Discitis: Ontsteking van een tussenwervelschijf in de rug

Bij discitis ontstaat een ontsteking in de ruimte tussen de botten van de wervelkolom, oftewel de tussenwervelschijf. Discitis is meestal een gevolg van een andere infectie. Deze aandoening kan zwelling, irritatie en pijn veroorzaken. De diagnose kan uitdagend zijn voor artsen, omdat ernstige rugpijn, een veelvoorkomend symptoom van discitis, ook voorkomt bij veel andere aandoeningen. Een MRI-scan is doorgaans het meest geschikte diagnostische hulpmiddel om de aandoening vast te stellen, hoewel andere onderzoeken ook nuttige informatie kunnen verschaffen. Discitis is behandelbaar en de meeste patiënten herstellen doorgaans goed. De behandelingsopties omvatten bedrust, medicatie en in sommige gevallen chirurgie. Over het algemeen zijn de vooruitzichten voor patiënten met discitis positief.

• Epidemiologie van discitis
• Oorzaken van ontsteking tussenwervelschijf: Infectie
• Risicofactoren voor discitis
• Risicogroepen
• Symptomen: Rugpijn en andere verschijnselen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van discitis
• Revalidatie en herstel
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van discitis

Discitis is een zeldzame aandoening. De frequentie van discitis varieert van 1 op 100.000 tot 1 op 250.000 personen. Mannen zijn twee tot vijf keer vaker getroffen door discitis dan vrouwen. De aandoening komt vaak voor bij kinderen jonger dan tien jaar, hoewel ook volwassenen soms worden aangetast. Bij volwassenen kan discitis ontstaan als gevolg van een rugoperatie of een diagnostische procedure waarbij een naald in de rug is ingebracht.

Oorzaken van ontsteking tussenwervelschijf: Infectie

Discitis wordt meestal veroorzaakt door een infectie met bacteriën of virussen. Andere mogelijke oorzaken zijn infecties door auto-immuunaandoeningen, waarbij het immuunsysteem onterecht bepaalde cellen in het lichaam aanvalt. De tussenwervelschijven in de bovenrug en de lage rug zijn het vaakst aangetast.

Risicofactoren voor discitis

Patiënten die herstellen van een operatie, mensen met een verzwakt immuunsysteem, patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte), en mensen met vaatziekten lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van discitis. Alcoholmisbruik en intraveneus drugsgebruik (drugs toedienen in een ader) zijn ook risicofactoren voor deze aandoening.

Risicogroepen

Ouderen

Ouderen zijn een belangrijke risicogroep voor discitis, voornamelijk door de veroudering van de wervelkolom en het risico op osteoporose. Deze leeftijdsgroep heeft vaak een verminderde weerstand tegen infecties, wat hen vatbaarder maakt voor bacteriële of virale infecties die discitis kunnen veroorzaken. Het is van cruciaal belang dat ouderen regelmatig medische controles ondergaan om eventuele vroege tekenen van discitis tijdig te herkennen en aan te pakken.

Patiënten met een voorgeschiedenis van rugproblemen

Patiënten met een voorgeschiedenis van rugproblemen, zoals hernia's of degeneratieve schijfziekte, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van discitis. De aanwezigheid van bestaande wervelkolomproblemen kan de kans op infectie verhogen, vooral als er al sprake is van veranderingen in de structuur van de tussenwervelschijven. Regelmatige opvolging en controle van deze patiënten zijn essentieel om de gezondheid van de wervelkolom te waarborgen.

Patiënten met een verminderde immuniteit

Patiënten met een verminderde immuniteit, zoals diegenen met HIV/AIDS, diabetes, of onder behandeling met immunosuppressieve therapieën, lopen een groter risico op infecties, waaronder discitis. Deze patiënten moeten extra voorzichtig zijn en regelmatig medische controles ondergaan om het risico op infectie te minimaliseren. Vroegtijdige opsporing van symptomen kan leiden tot betere behandelresultaten.

Patiënten die recentelijk een operatie hebben ondergaan

Patiënten die recentelijk een operatie aan de wervelkolom of in de buurt daarvan hebben ondergaan, hebben een verhoogd risico op discitis als gevolg van mogelijke postoperatieve infecties. Het is belangrijk dat deze patiënten nauwlettend worden gevolgd en dat zij op de hoogte zijn van de tekenen van infectie, zodat er tijdig kan worden ingegrepen.

Sporters en fysiek actieve personen

Sporters en fysiek actieve personen kunnen ook een verhoogd risico op discitis ervaren, vooral als gevolg van overbelasting of letsel aan de wervelkolom. Onjuiste trainingstechnieken of blessurepreventie kunnen bijdragen aan het ontstaan van ontsteking en infectie. Het is belangrijk voor deze groep om aandacht te besteden aan hun lichaam en tijdig medische hulp te zoeken bij symptomen van rugpijn of ongemak.

Patiënten met een ongezond voedingspatroon

Een ongezond voedingspatroon kan bijdragen aan een verminderde algehele gezondheid en immuunfunctie, wat het risico op discitis kan verhogen. Patiënten met een voedingspatroon rijk aan bewerkte voedingsmiddelen en arm aan essentiële voedingsstoffen lopen mogelijk een hoger risico op infecties. Het aanpassen van het voedingspatroon kan helpen om de algehele gezondheid te verbeteren en de weerstand tegen infecties te verhogen.

Symptomen: Rugpijn en andere verschijnselen

Volwassenen

Discitis ontwikkelt zich vaak langzaam, waardoor de diagnose soms moeilijk te stellen is. Aanvankelijk kan de patiënt ernstige tot zelfs ondraaglijke nekpijn of rugpijn ervaren, met gevoeligheid in het aangetaste gebied. Bewegingen kunnen de symptomen verergeren, maar de pijn straalt zelden uit naar andere delen van het lichaam. Pijnstillers en bedrust bieden vaak geen verlichting.

Kinderen

Bij kinderen presenteert discitis zich vaak acuut. Het kind kan plotselinge rugpijn ervaren, weigeren te lopen, staan of zitten (vooral bij jonge kinderen), en moeite hebben met opstaan of rechtstaan. Frequent leunen kan een zichtbaar teken zijn van de aandoening. Er kan ook een toenemende kromming van de rug optreden, met rugpijn en rugstijfheid. Andere symptomen bij kinderen kunnen zijn: prikkelbaarheid, milde koorts, buikpijn, een verlies van eetlust, vermoeidheid, plotselinge koude rillingen, zweten en andere griepachtige symptomen zoals griepachtige symptomen.

Alarmsymptomen

Ernstige rugpijn

Ernstige rugpijn is vaak het eerste alarmsymptoom van discitis. Patiënten kunnen een scherpe of doffe pijn ervaren in de onderrug die verergert bij beweging of druk. Het is belangrijk dat deze pijn tijdig wordt geëvalueerd door een zorgverlener om de onderliggende oorzaak vast te stellen en de juiste behandeling te starten.

Koorts en rillingen

Koorts en rillingen kunnen wijzen op een infectie en zijn veelvoorkomende symptomen bij discitis. Deze systemische symptomen kunnen duiden op een ontstekingsreactie in het lichaam. Patiënten die deze symptomen ervaren in combinatie met rugpijn moeten onmiddellijk medische hulp zoeken voor verder onderzoek en behandeling.

Verlies van bewegingsvrijheid

Patiënten met discitis kunnen een verlies van bewegingsvrijheid ervaren in de rug. Dit kan zich uiten in stijfheid en moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Beperkingen in de bewegingsvrijheid kunnen ook leiden tot compensatoir gedrag, wat andere lichamelijke klachten kan veroorzaken.

Verlies van kracht of gevoelloosheid

Verlies van kracht of gevoelloosheid in de benen of andere delen van het lichaam kan optreden bij discitis, vooral als de infectie druk uitoefent op nabijgelegen zenuwen. Patiënten moeten zich bewust zijn van deze symptomen en onmiddellijk medische hulp zoeken, aangezien ze kunnen wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening.

Onverklaarbaar gewichtsverlies

Onverklaarbaar gewichtsverlies kan een alarmsymptoom zijn bij discitis. Dit kan een teken zijn van een chronische infectie of een andere onderliggende ziekte. Patiënten die gewicht verliezen zonder een duidelijke reden, moeten een zorgverlener raadplegen voor een grondige evaluatie en diagnostische tests.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts zal eerst de medische geschiedenis van de patiënt doornemen en vervolgens een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Tijdens het onderzoek kan de arts merken dat de patiënt niet in staat is om de benen goed op te tillen wanneer liggend.

Diagnostisch onderzoek

Na het lichamelijk onderzoek kunnen aanvullende diagnostische tests nodig zijn, zoals:

• Biopsie van de wervelkolom, waarbij het verdachte weefsel in een laboratorium wordt onderzocht.
• Een botscan.
• Een MRI-scan van de wervelkolom, die doorgaans het meest effectief is voor het stellen van de diagnose.
• Een röntgenfoto van de wervelkolom.
• Een volledig bloedonderzoek, dat tekenen van een infectie kan tonen maar niet specifiek voor discitis is.

Differentiële Diagnose

Rugpijn kan vele oorzaken hebben, waardoor het stellen van een diagnose soms moeilijk is. Discitis vertoont symptomen die sterk lijken op die van andere aandoeningen, waaronder:

• Diabetische ulcera (huidzweren door suikerziekte).
• Een spinaal epiduraal abces (ontsteking met pus in het ruggenmerg).
• Osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg).
• Pyelonefritis (ontsteking van de nieren en het nierbekken, hoger in de urinewegen).
• Reumatoïde artritis (chronische auto-immuunaandoening met ontsteking van gewrichten en andere organen).
• Spinale tumoren (tumoren in het ruggenmerg).

Behandeling van discitis

Het is cruciaal voor de arts om de oorzaak van discitis te identificeren om een passende behandeling te kunnen bepalen. Bij een bacteriële infectie behandelt de arts de aandoening met langdurige dagelijkse intraveneuze therapie met antibiotica (meestal zes tot acht weken). Bij auto-immuunaandoeningen kunnen ontstekingsremmers effectief zijn. Indien deze niet voldoende helpen en de pijn aanhoudt, kan de arts corticosteroïden voorschrijven, krachtige ontstekingsremmende middelen. Deze worden alleen gegeven als zeker is dat discitis niet veroorzaakt wordt door een andere infectie, zoals vertebrale osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg van de wervel). Verder kunnen NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) helpen bij het verlichten van pijn. Sommige patiënten krijgen ook advies tot bedrust of het dragen van een aangepaste brace. Oefeningen blijven belangrijk om zwakte te voorkomen. Een gezonde voeding en adequate hydratatie zijn eveneens van belang.

Revalidatie en herstel

Na de behandeling van discitis is het essentieel om een revalidatieprogramma te volgen om het herstel te bevorderen en de functionaliteit van de wervelkolom te herstellen. Dit kan fysiotherapie, oefentherapie en pijnmanagement omvatten. Het doel is om de kracht en flexibiliteit van de rugspieren te herstellen en om het risico op toekomstige problemen te minimaliseren.

Prognose

Bij patiënten met een virale infectie verloopt het herstel meestal spontaan. Patiënten met een bacteriële infectie herstellen in principe volledig na de behandeling. Chronische rugpijn als gevolg van discitis is zeldzaam. Als discitis het gevolg is van een auto-immuunziekte, hangt de prognose af van de ernst van de aandoening, vaak zijn deze aandoeningen chronisch. Ongeveer 15% van de patiënten ervaart blijvende neurologische problemen. Herhaling van de infectie komt voor bij 2-8% van de patiënten. In sommige gevallen kan de infectie zich verspreiden naar het zenuwstelsel of andere organen, wat kan leiden tot een mortaliteit van 2-12%.

Complicaties

Mogelijke complicaties van discitis omvatten aanhoudende rugpijn (wat zeldzaam is) en bijwerkingen van de gebruikte medicatie. De infectie kan af en toe leiden tot een fusie van de wervels. Bij jonge kinderen kan een gefuseerde wervelkolom ontstaan, waardoor de wervelkolom naar voren kantelt tijdens de groei. Dit staat bekend als kyfose.

Preventie

Hoewel discitis vaak het gevolg is van een bestaande infectie of andere medische omstandigheden, kunnen bepaalde voorzorgsmaatregelen helpen om het risico te verminderen. Het is belangrijk om goede hygiëne te handhaven, vooral na chirurgische ingrepen of medische procedures die de wervelkolom kunnen beïnvloeden. Patiënten met een verhoogd risico, zoals die met een verzwakt immuunsysteem, moeten extra voorzichtig zijn en regelmatige medische controles ondergaan.

Lees verder

• Rugpijn in ochtend: Oorzaken van ontwaken met rugklachten
• Rugpijn: Oorzaken, symptomen & behandeling van pijnlijke rug