Beet van een zwarte weduwe-spin: Symptomen en behandeling

De zwarte weduwe-spin (Latrodectus) is een spinnensoort van circa 3,5 cm groot. De spin heeft een glanzend zwart lichaam met een rode zandlopervorm op het buikgebied. Deze spinnen zijn 's nachts actief. Ze geven de voorkeur aan donkere hoeken of spleten, zoals schuren. Deze spin komt van nature voor in Mexico en het zuiden van de Verenigde Staten. Zeer sporadisch wordt een zwarte weduwe-spin geïmporteerd in Nederland of België, bijvoorbeeld via haventransport. Het gif van de spin van de zwarte weduwe bevat giftige chemicaliën die mensen ziek maken. Wanneer een vrouwelijke spin een mens bijt, ontstaan mogelijk diverse symptomen zoals pijn in de borst, een hoge bloeddruk en ademhalingsproblemen. Een snelle behandeling is nodig. De arts dient een antigifmiddel toe en past voorts een ondersteunende behandeling toe. De prognose is meestal goed, al komt af en toe een verzwakte patiënt hieraan te overlijden.

• Natuurlijke locatie van zwarte weduwen
• Symptomen
• Behandeling van beet van zwarte weduwe
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van beet van zwarte weduwe-spin
• Preventie van spinnenbeet

Natuurlijke locatie van zwarte weduwen

Zwarte weduwen komen overal in de Verenigde Staten voor, meestal in het zuiden en het westen. Ook in Mexico en het zuiden van Canada is deze spinnensoort aanwezig. Ze zijn meestal te vinden in schuren, stenen muren, hekken, houtstapels, verandameubels en andere buitenstructuren.

Symptomen

Vrouwelijke zwarte weduwe-spinnen bijten af toe mensen, maar alleen als ze zich bedreigd voelen, of plots schrikken of verrast worden. Een beet van een zwarte weduwe-spin is giftig en tast het centrale zenuwstelsel aan. Het eerste symptoom van een beet van dit insect is meestal pijn die lijkt op een naaldenprik. Dit is voelbaar wanneer het insect bijt. Sommige patiënten voelen dit echter misschien niet. Een lichte zwelling, een brandend gevoel en roodheid van de huid verschijnen mogelijk. Na vijftien minuten tot één uur verspreidt zich een doffe spierpijn van het bijtgebied naar het hele lichaam. Als de beet op het bovenlichaam aanwezig is, voelt de patiënt meestal de meeste pijn in de borst. Als de beet zich op het onderlichaam bevindt, voelt de patiënt meestal de meeste pijn in de buik.

Ook volgende tekenen komen mogelijk tot stand:

• ademhalingsproblemen
• angst
• beenzwakte
• buikkrampen
• een hoge bloeddruk
• een huiduitslag en jeuk
• een shock
• epileptische aanvallen (meestal gezien vlak voor de dood bij kinderen die gebeten zijn)
• gevoelloosheid en tintelingen rond de bijtplaats, die zich dan soms uitspreidt vanaf de beet
• hoofdpijn
• koorts
• kwijlen
• lichte verlamming
• misselijkheid en braken
• oogproblemen
• een overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• gezwollen oogleden
• tranende ogen
• overmatig zweten
• rillingen
• rugpijn
• rusteloosheid
• spierproblemen
• spierkrampen
• spierpijn
• spierstijfheid
• spierzwakte
• tremoren (bevingen)
• zwakte
• zwangere vrouwen hebben mogelijk weeën en gaan in arbeid

Behandeling van beet van zwarte weduwe

Zelfzorg

Beten van een zwarte weduwe-spin zijn erg giftig. Onmiddellijke medische hulp is nodig. Patiënten (of mensen uit de omgeving) bellen best het Antigifcentrum voor begeleiding.

Volgende stappen volgt de patiënt totdat medische hulp beschikbaar is:

• het gebied reinigen met water en zeep
• ijs wikkelen in een schone doek en dit tien minuten plaatsen op het bijtgebied, tien minuten verwijderen en vervolgens weer herhalen. Zijn er bloedcirculatieproblemen aanwezig, dan is het verstandig om minder lang het ijs op het gebied te plaatsen om mogelijke huidbeschadiging te voorkomen.
• het getroffen gebied indien mogelijk stil houden om te voorkomen dat het gif zich verspreidt (te veel opwinding of beweging zal de stroom van gif in het bloed verhogen)
• een zelfgemaakte spalk gebruiken als de beet op de armen, benen, handen of voeten aanwezig is
• kleding losmaken en ringen en andere strakke sieraden verwijderen

Professionele medische behandeling

Indien mogelijk moet de patiënt (of begeleider) de spin meenemen naar de eerste hulp en dit in een afgesloten zak of pot zodat de arts zeker is of de spinnenbeet afkomstig is van de zwarte weduwe. De arts meet en bewaakt de vitale functies van de patiënt, inclusief de temperatuur, de hartslag, de ademhalingsfrequentie en de bloeddruk. De patiënt krijgt mogelijk een aantal onderzoeken en behandelingen.

Onderzoeken
Volgende onderzoeken zijn nodig bij de patiënt die gebeten is door de giftige spin.

• een bloedonderzoek
• een ECG (elektrocardiografie: hartfilmpje)
• een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) of de buik
• een urineonderzoek

Behandelingen
Er bestaat een geneesmiddel (tegengif) om de effecten van het gif om te keren. Wel veroorzaakt dit soms ernstige allergische reacties bij kinderen, zwangere vrouwen en ouderen, en daarom moet de arts dit voorzichtig gebruiken en de patiënt nauwlettend opvolgen. Verder krijgt de patiënt ademhalingsondersteuning, inclusief zuurstof toegediend. De arts dient eveneens intraveneuze (via een ader) vloeistoffen toe. Verder zet hij medicatie in om de symptomen te behandelen.

Prognose van beet van zwarte weduwe-spin

De meest ernstige symptomen verbeteren gewoonlijk binnen twee à drie dagen, maar mildere symptomen houden soms enkele weken aan. Zeer sporadisch komt een voor de rest gezonde patiënt te overlijden als gevolg van een beet van de zwarte weduwe-spin. Jonge kinderen, zeer zieke patiënten en ouderen hebben het meeste de kans om te overlijden als gevolg van deze spinnenbeet.

Preventie van spinnenbeet

Het is belangrijk dat personen beschermende kleding dragen wanneer ze door gebieden reizen waar deze spinnen leven. Mensen zoeken geen contact op met de spinnen. Ze plaatsen bijgevolg geen handen of voeten in hun nesten of in hun favoriete schuilplaatsen, zoals donkere, beschutte gebieden onder een boomstronk, het struikgewas of andere vochtige gebieden.

Lees verder

• Vergiftiging door inademen of inslikken van terpentijnolie
• Tegengif (antidotum): Werking & lijst tegengiffen (antidota)