Vette urine: oorzaken vettige urine of vetbolletjes in plas
Vette urine of vettige urine is urine met een vettige waas of vetbolletjes in de urine. Urine is een waterige, vaak geelachtige vloeistof die in de blaas wordt opgeslagen voordat deze door de urethra of plasbuis wordt geloosd. Urineren of plassen is een van de belangrijkste mechanismen van het lichaam om water, zout en andere verbindingen en afvalstoffen die door de nieren uit het bloed worden gefilterd, kwijt te raken. Een normale urinekleur varieert van lichtgeel tot felgeel van kleur vanwege een pigment in het bloed dat urochroom wordt genoemd en dat de verdunning of concentratie van je urine bepaalt. Donkere urine kan wijzen op uitdroging, terwijl alcoholgebruik, bepaalde voedingsmiddelen, infecties en bloed in de urine er allemaal voor kunnen zorgen dat je plas een andere kleur lijkt te hebben. Teveel vitamine-inname, lekkage van chylus, uithongering, uitdroging, zwangerschap en ketonen in de urine allemaal kunnen bijdragen aan olieachtige of vette urine of urine met olievlekken.
Wat is vette urine?
Sommige gezondheidstoestanden kunnen veranderingen in je urine veroorzaken bij zowel kinderen als volwassenen, waaronder vette urine, dat is urine met een vettige waas of urine waarbij het lijkt of er een vettige laag op ligt. Je kunt bijvoorbeeld opmerken dat er na het plassen druppels vet of vetbolletjes op het toiletwater drijft. Verschillende dingen kunnen dit veroorzaken, van bepaalde vitaminen tot onderliggende aandoeningen die behandeld moeten worden.

Urinestelsel /
Bron: Alila Medical Media/ShutterstockHet urinestelsel
De belangrijkste onderdelen van het urinestelsel zijn:
- de nieren
- de urineblaas
- urineleider of ureter (de buis die loopt tussen het nierbekken en de urineblaas)
- de urethra (plasbuis of urinebuis)
Het begint allemaal bij de
nieren. Hier wordt bloed gefilterd voordat het weer in de bloedsomloop komt. Het lichaam doet dit om giftige stoffen en onnodige materialen uit het bloed te verwijderen. Het gefilterde materiaal wordt naar de blaas gestuurd, die dient als tijdelijke opslagplaats van urine. Als de blaas vol is, plas je de urine uit via de plasbuis. Als er ergens iets mis gaat op dit traject, kan het vette urine veroorzaken.
Oorzaken van vettige urine of vetbolletjes in plas
Chylurie
Chylurie is een aandoening die optreedt wanneer lymfevocht uit de darmen naar de nieren lekt. Naast een vettig uiterlijk kan je urine ook een melkwitte kleur hebben (
witte urine). Dit komt door de aanwezigheid van vet en eiwit in lymfevloeistof. Andere symptomen van chylurie zijn onder meer:
Chylurie wordt veroorzaakt door:
- parasitaire infecties
- tumoren
- nierletsel/nierschade
- genetische syndromen
- aangeboren afwijkingen
Als je vette urine hebt die ook een witachtige kleur heeft, kun je het beste een afspraak maken met je huisarts. Er zal waarschijnlijke urineonderzoek en beeldvormend onderzoek worden gedaan om erachter te komen wat de oorzaak is en om een behandelplan op te stellen.
Ketose
Ketose is een toestand die optreedt wanneer je lichaam vet begint te verbranden in plaats van glucose voor energie. Ketonen zijn een bijproduct van dit proces en kunnen worden gedetecteerd in je ademhaling, bloed of urine als je lichaam ketose heeft. Als je een groot aantal ketonen in je urine hebt, kan het er vettig uitzien. Je merkt misschien ook dat je adem anders ruikt. Sommige mensen melden een fruitige of zoete geur. Veel factoren kunnen ketose veroorzaken, waaronder:
- diëten die slechts een extreem lage hoeveelheid koolhydraten bevatten
- diabetes
- eetstoornissen
- spijsverteringsstoornissen
- aanhoudende diarree of braken
- sporten met hoge intensiteit
- zwangerschap
Je huisarts kan bepalen of er sprake is van ketose door een eenvoudige urinetest. Houd er rekening mee dat ketose niet noodzakelijk een gezondheidsprobleem is. Sommige mensen zetten hun lichaam bewust in ketose wanneer ze het populaire ketogeen dieet volgen, een dieet waarbij je geen koolhydraten, weinig eiwitten en veel vetten eet.
Het kan echter bij sommige mensen complicaties veroorzaken, vooral bij diabetici. Als je diabetes hebt, kan ketose een voorloper zijn van ketoacidose, een ernstige aandoening die onmiddellijke behandeling vereist. Neem onmiddellijk contact op met je huisarts als je naast een vette urine een van deze symptomen ervaart:
Onder normale omstandigheden kun je ketose gewoonlijk behandelen door je dieet en (mate van) lichaamsbeweging te veranderen.
Uitdroging
Wanneer je lichaam meer vocht verliest dan dat je binnenkrijgt, raak je
uitgedroogd. Hierdoor wordt je urine meer geconcentreerd en krijg je
donkere urine. Hierdoor kunnen andere stoffen in je urine, zoals vetten, zichtbaarder worden. Naast olieachtige, vette urine, heb je misschien ook last van de volgende symptomen:
Veel dingen kunnen uitdroging veroorzaken, van het niet voldoende drinken van water tot onderliggende aandoeningen die diarree of braken veroorzaken. Sommige aandoeningen, zoals
keelontsteking, maken het ook moeilijk om vocht in te nemen. Als je symptomen niet verbeteren na het drinken van water, is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts.

Vette urine tijdens de zwangerschap /
Bron: Zerocool, PixabayZwangerschap
Er zijn enkele scenario's tijdens de zwangerschap die veranderingen in je urine kunnen veroorzaken. Als je last hebt van ernstige ochtendmisselijkheid met overmatig braken, dan kun je uitgedroogd raken en een donkergekleurde urine krijgen. Ketonen in de urine tijdens de zwangerschap kunnen een teken zijn van zwangerschapsdiabetes. Hoewel vette urine tijdens de zwangerschap niet altijd aanleiding geeft tot bezorgdheid, is het wel verstandig om dit te bespreken met je huisarts.
In water oplosbare vitaminen
In water oplosbare vitaminen, zoals
vitamine B-complex en
vitamine C, zijn vitaminen die niet in lichaamsweefsels worden opgeslagen (zoals in vet oplosbare vitaminen). Als je meer in water oplosbare vitaminen consumeert dan je lichaam op een dag nodig heeft, wordt het overschot via de urine geloosd. Deze extra vitaminen kunnen zowel de kleur als het algehele voorkomen van je urine beïnvloeden. Als je in water oplosbare vitaminen gebruikt, probeer ze dan een paar dagen niet in te nemen om te zien of het uiterlijk van je urine verandert.
Verhongering
Verhongering treedt op wanneer je veel te weinig calorieën binnenkrijgt en weinig of geen voedsel consumeert. Verhogering en ondervoeding kan ook het gevolg zijn van een onderliggende ziekte, zoals hypermetabolisme (toegenomen energieverbruik) of problemen met de spijsvertering. In beide gevallen zal het lichaam zich tot andere brandstoffen wenden en zich voeden met opgeslagen vetten. Wanneer het vet op is, voedt het lichaam zich met opgeslagen proteïnen in de taille, heupen, buik en billen.
Alarmsymptomen
Sommige aandoeningen die vette urine veroorzaken, kunnen wijzen op een medisch noodgeval. Neem onmiddellijk contact op met je huisarts of ga onmiddellijk naar spoedeisende hulp als je een of meer van de volgende ernstige symptomen ervaart:
- pijn bij het urineren
- bloed in de urine
- hoge koorts
- ernstige hoofdpijn
- aanhoudende misselijkheid, braken of diarree
- lethargie en extreme slaperigheid
- buikpijn
- extreme dorst of droge mond
- donkere, geconcentreerde urine
- duizeligheid
- minder vaak plassen
- verwardheid
Prognose
Als je merkt dat je urine er vettig uitziet, kun je het beste een afspraak maken met je huisarts. Hoewel het een teken kan zijn van iets onschuldigs, zoals het nemen van te veel vitaminen, kan het ook wijzen op een onderliggende aandoening die behandeling behoeft. Dit is vooral belangrijk als je diabetes hebt, aangezien vette urine een symptoom kan zijn van een ernstige complicatie.
Lees verder