Anabole steroïden: Gebruik, misbruik en verslaving

Anabole steroïden: Gebruik, misbruik en verslaving Anabole steroïden (anabole androgene steroïden, AAS) zijn synthetische (door de mens gemaakte) versies van testosteron. Testosteron is het belangrijkste geslachtshormoon bij mannen. Dankzij het hormoon is de ontwikkeling en het behoud van mannelijke geslachtskenmerken mogelijk, zoals gezichtshaar, een diepe stem en spiergroei. Vrouwen hebben slechts een beetje testosteron in hun lichaam. Artsen behandelen hiermee diverse ziekten, maar soms misbruiken mensen (zoals bodybuilders en atleten) ook deze medicijnen. Dit leidt tot nadelige gezondheidseffecten zoals bijvoorbeeld agressie, acne en erectieproblemen. Ze leiden mogelijk ook tot een verslavingsproblematiek.

Wat zijn anabole steroïden?

Anabole steroïden zijn synthetische (door de mens gemaakte) androgenen die structureel verwant zijn en vergelijkbare effecten hebben als testosteron (belangrijkste geslachtshormoon bij mannen). Ze zijn anabool en verhogen het eiwit in cellen, vooral in skeletspieren. Daarnaast zijn ze nodig voor de ontwikkeling en het behoud van mannelijke geslachtskenmerken, zoals de groei van gezichts- en lichaamshaar, een diepe stem en de spiergroei. Vrouwen hebben wel wat testosteron in hun lichaam, maar in veel kleinere hoeveelheden.

Gebruik van androgene anabole steroïden

Anabole androgene steroïden hebben twee verschillende, maar overlappende, soorten effecten. Anabool betekent dat de steroïden het anabolisme (de celgroei) bevorderen. Androgeen (of viriliserend) duidt op de ontwikkeling en instandhouding van mannelijke kenmerken. Artsen gebruiken anabole steroïden voor de behandeling van sommige hormonale problemen zoals een vertraagde puberteit. Anabole steroïden stimuleren dan de spiergroei en eetlust en brengen en de mannelijke puberteit op gang. Verder zet de arts de steroïde androgenen in voor de behandeling van chronische aandoeningen die spierverlies veroorzaken, zoals kanker en aids. Ook schrijven artsen soms anabole steroïden voor bij patiënten met bepaalde soorten bloedarmoede.

Toedieningswijzen van synthetische varianten van mannelijke geslachtshormoon testosteron

Er zijn vier veel voorkomende vormen waarin anabole steroïden wordt toegediend:
  1. crèmes / gels voor een plaatselijke toepassing op de huid
  2. huidpleisters
  3. injecteerbare steroïden (de AAS worden in de spieren geïnjecteerd)
  4. orale (via de mond ingenomen) pillen

Sommige atleten misbruiken anabole steroïden voor het verbeteren van de atletische prestaties / Bron: Skeeze, PixabaySommige atleten misbruiken anabole steroïden voor het verbeteren van de atletische prestaties / Bron: Skeeze, Pixabay

Misbruik

Sommige mensen misbruiken echter anabole steroïden (overmatige doses of langdurig gebruik). Een aantal bodybuilders en atleten gebruiken anabole steroïden om spieren op te bouwen, atletische prestaties te verbeteren en/of hun uiterlijk te verbeteren. De meerderheid van de mensen die steroïden misbruiken, zijn mannelijke gewichtheffers tussen de twintig en veertig jaar oud. Het misbruik van anabole steroïden komt veel minder vaak voor bij vrouwen. De doses zijn gewoonlijk 10 tot 100 keer hoger dan de doses die een arts gebruikt om medische aandoeningen te behandelen. Zonder voorschrift van een arts is dit illegaal of onveilig.

Gezondheidseffecten van misbruik van anabole steroïden?

Algemeen

Het misbruik van anabole steroïden, vooral gedurende een lange periode, is in verband gebracht met veel gezondheidsproblemen, waaronder:

Mannen

Mogelijke complicaties van het misbruik van anabole steroïden bij mannen omvatten:

Vrouwen

Bij vrouwen leidt het misbruik van anabole steroïden mogelijk tot een onomkeerbare vermannelijking met volgende mogelijke klachten:

Tieners

Ook bij tieners ontstaan mogelijke nadelige gevolgen door het gebruik van AAS zoals:
  • een groeiachterstand (wanneer hoge hormoonspiegels van steroïden naar het lichaam signaleren om de botgroei te vroeg te stoppen)
  • een onvolgroeide hoogte (wanneer tieners steroïden gebruiken vóór hun groeispurt)

Verslaving van anabole steroïden

Anabole steroïden werken mogelijk verslavend. Een persoon hunkert dan naar het medicijn, heeft meer nodig om hetzelfde effect te krijgen en daarnaast krijgt hij te maken met ontwenningsverschijnselen krijgen als hij plotseling stopt met het gebruik ervan. Een persoon die verslaafd is aan anabole steroïden, zal ze willen blijven gebruiken ondanks onaangename fysieke bijwerkingen. Wanneer artsen steroïde medicatie voorschrijven, adviseren ze steeds om langzaam van de medicatie af te bouwen door de dosis geleidelijk te verlagen.

Soms ontstaan slaapproblemen / Bron: Unsplash, PixabaySoms ontstaan slaapproblemen / Bron: Unsplash, Pixabay

Ontwenningsverschijnselen

Het plotseling stoppen met anabole steroïden leidt tot ontwenningsverschijnselen waaronder:

Behandeling

Een combinatie van gedragstherapie en medicijnen behandelen een verslaving aan anabole steroïden. Antidepressiva behandelen een depressie en pijnstillers verlichten hoofdpijn, spierpijn en gewrichtspijn. De arts schrijft andere geneesmiddelen voor om het hormonale systeem van de patiënt te helpen herstellen.
© 2020 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De voordelen, nadelen en gevaren van anabole steroïdenDe voordelen, nadelen en gevaren van anabole steroïdenAnabole steroïden zijn veelgebruikte supplementen in de sportwereld. Het zorgt voor verbeterde sportprestaties en het zi…
Anabole steroïden - gebruik en misbruikAnabole steroïden - gebruik en misbruikAndrogene anabole steroïden, of in het kort anabole steroïden, zijn in 1930 ontwikkeld om de groei van de skeletspieren…
Krachttraining en hormonenKrachttraining en hormonenHet is algemeen bekend dat mannen door krachttraining sneller spiermassa op kunnen bouwen dan vrouwen. Ook zien mannen o…

Diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation, DBS)Diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation, DBS)Diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation, DBS) is een chirurgische procedure waarbij de arts een neurostimulator (…
Lichaamsgeur: normale geur & oorzaken van vieze of zure geurLichaamsgeur: normale geur & oorzaken van vieze of zure geurLichaamsgeur omvat alle geuren die door het lichaam worden afgescheiden via zweetklieren en lichaamsopeningen. Lichaamsg…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: MattysFlicks, Flickr (CC BY-2.0)
  • Geraadpleegd op 4 september 2020:
  • Anabolic steroid misuse, https://www.nhs.uk/conditions/anabolic-steroid-misuse/
  • Anabolic Steroids DrugFacts, https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/anabolic-steroids
  • Anabolic Steroids, https://medlineplus.gov/anabolicsteroids.html
  • Anabolic Steroids, https://www.statpearls.com/kb/viewarticle/17499
  • Anabolic Steroids, https://www.webmd.com/men/anabolic-steroids#1
  • Anabolic steroids: What you should know, https://www.medicalnewstoday.com/articles/246373
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Afbeelding bron 1: Skeeze, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Unsplash, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.