Anabole steroïden: Gebruik, misbruik en verslaving

Anabole steroïden (anabole androgene steroïden, AAS) zijn synthetische afgeleiden van testosteron, het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon. Testosteron speelt een cruciale rol bij de ontwikkeling en het behoud van mannelijke geslachtskenmerken zoals gezichts- en lichaamshaar, een diepe stem en spiergroei. Vrouwen hebben ook testosteron, maar in veel kleinere hoeveelheden. Anabole steroïden worden soms door artsen voorgeschreven voor bepaalde medische aandoeningen, maar worden ook vaak misbruikt door bodybuilders en atleten, wat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en verslaving.

• Wat zijn anabole steroïden?
• Medisch gebruik van anabole steroïden
• Toedieningswijzen van anabole steroïden
• Misbruik van anabole steroïden
• Gezondheidseffecten van anabole steroïdenmisbruik
• Algemene effecten
• Effecten bij mannen
• Effecten bij vrouwen
• Effecten bij tieners
• Verslaving aan anabole steroïden
• Ontwenningsverschijnselen
• Behandeling van verslaving
• Preventie en bewustwording

Wat zijn anabole steroïden?

Anabole steroïden zijn synthetische varianten van testosteron die worden ontworpen om de effecten van het natuurlijke hormoon na te bootsen. Ze bevorderen de eiwitsynthese in cellen, wat leidt tot spiergroei en andere anabole effecten. Naast hun spieropbouwende eigenschappen, hebben ze ook androgeen (mannelijke) effecten die bijdragen aan de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken zoals gezichts- en lichaamshaar, een diepe stem en spierontwikkeling. Hoewel vrouwen ook testosteron produceren, doen ze dit in veel lagere concentraties.

Medisch gebruik van anabole steroïden

Anabole steroïden worden soms door artsen voorgeschreven voor medische aandoeningen, zoals:

• Vertraagde puberteit: Anabole steroïden kunnen de mannelijke puberteit op gang brengen bij adolescenten die onvoldoende testosteron produceren.
• Chronische ziekten: Ze worden gebruikt bij aandoeningen zoals kanker en aids, die spierverlies veroorzaken.
• Bepaalde soorten bloedarmoede: Anabole steroïden kunnen helpen bij de behandeling van specifieke vormen van bloedarmoede waarbij de aanmaak van rode bloedcellen moet worden gestimuleerd.

Toedieningswijzen van anabole steroïden

Anabole steroïden kunnen op verschillende manieren worden toegediend, waaronder:

1. Crèmes en gels: Toegediend op de huid, waar ze lokaal worden opgenomen.
2. Huidpleisters: Plakbare pleisters die een constante dosis van het medicijn afgeven.
3. Injecteerbare steroïden: Geïnjecteerd in de spieren voor een directe werking.
4. Orale pillen: Via de mond ingenomen en opgenomen in de bloedbaan.

Misbruik van anabole steroïden

Anabole steroïden worden soms misbruikt door bodybuilders en atleten die hun spiermassa willen vergroten en hun prestaties willen verbeteren. Dit misbruik houdt vaak in dat veel hogere doses worden genomen dan aanbevolen voor medische doeleinden. Het merendeel van de mensen die anabole steroïden misbruiken zijn mannelijke gewichtheffers tussen de twintig en veertig jaar oud. Vrouwen maken een kleiner percentage uit van de steroïdenmisbruikers. Het misbruik van deze middelen is illegaal zonder een geldig medisch voorschrift en kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico's.

Gezondheidseffecten van anabole steroïdenmisbruik

Algemene effecten

Langdurig gebruik van anabole steroïden kan leiden tot een breed scala aan gezondheidsproblemen, waaronder:

• Acne
• Beroerte
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Leverziekte, zoals leverfalen en leverkanker
• Verhoogd risico op bloedstolsels
• Hartproblemen, zoals vergroot hart (cardiomegalie) en hartaanval
• Mentale en psychische effecten: ernstige stemmingswisselingen, hallucinaties, paranoïde jaloezie, extreme prikkelbaarheid, wanen, verminderd beoordelingsvermogen en manie
• Nierschade of nierfalen
• Pijn bij het plassen (dysurie)
• Veranderingen in het cholesterolgehalte in het bloed

Effecten bij mannen

Bij mannen kan het misbruik van anabole steroïden leiden tot de volgende complicaties:

• Borstgroei
• Verlaagd aantal zaadcellen / onvruchtbaarheid
• Prostaatvergroting (prostaathypertrofie)
• Verkleining van de testikels
• Kaalheid
• Priapisme (langdurige, vaak pijnlijke erectie)
• Prostaatkanker
• Spontane erecties / erectiestoornissen
• Onvruchtbaarheid

Effecten bij vrouwen

Bij vrouwen kan het misbruik van anabole steroïden leiden tot onomkeerbare vermannelijking, waaronder:

• Diepere stem
• Vergroting van de clitoris
• Verkleining van de baarmoeder
• Verkleining van de borsten
• Groei van lichaams- en gezichtshaar (hirsutisme)
• Mannelijke kaalheid / haaruitval
• Veranderingen in de menstruatiecyclus

Effecten bij tieners

Tieners die anabole steroïden gebruiken kunnen last krijgen van:

• Groeiachterstand (door voortijdige stopzetting van de botgroei)
• Onvolgroeide lengte (wanneer steroïden worden gebruikt vóór de groeispurt)

Verslaving aan anabole steroïden

Anabole steroïden kunnen verslavend zijn. Mensen die verslaafd zijn, ervaren een sterke drang naar het middel, hebben steeds hogere doses nodig om hetzelfde effect te bereiken, en ondervinden ontwenningsverschijnselen bij het stoppen. Deze verslaving kan leiden tot continu gebruik ondanks de schadelijke bijwerkingen. Artsen adviseren vaak een geleidelijke afbouw van de medicatie om ontwenningsverschijnselen te verminderen en het herstel te bevorderen.

Ontwenningsverschijnselen

Bij het plotseling stoppen met anabole steroïden kunnen de volgende ontwenningsverschijnselen optreden:

• Apathie (gebrek aan motivatie)
• Concentratieproblemen
• Depressie, die ernstig kan zijn en mogelijk leidt tot zelfmoordpogingen
• Onbedwingbare trek naar steroïden
• Verlies van eetlust
• Verminderde zin in seks
• Extreme vermoeidheid
• Gevoelens van angst
• Gewrichtspijn
• Hoofdpijn
• Rusteloosheid
• Slaapproblemen, zoals slapeloosheid
• Spierpijn
• Stemmingswisselingen

Behandeling van verslaving

De behandeling van een verslaving aan anabole steroïden omvat vaak een combinatie van gedragstherapie en medicatie. Antidepressiva kunnen helpen bij het behandelen van depressieve symptomen, terwijl pijnstillers hoofdpijn, spierpijn en gewrichtspijn kunnen verlichten. Artsen kunnen ook andere medicijnen voorschrijven om het hormonale systeem van de patiënt te ondersteunen bij het herstel.

Preventie en bewustwording

Het voorkomen van anabole steroïdenmisbruik begint met bewustwording en educatie. Het is belangrijk om mensen te informeren over de risico's van het gebruik van anabole steroïden en de gevolgen van misbruik. Educatieprogramma's gericht op jonge atleten en bodybuilders kunnen helpen om het bewustzijn te vergroten en risicogedrag te verminderen. Verder kunnen beleidsmaatregelen en strengere regelgeving bijdragen aan het verminderen van de beschikbaarheid van deze stoffen zonder medisch voorschrift.