Vibrio-infectie: Bacteriële infectie op huid, in buik of oor

Vibrio-bacteriën zijn bacteriën die leven in kustwateren. Enkele soorten veroorzaken mogelijk bij mensen ziekten, wat dan bekend staat als een vibio-infectie (vibriosis, vibriose). Buikgriep (gastro-enteritis) is de bekendste aandoening die wordt veroorzaakt door Vibrio-bacteriën. Buikgriep lopen patiënten op door het eten van besmet voedsel. Waterige diarree, buikkrampen en koorts zijn enkele bekende tekenen van deze maagdarminfectie. Ook veroorzaken de bacteriën mogelijk een huidinfectie wanneer een wond wordt blootgesteld aan besmet water. Tot slot veroorzaken de bacteriën mogelijk een oorinfectie waarbij vaak oorpijn en een oorafscheiding optreedt. De behandeling hangt af van het type infectie. Soms is een thuisbehandeling mogelijk maar af en toe is een professionele medische behandeling noodzakelijk.

• Oorzaken van Vibrio-infectie
• Bacteriën
• Overdracht
• Risicofactoren van bacteriële infectie
• Symptomen
• Buikgriep
• Huidinfectie
• Oorinfectie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van vibriosis
• Buikgriep
• Huidinfectie
• Oorinfectie
• Prognose
• Preventie van vibriose

Oorzaken van Vibrio-infectie

Bacteriën

Vibrio is een geslacht van zeer beweeglijke gramnegatieve bacteriën met een gebogen staaf (kommavorm). Vibrio-bacteriën leven van nature in bepaalde kustwateren en zijn tussen mei en oktober bij hogere watertemperaturen in hogere concentraties aanwezig. Circa twaalf Vibrio- soorten kunnen ziekten bij mensen veroorzaken, wat dan bekendstaat als vibriose. De meest voorkomende soorten bacteriën die ziekten bij de mens veroorzaken, zijn Vibrio parahaemolyticus, Vibrio vulnificus, Vibrio alginolyticus en Vibrio cholerae (de veroorzaker van cholera).

Overdracht

Vibriose kan niet van de éne patiënt naar de andere worden overgedragen. De meeste patiënten raken besmet door het eten van rauwe of onvoldoende verhitte schaaldieren, en dan vooral door het eten van oesters. Bepaalde Vibrio-soorten veroorzaken eveneens een huidinfectie wanneer een open wonde wordt blootgesteld aan brak of zout water. Brak water is een mengsel van zoet water en zeewater. Dit bevindt zich vaak op plaatsen waar rivieren de zee ontmoeten. Wanneer de bacterie het oor binnendringt, ontstaat een oorinfectie.

Risicofactoren van bacteriële infectie

Patiënten met een verzwakt immuunsysteem, en dan vooral patiënten met een chronische leverziekte, hebben meer kans op vibriose. Het eten van rauwe zeevruchten, met name oesters, en het blootstellen van open wonden aan brak of zout water verhoogt de kans op vibriosis. Ongeveer 80% van de infecties vindt plaats tussen mei en oktober wanneer de watertemperaturen warmer zijn.

Symptomen

Buikgriep

Bij inname veroorzaken Vibrio-bacteriën vaak een voedselinfectie, met name bacteriële gastro-enteritis. Dit uit zich in waterige diarree, vaak vergezeld van buikkrampen, misselijkheid, braken, koorts en koude rillingen. Meestal treden deze symptomen op binnen 24 uur na inname en duren ze ongeveer drie dagen. Zelden zijn de tekenen ernstig. Ernstigere tekenen verschijnen vaker bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

Huidinfectie

Vibrio-bacteriën veroorzaken soms ook een huidinfectie wanneer een open wonde wordt blootgesteld aan brak of zout water. Wanneer de arts dit niet snel behandelt, treedt sepsis (bloedvergiftiging) op.

Bekende tekenen van een wondinfectie omvatten:

• een puistje of geelachtige korst bovenop de wonde
• een rode huid rond de wonde
• een wonde die na tien dagen nog niet genezen is
• een zwelling die na enkele dagen verergert
• huidzweren die lijken op blaren
• koorts
• pijn die na enkele dagen verergert
• pus of vloeistof uit de wonde

Oorinfectie

Bepaalde Vibrio-soorten zoals Vibrio alginolyticus en Vibrio cholerae kunnen ook oorinfecties veroorzaken wanneer zout of brak water in het oor van de patiënt binnendringt. Oorpijn vergezeld van een stinkende en etterende oorafscheiding, gehoorproblemen, koorts en een verlies van eetlust zijn enkele symptomen van een oorinfectie.

Diagnose en onderzoeken

Wanneer een patiënt waterige diarree heeft en recentelijk rauwe of onvoldoende verhitte vis heeft gegeten, vooral oesters, wijst dit in de richting van een Vibrio-infectie. Wanneer een wondinfectie optreedt na blootstelling aan zeewater, heeft de arts eveneens een sterk vermoeden van vibriosis. Oorproblemen na het zwemmen in zout of brak water duiden vaak ook op een infectie veroorzaakt door bacteriën. De bevestiging van de aanwezigheid en het type van de bacteriën gebeurt door:

• een huidbiopsie (wondinfectie)
• een ontlastingsonderzoek of een bloedonderzoek (maagdarminfectie)
• een tympanocentese (met een klein buisje het trommelvlies doorprikken om vocht uit het middenoor af te voeren) (oorinfectie)

Behandeling van vibriosis

Buikgriep

Patiënten met milde symptomen hebben geen medische behandeling nodig, maar patiënten moeten wel veel vloeistoffen drinken. Door de waterige diarree en het braken, hebben patiënten namelijk veel vocht verloren wat vervangen moet worden om uitdroging te voorkomen. Lukt het niet (goed) om voldoende vocht binnen te houden, dan is een intraveneuze (via een ader) vochttoediening in het ziekenhuis wel noodzakelijk. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat antibiotica de ernst of duur van ziekte verminderen, zet de arts deze soms in bij patiënten met ernstige of langdurige symptomen (zoals hoge koorts) of een onderliggende aandoening.

Huidinfectie

Een snelle start van effectieve antibioticatherapie (doxycycline of een chinolon) is nodig bij tekenen van een wondinfectie. Bij sepsis volgt een intensieve ziekenhuisbehandeling met agressieve vochtvervanging. Ook corrigeert de arts de elektrolytenafwijkingen. Verder is vaak een snelle chirurgische behandeling nodig om dood weefsel te verwijderen. De snelle chirurgische evaluatie en interventie zijn vereist omdat patiënten snel kunnen verslechteren, vooral patiënten met necrotiserende fasciitis (necrose door vleesetende bacterie) of het compartimentsyndroom (schade aan spieren en zenuwen). Reconstructieve chirurgie, zoals huidtransplantaties, wordt gebruikt in de herstelfase.

Oorinfectie

De arts zet antibiotica-oordruppels voor het behandelen van de oorinfectie veroorzaakt door vibriose.

Prognose

De meeste patiënten met een milde vorm van vibriose herstellen na ongeveer drie dagen zonder blijvende effecten. Patiënten met een Vibrio vulnificus-infectie ervaren echter mogelijk een ernstige ziekte. Zij hebben vaak intensieve zorgen in het ziekenhuis nodig. Soms is zelfs een amputatie van ledematen vereist. Ongeveer één op de vier patiënten met dit type infectie sterft, soms zelfs binnen één of twee dagen nadat de symptomen zijn opgetreden. Het risico op overlijden neemt toe bij ongecontroleerde diabetes mellitus (suikerziekte), verhoogde ijzerniveaus (cirrose, sikkelcelziekte, hemochromatose) en kanker of andere situaties waarbij een patiënt een verzwakt immuunsysteem heeft.

Preventie van vibriose

Mensen eten best geen rauwe of onvoldoende verhitte schaaldieren, zoals oesters, om de kans op een vibriose-infectie te verkleinen. Wanneer een patiënt een wonde (zoals een snijwonde of kras) heeft, vermijdt hij best contact met brak of zout water of bedekt hij de wonde met een waterdicht verband als hij mogelijk in contact komt met brak of zout water, rauwe zeevruchten of rauwe zeevruchtensappen.

Lees verder

• Voedselvergiftiging: Diarree door inname van besmet voedsel
• Bacteriële gastro-enteritis: Buikgriep door bacteriën
• Maagdarminfecties (gastro-enteritis, buikgriep): Oorzaken
• Wondinfectie: Oorzaken en symptomen van wondinfecties
• Gramnegatieve bacterien: Oorzaak van bacteriële infecties