Leukocyten in ontlasting: oorzaken witte bloedcellen in poep
De medische benaming van leukocyten in de ontlasting is 'fecale leukocytose'. De leukocyten of witte bloedcellen vormen een deel van je afweersysteem of immuunsysteem. Ontlastingsonderzoek is een belangrijk diagnostisch hulpmiddel wanneer een arts moet uitzoeken of je lijdt aan een vorm van spijsverteringskanaalstoornis of maag-darminfecte. Als een patholoog leukocyten in je ontlasting aantreft, kan dit wijzen op een verscheidenheid aan ziekten en aandoeningen die van invloed zijn op het maag-darmkanaal. Wanneer je diarree hebt die niet verdwijnt met behandeling met reguliere antibiotica, dan vraagt de arts meestal om een ontlastingsonderzoek om erachter te komen wat voor soort ziekte de klachten veroorzaakt. Meestal worden de resultaten geclassificeerd als 'weinig', 'matig' en 'veel' witte bloedcellen in het ontlastingsmonster. De exacte waarden variëren enigszins van laboratorium tot laboratorium.
Leukocyten in ontlasting of poep
Leukocyten komen normaal niet voor in ontlasting als er geen sprake is van een infectie of andere ontstekingsprocessen. Fecale leukocytose is een reactie op een infectie met micro-organismen die in weefsels binnendringen of toxines (gifstoffen) produceren, wat weefselbeschadiging veroorzaakt. Leukocyten in de ontlasting of poep worden vaak aangetroffen bij patiënten met shigellose (een ernstige darminfectie die wordt veroorzaakt door een shigellabacterie), salmonellose (een besmettelijke darmziekte die wordt veroorzaakt door een salmonellabacterie) en soms bij amoebiasis (een parasitaire darminfectie die wordt veroorzaakt door Entamoeba histolytica). Mononucleaire cellen worden gevonden bij buiktyfus of tyfeuze koorts. Colitis ulcerosa wordt ook geassocieerd met fecale leukocytose of witte bloedcellen in je poep. Hoe groter het aantal leukocyten, hoe groter de kans dat een invasieve pathogeen (ziekteverwekker) aanwezig is. De vondst van veel fecale leukocyten is een goede indicator voor de aanwezigheid van een invasieve microbiologische pathogeen zoals salmonella of shigella. Weinig of geen leukocyten en veel erythrocyten (rode bloedcellen) suggereert amebiasis. Fecale leukocyten worden zelden gezien bij
diarree veroorzaakt door andere parasieten of virussen.
Witte bloedcellen in je poep
Afwezigheid van leukocyten
Het hebben van diarree betekent niet dat er ook leukocyten in je ontlastingsmonster worden aangetroffen. Afwezigheid van leukocyten is meestal indicatief voor diarree die wordt veroorzaakt door een virus. Virale diarree wordt meestal veroorzaakt door het
Norovirus, wat
buikgriep veroorzaakt. Naast virale diarree, kan de afwezigheid van leukocyten, samen met alle symptomen van diarree, ook worden gezien bij patiënten die lijden aan ziekten zoals cholera en diarree als gevolg van parasieten zoals E. colibacterie. Als een persoon echter geen leukocyten heeft, maar nog steeds veel rode bloedcellen in de ontlasting heeft, dat wil zeggen zichtbaar
bloed in de ontlasting, dan kan het een geval van amoebiasis zijn; een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de parasiet Entamoeba histolytica.
Beperkte aanwezigheid van leukocyten
Wat betekent de aanwezigheid van witte bloedcellen in je ontlasting? Matige aanwezigheid van polymorfonucleaire leukocyten in de ontlasting van een persoon kan duiden op een pathogene infectie van het spijsverteringskanaal. Shigellose (bacillaire dysenterie) is een veelvoorkomende oorzaak van leukocytose in de ontlasting en is ook een van de courante
infectieuze oorzaken van waterige diarree. Shigella-infectie wordt meestal veroorzaakt door fecale-orale overdracht van de boosdoener. Naast diarree zijn
koorts,
koude rillingen,
braken,
maagpijn,
darmkrampen en
lichaamspijn ook veel voorkomende symptomen van shigellose.
Veel leukocyten
De aanwezigheid van veel leukocyten in de ontlasting is meestal een teken van een ernstige
darminfectie, zoals buiktyfus of tyfeuze koorts; een darminfectie met bacteriën van de soort Salmonella typhi. Deze aandoening wordt gekenmerkt door
hevige buikpijn en de beruchte tyfeuze koorts (hoge koorts), evenals
hoofdpijn,
verwardheid, algemeen ziek voelen en
bloederige diarree. Het overheersende type leukocyten dat wordt gezien in ontlasting bij tyfeuze koorts zijn monocyten; grote, mononucleaire (éénkernige) witte bloedcellen. Andere aandoeningen waarbij er hoge concentraties witte bloedcellen in de ontlasting kunnen zijn, zijn colitis ulcerosa, invasieve E. coli-infectie, soms onbehandelde shigellose, enz. In de meeste gevallen echter, als het aantal witte bloedcellen tussen gemiddeld tot veel ligt, wordt meestal een tijdelijke diagnose van shigellose of salmonellose gemaakt. Soms kan zelfs gastro-enteritis (buikgriep) als gevolg van Campylobacter jejuni (een bacterie die kan voorkomen in met name vlees en vleesproducten en vooral in kip), een oorzaak zijn van de aanwezigheid van talrijke witte bloedcellen in de ontlasting.
Definitieve diagnose
De aanwezigheid van witte cellen in je ontlasting leidt niet tot een verandering in de
ontlastingkleur. Daarom is onderzoek van je poep in het laboratorium aangewezen. Soms kan zelfs een niet-pathogene gerelateerde oorzaak van
darmproblemen verantwoordelijk zijn voor vals-positieve fecale leukocyten. Dit omvat inflammatoire darmaandoeningen, ischemische colitis,
diverticulitis of colitis ulcerosa. Inflammatoire diarree met een dergelijke niet-infectieuze oorzaak kan positief scoren op de aanwezigheid van leukocyten. De aanwezigheid of afwezigheid van leukocyten in de ontlasting is dus niet voldoende om tot een definitieve diagnose van een ziekte te komen. Daarom kan een definitieve diagnose van een aandoening alleen worden gemaakt nadat rekening is gehouden met verschillende andere klachten en symptomen en testresultaten.
Oorzaken van leukocyten in ontlasting
Darminfectie
Inflammatoire diarree kan worden veroorzaakt door bacteriën zoals Clostridium difficile (C. diff.), Salmonella, shigella of campylobacter. In deze gevallen kan een arts je ontlasting testen op witte bloedcellen, wat een ontsteking in het spijsverteringskanaal zal bevestigen.
Chronische inflammatoire darmziekten
Chronische inflammatoire darmziekten is de verzamelnaam voor
colitis ulcerosa, de
ziekte van Crohn en de tussenvorm indeterminate colitis. Colitis ulcerosa is een inflammatoire darmaandoening die de dikke darm aantast en die op de juiste manier moet worden behandeld. Het kan een verstoring van de dagelijkse activiteiten veroorzaken vanwege frequente aanvallen van diarree, pijn en
vermoeidheid. De ziekte van Crohn kan elk deel van het spijsverteringskanaal beïnvloeden en ontsteking en zwelling veroorzaken.
Buikpijn, diarree en moeheid zijn de meest voorkomende klachten van Crohn. De aanwezigheid van witte bloedcellen in ontlasting kan een indicator zijn dat er een ontsteking in het spijsverteringskanaal aanwezig is.
Lees verder