Miltabces: Abces in milt door bacteriële infectie met koorts

Een miltabces is een zeldzame aandoening waarbij een met pus gevuld zakje in de milt ontstaat. Dit abces ontstaat meestal door een bacteriële infectie, hoewel het ook kan voortkomen uit een abces elders in het lichaam dat zich naar de milt verspreidt. Koorts is het meest voorkomende symptoom van een miltabces, maar ook buikpijn en andere systemische symptomen kunnen optreden. De behandeling omvat doorgaans het gebruik van antibiotica en, indien nodig, het afvoeren van de pus of het verwijderen van de milt. Een tijdige behandeling is cruciaal om ernstige complicaties of zelfs de dood te voorkomen.

• Epidemiologie
• Oorzaken en risicofactoren
• Abces op andere locatie
• Infectie
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van miltabces
• Praktische tips voor het omgaan met miltabces
• Medische zorg en herstel
• Versterking van je immuunsysteem
• Misvattingen rond miltabces
• Miltabces komt alleen voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem
• Een miltabces veroorzaakt altijd pijn aan de linkerkant van de buik
• Antibiotica kunnen altijd een miltabces genezen
• Een miltabces is altijd het gevolg van een trauma
• Miltabces gaat altijd vanzelf over zonder behandeling
• Na behandeling van een miltabces is de kans op terugkeer groot
• Miltabces kan geen invloed hebben op andere organen

Epidemiologie

Miltabcessen zijn relatief zeldzaam. De incidentie van een miltabces wordt geschat op ongeveer 0,2% tot 0,07% van de gevallen. Deze aandoening komt vaker voor bij mensen in de leeftijd van 30 tot 60 jaar. Ongeveer twee derde van de miltabcessen bij volwassenen is solitair, terwijl bij één op de drie patiënten meerdere abcessen kunnen voorkomen.

Oorzaken en risicofactoren

Abces op andere locatie

In sommige gevallen kan een abces of letsel op een andere plaats in de buik zich naar de milt verspreiden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij abcessen in de alvleesklier (pancreas) en bij diverticulitis.

Infectie

Een miltabces wordt vaak geassocieerd met infecties van de milt, die vaak secundair zijn aan een andere primaire infectiebron. Veelvoorkomende infecties die kunnen leiden tot miltabcessen zijn:

• Endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart)
• Urineweginfecties
• Chirurgische wondinfecties
• Gastro-intestinale infecties

Abcessen van de milt ontstaan meestal door bacteriëmie (de aanwezigheid van bacteriën in het bloed). Andere oorzaken zijn nieuwvormingen, verspreide infecties, schimmelinfecties, miltinfarcten en diabetes mellitus. Miltabcessen kunnen ook worden veroorzaakt door parasitaire infecties van de milt.

Organismen die vaak worden geassocieerd met miltabcessen zijn:

• Actinomycetes (zelden)
• Aerobes
• Anaëroben
• Burkholderia (zelden)
• Mycobacterium (zelden)
• Polymicrobieel in meer dan 50% van de gevallen
• Schimmels, vooral Candida

Risicofactoren

Mogelijke risicofactoren voor het ontwikkelen van een miltabces zijn:

• Amyloïdose (afzettingen van amyloïde in weefsels en organen)
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Milttrauma
• Verzwakt immuunsysteem (HIV, chemotherapie, langdurig gebruik van corticosteroïden, etc.)
• Hemoglobinopathieën
• Felty-syndroom (aandoening gekenmerkt door afwijkingen aan bloed, gewrichten en milt)
• Intraveneus drugsgebruik

Symptomen

Koorts is het meest voorkomende symptoom van een miltabces. Andere symptomen kunnen zijn:

• Koorts
• Buikpijn, vooral miltpijn
• Gevoelige zwelling bij het betasten van het linker bovenste kwadrant van de buik
• Verlies van eetlust
• Koude rillingen
• Misselijkheid
• Braken

Minder vaak voorkomende symptomen kunnen zijn:

• Gevoeligheid bij het aanraken van de milt
• Ascites (vochtophoping in de buik)
• Hepatomegalie (vergroting van de lever)

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De diagnose van een miltabces is klinisch uitdagend. Tijdens een lichamelijk onderzoek kan de arts een vergrote milt en buikpijn vaststellen bij ongeveer de helft van de patiënten.

Diagnostisch onderzoek
Om een miltabces te diagnosticeren, zal de arts een bloedonderzoek uitvoeren. Beeldvormende onderzoeken zijn essentieel voor de diagnose, zoals een CT-scan, een röntgenfoto en een echografie van de milt. In veel gevallen kan een diagnostische aspiratie (het opzuigen van de pus uit het abces) op basis van echografie of CT-scan de diagnose bevestigen.

Differentiële diagnose
Aandoeningen die symptomen vertonen die lijken op die van een miltabces zijn onder andere:

• Empyeem (pus of etter in de longen)
• Een klaplong (pneumothorax)
• Longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
• Longontsteking
• Miltinfarct (belemmerde bloedtoevoer naar de milt met buikpijn)
• Nierstenen

Behandeling

Patiënten met een miltabces ontvangen doorgaans in het ziekenhuis hooggedoseerde parenterale breedspectrumantibiotica. De keuze van de antibiotica is gebaseerd op de kweekresultaten. Vaak wordt een percutane aspiratie uitgevoerd, waarbij de pus via de huid wordt afgevloeid. Als percutane drainage niet succesvol is, kan een open drainage noodzakelijk zijn. In sommige gevallen kan een splenectomie (chirurgische verwijdering van de milt) worden overwogen. Regelmatige controlebezoeken zijn essentieel na de behandeling van een miltabces om mogelijke complicaties vroegtijdig te signaleren.

Prognose

De prognose voor een miltabces is aanzienlijk verbeterd door de vooruitgang in de medische zorg. Zonder behandeling kan een miltabces echter leiden tot ernstige gevolgen, waaronder overlijden.

Complicaties

Complicaties die kunnen optreden bij een miltabces zijn onder andere:

• Alvleesklierfistels
• Atelectase (instorting van de long door ineenkrimping van longblaasjes)
• Klaplong
• Levensbedreigende bloeding
• Longontsteking
• Perforatie van de maag, dunne darm of dikke darm
• Subfreen abces
• Postplenectomie trombocytose (verhoogd aantal bloedplaatjes na verwijdering van de milt)
• Linkszijdige pleura-effusie (vochtophoping tussen borstvlies en longvlies)

Sepsis na een splenectomie is altijd een risico, vooral bij jonge patiënten. Deze patiënten dienen zich te laten vaccineren tegen Meningococcus, Streptococcus pneumoniae en Haemophilus influenzae. Late complicaties komen niet zelden voor, wat een voortdurende medische controle noodzakelijk maakt.

Preventie van miltabces

Om het risico op het ontwikkelen van een miltabces te verminderen, kunnen de volgende preventieve maatregelen worden genomen:

• Gezonde levensstijl: Voorkom roken, beperk alcoholconsumptie en vermijd het gebruik van drugs. Eet een evenwichtig voedingspatroon en vermijd overmatige inname van zout en cafeïne.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Doe regelmatig aan lichaamsbeweging om een goede bloedcirculatie te bevorderen en de algemene gezondheid te verbeteren.
• Stressmanagement: Beperk stress door het toepassen van ontspanningstechnieken, meditatie of andere stressverlagende activiteiten.
• Juiste medicatiegebruik: Gebruik medicijnen alleen volgens voorschrift en bespreek eventuele bijwerkingen met je arts.
• Veilige omgang met infecties: Zorg voor een goede hygiëne en tijdige behandeling van infecties om de kans op verspreiding naar andere organen, zoals de milt, te verkleinen.
• Bescherming bij trauma: Vermijd situaties die leiden tot trauma aan de buik of milt en zoek onmiddellijk medische hulp bij buiktrauma.

Praktische tips voor het omgaan met miltabces

Medische zorg en herstel

Een miltabces is een ernstige infectie die medische behandeling vereist, zoals antibiotica of drainage. Volg het advies van je arts strikt op en neem je medicatie volgens voorschrift. Zorg voor voldoende rust om je lichaam te helpen herstellen.

Versterking van je immuunsysteem

Na behandeling is het belangrijk om je immuunsysteem te versterken. Zorg voor een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon, voldoende slaap en regelmatige lichaamsbeweging. Raadpleeg je arts over eventuele aanvullende supplementen die je herstel kunnen ondersteunen.

Misvattingen rond miltabces

Een miltabces is een zeldzame maar ernstige infectie van de milt die vaak gepaard gaat met ernstige symptomen. Er zijn verschillende misvattingen over deze aandoening die het moeilijk kunnen maken om de juiste behandeling en diagnostiek toe te passen.

Miltabces komt alleen voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem

Hoewel een verzwakt immuunsysteem inderdaad een risicofactor kan zijn voor het ontwikkelen van een miltabces, komt deze aandoening ook voor bij mensen zonder onderliggende immuundeficiëntie. Verschillende infecties, zoals bacteriële infecties die zich via de bloedbaan verspreiden, kunnen leiden tot de vorming van een abces in de milt, zelfs bij gezonde mensen.

Een miltabces veroorzaakt altijd pijn aan de linkerkant van de buik

Miltabces kan inderdaad pijn veroorzaken in de buik, vaak aan de linkerkant waar de milt zich bevindt. Echter, de symptomen kunnen variëren. In sommige gevallen kunnen de symptomen vager zijn en kan de pijn ook uitstralen naar andere delen van de buik of rug. Soms is er zelfs helemaal geen pijn, wat het moeilijk maakt om de aandoening vroegtijdig te herkennen.

Antibiotica kunnen altijd een miltabces genezen

Antibiotica zijn een belangrijk onderdeel van de behandeling van een miltabces, maar in veel gevallen is alleen antibiotische therapie niet voldoende. Chirurgische drainage of in sommige gevallen een miltverwijdering kan noodzakelijk zijn om de infectie volledig te behandelen. Antibiotica kunnen de infectie helpen beheersen, maar ze zijn vaak niet in staat om het abces volledig te genezen zonder aanvullende ingrepen.

Een miltabces is altijd het gevolg van een trauma

Hoewel trauma aan de milt kan leiden tot complicaties, zoals bloedingen of een scheur, is een miltabces meestal het gevolg van een infectie. Dit kan komen door bacteriën die zich via de bloedbaan verspreiden, vaak als gevolg van een huidinfectie of andere infecties in het lichaam. Trauma is dus niet de enige oorzaak.

Miltabces gaat altijd vanzelf over zonder behandeling

Een miltabces vereist altijd medische behandeling. Onbehandeld kan het leiden tot ernstige complicaties, zoals de verspreiding van de infectie naar andere organen, bloedvergiftiging (sepsis), of zelfs de dood. Het is cruciaal om tijdig medische hulp te zoeken om het abces te behandelen en ernstige gevolgen te voorkomen.

Na behandeling van een miltabces is de kans op terugkeer groot

Hoewel er in sommige gevallen een risico op herhaling van een miltabces is, is dit niet altijd het geval. Na de juiste behandeling, zoals antibiotica en eventuele chirurgische ingrepen, kan de milt zich volledig herstellen. Het risico op terugkeer is meestal laag, vooral als de onderliggende oorzaken van de infectie goed worden behandeld en gecontroleerd.

Miltabces kan geen invloed hebben op andere organen

Een miltabces kan wel degelijk invloed hebben op andere organen, vooral als de infectie zich verspreidt naar de lever, nieren of andere delen van het lichaam. In sommige gevallen kan het zich zelfs naar de bloedbaan verspreiden, wat kan leiden tot sepsis, een levensbedreigende aandoening die onmiddellijke medische interventie vereist.

Lees verder

• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Miltinfarct: Belemmerde bloedtoevoer naar milt met buikpijn
• Miltpijn: Oorzaken en symptomen van pijnlijke milt
• Splenectomie: Chirurgische verwijdering van de milt