blijkt even effectief te zijn als een ketamine-gorgeldoekje bij het verminderen van postoperatieve keelpijn. Voor postoperatieve keelpijn zijn oplossingen met een hogere concentratie zoethout effectiever dan minder geconcentreerde versies. Ook bij gewone keelpijn en hoesten kan zoethout helpen. Dit kan door losse zoethoutwortel in heet water te trekken en een thee te maken, of door gebruik te maken van kant-en-klare kruidentheeën met zoethout als hoofdbestanddeel.

Maagklachten en zweren

Een zoethoutextract dat glabridine en glabreen bevat, kan effectief zijn bij het verlichten van maagklachten. Dit extract vermindert misselijkheid, maagpijn en brandend maagzuur. Bij sommige mensen kan een infectie met de bacterie Helicobacter pylori maagzweren veroorzaken. Zoethoutextract kan helpen bij het doden van H. pylori-bacteriën. Het toevoegen van een vloeibaar zoethoutextract aan een drank of onder de tong kan helpen bij het behandelen van maagzweren en andere maagproblemen.

Tandbederf en zoethoutextract

Zoethout kan mogelijk bijdragen aan het bestrijden van bacteriën in de mond die tandbederf veroorzaken. Hoewel dit effect in laboratoriumstudies is aangetoond, is meer onderzoek nodig om de optimale dosis en vorm van zoethout te bepalen. Het vermogen van zoethout om de groei van mondbacteriën te remmen, maakt het een veelbelovende kandidaat voor toekomstige behandelingen van tandbederf.

Risico’s en bijwerkingen van zoethoutwortel

De dosering van zoethout hangt af van de aandoening die men wil behandelen. Het is belangrijk om geen buitensporige hoeveelheden zoethout te consumeren via voedsel of supplementen. Personen met een hoge bloeddruk of lage kaliumspiegels in het bloed (hypokaliëmie) moeten zoethoutsnoepjes en glycyrrhizinesupplementen vermijden. Overmatige inname van glycyrrhizine kan leiden tot bijwerkingen.

Lagere kaliumspiegels

Overmatig gebruik van zoethout kan leiden tot een lagere kaliumspiegel in het bloed, wat de volgende symptomen kan veroorzaken:

• abnormale hartritmes
• congestief hartfalen
• een hoge bloeddruk
• moeheid
• zwelling

Overdosis

Een dagelijkse dosis van 100 milligram glycyrrhizinezuur lijkt bij de meeste volwassenen geen nadelige effecten te veroorzaken. Veel snoepjes en supplementen vermelden echter niet de exacte hoeveelheid glycyrrhizinezuur, wat het risico op een overdosis verhoogt, vooral bij kinderen die grote hoeveelheden zoethoutsnoepjes consumeren. Een overdosis kan leiden tot hoge bloeddruk, lage kaliumspiegels en een syndroom dat toevallen kan veroorzaken.

Zwangerschap

Zwangere vrouwen moeten grote hoeveelheden zoethout vermijden en geen zoethoutwortel als supplement gebruiken. De glycyrrhizine in zoethout kan schadelijk zijn voor de zich ontwikkelende hersenen van de foetus en kan leiden tot vroeggeboorte. Gedeglycyrrhizineerd zoethout, een variant zonder glycyrrhizine, is een veiliger alternatief voor langdurig gebruik. Zwangere vrouwen dienen echter ook gedeglycyrrhizineerd zoethout of andere supplementen alleen te gebruiken na overleg met een arts.

Potentiële interacties tussen geneesmiddelen

Zoethout kan de werking van bepaalde medicijnen beïnvloeden, waaronder:

• bloeddrukmedicijnen
• bloedverdunners, zoals warfarine (Coumadin)
• corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken)
• diuretica (plaspillen)
• medicijnen die het kaliumgehalte in het bloed verlagen
• medicijnen voor de behandeling van hartritmestoornissen
• oestrogeen, hormoontherapie en anticonceptiva

Het gebruik van gedeglycyrrhizineerde zoethoutsupplementen kan helpen om sommige van deze interacties te voorkomen, maar ook dit moet eerst met een arts worden besproken.