Miltabces: Abces in milt door bacteriële infectie met koorts
Een miltabces is een zeldzame aandoening waarbij een zakje gevuld met pus in de milt ontstaat. Meestal ontstaat dit abces door een bacteriële of andere soort infectie, al komt een abces in de milt mogelijk ook tot uiting door een abces elders in het lichaam. Koorts is het vaakst voorkomend symptoom van deze aandoening, maar ook buikpijn en andere systemische tekenen komen mogelijk tot stand. De arts zet antibiotica in, en daarnaast voert hij de inhoud van het abces af en/of verwijdert hij de milt. Een snelle behandeling is belangrijk, omdat anders een grote kans bestaat op de ontwikkeling van ernstige complicaties of zelfs de dood volgt.
Epidemiologie
Miltabcessen (zakjes gevuld met pus in de milt) zijn relatief ongewoon. De incidentie van een
abces in de milt bedraagt naar schatting tussen 0,2% en 0,07%. Een miltabces komt vaker voor bij dertigers en ook bij zestigers. Ongeveer twee derde van de miltabcessen bij volwassenen is solitair en bij één op de drie patiënten komen meerdere abcessen tot uiting.
Oorzaken en risicofactoren
Abces op andere locatie
In sommige gevallen is een abces of letsel elders in de buik aanwezig en wordt dan soms de milt getroffen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij
abcessen in het pancreas (
alvleesklier) en
diverticulitis.
Infectie
Een miltabces wordt meestal geassocieerd met en infecties van de milt. Deze laatste komen vaker voor in aanwezigheid van een andere primaire infectieplaats, vooral
endocarditis (
ontsteking van de binnenkant van het
hart), maar ook urineweginfecties, chirurgische
wondinfectie en gastro-intestinale infecties. Abcessen van de milt zijn meestal het gevolg van bacteriëmie (aanwezigheid van bacteriën in het bloed). Andere erkende oorzaken zijn nieuwvormingen, een verspreide infectie, een schimmelinfectie, een miltinfarct en diabetes mellitus. Miltabcessen zijn ook in verband gebracht met een parasitaire infectie van de milt.
Organismen die meestal geassocieerd zijn met een miltabces omvatten:
- Actinomycetes (zelden)
- Aerobes
- anaëroben
- Burkholderia (zelden)
- Mycobacterium (zelden)
- Polymicrobieel in meer dan 50% van de gevallen
- schimmels meestal Candida
Risicofactoren van miltabces
Mogelijke risicofactoren voor het ontwikkelen van één of meer miltabcessen zijn:
Symptomen: Koorts
Koorts is het meest voorkomende symptoom, gevolgd door
buikpijn (meer bepaald
miltpijn), een gevoelige zwelling bij het betasten van het linker bovenste kwadrant van de buik, een
verlies van eetlust, koude
rillingen,
misselijkheid en
braken. Minder vaak voorkomende symptomen zijn onder meer een gevoeligheid voor de hoektanden,
ascites (
vochtophoping in de buik) en
hepatomegalie (vergroting van de
lever).
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De diagnose van een miltabces is een klinische uitdaging. De arts voert een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij bij de helft van de patiënt een vergrote milt en buikpijn waarneemt.
Diagnostisch onderzoek
De arts voert een
bloedonderzoek uit.
Beeldvormende onderzoeken zijn nodig voor het diagnosticeren van een miltabces, zoals een
CT-scan, een
röntgenfoto en een
echografie van de milt. In veel gevallen kan een diagnostische aspiratie (opzuiging van het vocht uit een abces) op basis van een echografie of CT-scan de diagnose helpen bevestigen.
Differentiële diagnose
Volgende aandoeningen hebben symptomen die een miltabces nabootsen:
Behandeling
Patiënten met een miltabces krijgen in het ziekenhuis hooggedoseerde parenterale breedspectrumantibiotica toegediend. De kweekresultaten bepalen de keuze van
antibiotica. Vaak opteert de arts voor een percutane aspiratie (
abcesinhoud afvoeren via de huid). Een open drainage (afvoeren van vocht) is soms vereist wanneer een percutane drainage mislukt. De laatste keuze voor de behandeling van miltabces is een
splenectomie (chirurgische verwijdering van de milt). Regelmatige controlebezoeken zijn voorts essentieel na de behandeling van een miltabces.
Prognose
De prognose van een miltabces is aanzienlijk verbeterd ten opzichte van vroeger. Zonder behandeling komen patiënten echter mogelijk te overlijden als gevolg van deze aandoening.
Complicaties van zakje met pus in milt door (bacteriële) infectie
Complicaties van een miltabces omvatten:
- alvleesklierfistels
- atelectase (instorting van de long door ineenkrimping van longblaasjes)
- een klaplong
- een levensbedreigende bloeding
- een longontsteking
- een perforatie van de maag, dunne darm of dikke darm
- een subfreen abces
- postplenectomie trombocytose
- linkszijdige pleura-effusie (vochtophoping tussen borstvlies en longvlies)
Sepsis na een splenectomie is altijd een risico, vooral bij jonge patiënten. Deze patiënten moeten zich laten vaccineren tegen Meningococcus,
Streptococcus pneumoniae en
Haemophilus influenzae. Late complicaties zijn niet ongebruikelijk en daarom is een nauwgezette medische controle vereist.
Lees verder