Coccidioïdomycose: Milde schimmelinfectie

Coccidioïdomycose is een schimmelinfectie die vooral optreedt in de Verenigde Staten. Deze schimmelziekte is het gevolg van de inademing van een in de bodem levende schimmel. Meestal ontwikkelt een patiënt geen tekenen van de ziekte, maar vooral patiënten met een zwak immuunsysteem die zijn blootgesteld aan stoffige omgevingen, krijgen vaker te maken met de symptomen van de infectieziekte. Coccidioïdomycose uit zich bij hen in milde, griepachtige symptomen van de longen en huid. Een behandeling is niet meteen nodig, maar in sommige gevallen schrijft de arts wel schimmeldodende geneesmiddelen voor. Normaal gezien herstellen de meeste patiënten uitstekend van deze ziekte binnen enkele weken tot enkele maanden. Zeer zelden verspreidt de schimmel zich naar andere lichaamsdelen en dan treden mogelijk ernstige complicaties op.

• Synoniemen coccidioïdomycose
• Verwarring
• Epidemiologie
• Oorzaken: Schimmel Coccidioidis immitis of Coccidioidis posadasii
• Risicofactoren schimmelinfectie: Mensen met verzwakt immuunsysteem
• Milde symptomen aan huid en longen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Schimmeldodende geneesmiddelen
• Prognose: Herstel binnen enkele weken tot maanden
• Complicaties: Verspreiding naar andere lichaamsdelen
• Preventie: Vermijden van blootstelling

Synoniemen coccidioïdomycose

Coccidioïdomycose is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• cocci
• coccidioïdomycose
• valley fever
• valley-koorts
• woestijnkoorts

Verwarring

De schimmelinfectie 'coccidioïdomycose' mag niet verward worden met riftdalkoorts (Rift Valley fever), een virale infectie die gepaard gaat met koorts en milde symptomen.

Epidemiologie

Coccidioïdomycose komt voornamelijk voor in specifieke geografische gebieden zoals de Verenigde Staten (met name de zuidwestelijke staten), Centraal-Amerika, en delen van Zuid-Amerika. Het komt vooral voor in droge, stoffige omgevingen zoals woestijnen en semiaride gebieden. Het aantal gevallen kan seizoensgebonden variëren en is vaak hoger na stofstormen die de sporen van de schimmel in de lucht verspreiden. In de Verenigde Staten zijn er jaarlijks duizenden gevallen van coccidioïdomycose, met een hogere incidentie in de staten Arizona, Californië, en New Mexico.

Oorzaken: Schimmel Coccidioidis immitis of Coccidioidis posadasii

Schimmel

Coccidioïdomycose is het gevolg van de schimmel Coccidioidis immitis of Coccidioidis posadasii. Dit zijn twee genetisch verschillende maar morfologisch identieke organismen die leven op de bodem en vooral te vinden zijn in het zuiden van de Verenigde Staten, Centraal-Amerika en delen van Zuid-Amerika. De infectie van mensen gebeurt door inademing van de dikwandige tonvormige sporen, gekend als “artrosporen”. Af en toe zijn epidemieën van coccidioïdomycose gedocumenteerd na stofstormen.

Besmetting

De schimmel die Valley-koorts veroorzaakt, Coccidioides, verspreidt zich niet tussen mensen en mensen en tussen mensen en dieren. In zeer zeldzame gevallen verspreidt een wondinfectie met Coccidioides zich naar een andere persoon (verspreiding). Ook is het mogelijk dat een besmet orgaan bij een orgaantransplantatie de orgaanontvanger infecteert.

Risicofactoren schimmelinfectie: Mensen met verzwakt immuunsysteem

De schimmelinfectie treft patiënten van alle leeftijden, maar deze is het vaakst te vinden bij mensen van zestig jaar en ouder (omwille van de beroepsactiviteiten). Bepaalde groepen mensen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van de ernstige vormen van coccidioïdomycose, zoals:

• mensen met een zwarte huidskleur
• mensen van Filipijnse, Indiaanse of Afrikaanse afkomst
• patiënten die langdurig bepaalde medicijnen gebruiken zoals corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) of chemotherapie
• patiënten die reizen naar een zeer stoffige omgeving
• patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte)
• patiënten met een hart- of longaandoening
• patiënten met een lymfoom
• patiënten met een verzwakt immuunsysteem (hiv / aids, orgaantransplantatie, …)
• zwangere vrouwen (vooral tijdens het derde trimester en ook in de periode net na de bevalling)

Milde symptomen aan huid en longen

Milde, griepachtige kenmerken

De meerderheid van de patiënten zijn asymptomatisch; zij vertonen met andere woorden geen symptomen van de schimmelinfectie. Acute pulmonaire coccidioïdomycose (schimmelinfectie aan de longen) presenteert zich na een incubatietijd (tijd tussen het inademen van de sporen en de uiting van de symptomen) van één tot drie weken met griepachtige symptomen zoals koorts, kortademigheid, hoofdpijn, keelpijn, nachtelijk zweten, rillingen, gewichtsverlies, pijn op de borst, spierpijn, gewrichtspijn, malaise (een algemeen ziek gevoel), hoesten, slijm (sputum) en gezwollen enkels, voeten en benen.

Huid en longen

Erythema nodosum (huidinfectie met pijnlijke knobbeltjes), erythema multiforme (reactie op medicatie of infectie met algemene symptomen en problemen met huid, slijmvliezen en ogen), netelroos (huidziekte met jeukende bultjes op het huidoppervlak), flyctenulaire conjunctivitis (oogbindvliesontsteking die met blaasjesvorming gepaard gaat) en, minder vaak, een vochtophoping in de pleuraholte (holte tussen borstvlies en longvlies) zijn andere mogelijke kenmerken van de schimmelziekte.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Het diagnosticeren van de schimmelinfectie verloopt via een bloedonderzoek of een sputumkweek. Verder is een CT-scan of röntgenfoto van de longen vereist om de eventuele longschade op te meten. Deze onderzoeken tonen mogelijk de aanwezigheid van longknobbeltjes. Een biopsie van de lymfeklieren, longen (longbiopsie), lever en eventueel de huid behoort ook tot de mogelijkheden, waarbij de arts een stukje weefsel weghaalt en dit microscopisch laat onderzoeken. Bij de aanwezigheid van meer ernstige symptomen kan er ook een ruggenprik (lumbaalpunctie) nodig zijn om de aanwezigheid van de schimmel in de ruggenmergvloeistof te controleren.

Behandeling: Schimmeldodende geneesmiddelen

Geneesmiddelen

De behandeling van coccidioïdomycose is niet altijd noodzakelijk bij milde gevallen. In de meeste gevallen zullen de symptomen vanzelf verdwijnen zonder specifieke behandeling. Voor ernstigere gevallen of bij mensen met een verhoogd risico op complicaties kan de arts schimmeldodende geneesmiddelen voorschrijven zoals itraconazol, fluconazol, of amfotericine B. De duur van de behandeling kan variëren afhankelijk van de ernst van de infectie en de reactie van de patiënt op de medicatie.

Prognose: Herstel binnen enkele weken tot maanden

Herstel

De prognose voor coccidioïdomycose is over het algemeen goed. De meeste patiënten herstellen volledig binnen enkele weken tot maanden, vooral als ze geen ernstige symptomen hebben en geen risicofactoren vertonen. Patiënten met ernstige of chronische vormen van de ziekte kunnen echter langdurige medische behandeling nodig hebben en kunnen een verhoogd risico op complicaties ervaren.

Complicaties: Verspreiding naar andere lichaamsdelen

Ernstige complicaties

Hoewel zeldzaam, kunnen sommige patiënten ernstige complicaties ervaren wanneer de schimmel zich naar andere delen van het lichaam verspreidt. Dit kan leiden tot ernstige aandoeningen zoals meningitis (ontsteking van de hersenvliezen), botinfecties, en verspreiding naar andere organen zoals de lever, milt, en nieren. Deze ernstige gevallen vereisen vaak intensieve medische zorg en langdurige behandeling.

Preventie: Vermijden van blootstelling

Blootstelling

Het voorkomen van coccidioïdomycose omvat het vermijden van blootstelling aan stoffige omgevingen, vooral voor mensen met een verhoogd risico. Dit kan inhouden dat men beschermende ademhalingsapparatuur draagt in gebieden waar stofstormen voorkomen en voorzichtig is bij het werken met bodem die mogelijk besmet is met de schimmel. In gebieden waar coccidioïdomycose veel voorkomt, is het belangrijk om bewust te zijn van de symptomen en tijdig medische hulp te zoeken indien nodig.