Maaggeluiden en darmgeluiden: oorzaken borrelende geluiden

Maaggeluiden en darmgeluiden verwijst naar geluiden die afkomstig zijn uit de maag en de darmen en tijdens de spijsvertering worden voortgebracht. Veel mensen noemen dit 'borrelende maag' of 'borrelende darmen'. Ze worden gekenmerkt door holle en borrelende geluiden die vergelijkbaar zijn met het geluid van water dat door pijpen stroomt. Maag- en darmgeluiden zijn meestal een normaal verschijnsel. Deze grommende en rommelende geluiden worden vaak niet als verontrustend ervaren. Frequente, ongewoon harde geluiden of het geheel ontbreken van darmgeluiden kunnen echter wijzen op een onderliggende aandoening in het spijsverteringsstelsel. Dan treden vaak ook andere symptomen op, zoals een gewijzigde stoelgang (diarree en/of obstipatie), buikpijn en koorts. Medisch advies is altijd nodig wanneer het maagrommelen optreedt in combinatie met andere verschijnselen. Raadpleeg in dat geval je huisarts. Deze kan een diagnose stellen en bepalen of en welke behandeling nodig is.

• Maaggeluiden en darmgeluiden
• Soorten maaggeluiden en darmgeluiden
• Knorren
• Borrelen
• Rommelen
• Gorgelen
• Bijkomende symptomen
• Oorzaken van normale maag- en darmgeluiden
• Spijsverteringsgeluiden
• Honger
• Andere oorzaken
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Aanvullend onderzoek
• Buikgeluiden behandelen
• Onderliggende aandoening behandelen
• Bepaald voedsel vermijden
• Rustig eten
• Probiotica
• Medische noodsituaties
• Prognose van borrelende geluiden
• Complicaties

Maaggeluiden en darmgeluiden

Maag- en darmgeluiden zijn geluiden die voortkomen uit maag en darm. Ze kunnen worden beschreven met de volgende woorden:

• gorgelend
• gerommel
• grommen
• borrelend
• knorrend
• slurpend
• gootsteengeruisen

Deze geluiden zijn het resultaat van de spijsvertering. Normaal maag- en darmgeluid varieert sterk in intensiteit, klanksamenstelling en de frequentie waarmee ze optreden.

Soorten maaggeluiden en darmgeluiden

Maaggeluiden zijn volkomen normaal en treden vaak op als onderdeel van de spijsvertering. Ze worden meestal veroorzaakt door de beweging van voedsel, gas en vloeistoffen door het maag-darmkanaal. Hier zijn enkele verschillende soorten maag- en darmgeluiden:

Knorren

Het knorren van de maag kent iedereeen wel. Het zijn de bekende geluiden die je maag kan maken wanneer je honger hebt. Het wordt vaak geassocieerd met een leeg gevoel in de maag en treedt op wanneer de spieren van de maag samentrekken en voedsel en lucht door de darmen bewegen.

Borrelen

Een borrelend geluid wordt veroorzaakt door de beweging van gas en vloeistof in de darmen. Het kan voorkomen na het eten of drinken van iets, en het kan soms luid en hoorbaar zijn.

Rommelen

Een rommelend maaggeluid kan optreden wanneer de maagwand samentrekt en voedsel en gas door de darmen bewegen. Dit kan gebeuren als gevolg van honger, spijsverteringsproblemen of andere oorzaken.

Gorgelen

Een gorgelend geluid kan optreden wanneer er vocht of lucht door de slokdarm en maag beweegt. Het kan geassocieerd worden met de consumptie van vloeistoffen of gasvormend voedsel, en het geluid kan variëren in luidheid en intensiteit.

Bijkomende symptomen

Maag- en darmgeluiden alleen zijn meestal geen reden tot bezorgdheid. De aanwezigheid van andere symptomen die gepaard gaan met de geluiden kan echter wijzen op een onderliggende ziekte. Deze symptomen kunnen zijn:

• overtollig gasvorming
• winderigheid
• koorts
  Maag- en darmgeluiden met buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com
• misselijkheid
• braken
• buikpijn
• frequente diarree
• obstipatie
• bloed bij ontlasting
• bloederige diarree
• brandend maagzuur
• gebrek aan eetlust
• onbedoeld en plotseling gewichtsverlies
• gevoelens van volheid

Neem contact op met je huisarts als je een van deze symptomen ervaart.

Oorzaken van normale maag- en darmgeluiden

Spijsverteringsgeluiden

De maag- en darmgeluiden die je hoort zijn waarschijnlijk gerelateerd aan de beweging van voedsel, vloeistoffen, spijsverteringssappen en lucht door de darmen. Dit zijn normale spijsverteringsgeluiden, waar je je geen zorgen over hoeft te maken. Wanneer je darmen voedsel verwerken, kan je onderbuik borrelen. De wanden van het maag-darmkanaal bestaan ​​vooral uit spieren. Als je eet, trekken de wanden samen om het voedsel te mengen en (verder) te persen, zodat het kan worden verteerd. Dit proces wordt peristaltiek genoemd. Peristaltiek is over het algemeen verantwoordelijk voor het gerommel dat je hoort na het eten. Het kan enkele uren na het eten optreden en zelfs 's nachts wanneer je probeert te slapen.

Honger

Honger kan ook maag- en darmgeluiden veroorzaken. Wanneer je honger hebt, activeren hormonen in de hersenen het verlangen om te eten, wat vervolgens signalen naar de darmen en de maag stuurt. Het gevolg is dat de spieren in je spijsverteringsstelsel samentrekken en deze borrelende geluiden veroorzaken.

Andere oorzaken

Darmgeluiden kunnen worden geclassificeerd als normaal, hypoactief of hyperactief:

• Hypoactieve of verminderde darmgeluiden wijzen vaak op een vertraagde darmactiviteit.
• Hyperactieve darmgeluiden wijzen op een verhoogde darmactiviteit die anderen kunnen horen en komen vaak voor na het eten of als je diarree hebt.

De meeste maag- en darmgeluiden zijn het gevolg van normale spijsvertering, en soms zijn de geluiden wat op de achtergrond en soms zijn de geluiden wat meer prominent aanwezig. Dat is normaal. Maar darmgeluiden die gepaard gaan met andere klachten en symptomen kunnen komen door een onderliggende aandoening of het gebruik van bepaalde medicijnen.

Hyperactieve, hypoactieve of ontbrekende maag- en darmgeluiden kunnen worden toegeschreven aan:

• trauma
• een infectie in het spijsverteringskanaal
• darminvaginatie, waarbij een deel van de darm in het daaropvolgende deel van de darm schuift;
• een bloedstolsel of een lage bloedtoevoer naar de darmen
• een verlaagd kaliumgehalte in het bloed (hypokaliëmie)
• abnormaal hoge calciumspiegel in het bloed (hypercalciëmie)
• een tumor
• een verstopping van de darmen
• een tijdelijke vertraging van de darmbeweging
• bloedende zweren
• voedselallergie
• infecties die leiden tot ontsteking of diarree
• gebruik van laxerende middelen
• bloeding in het spijsverteringskanaal
• inflammatoire darmaandoening, in het bijzonder de ziekte van Crohn

Oorzaken van hypoactieve buikklanken of de afwezigheid van darmgeluid zijn:

• geperforeerde zweren
• bepaalde medicijnen, zoals codeïne
• narcose
• buikchirurgie
• stralingsschade
• schade aan de darmen
• gedeeltelijke of volledige darmafsluiting (ileus)
• infectie van de buikholte of buikvliesontsteking (peritonitis)

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Als abnormale maag- en darmgeluiden gepaard gaan met andere symptomen, zal je huisarts vragen stellen over je klachten, lichamelijk onderzoek doen en je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. De arts kan ook met een stethoscoop luisteren naar eventuele abnormale darmgeluiden. Dit wordt auscultatie genoemd. Darmobstructies produceren meestal zeer luide, hoge tonen, welke goed herkend kunnen worden door een arts.. Deze geluiden zijn vaak zelfs te horen zonder een stethoscoop te gebruiken.

Aanvullend onderzoek

De arts kan ook aanvullend onderzoek uitvoeren:

• Met een CT-scan van de buik wordt buikholte via dwarsdoorsneden in beeld gebracht.
• Een endoscopie is een test waarbij een camera wordt gebruikt die is bevestigd aan een kleine, flexibele buis om beelden van de maag of darmen op te nemen.
• Bloedonderzoek wordt gebruikt om infecties, ontstekingen of schade aan organen uit te sluiten.

Buikgeluiden behandelen

De behandeling van maag- en darmgeluiden hangt af van de onderliggende oorzaak. Normale darmgeluiden behoeven uiteraard niet behandeld te worden.

Onderliggende aandoening behandelen

In geval van een onderliggende aandoening, zal de arts medicijnen voorschrijven en/of leefstijlaanpassingen adviseren. Soms is een operatieve ingreep nodig.

Bepaald voedsel vermijden

Als bepaald voedsel je parten speelt, kun je tijdelijk de inname van voedsel dat gas produceert beperken. Waaronder:

• fruit
• bonen
• kunstmatige zoetstoffen
• koolzuurhoudende dranken
• volkoren producten
• bepaalde groenten zoals kool en spruitjes

Vermijd zuivelproducten als je last hebt van lactose-intolerantie. Bij glutenintolerantie of coeliakie moet je gluten vermijden.

Rustig eten

Het inslikken van lucht door te snel eten, drinken met een rietje of kauwen op kauwgom kan leiden tot overmatige lucht in je spijsverteringskanaal wat maag- en darmgeluiden tot gevolg kan hebben.

Probiotica

Probiotica kunnen nuttig zijn bij darmgeluiden, vooral bij darmklachten of het prikkelbare darm syndroom (PDS).

Medische noodsituaties

Bij tekenen van een medisch noodgeval, zoals bloedingen, darmschade of ernstige obstructie, zul je ter behandeling moeten worden opgenomen in het ziekenhuis. De arts schrijft medicijnen voor bij bepaalde gastro-intestinale of inflammatoire aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.

Prognose van borrelende geluiden

De vooruitzichten hangen af ​​van de ernst van het probleem. Darm- en maaggeluiden zijn vaak een normaal verschijnsel wat vanzelf weer weggaat en geen reden is om je druk over te maken. Als de geluiden echter ongewoon lijken te zijn of gepaard gaan met andere symptomen, dan is het verstandig om medische hulp in te schakelen teneinde het risico op complicaties te verminderen.

Complicaties

Bepaalde complicaties kunnen levensbedreigend zijn als ze niet (tijdig en adequaat) worden behandeld. Vooral darmverstoppingen kunnen gevaarlijk zijn. De darmobstructie kan leiden tot weefselsterfte als het de toevoer van bloed naar een deel van je darm is geblokkeerd. Elke scheur in de maag of de darmwand kan leiden tot een infectie in de buikholte. Dit kan fataal zijn. Andere aandoeningen en ziekten zoals tumoren (kanker) of een inflammatoire darmaandoening vereisen mogelijk een langdurige behandeling en controle door de arts.

Lees verder

• Knorrende maag: hoe kun je een rommelende maag stoppen?
• Rommelende darmen: oorzaak gerommel en geborrel in de buik