Antracose: Longziekte door inademing van koolstofdeeltjes

Antracose: Longziekte door inademing van koolstofdeeltjes Antracose is een longaandoening die ontstaat bij mensen die werken met kolen, koolstof of roet. Wanneer mensen hieraan blootgesteld worden, komen stofdeeltjes in de longen terecht. Dit leidt meestal tot milde klachten die na verloop van tijd bij blijvende blootstelling verergeren. Hoesten, pijn op de borst en kortademigheid zijn enkele symptomen van de stoflongziekte. De arts behandelt deze ziekte symptomatisch, omdat genezing niet mogelijk is bij deze progressieve ziekte. Voorts moet de patiënt de inademing van de stofdeeltjes vermijden.

Epidemiologie longaandoening

De prevalentie van antracose in de algemene bevolking is lastig in te schatten, omdat hiervoor een bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtpijpvertakkingen) nodig is, wat niet haalbaar is voor de algemene bevolking. Wel lopen mijnwerkers meer risico op de longaandoening. Daar heeft 12 à 50% van de werknemers last van antracose. Dit varieert naargelang de werkomstandigheden en de blootstellingsduur. Verder is de gemiddelde leeftijd van patiënten met antracose 63 jaar. De symptomen zijn tot slot erger in de winter.

Roken vormt een risicofactor voor antracose / Bron: Geralt, PixabayRoken vormt een risicofactor voor antracose / Bron: Geralt, Pixabay

Oorzaken: Door inademing van koolstofdeeltjes

Antracose is een vorm van een pneumoconiose (stoflongaandoening) die vooral mijnwerkers treft. De longziekte wordt veroorzaakt door de ophoping van koolstof in de longen. Deze koolstof komt door herhaalde blootstelling aan luchtvervuiling of inademing van rook- of koolstofdeeltjes in de longen terecht. Hierdoor ontstaat bindweefselvorming in de longen (longfibrose).

Risicofactoren van antracose

Risicofactoren voor de stoflongaandoening zijn:
  • chronische luchtwegaandoeningen
  • de inademing van silica (silicose)
  • het niet naleven van veiligheidsvoorschriften op de werkplaats
  • roken in combinatie met de inademing van stofdeeltjes

Pijn op de borst komt mogelijk voor / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst komt mogelijk voor / Bron: Pexels, Pixabay

Symptomen: Kortademigheid en hoesten

Antracose is een asymptomatische, mildere vorm van een stoflongziekte. Wanneer toch symptomen optreden, zijn dit meestal hoesten en kortademigheid. Verder is antracose mogelijk geassocieerd met tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen), en hierdoor kan ook gewichtsverlies of koorts ontstaan. Pijn op de borst en vermoeidheid zijn andere klachten. Antracose is verder ook gemeld in combinatie met stembandverlamming of stenen in de luchtpijpvertakkingen, ziekten die ook gepaard gaan met tuberculose.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Bij het beluisteren van de longen (auscultatie) met de stethoscoop bemerkt de arts een piepende uitademing (wheezing). Af en toe hoort hij ratelende ademgeluiden (reutels) of verminderde ademgeluiden. Verder zijn bij sommige patiënten geen afwijkingen te bespeuren bij het lichamelijk onderzoek.

Diagnostisch onderzoek

Een bronchoscopie vormt de gouden standaard voor het opsporen van de longaandoening. Verder is een spirometrie (longfunctieonderzoek) nodig. Naast de traditionele methoden worden nu ook geavanceerde beeldvormende technieken zoals hoge-resolutie CT-scans gebruikt om vroege stadia van antracose te detecteren, zelfs voordat symptomen optreden.

Differentiële diagnose

Sommige artsen verwarren antracose met:

Daarom is ook nog een CT-scan en MRI-scan nodig om de diagnose te bevestigen.

Een ondersteunende behandeling is nodig, wat o.a. met medicatie gebeurt / Bron: Stevepb, PixabayEen ondersteunende behandeling is nodig, wat o.a. met medicatie gebeurt / Bron: Stevepb, Pixabay

Behandeling longaandoening

Een effectief bewezen behandeling is niet voorhanden voor antracose. De patiënt vermijdt alleszins de plaats waar de inademing van koolstofdeeltjes optreedt. Stoppen met roken is ook nodig om het ziekteproces niet te verergeren. De arts zet een ondersteunende behandeling in met behulp van korte of langwerkende bronchodilatoren (luchtwegverwijders), antibiotica en corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). Zuurstoftherapie is nodig bij kortademigheid en ademhalingsproblemen. Verder is het soms nodig om via een fysiotherapeut borstmassages te krijgen. De corticosteroïden ademt de patiënt in (lokale behandeling) of anders gebruikt hij tabletten (systemische behandeling). Systemische corticosteroïden vertonen een tijdelijke verlichting bij meer dan de helft van de patiënten. Wanneer antracose optreedt in combinatie met tuberculose, zet de arts medicijnen in tegen tuberculose wat de algemene gezondheid van de patiënt doet verbeteren. Wanneer patiënten met alleen antracose verschijnen, gebeurt echter meestal een conservatieve behandeling. Heel af en toe plaatst de arts een stent (metalen buisje om een vernauwing weer open te krijgen) tussen de luchtpijpvertakkingen indien een ernstige gelokaliseerde obstructie (verstopping) van de bronchiën optreedt.

Prognose stoflongaandoening

Antracose is een langzaam progressieve aandoening. Hierdoor ontstaat steeds meer schade aan de longen, wat leidt tot hart- en ademhalingsproblemen. De patiënt is hierdoor niet meer in staat om te werken. In de geraadpleegde medische literatuur is verder geen informatie gevonden over eventuele sterftecijfers ten gevolge van de ziekte.

Complicaties van antracose

Antracose kan leiden tot verschillende complicaties, die de gezondheid van de patiënt aanzienlijk kunnen verslechteren. Enkele belangrijke complicaties zijn:

Chronische obstructieve longziekte (COPD)

Antracose kan bijdragen aan de ontwikkeling van COPD, een progressieve longziekte die wordt gekenmerkt door langdurige ademhalingsproblemen en beperkte luchtstroom.

Longfibrose

De voortdurende blootstelling aan koolstofdeeltjes kan leiden tot longfibrose, waarbij littekenweefsel in de longen ontstaat. Dit vermindert de longcapaciteit en veroorzaakt ernstige ademhalingsproblemen.

Tuberculose

Patiënten met antracose hebben een verhoogd risico op tuberculose, een ernstige bacteriële infectie die de longen aantast en kan leiden tot uitgebreide schade.

Ademhalingsfalen

In gevorderde stadia kan antracose leiden tot ademhalingsfalen, waarbij de longen niet meer in staat zijn voldoende zuurstof in het bloed te brengen en kooldioxide uit te scheiden. Dit vereist vaak intensieve medische zorg.

Pneumonie (longontsteking)

De beschadigde longen zijn vatbaarder voor infecties, zoals longontsteking. Pneumonie kan de symptomen van antracose verergeren en het herstel bemoeilijken.

Pulmonale hypertensie

Langdurige longschade kan leiden tot een verhoogde bloeddruk in de longslagaders (pulmonale hypertensie), wat het hart extra belast en kan leiden tot hartfalen.

Cor pulmonale

Door de verhoogde druk in de longslagaders kan de rechterhartkamer vergroot raken en niet goed functioneren, een aandoening die bekend staat als cor pulmonale. Dit kan ernstige hartproblemen veroorzaken.

Verminderde levenskwaliteit

De chronische symptomen en beperkingen veroorzaakt door antracose kunnen leiden tot een aanzienlijke vermindering van de levenskwaliteit. Patiënten kunnen moeite hebben met dagelijkse activiteiten en sociale interacties, wat kan resulteren in psychologische stress en depressie.

Preventie van stoflongziekte

De preventie van antracose bestaat uit:
  • het beperken van de inademing van koolstofdeeltjes
  • het gebruik van veiligheidskledij en gasmaskers
  • het verminderen van de vrijgave van stofdeeltjes (via allerlei bouwkundige en technische maatregelen)

Voeding en levensstijl

Onderzoek suggereert dat een dieet rijk aan antioxidanten, zoals vitamine C en E, kan helpen de effecten van luchtvervuiling op de longen te verminderen. Daarnaast is regelmatige lichaamsbeweging bevorderlijk voor de longgezondheid.

Werkplekverbeteringen

Er wordt steeds meer aandacht besteed aan het verbeteren van de werkomstandigheden voor mijnwerkers. Innovatieve ventilatiesystemen en stofbeheersingsmaatregelen worden geïmplementeerd om de blootstelling aan schadelijke deeltjes te minimaliseren. Het is tot slot aangewezen dat mijnwerkers en personen die vaak zijn blootgesteld aan deze stoffen, regelmatig een medisch onderzoek ondergaan om tijdig de longproblemen op te kunnen sporen.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Baritose: Stoflongziekte door blootstelling aan barietstofBaritose: Stoflongziekte door blootstelling aan barietstofBaritose is een zeer zeldzame, goedaardige vorm van een stoflongaandoening die zich presenteert bij mensen die langdurig…
Reutelende geluiden (reutels) bij ademhaling door longziekteReutelende geluiden (reutels) bij ademhaling door longziekteDe arts kan met behulp van een stethoscoop de ademgeluiden van een patiënt analyseren. Soms detecteert hij abnormale ade…
Obstructieve longziekte: Chronische longaandoening met hoestObstructieve longziekte: Chronische longaandoening met hoestChronische longaandoeningen zijn in te delen in drie categorieën: obstructief, restrictief of gemengd. Bij restrictieve…
Siderose: Longziekte door blootstelling aan ijzerstofSiderose: Longziekte door blootstelling aan ijzerstofSiderose is een longaandoening veroorzaakt door het inademen van ijzer- of ijzeroxide-deeltjes. Het komt voornamelijk vo…

Glutenintolerantie (coeliakie): feiten en fabels op een rijGlutenintolerantie (coeliakie): feiten en fabels op een rijGlutenvrij is hip! Steeds meer mensen volgen een glutenvrij dieet, omdat ze hebben gehoord of gelezen in de media dat he…
Melkallergie: Allergie voor melk en zuivelproductenMelkallergie: Allergie voor melk en zuivelproductenBij een melkallergie (ook bekend als koemelkallergie) reageert het immuunsysteem abnormaal op melk of melkproducten. Men…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Bykst, Pixabay
  • Geraadpleegd op 28 oktober 2017:
  • Anthracosis - oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling, http://nl.medicalformat.com/32987-anthracosis-oorzaken-symptomen-diagnose-en-behandeling.html
  • Anthracosis of the Lungs: Etiology, Clinical Manifestations and Diagnosis: A Review , https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4386010/
  • Bronchial Anthracosis: A Potent Clue for Diagnosis of Pulmonary Tuberculosis, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3191616/
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Pexels, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 02-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.