Spierkrampen en spierspasmen in de rug: oorzaken van krampen

Spierverkramping, spierkrampen of spierspasmen kunnen zich onder meer voordoen in de rug, vooral in de onderrug. Een spierspasme of spierkramp is de onwillekeurige samentrekking of spanning van de spieren in de onderrug. Grofweg 4 op de 5 Nederlanders heeft ooit last van rugpijn in zijn of haar leven. Spierkrampen en spierspasmen in de rug varieert van een enkele keer een spasme voelen met mild ongemak tot chronische spasmen met ernstige pijn waardoor het moeilijk is om te bewegen. Spasmen of spierkrampen in de rug kunnen doorgaans goed worden behandeld zonder een operatie. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor spierspasmen in de onderrug, waaronder een slechte houding, overmatig gebruik van spieren en verstuikingen en verrekkingen. Als je last hebt van terugkerende of verergerende spierspasmen of immobiliserende pijn ervaart, raadpleeg dan je huisarts.

• Symptomen van spierkrampen in de rug
• Oorzaken
• Niet genoeg beweging krijgen
• Overbelasting
• Verrekkingen en verstuikingen
• Slechte houding
• Zenuwschade
• Aandoeningen aan de tussenwervelschijf
• Stress en angst
• Spondylolisthesis
• Problemen met het skelet
• Wervelkanaalstenose
• Artrose
• Fibromyalgie
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van spierspasmen in de rug
• Zelfzorg van spierkrapmen
• Preventie van krampen
• Prognose

Symptomen van spierkrampen in de rug

Een spasme of spierkramp (spierverkramping) in de onderrug voelt meestal aan als een spier die stevig samentrekt of krampend beweegt. Het kan echter ook aanvoelen als een doffe pijn of een scherpe pijn op een specifieke locatie of een combinatie van deze pijnlijke sensaties. Sommige mensen vinden ook dat pijn van lage rugspasmen naar andere delen van het lichaam, zoals de heupen of benen, uitstraalt.

Oorzaken

Veel voorkomende oorzaken van kramp in de onderrug zijn slechte houding, artritis, spierverrekkingen en zenuwbeschadiging.
Kramp in de onderrug treedt meestal op als gevolg van verwondingen of ontsteking. Bij sommige mensen kan de oorzaak iets kleins zijn, zoals tijdelijke overbelasting. Bij andere mensen kan een ernstige onderliggende aandoening verantwoordelijk zijn, zoals een hernia of gescheurde tussenwervelschijf.

Enkele van de meest voorkomende oorzaken van spierspasmen en spierkrampen in de onderrug zijn de volgende:

Niet genoeg beweging krijgen

Slechts ongeveer 20 procent van de volwassenen in Nederland beweegt voldoende. Het komt vaak voor dat mensen een groot deel van de dag achter een bureau zitten, gebogen over een computerscherm. In de loop van de tijd kan dit de spieren in de rug en andere delen van het lichaam verzwakken. De lage rug kan proberen deze zwakte te compenseren, wat pijnlijke spierspasmen en spierkrampen kan veroorzaken. Lange tijd zitten kan ook spierspasmen veroorzaken vanwege spierzwakte en ontsteking.

Overbelasting

Overmatig gebruik van elke spier in het lichaam kan enkele dagen spierspasmen en spierkrampen veroorzaken. Sommige mensen ervaren zogeheten delayed onset muscle soreness (DOMS). Dit komt vooral vaak voor als je een nieuwe oefening probeert.

Verrekkingen en verstuikingen

Een verstuiking is een letsel aan een ligament en een spierscheur is een scheur in een spier. Dit kan variëren van een klein inwendig scheurtje tot een volledig afgescheurde spier. Beide letsels kunnen spierspasmen en pijn in de onderrug veroorzaken. Soms kan overmatig gebruik van spieren ook een verrekking of verstuiking veroorzaken. Deze verwondingen genezen vaak vanzelf, maar ze kunnen enkele weken zeer pijnlijk zijn.

Slechte houding

Een slechte houding, vooral wanneer je aan een bureau werkt of in een auto zit, kan de rugspieren belasten. Dit kan pijnlijke spierspasmen en verkramping veroorzaken. Sommige mensen passen hun houding aan om met de spierkrampen n om te gaan, waardoor de pijn mogelijk erger wordt.

Zenuwschade

Aandoeningen of letsels die de zenuwen in de rug beschadigen, kunnen spasmen en pijn veroorzaken. Een van de meest voorkomende vormen van zenuwbeschadiging of zenuwschade is radiculopathie, een aandoening met een beknelde zenuw in de wervelkolom. Deze aandoening is het gevolg van ontsteking, compressie of letsel aan een zenuwwortel in de wervelkolom. Radiculopathie kan tintelingen en pijn veroorzaken. Sommige mensen kunnen ook een gevoel ervaren dat aanvoelt als een spierspasme of spierkrapm, ook al is dat niet het geval.

Ischias is een van de meest voorkomende vormen van radiculopathie. Het is het gevolg van de compressie van de zenuwwortels waaruit de heupzenuw bestaat. Het veroorzaakt meestal pijn die over je billen naar het been gaat, maar de pijn kan ook in de onderrug uitstralen.

Diabetes, verwondingen aan het ruggenmerg en sommige andere aandoeningen kunnen ook zenuwproblemen veroorzaken die soms als een spasme of kramp in de onderrug ervaren kan worden.

Aandoeningen aan de tussenwervelschijf

Schade of letsel aan de tussenwervelschijven kan intense rugpijn veroorzaken. Een van de meest voorkomende soorten verwondingen aan de tussenwervelschijven staat bekend als een hernia. Dit is wanneer een schijf wordt gecomprimeerd en uit de wervelkolom puilt. Soms kan een hernia scheuren, met nog meer pijn tot gevolg. Dit kan aanvoelen als een spierspasme of spierkramp. Een hernia kan het moeilijk voor je maken om te bewegen. Na verloop van tijd kan dit spierzwakte veroorzaken die leidt tot spierspasmen in de rug.

Stress en angst

Stress en angst kunnen ook spierkrampen en -spasmen in de onderrug veroorzaken. Sommige mensen reageren op stress door hun spieren onbewust aan te spannen of door meer adrenaline te produceren. Stress en angst kunnen ook je motivatie verminderen en leiden tot apathie, wat lichamelijke inactiviteit tot gevolg heeft. Al deze factoren dragen bij aan de kans op spierkrampen en spierspasmen. Soms ervaren mensen psychische problemen als fysieke pijn, een proces dat bekend staat als psychosomatische klachten. De pijn is reëel, maar het is niet het gevolg van een fysieke aandoening of letsel.

Spondylolisthesis

Spondylolisthesis duidt op een afschuiving van een wervel ten opzichte van een onderliggende wervel. Deze toestand kan ertoe leiden dat een deel van je wervelkolom uit positie raakt. Dit gebrek aan uitlijning kan rugpijn veroorzaken die aanvoelt als spierspasmen of spierkrampen. De spieren kunnen ook spasmen of krampen veroorzaken in een poging te compenseren, omdat de verschuivende wervelkolom zal leiden tot zwakte.

Problemen met het skelet

Draaien van de wervelkolom, die optreedt bij scoliose, kan spierspasmen in de onderrug veroorzaken. Na verloop van tijd kan deze spinale misvorming er ook voor zorgen dat iemand een minder actieve levensstijl aanneemt. Dit kan leiden tot spierzwakte waardoor de spasmen erger worden.

Wervelkanaalstenose

Wervelkanaalstenose zorgt ervoor dat het ruggenmerg in de loop van de tijd smaller wordt. Dit zet druk op de zenuwen van de wervelkolom, waardoor mogelijk pijn ontstaat die aanvoelt als spierspasmen of spierkrampen. Sommige mensen reageren op deze pijn met een slechte houding of een minder actieve levensstijl, die de krampen kan verergeren.

Artrose

Artrose kan pijn in de onderrug veroorzaken die aanvoelt als een spierkramp, maar is in werkelijkheid een probleem met de gewrichten van de wervelkolom. De belangrijkste symptomen van artrose zijn pijn en spierstijfheid. Zoals met andere pijnlijke aandoeningen, kunnen sommige mensen met artrose minder actief worden, wat spierzwakte, krampen en spasmen kan veroorzaken.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een slecht begrepen chronische aandoening die pijn en gevoeligheid veroorzaakt in meerdere delen van het lichaam. Veel mensen met fibromyalgie ervaren spierspasmen.

Onderzoek en diagnose

Het diagnosticeren van de oorzaak van lage rugpijn, spierkrampen en spasmen kan een uitdaging zijn voor een arts. Voor sommige mensen, is de diagnose een kwestie van uitsluiting, wat betekent dat andere aandoeningen moeten worden uitgesloten om de oorzaak te bepalen. De arts zal ook vragen stellen over je klachten en je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Een lichamelijk onderzoek of beeldvormende scans van de onderrug en de wervelkolom kunnen ook nodig zijn. Als er andere symptomen zijn, kan de arts onderzoeken of ze al dan niet verband houden met de spierkrampen.

Behandeling van spierspasmen in de rug

De behandeling van spierkrampen hangt af van de oorzaak van de symptomen. Een arts kan fysiotherapie aanbevelen ter behandeling van spierkrampen en spierspasmen in de lage rug. Andere mogelijke behandelingen zijn:

• pijnstillers
• operatieve ingreep
• spinale decompressie therapie
• antidepressiva of andere medicijnen om stress en depressie te behandelen

Zelfzorg van spierkrapmen

Zelfzorgmaatregelen bij spierkrampen in de onderrug, zijn:

• warme en koude kompressen afwisselend op het gebied toepassen
• masseer het gebied voorzichtig om gespannen spieren los te maken
• spieren strekken, wandelen en oefeningen die de rug niet belasten
• het nemen van vrij verkrijgbare pijnstillers, met name paracetamol of niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals ibuprofen
• toepassen van ontspanningstechnieken

Preventie van krampen

Het is niet altijd mogelijk om spierkrampen in de onderrug te voorkomen, maar goede zelfzorg kan het risico op chronische rugklachten aanzienlijk verminderen. Het ie belangrijk om dagelijks voldoende te bewegen. Het is ook raadzaam om spierversterkende oefeningen te doen op ten minste 2 dagen van de week.

Stressmanagement en ontspanningstechnieken kunnen opgebouwde spanning ventileren. Mensen die langere periodes zitten, moeten regelmatig strekken en andere lichamelijke oefeningen doen en elk uur pauzeren. Het in acht nemen van een goede houding kan de pijn die gepaard gaat met langdurig zitten verminderen.

Prognose

Spierkrampen in de rug verdwijnen vaak vanzelf. Soms komen de klachten na verloop van tijd terug. Dit hangt van de oorzaak en de omstandigheden af. Mensen met chronische aandoeningen zoals artrose vinden meestal dat hun symptomen in de loop der jaren erger worden. Als ze echter bereid zijn om verschillende medicijnen en andere strategieën uit te proberen, is het mogelijk dat hun symptomen verbeteren.

Lees verder

• Spierkrampen: krampen in handen, armen, benen, kuiten en rug
• Verkrampte spieren: behandeling en zelfzorg spierverkramping
• Spierspasmen: oorzaken, symptomen & behandeling spierkrampen
• Spierspanning: oorzaken en symptomen van hoge spierspanning
• Spiertrekkingen: oorzaken en behandeling trillende spieren