Reumatoïde longziekte: Longprobleem door reumatoïde artritis

Een reumatoïde longziekte is een longaandoening die voortkomt uit reumatoïde artritis, een auto-immuunziekte. Hoewel reumatoïde artritis primair de gewrichten aantast, kunnen bij sommige patiënten ook de longen worden aangedaan. Deze aandoening kan leiden tot littekens, ontstekingen en longknobbeltjes in de longen. Kortademigheid is een veelvoorkomend symptoom van een longaandoening die wordt veroorzaakt door reumatoïde artritis. Na een uitgebreid diagnostisch onderzoek wordt een behandeling gestart die afhankelijk is van de ernst en aard van de symptomen. De vooruitzichten variëren afhankelijk van verschillende factoren. Patiënten met littekens in de longen en interstitiële longziekte hebben vaak slechtere vooruitzichten. Het stoppen met roken en regelmatig medisch onderzoek zijn belangrijke adviezen om het risico op een reumatoïde longaandoening te minimaliseren.

• Oorzaken: Complicatie van reumatoïde artritis
• Vormen van reumatoïde longaandoening
• Risicofactoren van reumatoïde longziekte
• Symptomen
• Reumatoïde artritis
• Longen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Medicatie
• Longrevalidatie
• Longtransplantatie
• Vloeistofdrainage
• Zuurstoftherapie
• Prognose van longproblemen
• Complicaties van reumatoïde longaandoening
• Preventie van longproblemen

Oorzaken: Complicatie van reumatoïde artritis

Een reumatoïde longziekte ontwikkelt zich als een complicatie van reumatoïde artritis. Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte die doorgaans ontstekingen in de gewrichten veroorzaakt, maar bij sommige patiënten ook andere organen, zoals de longen, kan aantasten. Ongeveer tien procent van de patiënten met reumatoïde artritis ontwikkelt een vorm van reumatoïde longziekte. De exacte oorzaak van longziekten die gepaard gaan met reumatoïde artritis is onbekend. Soms kunnen de geneesmiddelen die worden gebruikt om reumatoïde artritis te behandelen, zoals methotrexaat, ook longaandoeningen veroorzaken.

Vormen van reumatoïde longaandoening

Reumatoïde longziekte kan zich op verschillende manieren uiten, waaronder:

• [ITEM]Bronchiëctasieën: verwijde en geïrriteerde luchtwegen
• [ITEM]Bronchiolitis obliterans: een aandoening met droge hoest door verstopping van de kleine luchtwegen
• [ITEM]Interstitiële longziekte: ontsteking en littekens in de longen (de meest voorkomende vorm)
• [ITEM]Pleurale effusie (pleura-effusie): vochtophoping tussen de borstwand en de longen
• [ITEM]Pulmonale fibrose: littekens in de longen
• [ITEM]Pulmonale hypertensie: hoge bloeddruk in de longen
• [ITEM]Longknobbeltjes: kleine gezwellen in de longen

Risicofactoren van reumatoïde longziekte

Patiënten met reumatoïde artritis lopen acht keer meer risico op het ontwikkelen van longaandoeningen vergeleken met de algemene bevolking. Hoge niveaus van anti-CCP-antilichamen zijn een belangrijke risicofactor voor longproblemen. Anti-CCP-antilichamen zijn eiwitten die door het immuunsysteem worden geproduceerd en een indicatie vormen van reumatoïde artritis. Hoge waarden van deze antilichamen wijzen op een ernstigere vorm van de ziekte.

De volgende groepen hebben een verhoogd risico op reumatoïde longziekte:

• [ITEM] Mannen
• [ITEM] Patiënten die behandeld worden met methotrexaat en andere DMARD's (disease-modifying antirheumatic drugs)
• [ITEM] Rokers, vooral mannen
• [ITEM] Personen ouder dan zestig jaar met een diagnose van reumatoïde artritis

Symptomen

Reumatoïde artritis

Typische symptomen van reumatoïde artritis zijn gewrichtspijn, gewrichtszwelling, gewrichtsstijfheid en reumatoïde knobbeltjes.

Longen

De symptomen van reumatoïde longziekte kunnen variëren, afhankelijk van de specifieke vorm van de aandoening. Sommige patiënten ervaren mogelijk geen symptomen, bijvoorbeeld als ze alleen longknobbeltjes hebben. Andere patiënten kunnen echter symptomen vertonen zoals:

• [ITEM] Droge hoest
• [ITEM] Verminderde eetlust
• [ITEM] Koorts
• [ITEM] Kortademigheid
• [ITEM] Onbedoeld gewichtsverlies
• [ITEM] Pijn op de borst
• [ITEM] Vermoeidheid
• [ITEM] Zwakte

Diagnose en onderzoeken

Veel symptomen van een reumatoïde longziekte komen ook voor bij andere interstitiële longziekten en luchtwegaandoeningen. De diagnose begint met een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek. De arts luistert met een stethoscoop naar de ademgeluiden, ook wel bekend als ‘auscultatie’. Bij dit onderzoek kunnen krakende geluiden hoorbaar zijn, hoewel verminderde ademgeluiden of normale ademgeluiden ook mogelijk zijn. Verdere onderzoeken zijn nodig om de diagnose te bevestigen.

Biopsie
Een longbiopsie houdt in dat een arts een klein stukje longweefsel verwijdert voor analyse op ontsteking en littekens. Deze biopsie kan worden uitgevoerd via een bronchoscopie of een chirurgische ingreep. Bij een bronchoscopie wordt een bronchoscoop (een instrument met camera) via de neus of mond in de luchtwegen ingebracht om een weefselmonster te verkrijgen. Bij een chirurgische biopsie wordt een naald door de borstwand gestoken of een snede gemaakt om weefsel te verkrijgen.

Bloedonderzoek
Een bloedonderzoek helpt bij het meten van ontstekingsmarkers in het lichaam, zoals sedimentatiesnelheid en C-reactieve eiwitten.

CT-scan
Een CT-scan van de longen biedt dwarsdoorsnede beelden, waardoor de arts een duidelijker beeld krijgt van eventuele littekens of andere afwijkingen. CT-scans zijn vaak nuttiger dan röntgenfoto's voor de diagnose van reumatoïde longziekte.

Longfunctietest
Een longfunctietest (spirometrie) meet hoeveel lucht de patiënt kan uitblazen en het volume van het gas in de longen. Deze test helpt om te beoordelen of de longfunctie normaal of verminderd is.

Behandeling

De behandeling van een reumatoïde longaandoening hangt af van de aard en ernst van de symptomen. Bij kleine longknobbeltjes zonder symptomen is behandeling vaak niet nodig. Voor ontstekingen en littekens in de longen is behandeling meestal noodzakelijk, hoewel schade niet kan worden teruggedraaid. De behandeling richt zich op het beheersen van de symptomen.

Medicatie

Medicijnen zoals corticosteroïden en immunosuppressiva worden vaak gebruikt om ontstekingen te verminderen en het immuunsysteem te onderdrukken. Deze middelen zijn echter niet altijd effectief voor iedereen.

Longrevalidatie

Longrevalidatie kan nuttig zijn en omvat oefeningen en educatie over longziekten. Patiënten leren technieken en strategieën om kortademigheid te beheersen en hun kwaliteit van leven te verbeteren. Gewrichtsproblemen bij patiënten kunnen het uitvoeren van deze oefeningen bemoeilijken.

Longtransplantatie

In sommige gevallen is een longtransplantatie noodzakelijk. Niet alle patiënten komen in aanmerking voor deze ingreep.

Vloeistofdrainage

Bij pleurale effusie kan een arts een naald gebruiken om de opgehoopte vloeistof af te voeren.

Zuurstoftherapie

Zuurstoftherapie kan worden voorgeschreven om kortademigheid te verlichten en het comfort van de patiënt te verbeteren.

Prognose van longproblemen

De prognose van reumatoïde longziekte varieert op basis van de ernst en het type longcomplicatie. Patiënten met littekens en interstitiële longziekte hebben vaak een slechtere prognose. De mediane overlevingskans voor patiënten met interstitiële longziekte door reumatoïde artritis is gemiddeld drie tot acht jaar vanaf de diagnose. Langdurige veranderingen en verergering van longproblemen kunnen optreden.

Complicaties van reumatoïde longaandoening

Verergering van longproblemen
Reumatoïde longziekte kan leiden tot verergering van longproblemen, waaronder een verslechtering van de ademhalingscapaciteit. Dit kan het gevolg zijn van toenemende littekens en ontstekingen in de longen, die de longfunctie verder aantasten.

Verhoogd risico op longinfecties
Patiënten met reumatoïde longaandoening hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van longinfecties zoals pneumonie. De aanwezigheid van littekens en ontstekingen kan de longen kwetsbaarder maken voor infecties.

Longfibrose
Een ernstige complicatie is longfibrose, waarbij het longweefsel permanent wordt beschadigd en vervangen door littekenweefsel. Dit kan leiden tot blijvende ademhalingsproblemen en een verminderde longcapaciteit.

Pulmonale hypertensie
Pulmonale hypertensie, of hoge bloeddruk in de longen, kan zich ontwikkelen als gevolg van reumatoïde longaandoening. Dit verhoogt de belasting van het hart en kan leiden tot hartfalen indien niet adequaat behandeld.

Pleurale effusie
Bij pleurale effusie hoopt zich vocht op tussen de borstwand en de longen, wat kan leiden tot pijn op de borst en ademhalingsproblemen. Deze aandoening vereist vaak drainage van het vocht om de symptomen te verlichten.

Longkanker
Patiënten met reumatoïde longaandoening, vooral degenen die roken, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van longkanker. Langdurige ontsteking en beschadiging van het longweefsel kunnen bijdragen aan een verhoogd kankerrisico.

Beperkingen bij behandeling
Behandelopties voor reumatoïde longaandoening kunnen beperkt zijn door de ernst van de longschade. Sommige behandelingen kunnen bovendien bijwerkingen hebben die de longfunctie verder kunnen beïnvloeden.

Preventie van longproblemen

Hoewel het niet altijd mogelijk is om reumatoïde longziekte te voorkomen, kan het risico verminderd worden door niet te roken en regelmatig medisch onderzoek te ondergaan. Vroege detectie van een reumatoïde longaandoening kan de behandeling vergemakkelijken en de prognose verbeteren.

Lees verder

• Interstitiële longziekte: Littekens en ontsteking in longen
• Reumatoïde artritis: Ontsteking van gewrichten en organen
• Reumatoïde noduli: Knobbeltjes bij reumatoïde artritis
• Longknobbeltjes: Oorzaken van noduli (knobbels) in longen
• Caplan-syndroom: Stoflong met reumatoïde artritis