Menorragie: Oorzaken van zware menstruatiebloedingen

Menorragie is de medische term voor een zware en langdurige menstruatieperiode waardoor de normale activiteiten van een vrouw verstoord zijn. Bij de helft van de vrouwen is de oorzaak van de hevige maandstonden niet vast te stellen, maar soms wijst dit wel op een mild tot ernstig probleem. Baarmoederpoliepen, een ontsteking of hormonale problemen zijn enkele mogelijke oorzaken van de hevige maandstonden. Diverse zelfzorgmaatregelen, medicijnen en/of chirurgische behandelingen zijn beschikbaar voor het verlichten van het zwaar bloedverlies tijdens de menstruatie alsook voor het verminderen van andere symptomen die optreden tijdens de menstruatieperiode.

• Synoniemen van menorragie
• Oorzaken van zwaar bloedverlies tijdens menstruatie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorg
• Regelmatige matige lichaamsbeweging
• Stress verlichten
• Voeding
• Medische behandeling van zware menstruatiebloedingen
• Medicatie
• Chirurgie
• Complicaties van zware bloeding tijdens menstruatieperiode

Synoniemen van menorragie

Menorragie is ook nog gekend als:

• hypermenorroe
• menorrhagia (Grieks)
• menorrhoea

Het gemiddeld bloedverlies tijdens de menstruatie bedraagt ongeveer dertig tot veertig milliliter (twee of drie eetlepels) gedurende een periode van vier tot vijf dagen. Van menorragie is sprake wanneer een vrouw meer dan tachtig milliliter bloed in één cyclus verliest. De menstruatiebloeding duurt hierbij langer dan zeven dagen en bovendien moet de vrouw de tampon, de menstruatiecup of het maandverband om het uur of vaker verwisselen. Verder verliest een vrouw soms ook grote bloedstolsels hetgeen leidt tot bloedarmoede door het grote volume bloedverlies.

Oorzaken van zwaar bloedverlies tijdens menstruatie

Adenomyose
De klieren uit het baarmoederslijmvlies raken ingebed in de spier van de baarmoeder bij adenomyose.

Baarmoederpoliepen
Baarmoederpoliepen zijn goedaardige gezwellen in de baarmoederwand die hogere hormoonspiegels met zich meebrengen.

Bekkenontsteking
Een bekkenontsteking is een infectie van de voortplantingsorganen die soms ernstige complicaties veroorzaakt.

Erfelijke bloedingsziekten
Bij de ziekte van von Willebrand of een stoornis van de bloedplaatjesfunctie treden soms ook zware maandstonden op.

Hormonale stoornissen
Bij een wijziging in de normale hormonale schommelingen van progesteron en oestrogeen, gebeurt een ophoping van het baarmoederslijmvlies. Dit werpt een vrouw dan af dan tijdens menstruatiebloedingen.

Kanker
Baarmoederkanker, baarmoederhalskanker en eierstokkanker tasten het voortplantingssysteem aan met menorragie tot gevolg.

Medicijnen
Ontstekingsremmende medicijnen en anticoagulantia (antistollingsmiddelen) leiden soms tot hevige bloedingen.

Ovariële disfunctie
Als de eierstok geen ei vrijgeeft, gebeurt er geen progesteronproductie, wat resulteert in een hormonale onbalans.

Menstruatiecyclus zonder eisprong
Menorragie treedt op wanneer een menstruatiecyclus geen ei produceert, wat leidt tot een hormonale onbalans. Menstruatiecycli zonder ovulatie (eisprong), bekend als anovulatie, komen het meest voor bij vrouwen die onlangs begonnen zijn met menstrueren en vrouwen na de menopauze.

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)
Het polycysteus ovariumsyndroom komt bij ongeveer één op de vijf vrouwen tot stand. Vrouwen ervaren hierbij onregelmatige maandstonden die vaak zwaarder zijn dan normaal.

Spiraaltje
Wanneer de vrouw een niet-hormonaal intra-uterien apparaat (spiraaltje) heeft als anticonceptiemiddel, leidt dit mogelijk tot zwaardere bloedingen dan normaal.

Vleesbomen
Vleesbomen zijn goedaardige tumoren die mogelijk resulteren in abnormaal zwaar bloedverlies.

Zwangerschapscomplicaties
Een miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap veroorzaken soms ook ernstig bloedverlies bij de menstruatie.

Andere oorzaken
Ook bij volgende aandoeningen komt hevig bloedverlies tijdens de maandstonden soms tot stand:

• een leverziekte
• een nierziekte
• endometriose (pijn rond de menstruatie)
• schildklieraandoeningen zoals een te traag werkende schildklier

Symptomen

Een vrouw ervaart zware vaginale bloedingen, waardoor ze om het uur het maandverband, de menstruatiecup of de tampon moet verwisselen, en ook tijdens de nacht moet opstaan voor een wisseling. Gebeurt dit niet, dan komen overstromingen voor op de kledij of het beddengoed. Vrouwen hebben ook vaak een dubbele bescherming nodig. De menstruatie of bloeding houdt voorts langer dan één week aan. De vrouw verliest voorts bloedstolsels die de grootte hebben van een muntje of groter. Door het bloedverlies is een vrouw niet meer (goed) in staat om de dagelijkse activiteiten uit te voeren. Ook lijdt de vrouw sneller aan bloedarmoede, waardoor ze kampt met vermoeidheid en kortademigheid. Constante lagere buikpijn en bekkenpijn komt ook voor.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de vrouw vragen inzake de symptomen, en voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. Ook andere onderzoeken zijn nuttig om oorzaak op te sporen van het hevig bloedverlies tijdens de menstruatie.

• een bloedonderzoek: spoort aandoeningen zoals bloedarmoede, schildklieraandoeningen en stollingsstoornissen op
• een dilatatie en curettage: detecteert afwijkingen en is ook inzetbaar als behandeling
• een echografie: evalueert de organen in het bekkengebied waaronder de baarmoeder
• een endometriumbiopsie: onderzoek van de bekleding van de baarmoeder op de aanwezigheid van cellulaire afwijkingen en kanker
• een hysteroscopie: inspectie van de bekleding van de baarmoeder via een camera
• een sonohysterografie: beoordeelt de baarmoeder op afwijkingen; hierbij brengt de arts eerst vloeistof in in de baarmoeder
• een uitstrijkje: spoort een infectie, ontsteking, dysplasie en kanker van de baarmoederhals op

Het bijhouden van een dagboek van de duur en zwaarte van de menstruatie helpt de arts ook bij het stellen van de diagnose.

Zelfzorg

Regelmatige matige lichaamsbeweging

Door regelmatig te bewegen ervaren vrouwen mogelijk minder zware menstruatiebloedingen en ook verminderen dan andere symptomen, zoals menstruatiekrampen en een neerslachtige stemming.

Stress verlichten

Veel stress veroorzaakt mogelijk grote schade aan de menstruatiecyclus en het lichaam in het algemeen. Stress zorgt voor een onregelmatige menstruatie. Bovendien leidt stress tot een opbouw van het baarmoederslijmvlies, wat mogelijk resulteert in een zware, langdurige bloeding. Het wegwerken van stress is bijgevolg belangrijk om zware menstruatiebloedingen te verlichten: een wandeling maken met een vriend, een geweldige film bekijken, weken in een bubbelbad, zwemmen en tuinieren zijn allemaal geweldige stressverlichters.

Voeding

Bepaalde voedingsmiddelen zoals donkere bladgroente, vlees, vis en tofu helpen bij het herstellen lage ijzerniveaus veroorzaakt door bloedverlies. Verder kampen vrouwen ook sneller met krampen door het hevig bloedverlies en verminderen deze door het nemen van een gezonde en evenwichtige voeding met veel groenten en fruit.

Medische behandeling van zware menstruatiebloedingen

De medische behandeling van menorragie is afhankelijk van het individuele geval.

Medicatie

Volgende medicijnen zijn inzetbaar bij menorragie:

• Desmopressine-neusspray of Stimate: stimuleert de bloedstollingseiwitten bij vrouwen met een bloedingsaandoening, zoals de ziekte van von Willebrand of milde hemofilie (ontbreken van stollingsfactoren).
• hormonaal spiraaltje: verdunt de bekleding van de baarmoeder en vermindert bloedingen en krampen
• ijzersupplementen: behandelen bloedarmoede
• niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's): ibuprofen of Advil behandelen pijnlijke menstruatiekrampen en verminderen het bloedverlies; ze verhogen echter ook het risico op bloedingen.
• orale anticonceptiva: via de mond ingenomen anticonceptiemiddelen (de anticonceptiepil) reguleren de menstruatiecyclus en verminderen de bloedingsduur en de hoeveelheid bloedverlies
• orale progesteron: behandelt de hormonale onbalans en vermindert bloedingen
• Tranexaminezuur, of Lysteda: vermindert bloedverlies op het moment van de bloedingen

Chirurgie

Enkele chirurgische procedures behandelen of verlichten de symptomen van de abnormaal zware bloedingen tijdens de menstruatie.

• dilatatie en curettage (D & C): chirurgische procedure voor het wegschrapen van de bekleding van de baarmoeder
• endometriale ablatie: vernietigt permanent de bekleding van de baarmoeder
• endometriale resectie: gebruikt een elektrochirurgische draadlus om de baarmoederslijmvlies te verwijderen
• gerichte ultrasone ablatie: maakt gebruik van ultrasone golven om vleesweefsel te doden
• hysterectomie: verwijdert de baarmoeder en baarmoederhals en soms de eierstokken.
• hysteroscopie: een camera in de baarmoeder plaatsen om de bekleding van de baarmoeder te onderzoeken; helpt bovendien bij het verwijderen van vleesbomen, poliepen en baarmoederslijmvlies
• myomectomie: verwijdert baarmoedervleesbomen via verschillende kleine chirurgische insnijdingen in de buik, een grotere chirurgische insnijding in de buik of door de vagina
• uteriene slagaderembolisatie: behandelt vleesbomen door de slagaders die hen voeden, te blokkeren

Bij de keuze van de chirurgische ingreep houdt de arts rekening met de oorzaak en de omvang van de aandoening, de leeftijd en gezondheid van de vrouw en de persoonlijke voorkeur en verwachtingen.

Complicaties van zware bloeding tijdens menstruatieperiode

Te veel bloedverlies leidt tot een lager dan gemiddeld ijzerniveau waardoor sprake is van ferriprieve anemie. IJzer wordt gebruikt om zuurstof te transporteren tussen rode bloedcellen in het lichaam. Te weinig ijzer leidt tot vermoeidheid, duizeligheid of malaise (een algemeen ziek gevoel).

Lees verder

• Menstruele pijn: Krampen en andere symptomen bij menstruatie
• Maandverband: Soorten maandverbanden tijdens menstruatie
• Onregelmatige menstruatie (maandstonden): Oorzaken