Verstopte oren: Oorzaken van verstopping van oor

Een aantal mensen krijgt te maken met een verstopt oor of verstopte oren. Dit kent veelal onschuldige, tijdelijke oorzaken, zoals vocht in het oor, een ophoping van oorsmeer in het oor of veranderingen in de atmosferische druk. Af en toe is echter sprake van een ernstigere probleem, zoals een vreemd voorwerp in het oor dat het trommelvlies blokkeert of zelfs neuskanker. Elke oorzaak behoeft een andere behandeling. In de meeste gevallen is het wel mogelijk om de patiënt te ontdoen van de verstopte oren en het eventueel onderliggend probleem te behandelen of verhelpen.

• Oorzaken van oorverstopping
• Akoestisch neuroom
• Hoogtewijzigingen
• Overtollig oorsmeer
• Vocht in het oor
• Zelfzorg bij verstopping van oor
• Ingesloten vocht verwijderen
• Medicatie
• Oordruppels
• Stoom inademen
• Valsalva-manoeuvre
• Bezoek aan een arts
• Medische behandeling bij verstopte oren
• Complicaties bij verstopt oor

Oorzaken van oorverstopping

Akoestisch neuroom

Een akoestisch neuroom is een langzaamgroeiende goedaardige tumor in de hersenzenuw. Bij het groeien, ontstaat mogelijk druk op het binnenoor. Dit veroorzaakt dan een verstopt oor, gehoorverlies en een piep in het oor.

Hoogtewijzigingen

Verstopte oren resulteren mogelijk uit snelle veranderingen in de omgevingsdruk (barotitis). Samen met het trommelvlies helpt de gehoorgang om de druk tussen het middenoor en het buitenoor gelijk te maken. Bij het oprijden van een steile berg of het opstijgen in een vliegtuig krijgen mensen bijgevolg verstopte oren. Maar ook bij het duiken treedt dit verschijnsel op. Indien mensen hierbij geen voorzorgsmaatregelen nemen, veroorzaakt dit mogelijk ernstige gehoorschade, zoals een gescheurd trommelvlies. De beste manier om een barotrauma en verstopte oren te voorkomen, is door vaak te slikken of te geeuwen. Dit opent de normaal ingeklapte gehoorgang waardoor de buitenlucht in staat is om het oor binnen te dringen. Het nemen van een decongestivum (zwelling van slijmvliezen in neus verminderen) is een andere mogelijkheid wanneer een persoon problemen ervaart door hoogteverschillen. Bij oorpijn, een oorafscheiding (otorree) of aanzienlijk gehoorverlies, is onmiddellijk professioneel medisch advies noodzakelijk.

Overtollig oorsmeer

Af en toe is een verstopping van de oren het gevolg van overtollig oorsmeer. Normaal gesproken hebben de oren een eigen ingebouwd reinigingssysteem. Om onbekende redenen produceren sommige mensen overmatig veel oorsmeer. Wel komt mogelijk meer oorsmeer in de oren terecht door bijvoorbeeld het gebruik van wattenstaafjes, het veelvuldig gebruik van een hoorapparaat of oordopjes of een te nauwe, kronkelige gehoorgang. Het is afgeraden om dit overtollig oorsmeer zelf te verwijderen. De arts verwijdert deze oorprop met speciale apparatuur om te voorkomen dat het trommelvlies scheurt of de oorsmeer nog verder in het oor geraakt. Ook is het niet verstandig om oorkaarsen te gebruiken. De arts gebruikt één van deze methoden om overmatig oorsmeer te verwijderen:

• het oor irrigeren met water
• het oorsmeer ‘uitscheppen’ met een speciaal hulpmiddeltje met name een curette of cerumenlepel
• oordruppels inzetten die oorsmeer verwijderen

Vocht in het oor

Wanneer vocht vast komt te zitten in de gehoorgang, leidt dit ook tot verstopte oren. De gehoorgang brengt afval (zoals vocht en slijm) uit de oren naar de achterkant van de keel, waar mensen het inslikken. Soms geraakt deze echter verstopt en komt het vocht in het middenoor vast te zitten. Dit heeft enkele oorzaken

• Een geblokkeerde gehoorgang resulteert uit problemen met de amandelen, de adenoïden (neusamandelen) en de neusschelpen, of een ernstige congestie (ophoping van vloeistof).
• Dichte oren zijn normaal na een ernstige verkoudheid, griep, sinusitis of een allergische reactie. De buis van Eustachius is hierbij verstopt. Deze buis verbindt het middenoor met de keel. Het slijm en de vloeistof die normaal gezien naar de keel stroomt en wordt ingeslikt, komt vast te zitten in het middenoor en een oorverstopping veroorzaken. Een loopneus, hoesten, niezen en keelpijn zijn mogelijke tekenen van verstopte oren door een verstopte buis van Eustachius.
• Na het zwemmen of douchen blijft mogelijk water achter in het oor hetgeen leidt tot een oorinfectie (zwemmersoor). De vochtige omgeving is namelijk een ideale omgeving voor bacteriën en schimmels. Bij een oorontsteking ervaart een patiënt oorpijn, een oorafscheiding, rode oren en koorts.
• Vooral bij kinderen komt vocht in het oor snel voor omdat hun gehoorgang een kleinere diameter heeft en van nature meer horizontaal is dan de gehoorgang van een volwassene.

Symptomen
Buiten de dichte oren komen weinig of geen andere symptomen voor wanneer zich vocht in het oor bevindt. Af en toe ervaren patiënt echter gehoorverlies. Bij kleine kinderen leidt de vochtophoping onbehandeld soms tot vertragingen in de spraak. In ernstige gevallen is sprake van oorpijn of oordruk, een drukkend gevoel in het hoofd, duizeligheid of evenwichtsverlies en grove motorische vertragingen (bij jonge kinderen).

Behandeling van verstopte oren
Afwachtend beleid
Indien de patiënt geen vervelende symptomen heeft of als de patiënt een kind is dat geen risico loopt op ontwikkelingsachterstanden, opteert de arts vaak om de vochtopbouw met tussenpozen van drie tot zes maanden op te volgen. Hij kijkt dan of het vocht in het oor vanzelf verdwenen is, wat meestal wel het geval is.

Medicatie
Decongestiva (medicijnen die de zwelling van het slijmvlies verminderen) zoals pseudo-efedrine of antihistaminica (medicijnen tegen de behandeling van een allergische reactie) verminderen de vochtophoping in het oor bij chronische problemen, maar een langdurig gebruik van deze medicijnen is geen goed idee.

Operatie
Als hinderlijke symptomen, ontwikkelingsachterstanden of gehoorverlies optreden, is een operatie nodig waarmee de arts onder nacose oorbuisjes inbrengt. Deze chirurgische ingreep is in medische termen gekend als ‘myringotomie’. De arts maakt hierbij een klein gaatje in het trommelvlies en brengt vervolgens synthetische buisjes in de gehoorgang in, zodat deze open blijven en het vocht weg kan lopen. Het gat in het trommelvlies geneest spontaan binnen enkele dagen. Na circa een jaar vallen de synthetische oorbuisjes spontaan uit.

Vreemd voorwerp in het oor of de oren
Vooral jonge kinderen experimenteren wel eens door vreemde voorwerpen in het oor of de oren te plaatsen. Symptomen van een vreemd object in het oor zijn constant wrijven in het oor of het maken van grimassen. Koorts of symptomen van een verkoudheid komen niet voor, tenzij de obstructie (verstopping) lang genoeg aanwezig is om een infectie te veroorzaken. Het voorwerp uit het oor verwijderen is niet toegestaan, tenzij de ouder er zeker van is dat hij het eenvoudig kan verwijderen. Wel mag dit dan nooit met een scherp voorwerp gebeuren. Het verdient echter de aanbeveling om hiermee naar een arts te gaan. Daar hij gespecialiseerde apparatuur heeft om het object te zien en op een veilige manier te verwijderen. Wanneer vocht uit het oor komt of een vieze geur aanwezig is aan het oor, dan is onmiddellijk advies van een arts nodig.

Zelfzorg bij verstopping van oor

Ingesloten vocht verwijderen

Enkele minuten het oor föhnen doet het vocht in het oor opdrogen. Een andere mogelijkheid is om de wijsvinger in het getroffen oor te steken en dit langzaam op en neer te bewegen.

Medicatie

Vrij verkrijgbare medicatie voor het behandelen van een verkoudheid of sinusitis of het verlichten van pijn, zijn ook nuttig.

Oordruppels

Bepaalde oordruppels verminderen het oorsmeer; ze maken het namelijk zachter waardoor het gemakkelijker uit het oor kan komen.

Stoom inademen

Het inhaleren van stoom (eventueel met enkele druppels tea tree olie of lavendelolie) is één van de eenvoudigste manieren om een oorverstopping bij een verkoudheid weer te openen. De stoom verdunt het slijm en maakt het los, wat zorgt een verlichting van verstopte oren. Stoom helpt tevens om oorsmeer los te maken. De patiënt bedekt het hoofd met een handdoek en inhaleert de stoom langzaam totdat hij het verstopte oor voelt opengaan. Het nemen van een warme douche is een andere optie.

Valsalva-manoeuvre

Het verlichten van de verstopte oren is eenvoudig dankzij het Valsalva-manoeuvre. Hierbij sluit de patiënt de mond en knijpt hij de neusgaten dicht met de vingers, en haalt hij diep ademt. Daarna blaast hij de lucht uit de neus om de luchtdruk te regelen. Normaal gezien hoort de patiënt dan een licht ‘ploffend’ geluid, wat er op duidt dat de buizen van Eustachius weer open zijn. Het is wel aangewezen om niet te hard te blazen omdat dit anders schade veroorzaakt aan het trommelvlies.

Bezoek aan een arts

Indien de oren steeds verstopt zijn, is dat voor de patiënt heel vervelend en ook verontrustend. Het is in dit geval verstandig om een arts te raadplegen zodat hij de oorzaak achterhaalt en de patiënt de juiste behandeling krijgt. Op deze manier is het tevens mogelijk om eventuele complicaties op de lange termijn te voorkomen. Het inwinnen van professioneel advies is eveneens noodzakelijk wanneer de patiënt een ploffend geluid hoort dat gevolgd wordt met pijn, wanneer vloeistof uit het oor komt (oorafscheiding), of wanneer de patiënt plotselinge veranderingen in het gehoor of de balans ervaart. Hoge koorts, verergerde oorpijn en duizeligheid zijn tot slot andere klachten waarmee de patiënt best een arts opzoekt.

Medische behandeling bij verstopte oren

De arts moet mogelijk het vocht achter het oor wegzuigen via gespecialiseerde apparatuur. Bij een bacteriële infectie zet hij antibiotica in. Een schimmelinfectie behandelt hij met schimmeldodende medicijnen (antimycotica). Ervaart de patiënte en allergische reactie, dan zijn antihistaminica nodig. In sommige gevallen, zoals bij een akoestisch neuroom of bij overtollig oorsmeer in het oor dat niet via de traditionele manieren te behandelen is, is mogelijk een operatie nodig.

Complicaties bij verstopt oor

Sommige patiënten ervaren langdurig een verstopping van het oor of de oren. Wanneer ze hiervoor geen behandeling zoeken, resulteert dit mogelijk in een ontwikkelingsachterstand of gehoorverlies.

Lees verder

• Rode oren: Oorzaken en behandeling van roodheid oor of oren
• Jeukende oren: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Oorsmeer: Oorzaken van gewijzigde kleur, geur en textuur
• Oorbloeding: Bloeding uit het oor met bloederige afscheiding
• Oorpijn: Pijn in oor door probleem in oren of lichaam