Witte plekjes in mond of keel: oorzaken van vlekjes in mond

Witte plekjes of vlekjes in mond en keel kunnen bij meerdere aandoeningen voorkomen. Aandoeningen waarbij je witte plekjes in mond en keel kunt krijgen zijn onder meer amandelontsteking, lichen planus, spruw, leukoplakie en vlekjes van Koplik. Dit laatste is een bij mazelen voorkomende uitslag waarbij er kleine witte vlekjes op het rode wangslijmvlies ontstaan. Als je witte vlekken, stipjes of puntjes in je mond of keel signaleert, kan het even schrikken zijn. Je kunt hierbij ook last krijgen van andere klachten. Witte vlekken in de mond en keel kan een symptoom zijn van verschillende gezondheidsproblemen, zoals bacteriële infecties of een schimmelinfectie. Deze symptomen moeten niet genegeerd worden, omdat de onderliggende aandoening een bedreiging kan vormen voor je algehele gezondheid. Raadpleeg je huisarts als je deze plekken opmerkt, vooral als je daarbij last hebt van koorts.

• Witte plekjes in mond of keel
• Vuurrode keel met witten plekken door een bacteriële keelontsteking
• Keelontsteking
• Wat te doen?
• Stinkende witte brokjes in de keel door amandelstenen
• Amandelsteentjes
• Wat te doen?
• Witte vlekken in de keel door amandelontsteking
• Ontstoken amandelen
• Wat te doen?
• Candida-infectie van de mond (spruw)
• Schimmelinfectie in de mond
• Wat te doen?
• Wit vlekkerige laagje op keelamandelen door ziekte van Pfeiffer
• Klierkoorts
• Wat te doen?
• Witte slijmvliesafwijking in de mond door leukoplakie
• Slijmvliesverandering in de mond
• Wat te doen?
• Witte vlekken in de keel door geneesmiddelen
• Medicatie
• Wat te doen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts en keelonderzoek
• Keeluitstrijkje
• Amandelstenen of ontstoken Amandelen?
• Biopsie
• Medicatie doornemen

Witte plekjes in mond of keel

Witte plekjes in je mond of keel: misschien heb je ze opgemerkt tijdens het tandenpoetsen of voelde je een vreemd brokje achterin je keel terwijl je slikt. Hoe dan ook, deze kleine witte vlekjes kunnen je behoorlijk ongerust maken. Wat betekenen ze? Van onschuldige amandelsteentjes tot iets dat om meer aandacht vraagt, die witte plekjes vertellen een verhaal over wat er gaande is in je lichaam. Soms zijn ze een teken van een simpele ontsteking, maar ze kunnen ook wijzen op een schimmelinfectie, een virale aanval, of een andere onderliggende oorzaak. Tijd om eens goed in de spiegel te kijken en de signalen van je lichaam serieus te nemen! Wat zit er achter die witte vlekjes, en wat kun je eraan doen om ze te laten verdwijnen? Laten we het samen ontdekken!

Vuurrode keel met witten plekken door een bacteriële keelontsteking

Keelontsteking

Een keelontsteking door streptokokken kan een waaier aan klachten geven, waaronder keelpijn, pijn bij het slikken en/of een branderig gevoel, een vuurrode keel met soms witte of gele plekken en een schorre of hese stem. Ook kun je last krijgen van koorts, soms met rillingen, hoofdpijn, misselijkheid, braken, en algehele malaise. Daarnaast kunnen de amandelen gezwollen zijn en de lymfeklieren in de nek kunnen opgezwollen en gevoelig zijn, vooral bij aanraking. Keelontsteking is een aandoening die vaak voorkomt bij kinderen en tieners, maar ook volwassenen kunnen het krijgen. Een keelontsteking door streptokokken kan vervelende complicaties geven, zoals een abces of acuut reuma.

Wat te doen?

Een keelontsteking gaat vaak vanzelf over in ongeveer 10 tot 14 dagen. Bij een keelontsteking die niet ernstig verloopt worden vaak geen antibiotica voorgeschreven. Je kunt keelpijn verlichten door veel te drinken, vooral zeer hete en koude dranken. Het eten van een koud ijsje of het zuigen op een dropje helpen ook. Gorgelen met zout water en rust zal ook helpen om de pijn te verlichten. Verder kunnen pijnstillers (bij voorkeur paracetamol) de pijn verzachten

Stinkende witte brokjes in de keel door amandelstenen

Amandelsteentjes

Amandelstenen worden veroorzaakt door een opeenhoping van afscheiding vanuit de neus, dode witte bloedcellen en voedselresten, aan de achterkant van de keel in de spleten van de amandelen. Bacteriën verblijven graag in deze opeengepakte voedsel- en celresten, wat een vieze geur teweeg kan brengen. De steentjes verschillen in grootte, maar ze zijn vaak zeer pijnlijk. Andere symptomen van amandelstenen zijn onder meer een slechte adem, moeilijk slikken en een metaalachtige smaak in de mond of gewoonweg een vieze smaak in de mond. Oorpijn komt soms ook voor.

Wat te doen?

Het tweemaal daags gorgelen met een mondspoeling of zout water, kan helpen de deeltjes te verwijderen. Om herhaling te voorkomen, is een goede mondhygiëne belangrijk. Dit zorgt ervoor dat voedselresten minder kans krijgen zich in de amandelcrypten op te hopen. Tweemaal daags tandenpoetsen en dagelijks je tong schrapen is verstandig.

Witte vlekken in de keel door amandelontsteking

Ontstoken amandelen

Amandelontsteking of tonsillitis is een bacteriële of virale infectie die witte vlekken in de keel, gezwollen amandelen, pijn, moeite met slikken en koorts veroorzaakt. Zwelling van de lymfeknopen kan ook voorkomen aan de zijkant van de hals.

Wat te doen?

Antibiotica wordt alleen voorgeschreven bij ernstige amandelontsteking. Het eten van vloeibaar voedsel wordt aanbevolen als je moeite hebt met slikken; rust en gorgelen met zout water zijn ook effectieve behandelingen. De amandelen worden verwijderd als amandelontsteking blijft terugkeren.

Candida-infectie van de mond (spruw)

Schimmelinfectie in de mond

De symptomen van candida-infectie van de mond zijn onder meer romig-witte tot gele, enigszins verhoogde laesies in de mond, meestal op de tong, de wangen en het verhemelte, met keelpijn, pijnlijke mondhoeken, en moeite met slikken. Deze infectie wordt veroorzaakt door een door gistachtige schimmels en komt voor bij kinderen en volwassenen met een verzwakt immuunsysteem. Bij kinderen wordt een candida-infectie van de mond ook wel spruw genoemd.

Wat te doen?

Voor de behandeling van spruw, worden schimmeldodende medicijnen gebruikt. Moeders die borstvoeding geven met deze infectie krijgen een schimmeldodende crème om deze op de tepels aan te brengen om te voorkomen dat de ziekte doorgeven wordt aan hun baby's. Om de verspreiding van de infectie naar andere delen van de mond te verminderen, wordt aanbevolen dat kinderen en volwassenen gorgelen met zout water.

Wit vlekkerige laagje op keelamandelen door ziekte van Pfeiffer

Klierkoorts

Chronische vermoeidheid, wit vlekkerig of grijs slijmerig laagje op de keelamandelen en gezwollen lymfklieren, zijn veel voorkomende symptomen die worden geassocieerd met de ziekte van Pfeiffer, ook bekend als klierkoorts. Dit is een virale infectie die wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr virus. Deze infectie kan leiden tot (ernstige) complicaties, zoals een vergrote milt of een beschadigde lever.

Wat te doen?

Er bestaat geen behandeling tegen de ziekte van Pfeiffer. Wel kunnen zo nodig de klachten bestreden of verzacht worden. Pijnklachten kunnen verlicht worden met paracetamol. Als je je ziek voelt en koorts en pijn hebt, is het verstandig om rust te nemen. Verder is gezond eten en drinken belangrijk.

Witte slijmvliesafwijking in de mond door leukoplakie

Slijmvliesverandering in de mond

Leukoplakie is een witte slijmvliesverandering of -afwijking in de mond die niet afschraapbaar is. Het wordt vaak veroorzaakt door chronische irritatie, met name in de vorm van tabaksrook.

Wat te doen?

Stoppen met roken. Eventueel kan de leukoplakie verwijderd worden middels een operatie of laserbehandeling.

Witte vlekken in de keel door geneesmiddelen

Medicatie

Het veelvuldig gebruik van bepaalde geneesmiddelen, zoals aspirines, kunnen witte vlekken in de keel veroorzaken die lijken op brandwonden. Dit doet zich vooral voor als op op de pil wordt gekauwd in plaats van met wat water wordt doorgeslikt.

Wat te doen?

Gebruik geneesmiddelen zoals voorgeschreven. Overleg met apotheek of huisarts als je vermoedt dat je witte plekken in de mond krijgt als bijwerking van een bepaald geneesmiddel dat is voorgeschreven door de arts.

Onderzoek en diagnose

Witte plekjes in je mond of keel kunnen een behoorlijke schrik zijn wanneer je ze voor het eerst opmerkt. Ze kunnen verschillende oorzaken hebben – van een eenvoudige infectie tot iets wat meer aandacht vraagt. Maar geen paniek! Het begint allemaal met goed onderzoek en de juiste diagnose. Laten we eens kijken naar hoe artsen deze witte vlekjes in je mond of keel onderzoeken en wat de volgende stappen zijn.

Vraaggesprek met de arts en keelonderzoek

De eerste stap in de diagnose van witte vlekjes in je mond of keel begint met een goed gesprek en een grondige inspectie. De arts vraagt naar je klachten: Heb je pijn bij het slikken? Is er een vieze smaak in je mond? Heb je koorts? Daarna volgt een visuele inspectie van je mond en keel. Met een lampje kijkt de arts naar de witte plekken, de kleur van je keel en of er andere signalen zijn, zoals een vuurrode keel of gezwollen amandelen. Dit kan al veel vertellen over wat er aan de hand is.

Keeluitstrijkje

Een van de eerste vragen die de arts probeert te beantwoorden, is of de witte plekjes worden veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie. Bij een bacteriële keelontsteking, zoals een streptokokkeninfectie, zie je vaak een vuurrode keel met witte plekjes. Dit gaat vaak gepaard met koorts en algehele malaise. De arts kan een keeluitstrijkje nemen om de bacteriën te identificeren. Dit uitstrijkje wordt vervolgens naar het laboratorium gestuurd om te zien welke bacterie verantwoordelijk is, zodat de juiste behandeling kan worden gestart.

Witte plekjes in de mond die eruitzien als een laagje dat je kunt wegvegen, wijzen vaak op een schimmelinfectie, zoals candida (spruw). Dit komt vooral voor bij baby’s, ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem. De arts zal de witte plekken in je mond inspecteren en kan een uitstrijkje maken om de aanwezigheid van de candida-schimmel te bevestigen. Dit is een belangrijke stap, omdat een schimmelinfectie anders behandeld wordt dan een bacteriële of virale keelontsteking.

Bij virale infecties, zoals bij de ziekte van Pfeiffer (klierkoorts), kunnen de witte vlekken veroorzaakt worden door een gezwollen keel of ontstoken amandelen. De arts kan ook hier een uitstrijkje nemen of, als de ziekte van Pfeiffer wordt vermoed, bloedonderzoek laten doen om het Epstein-Barr-virus aan te tonen.

Amandelstenen of ontstoken Amandelen?

Witte brokjes in de keel kunnen ook een teken zijn van amandelstenen. Deze stinkende witte brokjes ontstaan wanneer voedselresten, slijm en bacteriën zich ophopen in de crypten van de amandelen. De arts kan dit vaak al zien door simpelweg met een tongspatel de keel te inspecteren. Bij ontstoken amandelen, zoals bij een tonsillitis, zijn de amandelen vaak rood en gezwollen, en bedekt met een witte, vlekkerige laag. Ook hier kan een uitstrijkje genomen worden om een bacteriële infectie uit te sluiten.

Biopsie

Als de witte plekjes in je mond er verdacht uitziet en niet weg te vegen zijn, kan het een teken zijn van leukoplakie, een verandering in het mondslijmvlies. Dit is vaak onschuldig, maar het kan ook wijzen op een voorstadium van kanker. De arts zal de plek nauwkeurig bekijken en kan besluiten om een biopsie (een klein stukje weefsel) af te nemen voor verder onderzoek in het lab. Zo kan worden uitgesloten of er iets ernstigers aan de hand is.

Medicatie doornemen

Sommige geneesmiddelen kunnen als bijwerking witte vlekken in de mond of keel veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij langdurig gebruik van inhalatiecorticosteroïden (voor astma) of bepaalde antibiotica. De arts zal je medicatiegeschiedenis doornemen om te kijken of er een verband is tussen jouw medicijnen en de witte plekjes. Soms is het aanpassen van de medicatie al genoeg om de vlekjes te laten verdwijnen.

Lees verder

• Amandelontsteking: symptomen en oorzaak ontstoken amandelen
• Keelontsteking behandeling: antibiotica, medicatie & kruiden
• Keelontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!
• Witte vlekken in de keel: oorzaken van witte stipjes in keel