Trillende lippen: oorzaak van trillende onderlip of bovenlip

Trillende lippen of een trillende lip, of het nu de bovenlip of onderlip is, kan vervelend en gênant zijn. Een trillende lip hoeft niet perse een teken te zijn van een onderliggend medisch probleem. Het kan komen door spierspasmen als gevolg van zoiets simpels als te veel koffie drinken, maar het trillen van de lip kan ook een vroeg teken zijn van een neurologische ziekte zoals amyotrofe laterale sclerose of ALS. Een trillende lip kan een nogal storend symptoom zijn, hoewel in de meeste gevallen de oorzaak erachter niet ernstig is. De meeste gevallen van trillende lippen zijn te wijten zijn aan stress, vermoeidheid, emoties, overmatige cafeïne-inname (het drinken van grote hoeveelheden koffie, cafeïnehoudende frisdranken of energiedranken) of een tekort aan kalium. Liptrekkingen zijn in de meeste gevallen self-limiting en verdwijnen binnen enkele minuten of misschien in een paar dagen zonder verdere problemen. Bij aanhoudende klachten is een bezoek aan de dokter geboden.

• Oorzaak van trillende onderlip of bovenlip
• Symptomen van liptrillingen
• Trillende lip door overmatige cafeïne
• Trillende onderlip of bovenlip door medicatie
• Kaliumgebrek
• Alcoholische neuropathie
• Aangezichtsverlamming
• Trillende lippen door stress, angst en moeheid
• Spanning
• Adrenaline
• Magnesium
• Hemifaciaal spasmen
• Trillende kin en onderlip door erfelijk geniospasme
• Het syndroom van Gilles de la Tourette
• Trillende onderlip of bovenlip door Parkinson
• ALS
• Trillen rond de mond door hypoparathyroïdie
• Zenuwtrekje in de lip
• DiGeorge syndroom
• Trillende lippen als ontwenningsverschijnsel
• Stoppen met roken
• Stoppen met alcohol
• Stoppen met drugs
• Trauma aan de lip
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een trillende lip
• Prognose

Oorzaak van trillende onderlip of bovenlip

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een trillende lip:

• Irritatie van de aangezichtszenuw ten gevolge van trauma of letsel;
• Stimulatie van de zenuwuiteinden in je lippen;
• Onttrekkingsverschijnselen: alcohol, drugs of tabak;
• Een neveneffect of bijwerking van medicatie;
• Hevige emoties zoals woede, opwinding of angst;
• Angst of nervositeit;
• Ernstige stress of vermoeidheid;
• Een tekort aan kalium;
• Gebrek aan elektrolyten;
• Een virale infectie zoals een koortslip;
• Overmatige inname van cafeïne;
• Aangezichtsverlamming;
• Hemifaciaal spasmen;
• Het syndroom van Gilles de la Tourette;
• Ziekte van Parkinson;
• Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS), een ziekte van de zenuwcellen die de spieren aansturen;
• Hyperparathyroïdie.

Symptomen van liptrillingen

Het trillen van de onderlip of bovenlip kan worden gezien als een kleine beving of trilling van je lip. Het kan zich echter ook uitbreiden naar andere delen van je gezicht. Enkele veel voorkomende klachten en symptomen zijn:

• spontane of onverwachte samentrekking van je onderlip en/of bovenlip
• spasmen die herhaaldelijk kunnen optreden gedurende enkele seconden tot enkele minuten
• je kunt een doof gevoel of gevoelloosheid in de lip ervaren
• je kunt ook herhaalde onvrijwillige spasmen elders in het het gezicht ervaren

Trillende lip door overmatige cafeïne

Cafeïne is een stimulerend middel en kan bij overmatig gebruik liptrekkingen veroorzaken. De technische term voor deze aandoening is 'cafeïne-intoxicatie'. Cafeïne wordt vooral onder jongeren steeds vaker in bovenmatige hoeveelheden verbruikt, zoals het geval is met energiedranken. Symptomen van een cafeïne-intoxicatie bestaan onder meer uit misselijkheid, braken, hoofdpijn, hartkloppingen, agitatie, angst en trillingen en bevingen.

Wat te doen?
De behandeling is eenvoudig: verminder of elimineer je cafeïne-inname en de symptomen zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Trillende onderlip of bovenlip door medicatie

Een kleine spiertrekking of fasciculatie is een bekende bijwerking van veel geneesmiddelen op recept en vrij verkrijgbare medicijnen zoals oestrogenen, diuretica en steroïden.

Wat te doen?
Praat met je arts over het wisselen van medicijnen, wat een eenvoudige behandeling is voor dit symptoom.

Kaliumgebrek

Je kunt last krijgen van een trillende lip bij een laag kaliumgehalte in je lichaam. Dit mineraal is een elektrolyt en speelt een rol in vele lichaamsfuncties waaronder overdracht van zenuwsignalen en spiercontracties. Kaliumgebrek kan de spieren negatief beïnvloeden en spasmen en krampen veroorzaken.

Behandeling
Behandeling van een mild kaliumgebrek bestaat uit het toevoegen van kaliumrijk voedsel aan je dieet en het vermijden van medicijnen die je kaliumspiegel kunnen beïnvloeden. Bij een ernstig tekort wordt het kaliumtekort opgeheven middels orale behandeling en soms is intraveneuze toediening aangewezen.

Alcoholische neuropathie

Drugs en alcohol kunnen zenuwbeschadiging veroorzaken en de werking van de hersenen beïnvloeden. Als je gedurende lange tijd grote hoeveelheden alcohol of drugs hebt gebruikt en je last hebt van spierspasmen in het gezicht, zoals liptrekkingen en trillende onderlip en/of bovenlip, dan kan er sprake zijn van alcoholische neuropathie. Hierbij ontstaat schade aan de perifere zenuwen.

Behandeling
Behandeling bestaat uit het beperken van alcoholgebruik, het nemen van vitaminesupplementen en het nemen van voorgeschreven anticonvulsiva.

Aangezichtsverlamming

Mensen met de ziekte van Bell of aangezichtsverlamming hebben een verlamming van de gezichtsspieren. Er is hierbij sprake van tijdelijk verlamming van de aangezichtszenuw. Het gevolg is dat de spieren aan één zijde van het gezicht niet naar behoren werken. Elk geval is anders, maar soms zijn spiertrekkingen ook mogelijk.

Behandeling
Zodra de onderliggende aandoening adequaat is behandeld, verdwijnt ook de verlamming.

Trillende lippen door stress, angst en moeheid

Stress, angst en vermoeidheid kunnen leiden tot trillende lippen.

Spanning

Stress verstrakt spieren en verzwakt de bloedtoevoer naar de spieren, waardoor ze samentrekken en er trillingen kunnen optreden.

Adrenaline

Adrenalinestoten geven de spieren extra energie, en deze kunnen er ook voor zorgen dat je spieren onrustig worden, alsof ze moeten bewegen. Bij sommige mensen kan dit zich uiten in een bewegingsdrang of trillingen.

Magnesium

Het is ook mogelijk dat de spiertrekkingen worden veroorzaakt door secundaire effecten. Magnesium is bijvoorbeeld vaak uitgeput in tijden van stress en het is bekend dat lage magnesiumspiegels leiden tot spiertrekkingen, waaronder trillende lippen.

Hemifaciaal spasmen

Hemifaciaal spasmen worden ook wel tic faciaal genoemd. Dit zijn spierspasmen die optreden aan de ene kant van het gezicht. Deze tics komen het meest voor bij vrouwen ouder dan 40 jaar en mensen van Aziatische afkomst. Ze zijn niet levensbedreigend, maar kunnen ongemakkelijk en storend zijn. Hemifaciale spasmen treden op vanwege schade aan de zevende hersenzenuw, die ervoor zorgt dat de spieren van het gezicht kunnen bewegen. Een andere aandoening kan deze zenuwbeschadiging hebben veroorzaakt, of het kan het gevolg zijn van een bloedvat dat op de zenuw drukt.

Behandeling
Hemifaciale spasmen kunnen worden gediagnosticeerd met behulp van beeldvormend onderzoek zoals MRI-scan, CT-scan en angiografie, een röntgenonderzoek waarbij de bloedvaten zichtbaar worden gemaakt. Botox-injecties zijn de meest voorkomende vorm van behandeling, hoewel ze om de zes maanden moeten worden herhaald om effectief te blijven. Het medicijn verlamt gedeeltelijk de spier om het trillen te stoppen. Een operatie die microvasculaire decompressie wordt genoemd, is ook een effectieve langetermijnbehandeling waarbij het bloedvat wordt verwijderd dat de tics veroorzaakt.

Trillende kin en onderlip door erfelijk geniospasme

Erfelijk geniospasme is een aandoening waarbij kinderen en volwassen last hebben van een trillende spier in de kin en een enkele keer krijgt ook de onderlip last van trillingen. Erfelijk geniospasme staat ook wel bekend als erfelijk kinbeven. Het trillen van de kinspier ziet er namelijk uit als beven van de kin. Het wordt veroorzaakt door een foutje in het erfelijk materiaal van chromosoom 9.

Behandeling
Vele mensen met deze aandoening willen geen behandeling. Als je gehinderd wordt door het trillen van de kin en onderlip, kan de arts bepaalde medicijnen voorschrijven of een botoxinjectie plaatsen.

Het syndroom van Gilles de la Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette is een neuropsychiatrische aandoening, gekenmerkt door tics. Het syndroom is vernoemd naar de Franse neuroloog Georges Gilles de la Tourette (1857-1904). Het is een aandoening die ervoor zorgt dat je onvrijwillig herhaaldelijk geluiden of bewegingen maakt. Tourette kan betrekking hebben op motorische en vocale tics. Het is sociaal hinderlijk. Mannen hebben viermaal meer kans dan vrouwen om Tourette te ontwikkelen, en symptomen verschijnen meestal in de leeftijd van 2-15 jaar. De precieze oorzaak van Gilles de la Tourette is anno 2024 niet bekend.

Behandeling
Behandeling bestaat uit een combinatie van therapie en medicatie. Voor geïsoleerde tics die sociaal hinderlijk zijn of veel pijn veroorzaken, kan botoxbehandeling werken.

Trillende onderlip of bovenlip door Parkinson

De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening die tremoren, stijfheid, traagheid in beweging en moeite met lopen. De ziekte is degeneratief, wat betekent dat het na verloop van tijd erger wordt. Vroege symptomen van de ziekte van Parkinson omvatten meestal lichte tremoren van de onderlip, kin, handen of benen.

Behandeling
Artsen weten anno 2024 niet wat Parkinson veroorzaakt. Enkele van de meest voorkomende behandelingen zijn medicatie om dopamine in de hersenen aan te vullen, of een operatie.

ALS

Amyotrofische laterale sclerose (algemeen bekend als ALS) is een hersenziekte die de zenuwen en het ruggenmerg aantast. Enkele vroege symptomen zijn spiertrekkingen, onduidelijke spraak en spierzwakte. ALS is degeneratief en dodelijk.

Behandeling
Er is anno 2024 geen remedie voor ALS. Behandeling bestaat uit het verlichten van het klachtenpatroon.

Trillen rond de mond door hypoparathyroïdie

Hypoparathyreoïdie is een zeldzame aandoening van de bijschildklier. Bij hypoparathyreoïdie werken de bijschildklieren te langzaam, waardoor het te weinig hormoon produceert. Dit zorgt voor lage calcium- en fosforspiegels in het lichaam. Een veel voorkomend symptoom van hypoparathyreoïdie is trillen rond de mond, keel en handen. Als je liptrekkingen gepaard gaan met haaruitval, pijnlijke voeten of benen en tintelende vingertoppen, zou je deze schildklieraandoening kunnen hebben.

Behandeling
Behandelingsopties zijn onder meer een calciumrijk dieet of calciumsupplementen, vitamine D-supplementen en injecties van parathyroïde hormonen.

Zenuwtrekje in de lip

Door stress kun je last krijgen van zenuwtrekjes, bijvoorbeeld in de vorm van een trillende lip. Aanhoudende spanning kan er onder meer voor zorgen dat er onwillekeurige en herhaalde bewegingen van je onderlip of bovenlip plaatsvindt, een soort trilling. De zenuwuiteinden in je boven- en onderlip worden gestimuleerd door het autonome zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel.

Wat te doen?
Wanneer de stress afneemt, zal het zenuwtrekje wijken. Ontspanningsoefeningen of mindfulness kan helpen. Blijf ook goed voor jezelf zorgen met goede voeding, bewegen/sporten en genoeg ontspanning.

DiGeorge syndroom

Het DiGeorge syndroom is een erfelijke aandoening doordat er een klein stukje van het chromosoom 22 mist. Bij dit syndroom vertonen kinderen een combinatie van afwijkingen, waaronder hartafwijkingen en afweerstoornissen. Een trillende lip en liptrekkingen kunnen hierbij ook voorkomen.

Behandeling
Genezing is anno 2024 niet mogelijk. De behandeling van het DiGeorge syndroom bestaat uit het verminderen van de symptomen.

Trillende lippen als ontwenningsverschijnsel

Stoppen met roken

Spiertrekkingen, waaronder trillende lippen, na het stoppen met roken komen vrij veel voor en de meeste mensen merken het misschien niet eens. Spierspasmen kunnen optreden bij het vernauwen van de slagaders, waardoor het moeilijk wordt voor het hart om bloed naar alle delen van het lichaam te pompen. Dit komt vaak voor bij rokers omdat nicotine de bloedstroom vertraagt ​​door de bloedvaten in het lichaam te vernauwen. Dit betekent ook dat de bloedvaten onvoldoende zuurstof krijgen. Een spiertrekking is wat anders dan een spierspasme doordat het de ongecontroleerde beweging is van een klein segment van een grotere spier en onder de huid te zien is. Veel mensen die net zijn gestopt met roken zullen spiertrekkingen of spasmen ervaren omdat hun lichaam probeert zich te ontdoen van alle gifstoffen die het roken met zich meebrengt. Naarmate het hart sterker wordt en het bloed efficiënter naar alle delen van het lichaam kan stromen, moeten de spasmen en spiertrekkingen verdwijnen. Als de spiertrekkingen langer dan een maand aanhouden, moet je je huisarts raadplegen.

Samen met spiertrekkingen en spasmen zijn er enkele andere ontwenningsverschijnselen die je zou kunnen ervaren als je stopt met roken. Deze kunnen variëren in intensiteit en duren normaal gesproken niet langer dan enkele weken. Enkele van deze symptomen zijn:

• hoofdpijn
  Slapeloosheid / Bron: PrinceOfLove/Shutterstock.com
• keelpijn of zere keel
• hoest
• misselijkheid
• zweten
• angst
• slapeloosheid (en slaapgebrek)
• vermoeidheid

Dit zijn allemaal symptomen die gepaard gaan met stoppen met roken en ze variëren in intensiteit. Ze zijn meestal mild, maar sommige klachten kunnen behoorlijk naar de voorgrond treden. Gelukkig zijn spiertrillingen (zoals een trillende lip) een van de minder ernstige ontwenningsverschijnselen en verdwijnen ze zaak snel.

Stoppen met alcohol

Ontwenningsverschijnselen van alcohol kunnen optreden na slechts een nacht drinken. Symptomen van ontwenning zullen variëren afhankelijk van je lichaamschemie, leeftijd, gewicht, geslacht en duur en frequentie van het alcoholmisbruik. Ontwenningsverschijnselen kunnen worden verzacht door meer alcohol in te nemen, waardoor je snel verstrikt raakt in een vicieuze cirkel. De meest voorkomende milde tot matige symptomen van alcoholontwenning zijn onder andere:

• hoofdpijn, pulserende pijn bij de slapen
• zweten, vooral handpalmen of het gezicht
• misselijkheid
• verlies van eetlust
• slapeloosheid
• bleekheid
• snelle hartslag
• vergrote, verwijde pupillen
• klamme handen
• abnormale spierbewegingen of spiertrekkingen (zoals trillende lippen)
• tremoren
• onvrijwillige ooglidbewegingen (trillende oogleden)

Ernstige symptomen van alcoholterugtrekking worden meestal ervaren door mensen die gedurende lange tijd hebben gedronken en een tolerantie voor alcohol hebben opgebouwd, wat wil zeggen dat je lichaam steeds meer alcohol nodig heeft om hetzelfde effect te bereiken.

Ernstige tekenen van alcoholontwenning zijn:

• delirium tremens
• agitatie
• koorts
• convulsies

Stoppen met drugs

Ontwenningsverschijnselen van drugs (cocaïne, heroïne, speed, cannabis, etc.) kunnen zowel lichamelijk as geestelijk zijn, waardoor de manier waarop je je voelt, handelt en denkt verandert. Sommige drugs, zoals heroïne, alcohol en cocaïne, veroorzaken een sterke fysieke afhankelijkheid. Bij andere chemische stoffen, zoals hallucinogenen, is de afhankelijkheid eerder geestelijke van aard. Hoe dan ook, het stoppen met drugs kan een zware tol van je geest en lichaam eisen.

Bij sommige middelen, zoals alcohol of benzodiazepinen, kan rigoureus stoppen levensbedreigend zijn als het niet onder medische toezicht gebeurt. Het stoppen van het gebruik van drugs of medicijnen in een veilige, gecontroleerde omgeving kan gemakkelijker en effectiever zijn dan het in het eentje worstelen met de ontwenningsverschijnselen:

• angst
• prikkelbaarheid
• dysforie (een sombere of prikkelbare stemming, die soms gepaard gaat met angst of rusteloosheid)
• craving (het extreem trek hebben in drugs)
• slapeloosheid
  Buikpijn / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com
• misselijkheid en overgeven
• diarree
• buikpijn
• spierkrampen
• spiertrekkingen (bijvoorbeeld trillende lip)
• epileptische aanvallen
• hartkloppingen
• zweten
• rillingen

Trauma aan de lip

Een trillende bovenlip of trillende onderlip kan komen door een trauma die je in het verleden hebt opgelopen. Een verwonding aan de hersenstam kan mogelijk schade hebben veroorzaakt aan de aangezichtszenuw, waardoor gezichtsspieren gaan trillen. Ook kan een trillende lip het gevolg zijn van een verwonding aan de spieren van het gezicht wat heeft geleid tot zenuwschade, wat op zijn beurt leidt tot diffuse signalen in de hersenen en schokjes of trillingen in de buurt van de zenuw.

Onderzoek en diagnose

Een vraaggesprek met de arts en een lichamelijk onderzoek vormen de basis voor het stellen van een diagnose. De arts kan je ook enkele vragen stellen over je levensstijl, zoals hoe vaak je koffie, energiedrankjes of alcohol drinkt. Als er geen andere symptomen zichtbaar zijn, moet de arts mogelijk enkele tests uitvoeren voor een diagnose. Deze kunnen variëren van bloedonderzoek of urineonderzoek tot een MRI- of CT-scan.

Behandeling van een trillende lip

Als je last hebt van een trillende onderlip of bovenlip, is het belangrijk dat de onderliggende oorzaak wordt behandeld of wordt weggenomen. Het is daarom van essentieel belang om erachter te komen wat de oorzaak is. Pas dan kan de klacht behandeld worden. Er zijn daarnaast enkele preventieve maatregelen die kunnen helpen om een trillende lip te verminderen of te stoppen:

• Zorg goed voor de mentale en fysieke toestand van je lichaam.
• Vermijd of verminder de inname van cafeïnehoudende of alcoholische dranken.
• Wanneer het trillen begint, breng dan een warme doek aan op je lippen of oefen druk uit op je lip met je vinger.
• Verminder stress en vermoeidheid door ontspanningsoefeningen en sportieve activiteiten te ontplooien.
• Zorg voor voldoende kaliuminname door het eten van een goed uitgebalanceerd dieet inclusief voedingsmiddelen zoals watermeloen en bananen die rijk zijn aan kalium, samen met andere groenten en fruit.

Prognose

Een trillende lip kan wijzen op iets simpels als te veel cafeïne-inname, maar het kan ook een teken zijn van en onderliggende aandoening. Als het drinken van minder koffie of het eten van meer kaliumrijke voedingsmiddelen onvoldoende soelaas biedt, dan is het tijd om een afspraak te maken met je huisarts. Als een meer ernstige aandoening een trillende lip veroorzaakt, is vroege opsporing en behandeling van cruciaal belang om erger te voorkomen of het ziekteproces te vertragen.

Lees verder

• Trillende handen: oorzaken tremor aan de hand of handtremor
• Trillend ooglid: symptomen, oorzaak, behandeling en zelfzorg
• Tintelende lippen: oorzaken van tintelingen in de lippen