Trachyonychia: Nagelaandoening met ruwe nagels
Trachyonychia (geschuurde nagels) is een nagelaandoening waarbij de patiënt één of meer ruwe teen- of vingernagels heeft. De nagelaandoening bestaat in diverse vormen en klinische presentaties. Dit komt geïsoleerd tot stand, maar is soms ook een symptoom van een onderliggende huidziekte of een andere aandoening. De aandoening is moeilijk te behandelen maar meestal verdwijnt de nagelafwijking spontaan of anders verdwijnen de nagelveranderingen wanneer de arts het onderliggend probleem behandeld heeft. Ondanks het feit dat trachyonychia een goedaardige nagelafwijking is, is de kwaliteit van leven vaak verminderd door het ontsierende uiterlijk.
Terminologie van nagelaandoening
Wanneer de aandoening optreedt op alle twintig nagels van de vingers en tenen, is sprake van ‘twintig-nagel dystrofie’, ook bekend als ‘twenty nail dystrophy’ of ‘twenty nail syndrome’. Niet alle wetenschappers houden echter van deze term, omdat meerdere aandoeningen resulteren in dystrofie van alle nagels, en dit dus niet enkel het gevolg is van trachyonychia.
Epidemiologie van trachyonychia
De aandoening verschijnt het vaakst in de kindertijd en dan vooral bij jongens, maar de
nagelafwijking treedt op bij patiënten van alle leeftijden.
Oorzaken van ruwe nagels
Aandoeningen
Niet altijd is een oorzaak bekend van trachyonychia. Wel ontstaat de nagelafwijking sneller bij een aantal onderliggende
huidziekten en andere aandoeningen zoals:
Omgevingsfactoren
Sommige
chemotherapeutische middelen en kinaseremmers veroorzaken soms ook trachyonychia. Verder spelen genetische factoren mogelijk wel een rol, daar de nagelafwijking ook gerapporteerd is in families.
Symptomen en soorten
Opake trachyonychia (ondoorzichtige vorm)
Eén nagel tot alle twintig nagels zijn mogelijk getroffen. De nagels zijn bij opake trachyonychia ondoorzichtig, dun, dof, breekbaar en longitudinaal geribbeld. Het uiterlijk is vaak te vergelijken met nagels die zijn ingewreven met schuurpapier. De nagelplaten zijn verdikt of verdund. De nagelriemen zijn meestal dikker en rafelig. Bij patiënten zonder onderliggende aandoening komt deze vorm het vaakst voor. Verder verschijnen soms gelijktijdig
lepeltjesnagels (koilonychia) wanneer geen andere geassocieerde aandoeningen bekend zijn, en dan vooral in combinatie met opake trachyonychia.
Opalescente trachyonychia (bijna doorschijnende vorm)
De minder ernstige vorm, opalescente (doorschijnende) trachyonychia, kenmerkt zich door glanzende, bijna doorschijnende nagels met talrijke putjes. De doorschijnende vorm is vaker geassocieerd met alopecia areata dan de opake trachyonychia.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
Meestal zijn meerdere nagels aangetast op het moment van presentatie aan een arts. Eerst doorloopt de arts de persoonlijke en familiale voorgeschiedenis van huidaandoeningen. Hij voert bovendien een zorgvuldig onderzoek van de huid, het slijmvlies en het haar uit om de geassocieerde aandoeningen te evalueren.
Diagnostisch onderzoek
De arts neemt wat nagelresten weg en laat dit histopathologisch onderzoeken, omdat de kenmerken van trachyonychia overlappen met onychymycose. Deze procedure is niet-invasief, heeft weinig tot geen risico voor de patiënt en onthult ook andere aanwijzingen voor de onderliggende diagnose. Histologische kenmerken van
nagelpsoriasis zijn bijvoorbeeld mogelijk aanwezig. Bij patiënten met zeer ernstige, dubbelzinnige of hardnekkige nagelafwijkingen voert de arts wel een
biopsie van de nagel uit, maar standaard doet hij dit niet.
Differentiële diagnose
De nagelafwijking doet soms denken aan de nagelpresentatie die optreedt bij volgende aandoeningen:
- amyloïdose (opbouw van amyloïde in weefsels en organen)
- een trauma aan de nagel(s)
- het gebruik van oplosmiddelen
- lichen planus
- onychomycose (schimmelnagel)
- slijtage
Behandeling
Uit een wetenschappelijk onderzoek uit september 2016 dat verscheen in ‘Skin Appendage Disord’ blijkt dat maar weinig grootschalige gecontroleerde onderzoeken gebeurd zijn bij patiënten met deze nagelaandoening. In dit onderzoek maken de auteurs melding van het feit dat wetenschappelijk bewezen behandelingen voor de nagelafwijking ontbreken.
Zelfzorg
Bij patiënten met opalescente trachyonychia opteert de patiënt mogelijk voor cosmetische nagels, waardoor de nagelveranderingen minder zichtbaar zijn.
Professionele medische behandeling
Patiënten die toch liever opteren voor een medische behandeling, zijn mogelijk (gedeeltelijk) geholpen met
topische (op de huid aangebrachte) of orale (via de mond ingenomen) medicijnen, fototherapie (behandeling via licht) en
corticosteroïde injecties. Lijdt de patiënt aan een onderliggende ziekte, dan behandelt de arts deze omdat hierdoor mogelijk het nageluiterlijk verbetert.
Prognose van nagelafwijking
Bij veel patiënten zijn nagelveranderingen door trachyonychia zelfbeperkt; de nagelwijzigingen verdwijnen bijgevolg spontaan. Kinderen hebben een kortere ziekteduur dan volwassenen. Vrouwen hebben bovendien een langere ziekteduur dan mannen. Omdat trachyonychia een goedaardige aandoening is die geen organen of weefsels treft, is enkel een observatie van de nagels nodig. Wel hebben de nagelveranderingen een negatief effect op de kwaliteit van leven van de patiënt als gevolg van het ontsierende uiterlijk.
Lees verder