Hersenbloeding: Oorzaken van intracerebrale bloeding

Een intracerebrale bloeding (hersenbloeding) is een aandoening waarbij plotseling een ziek bloedvat in de hersenen barst, waardoor bloed lekt in de grote hersenen. Dit leidt tot schade aan het hersenweefsel. De meest voorkomende oorzaak van intracerebrale bloeding is een hoge bloeddruk (hypertensie). Verwardheid, slechter zien, hoofdpijn en een gedeeltelijke verlamming van het lichaam zijn enkele bekende symptomen van een intracerebrale bloeding. Een intracerebrale bloeding is een mogelijk levensbedreigende noodsituatie waarbij de patiënt onmiddellijke medische hulp nodig heeft. De arts stopt zo snel mogelijk de bloeding, verwijdert het bloedstolsel en verlicht de druk op de hersenen. Langdurige zorgen zijn soms ook nodig na een hersenbloeding. Indien de behandeling niet snel start, ontstaan soms levensbedreigende complicaties.

• Epidemiologie van aandoening
• Oorzaken van hersenaandoening
• Risicofactoren: Vaak een hoge bloeddruk
• Hoge bloeddruk
• Afwijkende bloedvaten in hersenen
• Andere oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van intracerebrale bloeding
• Onmiddellijke behandeling
• Langdurige behandeling
• Prognose en complicaties van bloeding in hersenen
• Preventie van hersenbloeding

Epidemiologie van aandoening

Deze aandoening treft mogelijk iedereen en op elke leeftijd. Tien procent van de beroertes is het gevolg van een intracerebrale bloeding. De hersenaandoening komt twee keer vaker voor dan een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen hersenvliezen). Een intracerebrale bloeding komt voorts een beetje vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en komt vaker voor bij jonge Afro-Amerikanen en Japanners van middelbare leeftijd.

Oorzaken van hersenaandoening

En intracerebrale bloeding is een vorm van een beroerte, waarbij zuurstof en bloedtoevoer naar de hersenen ontbreekt. Bij een intracerebrale bloeding barst een bloedvat in de hersenen open. Dit lekt vervolgens in de hersenen waardoor het hersenweefsel overspoeld wordt met bloed. Door het teveel aan bloed in het hersenenweefsel ontstaat een opbouw van druk die schade toebrengt aan de hersencellen. Wanneer het bloed zich te snel opbouwt, valt een patiënt flauw (flauwvallen) of komt hij hieraan te overlijden. Een intracerebrale bloeding verschijnt mogelijk in een paar verschillende delen van de hersenen. De meest voorkomende locaties zijn onder meer:

• de basale ganglia (betrokken bij de controle van bewegingen)
• de cortex (hersenschors)
• de hersenstam
• het cerebellum (kleine hersenen)

Risicofactoren: Vaak een hoge bloeddruk

Niet altijd heeft een hersenbloeding een oorzaak. Maar een hoge bloeddruk, afwijkende bloedvaten in de hersenen en andere aandoeningen en omgevingsfactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van een bloeding in het hersenweefsel.

Hoge bloeddruk

Patiënten met een onbehandelde hoge bloeddruk (hypertensie) zijn wel de belangrijkste doelgroep die te maken krijgt met een intracerebrale bloeding. Niet altijd gaat een hoge bloeddruk gepaard met symptomen. De diagnose en mogelijke behandeling gebeuren bijgevolg vaak pas wanneer de patiënt zich bij de arts meldt met een ander medisch probleem. Ouderen zijn vaker getroffen door een hoge bloeddruk dan jongeren.

Afwijkende bloedvaten in hersenen

In een aantal omstandigheden zijn bij de patiënt abnormale bloedvaten in de hersenen (arterioveneuze malformaties) aanwezig, wat leidt tot een intracerebrale bloeding. Amyloïde angiopathie is een degeneratieve bloedvataandoening die mogelijk leidt tot een hersenbloeding. Vaak zijn jongere mensen aangetast door afwijkingen aan de bloedvaten in de hersenen.

Andere oorzaken

Minder vaak voorkomende oorzaken van een intracerebrale bloeding zijn onder meer:

• bloedstollingsproblemen zoals:
• verspreide intravasculaire coagulatie (bloedstollingsziekte)
• hemofilie (bloedingsziekte door het ontbreken van stollingsfactoren)
• bloedstoornissen zoals:
• sikkelcelanemie (bloedaandoening van rode bloedcellen)
• trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes)
• drugsgebruik (vooral cocaïne en andere illegale drugs veroorzaken een intracerebrale bloeding)
• een gescheurd hersenaneurysma (uitstulping van een deel van een slagader in de hersenen)
• een hersentumor zoals een angioom of hersenmetastasen (uitzaaiingen van kanker in de hersenen)
• een infectie zoals bijvoorbeeld bij kinkhoest (bacteriële infectie met hoesten en ademnood)
• een hersentrauma / hoofdletsel
• het gebruik van bloedverdunners

Symptomen

Een hersenbloeding gaat gepaard met tal van milde tot ernstige symptomen.

• bewustzijnsverlies
• delirium (acute verwardheid met wijzigingen in de hersenfunctie)
• een verlies van coördinatie (ataxie)
• een verlies van evenwicht
• extreme vermoeidheid
• het plotseling onvermogen om te schrijven of te lezen
• misselijkheid of braken
• moeite met het begrijpen van anderen
• moeite met spreken (dysartrie)
• plotselinge tintelingen of zwakte in een arm, been of één kant van het gezicht
• plotselinge, ernstige hoofdpijn
• problemen met het gezichtsvermogen in één oog of in beide ogen
• verwardheid

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
Patiënten met tekenen van een hersenbloeding hebben onmiddellijk medische hulp nodig. Een bloeding in de hersenen is namelijk een levensbedreigende situatie. De arts bevraagt de patiënt of diens begeleider over de symptomen, de huidige en eerdere medische problemen, de huidige medicijnen en de familiegeschiedenis. Daarna voert hij een lichamelijk onderzoek uit.

Diagnostisch onderzoek
Meestal krijgt de arts een arts een beeld van de hersenen met behulp van een CT-scan of MRI-scan. Dankzij deze beeldvormende onderzoeken is de arts in staat om bloedingen op te sporen en de oorzaak hiervan te achterhalen. Het is bovendien mogelijk om met deze beeldvormende onderzoeken andere aandoeningen uit te sluiten, zoals een ischemische beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en fysieke symptomen). Bij sommige patiënten voert de arts een angiografie (radiografisch beeld van de bloedvaten) uit Een bloedonderzoek is tot slot soms nodig om een onderliggende oorzaak te identificeren, zoals auto-immuunziekten of problemen met de bloedstolling.

Behandeling van intracerebrale bloeding

Het behandelen van een hersenbloeding gebeurt zowel onmiddellijk (op korte termijn) als soms ook op langere termijn.

Onmiddellijke behandeling

De arts behandelt zo snel mogelijk de hoge bloeddruk en de aanwezige bloedingen. Soms is hiervoor een operatie noodzakelijk. Tijdens de operatie verwijdert de arts het bloedstolsel, repareert hij eventuele beschadigde slagaders en verlicht hij de druk op de hersenen. Een patiënt krijgt bovendien medicijnen om directe symptomen te behandelen, zoals hoofdpijn en een hoge bloeddruk. Voorts zijn anti-epileptica nodig die de patiënt maanden of zelfs jaren moet blijven innemen.

Langdurige behandeling

Op lange termijn heeft de patiënt vaak medicijnen nodig om de hoge bloeddruk onder controle te houden alsook om een toekomstige bloeding te verminderen. Verder is de behandeling op lange termijn afhankelijk van de hoeveelheid schade aan de hersenen. Ergotherapie en fysiotherapie zijn vaak nodig om de spiercontrole terug te krijgen en de afhankelijkheid van anderen te verminderen. Dankzij logopedie leert een patiënt weer beter te communiceren met anderen.

Prognose en complicaties van bloeding in hersenen

Een patiënt zou in principe binnen de drie uur na de start van de intracerebrale bloeding een behandeling moeten krijgen; de resultaten zijn dan over het algemeen beter. Hoe langer een patiënt zonder behandeling blijft, hoe groter de kans dat de patiënt ernstige complicaties krijgt, zoals opnieuw een bloeding, een tweede bloeding op een andere locatie, een infectie, blijvende zenuwschade, een coma en de dood. De overlevingskansen bedragen circa 60%. Ongeveer 70% van de overlevende patiënten ervaart langdurige beperkingen na een intracerebrale bloeding zoals onder andere doorligplekken, een depressie, een longontsteking (pneumonie), een urineweginfectie, urine-incontinentie, moeite met spreken, moeite met bewegen aan één kant van het lichaam, het verlies van gevoel aan één kant van het lichaam, geheugenproblemen en vermoeidheid.

Preventie van hersenbloeding

Door het hanteren van volgende maatregelen ontstaat minder snel een hersenbloeding:

• diabetes onder controle houden
• een behandeling van hartziekten
• een behandeling van hoge bloeddruk
• een gezonde voeding eten
• regelmatige lichaamsbeweging uitvoeren
• stoppen met roken of nooit roken