Anorectaal melanoom: Kanker aan anus en rectum met pijn

Anorectaal melanoom: Kanker aan anus en rectum met pijn Een anorectaal melanoom (anorectaal mucosaal melanoom) is een zeldzame vorm van huidkanker die start in het gebied van het rectum (endeldarm: laatste deel van de dikke darm) en/of de anus. De vorm van kanker kent weinig symptomen in het beginstadium. Wijzigingen in de ontlasting en pijn zijn enkele latere symptomen van de aandoening. Omdat het klinisch beeld bij veel andere aandoeningen past, plakt de arts dan ook een foute diagnose op dit type kanker. De prognose is bijgevolg over het algemeen slecht. Een melanoom van de anus en het rectum werd voor het eerst gerapporteerd door Moore in 1857.

Epidemiologie van anorectale melanomen

Anorectale melanomen vertegenwoordigen ongeveer 1% van alle melanomen en ongeveer 0,5-2% van alle anorectale maligniteiten. Een primair maligne (kwaadaardig) melanoom van de anus en het rectum is een zeldzame en zeer dodelijke vorm van kanker die vooral ouderen aantast. De tumor treft meestal vrouwen in het vijfde of zesde decennium, al zijn mannen ook getroffen. Personen met een blanke huidskleur zijn net iets vaker dan personen met een zwarte huidskleur aangetast.

Oorzaken van kanker aan anus en/of rectum

Een primair anorectaal maligne melanoom ontstaat uit normale melanocyten. Waarom dit precies tot stand komt, is niet geweten anno oktober 2020. Ook risicofactoren zijn niet bekend anno oktober 2020.

Symptomen: Pijn en wijzigingen aan de stoelgang

De tumor komt voor in het anale kanaal en/of het rectum, waarbij de meeste tumoren binnen zes centimeter van de anale rand verschijnen. De patiënt presenteert zich met rectale bloedingen, anorectale pijn en jeuk, aambeien en/of een knobbeltje in het rectum. Verder komt veranderingen in de ontlasting voor zoals diarree, obstipatie, incontinentie, een pijnlijke stoelgang, bloed bij de ontlasting en een aandrang om veel de darmen te ledigen (tenesmen). Patiënten met uitzaaiingen op het moment van de presentatie ervaren bovendien vermoeidheid / kankervermoeidheid, gewichtsverlies en bloedarmoede (anemie). Typische symptomen zijn niet aanwezig bij een anorectaal melanoom en daarom is het stellen van een vroege diagnose moeilijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts betast de buik, en voert een digitaal rectaal onderzoek uit om de aanwezigheid van een tumor te bevestigen. Ook betast de arts de lies om gezwollen lymfeklieren in dit gebied op te sporen.

Diagnostisch onderzoek

Een colonoscopie biedt eveneens informatie over de aanwezigheid van de tumor. Een biopsie van de massa onthult informatie over het kankerstadium. Een CT-scan van de buik en het bekkengebied en een PET-scan geven de arts eveneens informatie over de abnormale massa.

Differentiële diagnose

Primaire anorectale maligne melanomen diagnosticeert de arts in bijna 80% van de gevallen verkeerd. Dit is te wijten aan niet-specifieke symptomen, evenals de anatomische locatie. Veel voorkomende foute diagnoses voor een anorectaal melanoom omvatten:

Behandeling van tumor in anorectale regio

De arts verwijdert de volledige tumor en ook een stuk van het omliggende weefsel, om zeker te zijn dat hij alle kankercellen verwijdert. De meerderheid van de patiënten heeft reeds uitzaaiingen (metastasen) bij de diagnose. Chemotherapie of radiotherapie zijn inzetbaar voor patiënten in een gevorderd stadium.

Prognose van een anorectaal melanoom

Een vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal voor het verbeteren van de overlevingskansen. Omdat de typische symptomen ontbreken en de diagnose daarom pas in een laat stadium gebeurt, is de algemene slechte prognose slecht. De vijfjaarsoverleving van een anorectaal melanoom bedraagt minder dan 20%. Prognostische factoren zijn het stadium van de ziekte op het moment van de diagnose en de tumordikte. De tumor verspreidt zich tot slot snel naar de hersenen (hersenmetastasen), de lever (levermetastasen) en de longen (longmetastasen). De meeste patiënten sterven ongeacht de gekozen behandelingsvorm door de agressieve aard en de snelle progressie van de tumor.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Anorectaal abces: Verzameling van pus rond anus en rectumAnorectaal abces: Verzameling van pus rond anus en rectumEen anorectaal abces is een pijnlijke verzameling van pus in de omgeving van de anus en het rectum (endeldarm). De meest…
Melanoom, een vorm van huidkankerMelanoom, een vorm van huidkankerIedereen heeft ze moedervlekken. De één wat meer dan de ander. Sommige vallen op en irriteren je, de andere heb je geen…
Melanomen bij paardenEen melanoom is een huidtumor die vooral voorkomt bij paarden met weinig pigment zoals bonten en schimmels. Melanomen zi…
Vaginaal melanoom: Kanker aan vagina met donkere plekVaginaal melanoom: Kanker aan vagina met donkere plekZeer zelden krijgen vrouwen te maken met een vaginaal melanoom, een agressieve, en meestal niet te genezen vorm van kank…

Osteonecrose: Afsterven bot door beperkte bloedtoevoerOsteonecrose: Afsterven bot door beperkte bloedtoevoerOsteonecrose is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de botten tijdelijk of permanent is belemmerd. Dit leidt tot…
Psychogene pijn: Pijnstoornis door psychologische factorenPsychogene pijn: Pijnstoornis door psychologische factorenPsychogene pijn (psychalgie) is geen officiële diagnostische term. Artsen gebruiken echter de term om pijn te beschrijve…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 14 mei 2018:
  • Anorectal melanoma, https://www.macmillan.org.uk/information-and-support/anal-cancer/anorectal-melanoma
  • Anorectal melanoma, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3311504/
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Primary Anorectal Melanoma, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3985785/
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 10-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.