Discitis: Ontsteking van een tussenwervelschijf in de rug

Bij discitis ontstaat een ontsteking van de ruimte tussen de botten van de wervelkolom (tussenwervelschijfruimte). Discitis zelf is het gevolg van een andere infectie. De aandoening brengt zwelling, irritatie en pijn met zich mee. De diagnose vormt een uitdaging voor de arts want ernstige rugpijn, een veel voorkomend symptoom van de ziekte, komt voor bij tal van andere aandoeningen. Een MRI-scan is het meest geschikte diagnostisch onderzoek om de aandoening op te sporen, al zijn bieden andere onderzoeken eveneens informatie aan de arts. De ziekte is behandelbaar en meestal herstelt de patiënt hiervan goed. Bedrust, medicijnen en af en toe chirurgie zijn de behandelingsmogelijkheden voor discitis. De vooruitzichten van patiënten met discitis zijn vrij goed.

• Epidemiologie discitis
• Oorzaken ontsteking tussenwervelschijf: Infectie
• Risicofactoren rugaandoening
• Symptomen: Pijn in rug
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties aandoening

Epidemiologie discitis

Discitis is een zeer zeldzame ziekte. De frequentie varieert tussen 1 op 100.000 tot 1 op 250.000 personen. Mannen zijn twee tot vijf keer meer vatbaar voor discitis dan vrouwen. De ziekte verschijnt vaak bij kinderen jonger dan tien jaar, maar af en toe zijn ook volwassenen aangetast. Dit komt vooral voor als gevolg van een rugoperatie of een diagnostische procedure waarbij een arts een naald in de rug geplaatst heeft.

Oorzaken ontsteking tussenwervelschijf: Infectie

De ontsteking van de tussenwervelschijf is het gevolg van een infectie door bacteriën of virussen. Andere infecties veroorzaken mogelijk discitis, zoals bijvoorbeeld een auto-immuunaandoening (een aandoening waarbij het immuunsysteem ten onrechte bepaalde cellen in het lichaam aanvalt). De tussenwervelschijven van de bovenrug en lage rug zijn het vaakst aangetast.

Risicofactoren rugaandoening

Patiënten die herstellen van een operatie, patiënten met een verzwakt immuunsysteem, patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) en patiënten met vaatziekten lopen een hoger risico op het ontwikkelen van discitis. Alcoholmisbruik en intraveneus drugsgebruik (drugs toedienen in een ader) zijn andere risicofactoren.

Symptomen: Pijn in rug

Volwassenen

Discitis treedt traag en sluipend op waardoor de arts de diagnose soms mist. Aanvankelijk presenteert een patiënt zich met ernstige tot zelfs ondraaglijke nekpijn of rugpijn en gevoeligheid in deze regio. Bij het maken van bewegingen, verergeren de symptomen. De pijn straalt echter zelden uit (uitstralingspijn) naar andere lichaamsgebieden. Pijnstillers en bedrust helpen hierbij niet.

Kinderen

De ziekte heeft een meer acute presentatie bij kinderen. Hierbij ontstaat plots van pijn in de rug, weigert het kind te lopen, te staan of te zitten (vooral bij jonge kinderen) en heeft het kind problemen om op te staan of recht te staan. Frequent leunen is een ander zichtbaar teken van de rugaandoening. Een toenemende kromming van de rug is zichtbaar. Rugpijn en rugstijfheid zijn andere ruggerelateerde symptomen. Prikkelbaarheid, milde koorts, buikpijn, een verlies van eetlust, vermoeidheid, plotse koude rillingen, zweten en andere recente griepachtige symptomen zijn andere tekenen die mogelijk wijzen op discitis.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de medische geschiedenis van de patiënt en voert daarna een onderzoek uit. Hij bemerkt dat de patiënt in liggende positie de benen niet goed in een hogere positie kan brengen.

Diagnostisch onderzoek

Daarna voert hij nog enkele diagnostische onderzoeken uit zoals:

• Een biopsie van de wervelkolom (in het laboratorium gebeurt onderzoek naar het verdachte weefsel)
• Een botscan
• Een MRI-scan van de wervelkolom (beste diagnostisch instrument)
• Een röntgenfoto van de wervelkolom
• Een volledig bloedonderzoek (toont tekenen van een infectie maar niet specifiek voor discitis)

Differentiële diagnose

Rugpijn kent tal van oorzaken en daarom gebeurt de diagnose vaak niet of te laat. Het klinisch beeld van discitis lijkt dan ook sterk op dat van enkele andere aandoeningen waaronder:

• diabetische ulcera (huidzweren die veroorzaakt zijn door suikerziekte)
• een spinaal epiduraal abces (een ontsteking met pus in het ruggenmerg)
• osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg)
• pyelonefritis (ontsteking van de nieren en het nierbekken) (hogere urinewegen))
• reumatöide artritis (chronische auto-immuunaandoening met een ontsteking van gewrichten en andere organen)
• spinale tumoren (tumoren in het ruggenmerg)

Behandeling

Voor de arts is het belangrijk om de oorzaak van discitis te kennen zodat hij hierop een gepaste behandeling afstemt. Een bacteriële infectie die resulteert in discitis, behandelt de arts door middel van een langdurige dagelijkse intraveneuze therapie met antibiotica (zes tot acht weken). Ontstekingsremmers helpen goed bij auto-immuunaandoeningen. Wanneer deze medicijnen niet werken en de pijn en het ongemak aanhoudt, dient de arts corticosteroïden toe, krachtige ontstekingsremmende medicijnen. Dit doet de arts uitsluitend wanneer hij zeker is dat discitis niet het gevolg is van een andere infectie, zoals vertebrale osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg van de wervel). Verder valt te pijn te verlichten aan de hand van pijnstillers of niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's). Sommige patiënten krijgen eveneens het advies tot bedrust of ze krijgen een aangepaste brace. Armoefeningen blijven wel nodig om zwakte te voorkomen. Het eten van een gezonde voeding en verantwoord drinken zijn tot slot belangrijk.

Prognose

Bij patiënten met een virale infectie, gebeurt een herstel veelal spontaan. Patiënten met een bacteriële infectie herstellen in principe volledig na de behandeling. Chronische rugpijn als gevolg van deze aandoening is zeer zeldzaam. Wanneer een auto-immuunziekte de oorzaak is van discitis, is de prognose afhankelijk van de ernst van de aandoening. Vaak zijn dit chronische aandoeningen. Ongeveer 15% van de patiënten ervaart permanente neurologische problemen. Een opleving van de infectie treedt op bij 2-8% van de patiënten. Af en toe verspreidt de infectie zich naar het zenuwstelsel of naar andere organen. Wanneer dit gebeurt, bedraagt de mortaliteit 2-12%.

Complicaties aandoening

Mogelijke complicaties van discitis omvatten aanhoudende pijn in de rug (zeldzaam) en bijwerkingen van medicijnen. De infectie leidt verder af en toe tot een fusie van de wervels. Bij een jong kind ontwikkelen de wervels zich gefuseerd, waardoor de wervelkolom naar voren kantelt tijdens het groeiproces. Deze aandoening is gekend als “kyfose”.

Lees verder

• Rugpijn in ochtend: Oorzaken van ontwaken met rugklachten
• Rugpijn: Oorzaken, symptomen & behandeling van pijnlijke rug