Menorragie: Oorzaken van zware menstruatiebloedingen

Menorragie is de medische term voor een zware en langdurige menstruatieperiode die de normale activiteiten van een vrouw verstoort. Hoewel de oorzaak van hevige maandstonden bij ongeveer de helft van de vrouwen niet te achterhalen is, kan het soms wijzen op een mild tot ernstig probleem. Mogelijke oorzaken zijn baarmoederpoliepen, ontstekingen of hormonale problemen. Er zijn verschillende zelfzorgmaatregelen, medicatie en chirurgische behandelingen beschikbaar om het zware bloedverlies tijdens de menstruatie te verlichten, evenals om andere symptomen die optreden tijdens de menstruatieperiode te verminderen.

• Synoniemen van menorragie
• Oorzaken van zwaar bloedverlies tijdens menstruatie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorg
• Regelmatige matige lichaamsbeweging
• Stress verlichten
• Voldoende slaap
• Vochtinname en gezonde voeding
• Warmte toepassen
• Medische behandeling
• Prognose
• Complicaties van hevige maandstonden
• Preventie van menorragie

Synoniemen van menorragie

Menorragie staat ook bekend als:

• Hypermenorroe
• Menorrhagia (Grieks)
• Menorrhoea

Het gemiddelde bloedverlies tijdens de menstruatie bedraagt ongeveer dertig tot veertig milliliter (twee tot drie eetlepels) gedurende vier tot vijf dagen. Er is sprake van menorragie wanneer een vrouw meer dan tachtig milliliter bloed verliest in één cyclus. De menstruatiebloeding duurt dan langer dan zeven dagen en de vrouw moet de tampon, menstruatiecup of het maandverband om het uur of vaker verwisselen. Soms verliest ze ook grote bloedstolsels, wat kan leiden tot bloedarmoede door het grote bloedverlies.

Oorzaken van zwaar bloedverlies tijdens menstruatie

Adenomyose
Bij adenomyose raken de klieren uit het baarmoederslijmvlies ingebed in de spier van de baarmoeder, wat hevige menstruatiebloedingen veroorzaakt.

Baarmoederpoliepen
Baarmoederpoliepen zijn goedaardige gezwellen in de baarmoederwand die hormonale schommelingen veroorzaken, wat kan leiden tot menorragie.

Bekkenontsteking
Een bekkenontsteking, een infectie van de voortplantingsorganen, kan leiden tot hevige menstruaties en ernstige complicaties.

Erfelijke bloedingsziekten
Ziekten zoals de ziekte van von Willebrand of een stoornis van de bloedplaatjesfunctie kunnen zware menstruaties veroorzaken.

Hormonale stoornissen
Veranderingen in de normale hormonale schommelingen van progesteron en oestrogeen kunnen leiden tot een ophoping van baarmoederslijmvlies, wat resulteert in zware menstruatiebloedingen.

Kanker
Baarmoederkanker, baarmoederhalskanker en eierstokkanker kunnen menorragie veroorzaken als gevolg van aantasting van het voortplantingssysteem.

Medicijnen
Bepaalde medicijnen, zoals ontstekingsremmers en anticoagulantia (bloedverdunners), kunnen hevige menstruaties veroorzaken.

Ovariële disfunctie
Wanneer de eierstokken geen ei vrijgeven, wordt er geen progesteron geproduceerd, wat kan leiden tot een hormonale onbalans en zware menstruaties.

Menstruatiecyclus zonder eisprong
Menorragie kan optreden wanneer een menstruatiecyclus geen ovulatie (eisprong) heeft, wat leidt tot een hormonale onbalans. Dit komt vaak voor bij jonge vrouwen die net beginnen met menstrueren en bij vrouwen na de menopauze.

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS)
Het polycysteus ovariumsyndroom treft ongeveer één op de vijf vrouwen en leidt tot onregelmatige maandstonden, die vaak zwaarder zijn dan normaal.

Spiraaltje
Een niet-hormonaal spiraaltje (intra-uterien apparaat) kan soms zwaardere bloedingen veroorzaken dan normaal.

Vleesbomen
Vleesbomen zijn goedaardige tumoren die kunnen leiden tot abnormaal zware menstruaties.

Zwangerschapscomplicaties
Een miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan ook zwaar menstruatiebloedverlies veroorzaken.

Andere oorzaken
Zwaar bloedverlies tijdens de menstruatie kan ook optreden bij de volgende aandoeningen:

• Leverziekte
• Nierziekte
• Endometriose (pijn rond de menstruatie)
• Schildklieraandoeningen, zoals een te traag werkende schildklier

Symptomen

Vrouwen met menorragie ervaren zware vaginale bloedingen waarbij ze om het uur hun maandverband, menstruatiecup of tampon moeten verwisselen. Ze moeten ook 's nachts opstaan om zich te verschonen, wat kan leiden tot doorlekken op kleding of beddengoed. Dubbele bescherming is vaak nodig. De menstruatie duurt langer dan een week en gaat gepaard met bloedstolsels ter grootte van een munt of groter. Door het bloedverlies kunnen vrouwen niet goed functioneren in hun dagelijkse activiteiten en ontwikkelen ze sneller bloedarmoede, wat leidt tot vermoeidheid en kortademigheid. Ook kunnen ze last krijgen van constante buikpijn en bekkenpijn.

Diagnose en onderzoeken

De arts zal de vrouw vragen stellen over haar symptomen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Om de oorzaak van het hevige bloedverlies te achterhalen, kunnen de volgende onderzoeken nodig zijn:

• Bloedonderzoek: dit kan aandoeningen opsporen zoals bloedarmoede, schildklieraandoeningen en stollingsstoornissen.
• Dilatatie en curettage: detecteert afwijkingen en kan ook als behandeling worden ingezet.
• Echografie: beoordeelt de organen in het bekkengebied, waaronder de baarmoeder.
• Endometriumbiopsie: onderzoekt de bekleding van de baarmoeder op celafwijkingen en kanker.
• Hysteroscopie: inspecteert de baarmoeder met een camera.
• Sonohysterografie: beoordeelt de baarmoeder op afwijkingen door eerst vloeistof in de baarmoeder te brengen.
• Uitstrijkje: spoort infecties, ontstekingen, dysplasie en kanker van de baarmoederhals op.

Het bijhouden van een menstruatiedagboek met de duur en intensiteit van de menstruatie kan de arts ook helpen bij het stellen van de diagnose.

Zelfzorg

Regelmatige matige lichaamsbeweging

Regelmatig bewegen kan helpen de hevigheid van menstruatiebloedingen te verminderen, evenals andere symptomen zoals menstruatiekrampen en een neerslachtige stemming.

Stress verlichten

Overmatige stress kan de menstruatiecyclus verstoren en leiden tot zwaardere bloedingen. Stressreductie helpt symptomen te verminderen.

Voldoende slaap

Tijdens de menstruatie hebben vrouwen doorgaans meer behoefte aan slaap. Ook rust en het vermijden van zware inspanningen helpt de symptomen te verlichten.

Vochtinname en gezonde voeding

Veel water drinken en gezond eten, met inbegrip van ijzerrijke producten zoals spinazie, noten en sinaasappelsap, is aanbevolen om ijzertekort en uitdroging door bloedverlies te voorkomen. Ook ijzersupplementen helpen het ijzergehalte in het lichaam te herstellen. Tijdens de menstruatie drinken sommige vrouwen minder water om frequente toiletbezoeken te vermijden. Het lichaam heeft echter meer water nodig om gehydrateerd te blijven, aangezien vocht verloren gaat via bloedverlies.

Warmte toepassen

Het aanbrengen van een warm waterkussen op de buik of het nemen van een warm bad helpt buikpijn en krampen te verminderen.

Medische behandeling

De arts kiest een behandeling op basis van de onderliggende oorzaak van menorragie, de algemene gezondheidstoestand van de patiënt, haar leeftijd, de ernst van het bloedverlies en haar voorkeur.

Endometriale ablatie
Deze poliklinische procedure vernietigt het baarmoederslijmvlies om menstruatiebloedingen te verminderen of zelfs te stoppen. Deze behandeling is effectief maar leidt vaak tot verminderde vruchtbaarheid. Als gevolg van een litteken in de baarmoeder, een bijwerking van deze procedure, is de kans op het slagen van een zwangerschap gering. Wanneer een vrouw na de procedure toch zwanger wordt, verhoogt dit de kans op zwangerschapscomplicaties.

Geneesmiddelen
NSAID's (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) zoals ibuprofen en naproxen verminderen de bloedingshoeveelheid en verlichten pijnlijke menstruaties. Deze medicijnen verminderen de productie van prostaglandinen, een hormoonachtige substantie die bloedverlies veroorzaakt.
Andere medicijnen zoals tranexaminezuur, orale anticonceptiva en hormonale spiraaltjes helpen eveneens de bloedingshoeveelheid te verminderen.

Gecombineerde anticonceptiepil
De gecombineerde anticonceptiepil bevat zowel oestrogenen als progestageen, en verlaagt de kans op menorragie door de menstruatiecyclus te reguleren en het baarmoederslijmvlies te verdunnen. Dit verlaagt ook het risico op baarmoederhalskanker, eierstokkanker en baarmoederkanker.

Progestageenkuur
De arts schrijft soms een progestageenkuur voor om het hormoonprogesteron te herstellen en de baarmoederwand te verdunnen. Hierdoor ontstaat een lichtere menstruatie.

Zwangerschapsspecifieke medicatie
Bij menorragie ten gevolge van zwangerschapscomplicaties, zoals een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, biedt de arts mogelijk een specifieke behandeling aan.

Operatie
In ernstige gevallen van menorragie is soms een operatie nodig, zoals een uteriene arterie-embolisatie, myomectomie of hysterectomie om vleesbomen te verwijderen.

Schraapbeurt (dilatatie en curettage)
Bij deze poliklinische behandeling wordt de baarmoederhals geopend en wordt het baarmoederslijmvlies afgeschraapt om de menstruatiebloedingen te verminderen.

Spiraaltje met hormonen
Een hormonaal spiraaltje bevat progestageen, wat de bloedingshoeveelheid vermindert.

Schildklierbehandeling
Wanneer menorragie optreedt als gevolg van een schildklieraandoening, biedt de arts mogelijk een specifieke behandeling aan.

Prognose

Hevige maandstonden kunnen veel ongemakken veroorzaken, maar zijn meestal goed te behandelen. In het geval van menorragie veroorzaakt door baarmoederkanker of eierstokkanker is de prognose minder gunstig.

Complicaties van hevige maandstonden

Anemie
Een langdurig zware menstruatie kan leiden tot anemie, met symptomen zoals vermoeidheid en kortademigheid. Een tekort aan gezonde rode bloedcellen leidt tot ijzertekort in het lichaam.

Ernstige pijn
Menorragie kan hevige menstruatiekrampen veroorzaken, wat kan leiden tot pijn en ongemak in het bekkengebied.

Preventie van menorragie

Preventie van menorragie is soms mogelijk door een gezonde levensstijl aan te houden, zoals gezond en gevarieerd eten, regelmatig bewegen, stress te verminderen en voldoende slaap te krijgen. Er bestaat echter geen concrete manier om menorragie te voorkomen.

Lees verder

• Menstruele pijn: Krampen en andere symptomen bij menstruatie
• Maandverband: Soorten maandverbanden tijdens menstruatie
• Onregelmatige menstruatie (maandstonden): Oorzaken