Discitis: Ontsteking van een tussenwervelschijf in de rug

Bij discitis ontstaat een ontsteking in de ruimte tussen de botten van de wervelkolom, oftewel de tussenwervelschijf. Discitis is meestal een gevolg van een andere infectie. Deze aandoening kan zwelling, irritatie en pijn veroorzaken. De diagnose kan uitdagend zijn voor artsen, omdat ernstige rugpijn, een veelvoorkomend symptoom van discitis, ook voorkomt bij veel andere aandoeningen. Een MRI-scan is doorgaans het meest geschikte diagnostische hulpmiddel om de aandoening vast te stellen, hoewel andere onderzoeken ook nuttige informatie kunnen verschaffen. Discitis is behandelbaar en de meeste patiënten herstellen doorgaans goed. De behandelingsopties omvatten bedrust, medicatie en in sommige gevallen chirurgie. Over het algemeen zijn de vooruitzichten voor patiënten met discitis positief.

• Epidemiologie van discitis
• Mechanisme
• Oorzaken van ontsteking tussenwervelschijf: Infectie
• Risicofactoren voor discitis
• Risicogroepen
• Symptomen: Rugpijn en andere verschijnselen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van discitis
• Revalidatie en herstel
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het omgaan met discitis
• Neem voldoende rust en vermijd overbelasting
• Volg strikt het behandelplan van je arts
• Gebruik ondersteunende hulpmiddelen zoals een brace
• Vermijd plotselinge bewegingen en houdingen
• Fysiotherapie en zachte oefeningen
• Beperk activiteiten die de wervelkolom belasten
• Beheer pijn effectief met voorgeschreven middelen
• Let op tekenen van complicaties zoals koorts of verergering van pijn
• Zorg voor een gezonde levensstijl ter ondersteuning van je herstel
• Overweeg psychologische ondersteuning bij langdurige pijn

Epidemiologie van discitis

Definitie en algemene incidentie
Discitis is een zeldzame infectie van de tussenwervelschijven in de wervelkolom. De incidentie varieert wereldwijd, maar wordt geschat op 0,2 tot 2 gevallen per 100.000 personen per jaar. Deze cijfers kunnen variëren afhankelijk van regionale verschillen in medische zorg en diagnostische technieken.

Demografische verdeling
Discitis komt voor bij zowel kinderen als volwassenen, hoewel de onderliggende oorzaken en presentatie tussen deze groepen verschillen. Bij kinderen wordt discitis vaak gediagnosticeerd tussen de leeftijd van 2 en 7 jaar. Bij volwassenen komt het vaker voor bij ouderen, vooral door leeftijdsgebonden degeneratieve veranderingen en verhoogde vatbaarheid voor infecties.

Geografische verschillen
De prevalentie van discitis is hoger in regio's met beperkte toegang tot medische zorg of waar infectieziekten, zoals tuberculose, endemisch zijn. In ontwikkelde landen is de incidentie relatief laag door verbeterde sterilisatietechnieken en snellere toegang tot diagnostische middelen.

Tijdstrends in incidentie
Met de toenemende vergrijzing van de bevolking en de hogere prevalentie van immuunsuppressieve therapie, zoals bij kanker en transplantaties, is de incidentie van discitis licht gestegen in de afgelopen decennia. Ook de toename in invasieve wervelkolomprocedures heeft bijgedragen aan een verhoogd risico.

Bijkomende statistieken
Studies tonen aan dat mannen vaker worden getroffen dan vrouwen, met een verhouding van ongeveer 1,5:1. Ongeveer 30-50% van de gevallen van discitis wordt geassocieerd met hematogene verspreiding van bacteriën vanuit een andere infectiebron in het lichaam, zoals endocarditis of een urineweginfectie.

Mechanisme

Pathofysiologie
Discitis ontstaat meestal door hematogene verspreiding van een infectieuze agentia, zoals bacteriën of, minder vaak, schimmels. De tussenwervelschijf heeft geen directe bloedtoevoer, waardoor infectieuze agentia zich via aangrenzende wervels verspreiden naar de schijf.

Oorzaken van infectie
De meest voorkomende pathogenen zijn Staphylococcus aureus en coagulase-negatieve stafylokokken. Andere oorzaken zijn Mycobacterium tuberculosis bij tuberculose-gerelateerde discitis en, in zeldzame gevallen, schimmelinfecties zoals Candida of Aspergillus.

Immunologische respons
De infectie leidt tot een ontstekingsreactie, waarbij immuuncellen worden aangetrokken. Dit veroorzaakt zwelling en schade aan de structuur van de tussenwervelschijf, wat kan leiden tot collaps van de wervelkolom en neurologische complicaties.

Mechanismen van verspreiding
Naast hematogene verspreiding kan discitis ontstaan door directe inoculatie tijdens een chirurgische ingreep of door uitbreiding van een naburige infectie, zoals osteomyelitis in een aangrenzende wervel.

Chronische complicaties
Zonder tijdige behandeling kan discitis leiden tot ernstige complicaties zoals epiduraal abces, sepsis, of blijvende neurologische schade door compressie van het ruggenmerg.

Oorzaken van ontsteking tussenwervelschijf: Infectie

Discitis wordt meestal veroorzaakt door een infectie met bacteriën of virussen. Andere mogelijke oorzaken zijn infecties door auto-immuunaandoeningen, waarbij het immuunsysteem onterecht bepaalde cellen in het lichaam aanvalt. De tussenwervelschijven in de bovenrug en de lage rug zijn het vaakst aangetast.

Risicofactoren voor discitis

Patiënten die herstellen van een operatie, mensen met een verzwakt immuunsysteem, patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte), en mensen met vaatziekten lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van discitis. Alcoholmisbruik en intraveneus drugsgebruik (drugs toedienen in een ader) zijn ook risicofactoren voor deze aandoening.

Risicogroepen

Ouderen
Ouderen zijn een belangrijke risicogroep voor discitis, voornamelijk door de veroudering van de wervelkolom en het risico op osteoporose. Deze leeftijdsgroep heeft vaak een verminderde weerstand tegen infecties, wat hen vatbaarder maakt voor bacteriële of virale infecties die discitis kunnen veroorzaken. Het is van cruciaal belang dat ouderen regelmatig medische controles ondergaan om eventuele vroege tekenen van discitis tijdig te herkennen en aan te pakken.

Patiënten met een voorgeschiedenis van rugproblemen
Patiënten met een voorgeschiedenis van rugproblemen, zoals hernia's of degeneratieve schijfziekte, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van discitis. De aanwezigheid van bestaande wervelkolomproblemen kan de kans op infectie verhogen, vooral als er al sprake is van veranderingen in de structuur van de tussenwervelschijven. Regelmatige opvolging en controle van deze patiënten zijn essentieel om de gezondheid van de wervelkolom te waarborgen.

Patiënten met een verminderde immuniteit
Patiënten met een verminderde immuniteit, zoals diegenen met HIV/AIDS, diabetes, of onder behandeling met immunosuppressieve therapieën, lopen een groter risico op infecties, waaronder discitis. Deze patiënten moeten extra voorzichtig zijn en regelmatig medische controles ondergaan om het risico op infectie te minimaliseren. Vroegtijdige opsporing van symptomen kan leiden tot betere behandelresultaten.

Patiënten die recentelijk een operatie hebben ondergaan
Patiënten die recentelijk een operatie aan de wervelkolom of in de buurt daarvan hebben ondergaan, hebben een verhoogd risico op discitis als gevolg van mogelijke postoperatieve infecties. Het is belangrijk dat deze patiënten nauwlettend worden gevolgd en dat zij op de hoogte zijn van de tekenen van infectie, zodat er tijdig kan worden ingegrepen.

Sporters en fysiek actieve personen
Sporters en fysiek actieve personen kunnen ook een verhoogd risico op discitis ervaren, vooral als gevolg van overbelasting of letsel aan de wervelkolom. Onjuiste trainingstechnieken of blessurepreventie kunnen bijdragen aan het ontstaan van ontsteking en infectie. Het is belangrijk voor deze groep om aandacht te besteden aan hun lichaam en tijdig medische hulp te zoeken bij symptomen van rugpijn of ongemak.

Patiënten met een ongezond voedingspatroon
Een ongezond voedingspatroon kan bijdragen aan een verminderde algehele gezondheid en immuunfunctie, wat het risico op discitis kan verhogen. Patiënten met een voedingspatroon rijk aan bewerkte voedingsmiddelen en arm aan essentiële voedingsstoffen lopen mogelijk een hoger risico op infecties. Het aanpassen van het voedingspatroon kan helpen om de algehele gezondheid te verbeteren en de weerstand tegen infecties te verhogen.

Symptomen: Rugpijn en andere verschijnselen

Volwassenen
Discitis ontwikkelt zich vaak langzaam, waardoor de diagnose soms moeilijk te stellen is. Aanvankelijk kan de patiënt ernstige tot zelfs ondraaglijke nekpijn of rugpijn ervaren, met gevoeligheid in het aangetaste gebied. Bewegingen kunnen de symptomen verergeren, maar de pijn straalt zelden uit naar andere delen van het lichaam. Pijnstillers en bedrust bieden vaak geen verlichting.

Kinderen
Bij kinderen presenteert discitis zich vaak acuut. Het kind kan plotselinge rugpijn ervaren, weigeren te lopen, staan of zitten (vooral bij jonge kinderen), en moeite hebben met opstaan of rechtstaan. Frequent leunen kan een zichtbaar teken zijn van de aandoening. Er kan ook een toenemende kromming van de rug optreden, met rugpijn en rugstijfheid. Andere symptomen bij kinderen kunnen zijn: prikkelbaarheid, milde koorts, buikpijn, een verlies van eetlust, vermoeidheid, plotselinge koude rillingen, zweten en andere griepachtige symptomen zoals griepachtige symptomen.

Alarmsymptomen

Ernstige rugpijn
Ernstige rugpijn is vaak het eerste alarmsymptoom van discitis. Patiënten kunnen een scherpe of doffe pijn ervaren in de onderrug die verergert bij beweging of druk. Het is belangrijk dat deze pijn tijdig wordt geëvalueerd door een zorgverlener om de onderliggende oorzaak vast te stellen en de juiste behandeling te starten.

Koorts en rillingen
Koorts en rillingen kunnen wijzen op een infectie en zijn veelvoorkomende symptomen bij discitis. Deze systemische symptomen kunnen duiden op een ontstekingsreactie in het lichaam. Patiënten die deze symptomen ervaren in combinatie met rugpijn moeten onmiddellijk medische hulp zoeken voor verder onderzoek en behandeling.

Verlies van bewegingsvrijheid
Patiënten met discitis kunnen een verlies van bewegingsvrijheid ervaren in de rug. Dit kan zich uiten in stijfheid en moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Beperkingen in de bewegingsvrijheid kunnen ook leiden tot compensatoir gedrag, wat andere lichamelijke klachten kan veroorzaken.

Verlies van kracht of gevoelloosheid
Verlies van kracht of gevoelloosheid in de benen of andere delen van het lichaam kan optreden bij discitis, vooral als de infectie druk uitoefent op nabijgelegen zenuwen. Patiënten moeten zich bewust zijn van deze symptomen en onmiddellijk medische hulp zoeken, aangezien ze kunnen wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening.

Onverklaarbaar gewichtsverlies
Onverklaarbaar gewichtsverlies kan een alarmsymptoom zijn bij discitis. Dit kan een teken zijn van een chronische infectie of een andere onderliggende ziekte. Patiënten die gewicht verliezen zonder een duidelijke reden, moeten een zorgverlener raadplegen voor een grondige evaluatie en diagnostische tests.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts zal eerst de medische geschiedenis van de patiënt doornemen en vervolgens een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Tijdens het onderzoek kan de arts merken dat de patiënt niet in staat is om de benen goed op te tillen wanneer liggend.

Diagnostisch onderzoek
Na het lichamelijk onderzoek kunnen aanvullende diagnostische tests nodig zijn, zoals:

• Biopsie van de wervelkolom, waarbij het verdachte weefsel in een laboratorium wordt onderzocht.
• Een botscan.
• Een MRI-scan van de wervelkolom, die doorgaans het meest effectief is voor het stellen van de diagnose.
• Een röntgenfoto van de wervelkolom.
• Een volledig bloedonderzoek, dat tekenen van een infectie kan tonen maar niet specifiek voor discitis is.

Differentiële Diagnose
Rugpijn kan vele oorzaken hebben, waardoor het stellen van een diagnose soms moeilijk is. Discitis vertoont symptomen die sterk lijken op die van andere aandoeningen, waaronder:

• Diabetische ulcera (huidzweren door suikerziekte).
• Een spinaal epiduraal abces (ontsteking met pus in het ruggenmerg).
• Osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg).
• Pyelonefritis (ontsteking van de nieren en het nierbekken, hoger in de urinewegen).
• Reumatoïde artritis (chronische auto-immuunaandoening met ontsteking van gewrichten en andere organen).
• Spinale tumoren (tumoren in het ruggenmerg).

Behandeling van discitis

Het is cruciaal voor de arts om de oorzaak van discitis te identificeren om een passende behandeling te kunnen bepalen. Bij een bacteriële infectie behandelt de arts de aandoening met langdurige dagelijkse intraveneuze therapie met antibiotica (meestal zes tot acht weken). Bij auto-immuunaandoeningen kunnen ontstekingsremmers effectief zijn. Indien deze niet voldoende helpen en de pijn aanhoudt, kan de arts corticosteroïden voorschrijven, krachtige ontstekingsremmende middelen. Deze worden alleen gegeven als zeker is dat discitis niet veroorzaakt wordt door een andere infectie, zoals vertebrale osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg van de wervel). Verder kunnen NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) helpen bij het verlichten van pijn. Sommige patiënten krijgen ook advies tot bedrust of het dragen van een aangepaste brace. Oefeningen blijven belangrijk om zwakte te voorkomen. Een gezonde voeding en adequate hydratatie zijn eveneens van belang.

Revalidatie en herstel

Na de behandeling van discitis is het essentieel om een revalidatieprogramma te volgen om het herstel te bevorderen en de functionaliteit van de wervelkolom te herstellen. Dit kan fysiotherapie, oefentherapie en pijnmanagement omvatten. Het doel is om de kracht en flexibiliteit van de rugspieren te herstellen en om het risico op toekomstige problemen te minimaliseren.

Prognose

Bij patiënten met een virale infectie verloopt het herstel meestal spontaan. Patiënten met een bacteriële infectie herstellen in principe volledig na de behandeling. Chronische rugpijn als gevolg van discitis is zeldzaam. Als discitis het gevolg is van een auto-immuunziekte, hangt de prognose af van de ernst van de aandoening, vaak zijn deze aandoeningen chronisch. Ongeveer 15% van de patiënten ervaart blijvende neurologische problemen. Herhaling van de infectie komt voor bij 2-8% van de patiënten. In sommige gevallen kan de infectie zich verspreiden naar het zenuwstelsel of andere organen, wat kan leiden tot een mortaliteit van 2-12%.

Complicaties

Mogelijke complicaties van discitis omvatten aanhoudende rugpijn (wat zeldzaam is) en bijwerkingen van de gebruikte medicatie. De infectie kan af en toe leiden tot een fusie van de wervels. Bij jonge kinderen kan een gefuseerde wervelkolom ontstaan, waardoor de wervelkolom naar voren kantelt tijdens de groei. Dit staat bekend als kyfose.

Preventie

Hoewel discitis vaak het gevolg is van een bestaande infectie of andere medische omstandigheden, kunnen bepaalde voorzorgsmaatregelen helpen om het risico te verminderen. Het is belangrijk om goede hygiëne te handhaven, vooral na chirurgische ingrepen of medische procedures die de wervelkolom kunnen beïnvloeden. Patiënten met een verhoogd risico, zoals die met een verzwakt immuunsysteem, moeten extra voorzichtig zijn en regelmatige medische controles ondergaan.

Praktische tips voor het omgaan met discitis

Discitis is een ontsteking van de tussenwervelschijf in de wervelkolom. Het kan leiden tot hevige rugpijn en mobiliteitsproblemen. Discitis kan het gevolg zijn van een infectie of andere aandoeningen die de tussenwervelschijven beïnvloeden. Het is belangrijk om de juiste stappen te nemen om de pijn te beheersen, het genezingsproces te ondersteunen en complicaties te voorkomen. Hier volgen enkele praktische tips voor het omgaan met discitis.

Neem voldoende rust en vermijd overbelasting

Bij discitis is het essentieel om rust te nemen, zodat je lichaam zich kan herstellen. Dit betekent niet dat je volledig in bed moet liggen, maar probeer lichamelijke activiteiten die de pijn verergeren te vermijden. Het is belangrijk om overbelasting van de wervelkolom te voorkomen, wat kan leiden tot verdere schade aan de tussenwervelschijf en de omliggende weefsels. Zorg ervoor dat je dagelijkse activiteiten aangepast worden om de belasting op je rug te verminderen.

Volg strikt het behandelplan van je arts

Discitis vereist vaak medicatie om de infectie te bestrijden of om ontstekingen te verminderen. Het is cruciaal om je arts nauwgezet te volgen en alle voorgeschreven medicijnen, zoals antibiotica of pijnstillers, op tijd in te nemen. Stop nooit met je medicatie zonder overleg met je arts, zelfs als je je beter begint te voelen. Onvolledige behandeling van de infectie kan leiden tot herhaling of complicaties.

Gebruik ondersteunende hulpmiddelen zoals een brace

Om de wervelkolom te ondersteunen en de pijn te verlichten, kan het gebruik van een brace of steunbandage nuttig zijn. Dit helpt om je rug in een neutrale positie te houden en voorkomt ongewilde bewegingen die de ontsteking kunnen verergeren. Overleg met je arts over het gebruik van een brace en wanneer het geschikt is voor jouw situatie.

Vermijd plotselinge bewegingen en houdingen

Bij discitis kunnen plotselinge bewegingen, zoals onverwachte draaiingen of het tillen van zware objecten, de ontsteking verergeren. Het is belangrijk om altijd bewust te zijn van je lichaamshouding en bewegingen. Probeer bewegingen langzaam en gecontroleerd uit te voeren. Het kan ook helpen om regelmatig van houding te wisselen, zodat je niet te lang in dezelfde positie blijft zitten of staan.

Fysiotherapie en zachte oefeningen

Wanneer je arts het goedkeurt, kan fysiotherapie helpen bij het herstellen van mobiliteit en het verminderen van pijn bij discitis. Fysiotherapeuten kunnen je specifieke oefeningen voorschrijven die gericht zijn op het versterken van de rug- en buikspieren, die de wervelkolom ondersteunen. Zorg ervoor dat je deze oefeningen langzaam en voorzichtig uitvoert, zonder de pijn te verergeren. Het vermijden van zware krachttraining of intensieve oefeningen is belangrijk totdat de ontsteking volledig genezen is.

Beperk activiteiten die de wervelkolom belasten

Activiteiten zoals het tillen van zware voorwerpen, springen of sporten met hoge impact kunnen de tussenwervelschijven verder belasten en de ontsteking verergeren. Probeer deze activiteiten te vermijden totdat de pijn onder controle is en de ontsteking is verminderd. Je arts of fysiotherapeut kan je helpen bij het opstellen van een geschikt plan om je activiteiten langzaam weer op te bouwen zonder de gezondheid van je wervelkolom te schaden.

Beheer pijn effectief met voorgeschreven middelen

Discitis kan gepaard gaan met aanzienlijke pijn, vooral in de beginfase. Het is belangrijk om pijn te beheersen om goed te kunnen herstellen. Volg het advies van je arts over pijnstillers en gebruik ze zoals voorgeschreven. Naast medicatie kunnen warmte- of koudecompressen op de pijnlijke gebieden helpen om de pijn te verlichten. Wees voorzichtig met het gebruik van alternatieve pijnverlichtingsmethoden, zoals kruidensupplementen, zonder eerst overleg met je arts.

Let op tekenen van complicaties zoals koorts of verergering van pijn

Als je merkt dat de pijn verergert, koorts ontwikkelt, of als je andere tekenen van infectie of complicaties opmerkt, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Discitis kan soms leiden tot complicaties zoals een abces of beschadiging van de wervels. Vroege detectie van dergelijke complicaties kan de kans op een succesvolle behandeling vergroten. Wees alert op veranderingen in je symptomen en neem contact op met je arts als er iets niet goed lijkt.

Zorg voor een gezonde levensstijl ter ondersteuning van je herstel

Hoewel rust belangrijk is bij het herstellen van discitis, is het ook cruciaal om een gezonde levensstijl te behouden om het genezingsproces te bevorderen. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon met voldoende vitamines en mineralen die bijdragen aan de gezondheid van je botten en weefsels. Vermijd roken, aangezien dit het herstel kan vertragen, en probeer stress te verminderen door ontspanningstechnieken te gebruiken. Het ondersteunen van je algehele gezondheid kan het herstel versnellen en toekomstige problemen helpen voorkomen.

Overweeg psychologische ondersteuning bij langdurige pijn

Langdurige rugpijn kan mentaal belastend zijn. Het is belangrijk om goed voor je geestelijke gezondheid te zorgen, vooral als je langere tijd met pijn te maken hebt. Het kan helpen om te praten met een therapeut of psycholoog, vooral als je merkt dat de pijn invloed heeft op je stemming of dagelijkse functioneren. Psychologische ondersteuning kan helpen bij het omgaan met de stress en frustratie die gepaard gaat met chronische pijn.

Lees verder

• Rugpijn in ochtend: Oorzaken van ontwaken met rugklachten
• Rugpijn: Oorzaken, symptomen & behandeling van pijnlijke rug