Botox bij oogaandoeningen via botoxinjectie

Dat botox goed is voor het verbeteren van rimpels, is alom bekend. Botox, de geneesmiddelenvorm van botulinetoxine, biedt nog heel wat andere voordelen. In de vroege jaren 1980 werd botox geïntroduceerd in de oogheelkunde bij de behandeling van strabisme (scheelzien). Botox werkt echter niet alleen voor strabisme, maar eveneens voor diplopie (dubbel zien). Het vermindert tevens blefarospasme (blepharospasme, ooglidspasmen). Bij een veilig gebruik zijn heel wat mensen met oogproblemen (tijdelijk) geholpen door botoxinjecties.

• Scheelzien (strabisme)
• Dubbelzien (diplopie)
• Blefarospasmen
• Voor de botoxinjectie
• Tijdens de behandeling
• Bijwerkingen en complicaties
• Resultaat botox bij oogaandoeningen

Scheelzien (strabisme)

Door scheelzien kijken de ogen in verschillende richtingen. Een oog kijkt naar binnen en het andere niet of één oog kijkt naar buiten en het andere niet. Hierdoor creëert dit voor de patiënt een “scheel” uiterlijk. Scheelzien veroorzaakt mogelijk visusverlies. De patiënt heeft moeite met dieptezicht of ziet dubbel (diplopie). Elk van de ogen heeft zes spieren. Twee van deze spieren bewegen de ogen van links naar rechts. Deze spieren houden de blik recht door met een gelijke sterkte elkaar tegen te werken. De spieren trekken het oog namelijk naar tegengestelde richtingen. Als één van die spieren zwak is, trekken de sterkere spieren in het oog naar de tegenovergestelde kant. Daardoor kijken de ogen in verschillende richtingen. Beroertes en zenuwschade veroorzaken dit probleem eveneens. Omdat de sterkere spier in het oog altijd samentrekt, leidt dit soms tot een permanent gespannen oog. Als de oogarts strabisme met botox behandelt, injecteert hij het geneesmiddel in de sterkere spieren zodat ze zich ontspannen. Dit geeft de zwakkere spieren een kans om zich te herstellen. Een patiënt met strabisme krijgt soms een scheelzienoperatie om de oogaandoening te verhelpen. Dit is echter niet altijd mogelijk of gewenst. In andere gevallen test de oogarts uit of een scheelzienoperatie zinvol is door eerst al eens te kijken naar de effecten van een botoxinjectie.

Dubbelzien (diplopie)

Botox is een effectieve behandeling voor sommige oorzaken van dubbelzien. Monoculaire diplopie is meestal het gevolg van droge ogen, de verkeerde lenzenvloeistof of staar. Een aantal aandoeningen van de zenuwen of spieren in het oog leiden veelal tot binoculaire diplopie. De meest voorkomende aandoening is een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen) aan een oogspier, ook gekend als een ooginfarct. Een patiënt ervaart hierbij plots een aanhoudend dubbel zicht (diplopie), maar heeft geen pijn. Sommige patiënten hebben een verhoogd risico op een ooginfarct met name: een hogere leeftijd (65 jaar en ouder), een hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterolgehalte en suikerziekte. Andere oorzaken van binoculair dubbelzien omvatten de oogziekte van Graves en myasthenia gravis (chronische auto-immuunaandoening met spierzwakte aan het gezicht = gezichtszwakte, de ledematen en de ogen).

Blefarospasmen

Soms krijgt een patiënt met ooglidspasmen (medische term is "blefarospasme") zijn oog niet meer open, wat uiteraard zeer ernstig is. Het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals autorijden is dan bijvoorbeeld niet meer mogelijk. Daarom is een behandeling via een botoxinjectie voor deze doelgroep van primordiaal belang om de levenskwaliteit te verhogen.

Voor de botoxinjectie

De patiënt vertelt de oogarts voor de behandeling welke oog- of gezichtschirurgie hij reeds gehad heeft. De kans op bijwerkingen verhoogt hierbij namelijk. De oogarts moet verder alles weten over het medicatiegebruik van de patiënt omdat de dosis mogelijk aanpassingen vereist wanneer de patiënt botox krijgt.

Tijdens de behandeling

De behandeling kent een tijdsduur van ongeveer tien minuten. Elke injectie doet mogelijk pijn, maar de naalden voor botoxinjecties zijn zeer klein, dus pijn is meestal minimaal. Daarnaast verdooft een oogarts meestal het te behandelen gebied in het oog met verdovende oogdruppels voordat hij de injectie geeft. De patiënt kijkt dan op vraag van de oogarts in bepaalde richtingen terwijl de oogarts de botox inspuit. De patiënt voelt niet al te veel pijn, maar voelt zich mogelijk later wel ongemakkelijk als de verdoving is uitgewerkt.

Bijwerkingen en complicaties

Bijwerkingen

Mogelijke bijwerkingen zijn:

• pijn op de injectieplaats
• een infectie
• een ontsteking
• zwelling
• roodheid
• een bloeding
• blauwe plekken
• hangende oogleden
• dubbelzien
• griepachtige symptomen
• spierzwakte
• een droge mond (xerostomie)
• vermoeidheid
• hoofdpijn

Alarmtekens

Sommige van deze symptomen leiden mogelijk tot een allergische reactie. De patiënt neemt in ieder geval contact op met de arts bij volgende klachten:

• astma
• kortademigheid
• slikproblemen
• rode striemen (strepen op de huid)
• visusproblemen
• duizeligheid
• flauwvallen
• toevallen
• huiduitslag
• netelroos (huidziekte met jeukende bultjes op het huidoppervlak)
• pijn op de borst
• een onregelmatige hartslag

Verder duiden problemen bij het recht houden van het hoofd of problemen met het bewegen van het gezicht op mogelijke complicaties van een botoxinjectie waarvoor professionele medische hulp vereist is.

Resultaat botox bij oogaandoeningen

Het uiteindelijke resultaat is meestal pas na enkele weken te beoordelen en valt vooraf niet te voorspellen. Soms heeft dit weinig effect, en soms zelfs te veel effect waardoor de oogstand als het ware “doorschiet”. Hoewel botox nuttig is, geneest het de oogaandoeningen niet, en het is evenmin een permanente behandeling. Het effect duurt een paar maanden, maar dan is een nieuwe botoxinjectie vereist. De oogarts moet in ieder geval mogelijk onderliggende oogproblemen opsporen en behandelen. Droge ogen leiden bijvoorbeeld tot ooglidspasmen. Dit vraagt dan een andere behandeling, bijvoorbeeld eerst met kunsttranen. Hiervoor doet de oogarts een uitgebreid oogonderzoek bij de patiënt.

Lees verder

• Oogbehandelingen: Oogbehandelingen bij diverse oogziektes (special)