Antracose: Longziekte door inademing van koolstofdeeltjes
Antracose is een longaandoening die ontstaat bij mensen die werken met kolen, koolstof of roet. Wanneer mensen hieraan blootgesteld worden, komen stofdeeltjes in de longen terecht. Dit leidt meestal tot milde klachten die na verloop van tijd bij blijvende blootstelling verergeren. Hoesten, pijn op de borst en kortademigheid zijn enkele symptomen van de stoflongziekte. De arts behandelt deze ziekte symptomatisch, omdat genezing niet mogelijk is bij deze progressieve ziekte. Voorts moet de patiënt de inademing van de stofdeeltjes vermijden.
Epidemiologie longaandoening
De prevalentie van antracose in de algemene bevolking is lastig in te schatten, omdat hiervoor een bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtpijpvertakkingen) nodig is, wat niet haalbaar is voor de algemene bevolking. Wel lopen mijnwerkers meer risico op de longaandoening. Daar heeft 12 à 50% van de werknemers last van antracose. Dit varieert naargelang de werkomstandigheden en de blootstellingsduur. Verder is de gemiddelde leeftijd van patiënten met antracose 63 jaar. De symptomen zijn tot slot erger in de winter.
Roken vormt een risicofactor voor antracose /
Bron: Geralt, PixabayOorzaken: Door inademing van koolstofdeeltjes
Antracose is een vorm van een
pneumoconiose (stoflongaandoening) die vooral mijnwerkers treft. De longziekte wordt veroorzaakt door de ophoping van koolstof in de longen. Deze koolstof komt door herhaalde blootstelling aan
luchtvervuiling of inademing van rook- of koolstofdeeltjes in de longen terecht. Hierdoor ontstaat bindweefselvorming in de longen (
longfibrose).
Risicofactoren van antracose
Risicofactoren voor de stoflongaandoening zijn:
- chronische luchtwegaandoeningen
- de inademing van silica (silicose)
- het niet naleven van veiligheidsvoorschriften op de werkplaats
- roken in combinatie met de inademing van stofdeeltjes
Pijn op de borst komt mogelijk voor /
Bron: Pexels, PixabaySymptomen: Kortademigheid en hoesten
Antracose is een asymptomatische, mildere vorm van een stoflongziekte. Wanneer toch symptomen optreden, zijn dit meestal
hoesten en
kortademigheid. Verder is antracose mogelijk geassocieerd met
tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen), en hierdoor kan ook
gewichtsverlies of
koorts ontstaan.
Pijn op de borst en
vermoeidheid zijn andere klachten. Antracose is verder ook gemeld in combinatie met stembandverlamming of
stenen in de luchtpijpvertakkingen, ziekten die ook gepaard gaan met tuberculose.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
Bij het beluisteren van de longen (
auscultatie) met de stethoscoop bemerkt de arts een piepende uitademing (
wheezing). Af en toe hoort hij ratelende ademgeluiden (
reutels) of verminderde
ademgeluiden. Verder zijn bij sommige patiënten geen afwijkingen te bespeuren bij het lichamelijk onderzoek.
Diagnostisch onderzoek
Een
bronchoscopie vormt de gouden standaard voor het opsporen van de longaandoening. Verder is een
spirometrie (longfunctieonderzoek) nodig. Naast de traditionele methoden worden nu ook geavanceerde beeldvormende technieken zoals hoge-resolutie CT-scans gebruikt om vroege stadia van antracose te detecteren, zelfs voordat symptomen optreden.
Differentiële diagnose
Sommige artsen verwarren antracose met:
Daarom is ook nog een
CT-scan en
MRI-scan nodig om de diagnose te bevestigen.
Een ondersteunende behandeling is nodig, wat o.a. met medicatie gebeurt /
Bron: Stevepb, PixabayBehandeling longaandoening
Een effectief bewezen behandeling is niet voorhanden voor antracose. De patiënt vermijdt alleszins de plaats waar de inademing van koolstofdeeltjes optreedt. Stoppen met roken is ook nodig om het ziekteproces niet te verergeren. De arts zet een ondersteunende behandeling in met behulp van korte of langwerkende
bronchodilatoren (luchtwegverwijders),
antibiotica en
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). Zuurstoftherapie is nodig bij kortademigheid en
ademhalingsproblemen. Verder is het soms nodig om via een fysiotherapeut borstmassages te krijgen. De corticosteroïden ademt de patiënt in (lokale behandeling) of anders gebruikt hij tabletten (systemische behandeling). Systemische corticosteroïden vertonen een tijdelijke verlichting bij meer dan de helft van de patiënten. Wanneer antracose optreedt in combinatie met tuberculose, zet de arts medicijnen in tegen tuberculose wat de algemene gezondheid van de patiënt doet verbeteren. Wanneer patiënten met alleen antracose verschijnen, gebeurt echter meestal een conservatieve behandeling. Heel af en toe plaatst de arts een
stent (metalen buisje om een vernauwing weer open te krijgen) tussen de luchtpijpvertakkingen indien een ernstige gelokaliseerde obstructie (verstopping) van de bronchiën optreedt.
Prognose stoflongaandoening
Antracose is een langzaam progressieve aandoening. Hierdoor ontstaat steeds meer schade aan de longen, wat leidt tot hart- en ademhalingsproblemen. De patiënt is hierdoor niet meer in staat om te werken. In de geraadpleegde medische literatuur is verder geen informatie gevonden over eventuele sterftecijfers ten gevolge van de ziekte.
Complicaties van antracose
Antracose kan leiden tot verschillende complicaties, die de gezondheid van de patiënt aanzienlijk kunnen verslechteren. Enkele belangrijke complicaties zijn:
Chronische obstructieve longziekte (COPD)
Antracose kan bijdragen aan de ontwikkeling van COPD, een progressieve longziekte die wordt gekenmerkt door langdurige ademhalingsproblemen en beperkte luchtstroom.
Longfibrose
De voortdurende blootstelling aan koolstofdeeltjes kan leiden tot longfibrose, waarbij littekenweefsel in de longen ontstaat. Dit vermindert de longcapaciteit en veroorzaakt ernstige ademhalingsproblemen.
Tuberculose
Patiënten met antracose hebben een verhoogd risico op tuberculose, een ernstige bacteriële infectie die de longen aantast en kan leiden tot uitgebreide schade.
Ademhalingsfalen
In gevorderde stadia kan antracose leiden tot ademhalingsfalen, waarbij de longen niet meer in staat zijn voldoende zuurstof in het bloed te brengen en kooldioxide uit te scheiden. Dit vereist vaak intensieve medische zorg.
Pneumonie (longontsteking)
De beschadigde longen zijn vatbaarder voor infecties, zoals longontsteking. Pneumonie kan de symptomen van antracose verergeren en het herstel bemoeilijken.
Pulmonale hypertensie
Langdurige longschade kan leiden tot een verhoogde bloeddruk in de longslagaders (pulmonale hypertensie), wat het hart extra belast en kan leiden tot hartfalen.
Cor pulmonale
Door de verhoogde druk in de longslagaders kan de rechterhartkamer vergroot raken en niet goed functioneren, een aandoening die bekend staat als cor pulmonale. Dit kan ernstige hartproblemen veroorzaken.
Verminderde levenskwaliteit
De chronische symptomen en beperkingen veroorzaakt door antracose kunnen leiden tot een aanzienlijke vermindering van de levenskwaliteit. Patiënten kunnen moeite hebben met dagelijkse activiteiten en sociale interacties, wat kan resulteren in psychologische stress en depressie.
Preventie van stoflongziekte
De preventie van antracose bestaat uit:
- het beperken van de inademing van koolstofdeeltjes
- het gebruik van veiligheidskledij en gasmaskers
- het verminderen van de vrijgave van stofdeeltjes (via allerlei bouwkundige en technische maatregelen)
Voeding en levensstijl
Onderzoek suggereert dat een dieet rijk aan antioxidanten, zoals vitamine C en E, kan helpen de effecten van luchtvervuiling op de longen te verminderen. Daarnaast is regelmatige lichaamsbeweging bevorderlijk voor de longgezondheid.
Werkplekverbeteringen
Er wordt steeds meer aandacht besteed aan het verbeteren van de werkomstandigheden voor mijnwerkers. Innovatieve ventilatiesystemen en stofbeheersingsmaatregelen worden geïmplementeerd om de blootstelling aan schadelijke deeltjes te minimaliseren. Het is tot slot aangewezen dat mijnwerkers en personen die vaak zijn blootgesteld aan deze stoffen, regelmatig een medisch onderzoek ondergaan om tijdig de longproblemen op te kunnen sporen.
Lees verder