Tenesmen: Aanhoudende, pijnlijke (valse) stoelgangsdrang

Tenesmen: Aanhoudende, pijnlijke (valse) stoelgangsdrang Bij tenesmen heeft een patiënt een aanhoudende, soms pijnlijke drang tot stoelgang (of soms urineren). De patiënt heeft hierbij krampen en rectale pijn. De patiënt spant zich bij tenesmen erg hard in om ontlasting of urine te produceren, maar hierbij komt slechts een kleine hoeveelheid vrij. Het symptoom is het gevolg van diverse inflammatoire darmaandoeningen, maar ook andere oorzaken leiden mogelijk tot tenesmen. Veelal vallen tenesmen door de patiënt op te lossen maar een medische behandeling is soms noodzakelijk om de ontlasting op gang te brengen.

Synoniemen tenesmen

Tenesmen zijn eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • Moeilijkheden bij de stoelgang
  • Pijn - passeren van de ontlasting
  • Pijnlijke ontlasting
  • Tenesmus (enkelvoud)
  • Tenesmi (meervoud)

Oorzaken van het symptoom: Meestal met inflammatoire aandoeningen

Tenesmus gebeurt meestal in combinatie met inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoeningen van de darm). Een infectie of andere aandoeningen veroorzaken deze ziekten. Tevens veroorzaken motiliteitsstoornissen (de medische term voor "ziekten met betrekking tot de darmbewegingen") mogelijk eveneens tenesmen. Door deze aandoeningen of problemen ontstaan zweren in het maagdarmkanaal. Deze zweren veroorzaken littekens aan de wanden van de spijsverteringsorganen. Door de littekens kan de ontlasting niet meer normaal passeren, wat leidt tot tenesmen.

Volgende aandoeningen veroorzaken mogelijk tenesmen:

Symptomen: Aanhoudende, pijnlijke stoelgangsdrang (ontlasting komt niet)

De ernst en uitgebreidheid van de symptomen zijn afhankelijk van de onderliggende aandoening of stoornis, en tevens varieert dit ook bij elke patiënt. Patiënten met tenesmen duwen erg hard (persen) om de darmen te legen, maar er volgt slechts een kleine hoeveelheid ontlasting. Hij voelt spanning of druk in de anale streek tot echte krampen, met valse drang tot het maken van stoelgang. Mogelijk heeft de patiënt buikpijn en/of bloed in de ontlasting. Ook braken, koorts en rillingen treden mogelijk op. Daarnaast is de patiënt onrustig en gestrest daar hij pijn heeft en frequent het toilet bezoekt.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

In de meeste gevallen stelt de arts de diagnose van de valse stoelgangsdrang aan de hand van een grondig rectovaginaal onderzoek bij de patiënt. Een uitgebreide anamnese is daarbij onontbeerlijk.

Diagnostisch onderzoek

Verdere onderzoeken zijn nodig om tenesmen en mogelijk onderliggende aandoeningen te diagnosticeren. Met een colonoscopie bekijkt de arts de dikke darm en het rectum. Een sigmoïdoscopie of proctosigmoïdoscopie is een onderzoek van de onderste darm dat de arts eveneens mogelijk uitvoert. Beeldvormend onderzoek is soms ook vereist (CT-scan, röntgenfoto (radiografisch onderzoek) en echografie van de buik) (echografie). Een ontlastingscultuur en een volledig bloedonderzoek zijn tot slot ook nodig.

Behandeling van patiënten met valse stoelgangsdrang

Wanneer uit deze onderzoeken blijkt dat de patiënt lijdt aan een (darm)aandoening, volgt hierop een gepaste behandeling die zich richt op het verhelpen van deze aandoening of het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties. Voor de tenesmen zelf volgt de patiënt best enkele leefregels. Helpen deze niet, dan is een professionele medische behandeling beschikbaar.

Zelfzorg

De patiënt eet best voldoende vezels (minstens twintig gram) en drinkt tevens genoeg vocht (water). Dit verlicht namelijk de constipatie en de stoelgang is dan ook weer beter in staat om langs de zweren of littekens in het maagdarmkanaal te passeren. Lichaamsbeweging is bovendien aanbevolen daar dit de darmbewegingen stimuleert. De patiënt heeft met deze leefregels tevens aanzienlijk minder pijn.

Professionele medische zorg

Anti-inflammatoire middelen remmen de ontsteking bij een inflammatoire aandoening. Immunosuppressiva helpen mogelijk ook, afhankelijk van de onderliggende ziekte en de conditie van de patiënt. Verder werken antibiotica bij bacteriële motiliteitsstoornissen. Laxeermiddelen (geneesmiddelen bij obstipatie) en geneesmiddelen die vocht toevoegen aan de ontlasting neemt de patiënt bij constipatie. Indien deze tips en behandelingsmethoden niet werken, breekt de arts handmatig de ontlasting van de patiënt met zijn of haar vinger. Soms is een operatie nodig om de onderliggende oorzaak van tenesmus te behandelen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Huismiddeltjes tegen constipatie (verstopping)Huismiddeltjes tegen constipatie (verstopping)Constipatie, ook wel verstopping genoemd, is een vervelende aandoening waarbij men wel aandrang heeft maar de ontlasting…
Proctitis: Ontsteking van de endeldarm (het rectum)Proctitis: Ontsteking van de endeldarm (het rectum)Bij proctitis is het slijmvlies van het rectum (de endeldarm) ontstoken. De endeldarm, die het uiterlijk heeft van een g…
Drijvende ontlasting: Oorzaken van stoelgang die drijftDrijvende ontlasting: Oorzaken van stoelgang die drijftSommige mensen schrikken wanneer de ontlasting blijft drijven. De meeste oorzaken van drijvende ontlasting zijn echter g…
Trichuriasis: Zweepworminfectie met buikpijn en diarreeTrichuriasis: Zweepworminfectie met buikpijn en diarreeDe menselijke zweepworm (Trichuris trichiura) is een rondworm die bij mensen trichuriasis veroorzaakt. De zweepworminfec…

Droge, gebarsten, branderige of schrale lippenDroge, gebarsten, branderige of schrale lippenDroge, gebarsten, branderige of schrale lippen is een vervelende klacht waar niemand op zit te wachten. Een droge huid i…
Bloedaandoening trombocytose: Verhoogd aantal bloedplaatjesBloedaandoening trombocytose: Verhoogd aantal bloedplaatjesTrombocytose, dat ook gekend is als "trombocytemie" is een toestand waarbij de patiënt een verhoogd aantal bloedplaatjes…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipart-Vectors, Pixabay
  • Handboek Medische Ziekteleer, Werner Van Steenbergen, derde druk, 2010, uitgeverij: Acco, Leuven, paginanummer onbekend (digitale versie)
  • http://www.everydayhealth.com/news/taming-tenesmus-feeling-youre-not-done-going-bathroom/
  • http://www.healthline.com/symptom/tenesmus
  • http://www.oncoline.nl/index.php?pagina=/richtlijn/item/pagina.php&id=33185&richtlijn_id=729
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003131.htm
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.