Voetinfecties: Oorzaken & behandeling van geïnfecteerde voet

Sommige patiënten kampen met een infectie aan de voet, wat kan voortkomen uit verschillende oorzaken zoals blaren, diabetes, een wondinfectie of een schimmelinfectie. Door de pijn en zwelling die optreden, ervaren patiënten vaak problemen met lopen. Het is essentieel om bij tekenen van een voetinfectie een arts te raadplegen, omdat de infectie soms snel kan verergeren en in ernstige gevallen zelfs kan leiden tot amputatie. Een goede voetgezondheid speelt een cruciale rol in het voorkomen van voetinfecties.

• Risicofactoren van geïnfecteerde voet
• Symptomen die gepaard gaan met een voetinfectie
• Cellulitis, een bacteriële huidinfectie
• Diabetes mellitus en voetinfecties
• Geïnfecteerde blaren
• Ingegroeide teennagel-infecties
• Schimmelinfecties
• Wondinfecties aan voeten
• Prognose
• Complicaties van Voetinfecties
• Preventie van voetinfecties

Risicofactoren van geïnfecteerde voet

Diverse risicofactoren zijn bekend voor voetinfecties zoals:

• blaren of wonden aan de voeten niet behandelen en bedekken
• de teennagels ongelijk afknippen
• de voeten niet schoonhouden
• een huidaandoening die scheurtjes in de huid veroorzaakt, zoals eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) en psoriasis (chronische huidaandoening met droge huid en schilferige huid)
• een verzwakt immuunsysteem (zoals patiënten met hiv of diabetes mellitus (suikerziekte)
• handdoeken, een nagelknipper of voetvijlen delen met anderen
• schoenen dragen die de verkeerde maat hebben (slecht passende schoenen)
• te vaak dezelfde schoenen dragen
• zwembaden, openbare toiletten of kleedkamers gebruiken zonder geschikt schoeisel te dragen

Symptomen die gepaard gaan met een voetinfectie

De meeste soorten voetinfecties veroorzaken symptomen zoals:

• een rode of bruine verkleuring van de huid
• een vieze geur
• een warm aanvoelende huid
• een zwelling
• gele of groene pus of vloeistof
• huidzweren
• koorts
• loopproblemen
• pijn
• verkleurde teennagels
• voetblaren (blaren op de voet of tussen de tenen)
• witte, schilferige plekken tussen de tenen (treedt op bij voetschimmel)

Cellulitis, een bacteriële huidinfectie

Cellulitis is een bacteriële huidinfectie die de diepere huidlagen treft. Mogelijk is hierdoor ook de voet aangetast. Deze aandoening vereist meteen medische aandacht omdat de symptomen snel kunnen verergeren, en bijvoorbeeld leiden tot bloedvergiftiging (sepsis). Een snelle behandeling met antibiotica bestrijdt de infectie.

Diabetes mellitus en voetinfecties

Diabetici lijden sneller aan een voetinfectie omdat diabetes mellitus (suikerziekte) de zenuwen in de voeten beschadigt (diabetische neuropathie). Deze voetcomplicatie treedt mogelijk op zonder dat een patiënt dit merkt. Verder is de bloedtoevoer naar de voeten ook belemmerd door suikerziekte, hetgeen zorgt voor een langzamere wondgenezing en een trager herstel van een infectie. Bij patiënten met diabetes mellitus zijn de voetsymptomen vaak dermate ernstig dat mogelijk zelfs gangreen (afsterven van weefsel met wijzigingen aan huid) optreedt. Hierdoor is af en toe zelfs een amputatie vereist. Antibiotica bestrijden een bacteriële voetinfectie. Verder is een goede wondverzorging nodig. De arts verwijdert mogelijk ook beschadigd weefsel, zodat de infectie zich niet verder verspreidt (chirurgisch debridement).

Geïnfecteerde blaren

Door wrijving, bijvoorbeeld door het dragen van te strakke schoenen, ontstaan blaren op de voeten. Deze kleine zakjes gevuld met vloeistof genezen binnen enkele dagen zonder complicaties. Een blaar zelf open prikken is geen goed idee, omdat hierdoor mogelijk een infectie ontstaat aan de voet. Een Compeed-pleister op de blaar voorkomt wrijving tegen oppervlakten of schoenen. Een voetinfectie behandelt de arts in de meeste gevallen met antibiotica.

Ingegroeide teennagel-infecties

Een ingegroeide teennagel komt tot stand wanneer een teennagel in de huid eromheen gaat groeien. Hierdoor ontstaat een barstje in de huid (gebarsten huid), waardoor bacteriën hierin kunnen binnendringen hetgeen resulteert in een infectie. Ingegroeide teennagels veroorzaken pijn. Bij tekenen van een infectie is het belangrijk om een arts te raadplegen die hiervoor antibiotica voorschrijft. Het is ook aangewezen om het geïnfecteerde gebied voorzichtig te masseren of Epsom-zoutzepen te gebruiken om de teenpijn te verminderen. Het plaatsen van katoen onder de nagel veroorzaakt mogelijk ook een voetinfectie dus dit advies is uit den boze.

Schimmelinfecties

Schimmels houden van warme, vochtige omgevingen zoals zwembaden, kleedkamers en douches. Wanneer patiënten deze plaatsen bezoeken en geen goed schoeisel dragen, krijgen ze mogelijk met een schimmelvoetinfectie te maken. Een veel voorkomend type schimmelinfectie is voetschimmel (tinea pedis). De symptomen ontstaan meestal tussen de tenen of treffen de teennagels. Een gebarsten, schilferige huid met witte vlekken en verkleurde, dikke en kruimelige teennagels zijn vaak het resultaat van tinea pedis. Een arts schrijft antischimmelmedicijnen voor om voetschimmel te behandelen.

Wondinfecties aan voeten

Soms ontstaat een infectie aan een wonde wanneer bacteriën de kans krijgen om binnen te dringen in de huidbarstjes van de wonde. Hierdoor ontstaat een milde tot ernstige wondinfectie. Het is belangrijk om de wonde te bedekken met een pleister zodat deze beschermd is tegen ziektekiemen zoals bacteriën. Een wondinfectie behandelt de arts met antibiotica.

Prognose

Meestal herstellen patiënten van kleine wondinfecties. Wanneer bij sommige type voetinfecties echter geen onmiddellijke behandeling plaatsvindt (zoals bij cellulitis), heeft dit mogelijk ernstige gevolgen, zoals gangreen en het verlies van de voet. Bij huid- en/of nagelveranderingen aan de voeten is het daarom belangrijk om tijdig een arts te raadplegen. En snelle behandeling van een voetinfectie verhoogt namelijk de kansen op een goed resultaat.

Complicaties van Voetinfecties

Voetinfecties kunnen leiden tot verschillende ernstige complicaties indien ze niet tijdig en adequaat worden behandeld. Hieronder volgt een overzicht van mogelijke complicaties:

Gangreen

Gangreen is de afsterving van weefsel door een verminderde bloedtoevoer en/of infectie. Bij voetinfecties kan gangreen optreden als de infectie ernstige schade aan de bloedvaten en weefsels veroorzaakt. Dit kan leiden tot necrose (afsterving van weefsel), wat in sommige gevallen een amputatie noodzakelijk maakt om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen.

Sepsis

Sepsis, ook bekend als bloedvergiftiging, is een levensbedreigende complicatie die kan ontstaan wanneer een infectie zich door de bloedbaan verspreidt. Het kan resulteren in een ernstige ontstekingsreactie door het hele lichaam en kan leiden tot orgaanfalen. Snelle identificatie en behandeling met antibiotica zijn cruciaal om sepsis te voorkomen.

Chronische Wondinfecties

Chronische wondinfecties kunnen ontstaan wanneer een infectie niet goed behandeld wordt, waardoor de wond niet goed geneest en steeds terugkomt. Dit kan leiden tot langdurige pijn, ongemak en een verhoogd risico op verdere complicaties zoals cellulitis of gangreen.

Osteomyelitis

Osteomyelitis is een infectie van het bot die kan optreden als bacteriën via een voetinfectie naar de botten verspreiden. Dit kan leiden tot ernstige pijn, zwelling, koorts en kan vereisen dat het geïnfecteerde bot chirurgisch wordt behandeld of zelfs verwijderd.

Lymfoedeem

Lymfoedeem is een aandoening waarbij vocht zich ophoopt in de weefsels door een probleem met het lymfestelsel. Na een ernstige infectie kan het lymfestelsel beschadigd raken, wat leidt tot zwelling en ongemak in de voeten. Dit kan langdurige symptomen veroorzaken en complicaties met zich meebrengen.

Preventie van voetinfecties

Preventieve vaccinaties

Hoewel er momenteel geen vaccinaties specifiek gericht zijn op voetinfecties, kunnen vaccinaties tegen bepaalde bacteriële en virale infecties indirect bijdragen aan het verminderen van het risico op voetinfecties. Vaccins tegen bacteriën zoals pneumokokken en griep, evenals andere vaccinaties die het immuunsysteem versterken, kunnen helpen bij het voorkomen van infecties die secundair een risico voor de voeten kunnen vormen. Dit versterkt het algehele immuunsysteem, wat kan bijdragen aan een betere afweer tegen infecties.

Goede voetgezondheid en voethygiëne

Een goede voetgezondheid en voethygiëne zijn cruciaal om het risico op voetinfecties te minimaliseren. Enkele belangrijke maatregelen zijn:

• Dagelijks de voeten wassen: Was de voeten dagelijks met water en zeep om bacteriën en vuil te verwijderen.
• Houd de huid onbeschadigd: Zorg ervoor dat er geen scheurtjes of snijwonden in de huid zitten. Behandel kleine verwondingen onmiddellijk om infectie te voorkomen.
• Voeten schoon en droog houden: Droog de voeten goed af, vooral tussen de tenen, om vochtophoping te voorkomen die schimmelinfecties kan bevorderen.
• Sokken en schoenen regelmatig verwisselen: Vervang sokken dagelijks en zorg ervoor dat schoenen goed passen om wrijving en blaren te voorkomen.
• Teennagels recht afknippen: Knip de teennagels recht af om ingegroeide nagels en daardoor ontstekingen te vermijden.
• Gebruik van vochtinbrengende crème: Breng een vochtinbrengende crème aan op de voeten, vooral bij een droge huid, om barstjes en schilfering te voorkomen.
• Bescherm beschadigde huid: Was beschadigde huid direct met water en zeep en bedek deze met een steriel verband om verdere infectie te voorkomen.
• Gebruik van antischimmelmiddelen: Gebruik indien nodig een vrij verkrijgbaar antischimmel voetpoeder of spray, vooral bij verhoogd risico op voetschimmel.
• Deel geen persoonlijke items: Deel geen schoenen, nagelvijlen, of nagelknippers om de verspreiding van bacteriën en schimmels te voorkomen.
• Draag goed passende schoenen: Kies schoenen die goed passen en voldoende steun bieden om blaren en drukplekken te voorkomen.
• Vermijd blote voeten in openbare ruimtes: Draag altijd schoenen of slippers in openbare ruimtes zoals zwembaden, kleedkamers en douches om blootstelling aan infecties te voorkomen.
• Controleer regelmatig je voeten: Inspecteer dagelijks je voeten op eventuele veranderingen zoals roodheid, zwelling of blaren.
• Blijf actief: Regelmatige lichaamsbeweging bevordert een goede doorbloeding en kan helpen bij het handhaven van gezonde voeten.
• Beheer chronische aandoeningen goed: Patiënten met diabetes of andere chronische aandoeningen moeten speciale aandacht besteden aan hun voetgezondheid en regelmatig hun arts raadplegen.
• Gebruik antibacteriële zepen en handreinigers: Overweeg het gebruik van antibacteriële zepen of handreinigers om de kans op infecties te verminderen bij het aanraken van de voeten.

Lees verder

• Ingegroeide teennagels: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Voetschimmel: Huidziekte door schimmels (tinea pedis)
• Voeten: Tips voor goede voethygiëne en voetgezondheid
• Voetpijn: Oorzaken van pijnlijke voet of pijn aan voeten
• Blaren: Oorzaken en behandelingen van blaarvorming op huid