Oogliddermatitis: Ontsteking huid rond ooglid of oogleden

De huid rond de oogleden bestaat uit bloedvaten en vet. Aan dit dunne huidgebied treedt snel schade op. Sommige patiënten ervaren bijvoorbeeld een huidontsteking rond de oogleden (oogliddermatitis, ooglideczeem). Deze veel voorkomende aandoening kent enkele oorzaken, zoals een allergische reactie of contact met irriterend middel. De oogleden zijn hierbij geïrriteerd, droog, gezwollen of jeukend. De aandoening treft één of beide oogleden en de bovenste en/of onderste oogleden zijn aangetast. De symptomen treden soms éénmalig of niet vaak op, terwijl andere patiënten kampen met chronische klachten. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak verschijnen soms ook andere symptomen. Het uitlokkend materiaal vermijden en het hanteren van een goede hand- en ooglidhygiëne vormen enkele sleutelpunten voor het voorkomen van problemen. Daarnaast zijn medicamenteuze behandelingen en andere tips beschikbaar voor het verlichten van de symptomen.

• Oorzaken van ontstoken huid rond ogen
• Atopische dermatitis
• Medicinale oogliddermatitis
• Ooglidcontactdermatitis
• Seborreïsche dermatitis
• Risicofactoren van aandoening
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van oogliddermatitis
• Medicatie
• Tips
• Prognose van aandoening
• Complicaties van huidontsteking aan het ooglid of de oogleden

Oorzaken van ontstoken huid rond ogen

Atopische dermatitis

Atopische dermatitis is een vorm van eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) die de oogleden mogelijk treft. De oorzaak hiervan is onduidelijk maar mogelijk is wel een genetische component betrokken omdat de aandoening ook voorkomt in bepaalde families.

Medicinale oogliddermatitis

Deze vorm van oogliddermatitis is chronisch of acuut en is te wijten aan geneesmiddelen met hoge allergische reacties zoals streptomycine, dicainum, penicilline, bètablokkers, …

Ooglidcontactdermatitis

Allergie (allergische contactdermatitis)
Sommige patiënten reageren allergisch op bepaalde stoffen die zich bevinden in parfum, oogdruppels, contactlensoplossingen, … Ook sierraden met goud of nikkel (nikkelallergie), reinigers, geuren en etherische oliën, wimperkrulspelden, brilmonturen, rubberen veiligheidsbrillen, voedselallergieën (vooral op zuivelproducten) veroorzaken allergische contactdermatitis. Het immuunsysteem produceert antilichamen (immunoglobuline E) wanneer het lichaam in contact komt met de allergenen (uitlokkende stoffen). De antilichamen produceren een chemische reactie in de cellen die jeukende ogen en roodheid in de ogen veroorzaakt.

Irritatie (irriterende contactdermatitis)
Irriterende contactdermatitis (huidontsteking door blootstelling aan stoffen) treedt op wanneer de patiënt in contact komt met irriterend materiaal. De patiënt hoeft met andere woorden niet allergisch te zijn voor dit materiaal. Het contact met bepaalde zwembrillen, zepen, stofdeeltjes, cosmetica enzovoort veroorzaakt bijvoorbeeld irriterende contactdermatitis. Patiënten met ooglidcontactdermatitis ervaren gezwollen oogleden en jeukende oogleden. Dit gaat gepaard met pijn of een branderig gevoel. Op de ooglidhuid staat soms een rode huiduitslag en schilfers. De huid van de oogleden is geplooid en dik.

Seborreïsche dermatitis

Seborreïsche dermatitis is een veel voorkomende huidaandoening waarbij een ontstoken en schilferige huid ontstaat. De aandoening komt vaak voor op de hoofdhuid (hoofdroos en rode huid), maar soms zijn ook de vette huidgebieden getroffen zoals de oogleden.

Risicofactoren van aandoening

Bepaalde factoren verhogen de kans op het ontstaan van de oogliddermatitis:

• beroepen: Mensen die tewerkgesteld in de landbouw of de bouw of cosmetica- en schoonheidsspecialisten lopen meer risico op een huidontsteking rond de oogleden.
• genetica: Huidaandoeningen komen veel voor in families.
• leeftijd. Zuigelingen zijn gevoeliger voor bepaalde soorten huidontsteking, zoals seborreïsche dermatitis.
• medicijnen: Bepaalde medicijnen zijn uitlokkende factoren voor oogliddermatitis.
• medische aandoeningen: Hooikoorts, astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in del ongen), andere huidaandoeningen (zoals acne of psoriasis), dermatomyositis (ziekte met huiduitslag en spierproblemen) of systemische lupus erythematosus verhogen de kans op een ontstoken huid rond de oogleden.
• slechte persoonlijke hygiëne: Het niet schoonhouden van de huid leidt mogelijk tot de aandoening.

Symptomen

Oogliddermatitis

• De symptomen die vaak gepaard gaan met oogliddermatitis omvatten:
• een brandend gevoel op het ooglid of de oogleden
• een droog ooglid of droge oogleden
• een geschubde of geïrriteerde ooglidhuid
• een gevouwen huid op het ooglid of de oogleden
• een gezwollen ooglid of gezwollen oogleden
• een huiduitslag op het ooglid of de oogleden
• een jeukend ooglid of jeukende oogleden
• een rood ooglid of rode oogleden
• een verkleuring van het ooglid of de oogleden
• extra huid op het ooglid of de oogleden
• pijn aan het ooglid of de oogleden
• schilfering van de huid rond het ooglid of de oogleden

Andere symptomen
Soms komen ook andere tekenen tot uiting, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Enkele voorbeelden van bijkomende symptomen zijn:

• gewichtsverlies
• hoofdpijn
• koorts
• nachtelijk zweten
• spierpijn
• vermoeidheid
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Oogliddermatitis diagnosticeren is voor de patiënt eenvoudig als hij de oorzaak (meestal de uitlokkende factor) kent. Een arts stelt dan de vorm van dermatitis vast aan de hand van een lichamelijk onderzoek. Hij stelt de patiënt vragen over mogelijke risicofactoren, zoals aanwezige medische aandoeningen of het beroep van de patiënt. Wanneer een allergische reactie vermoedelijk de oorzaak is, is een pleistertest aanbevolen. De huid plaatst een allergeen op de huid en test vervolgens de huid op een allergische reactie. Als een irriterend middel de vermoedelijke oorzaak is, is een herhaalde open toepassingstest mogelijk. De patiënt stelt de huid gedurende meerdere dagen bloot aan het irriterende middel om huidreacties uit te lokken. Het is voor de arts lastiger om een specifiek irriterend middel te bepalen in vergelijking met een allergeen.

Behandeling van oogliddermatitis

Medicatie

Op steroïden gebaseerde crèmes mag de patiënt rechtstreeks aanbrengen op de oogleden (topische toepassing) om de zwelling, ontsteking en droogheid van de oogleden te verminderen. Dit medicijn brengt soms bijwerkingen met zich mee, zoals acne, een dunnere huid en haargroei op behandelde gebieden. Het toepassen van de crèmes vlakbij het oog verhoogt bovendien het risico op glaucoom, een oogziekte waarbij de oogboldruk verhoogd is. Orale (via de mond ingenomen) corticosteroïden zijn inzetbaar bij een ernstige huidontsteking. De arts volgt de patiënt wel op omdat het langdurig gebruik van corticosteroïden mogelijk de effectiviteit verliest en ook hierbij soms meer ernstige bijwerkingen optreden, zoals een hoge bloeddruk (hypertensie), diabetes mellitus (suikerziekte) en osteoporose (verlies van botmassa met risico op botfracturen).

Tips

Enkele eenvoudige zelfzorgtips verminderen bovendien de klachten.

Geen make-up
De patiënt vermijdt make-up en andere middelen die leiden tot een huidontsteking rond de oogleden. Het gebruik van make-up is overigens afgeraden totdat de symptomen verbeterd zijn.

Goede hygiëne
De patiënt moet een goede ooglidhygiëne hanteren: regelmatig de oogleden schoonmaken en alle middelen en materialen verwijderen die mogelijk leiden tot een allergische reactie of irritatie. Voorts is een goede handhygiëne noodzakelijk. De patiënt moet de handen goed reinigen voordat hij de oogleden aanraakt (goede handhygiëne).

Oogleden bevochtigen
Vochtinbrengende crèmes verminderen uitdroging en jeuk. Een breed scala aan vrij verkrijgbare en ook op doktersvoorschrift verkrijgbare crèmes is verkrijgbaar. Ze zijn het meest effectief voor de behandeling van milde dermatitis. Deze crèmes mogen wel geen formaldehyde, lanoline, parabenen of een toegevoegde geur bevatten.

Symptomen niet verergeren
Daarnaast mag de patiënt niet wrijven of krassen op de ogen daar dit de symptomen verergert. De patiënt neemt verder beschermende maatregelen wanneer de oogleden zijn getroffen. Hij draagt een beschermende bril bij blootstelling aan stof, kou, wind, …

Prognose van aandoening

Oogliddermatitis is geen ernstige aandoening die complicaties met zich meebrengt, maar vaak is de huidontsteking rond de oogleden wel erg vervelend. Veelal is het mogelijk om de symptomen goed onder controle te krijgen door de uitlokkende factoren te vermijden. Sommige patiënten kampen echter met een chronische vorm waarbij de symptomen weer opflakkeren na verloop van tijd of langdurig aanwezig zijn. Dit geldt vooral wanneer de patiënt niet in staat is om de uitlokkende factor op te sporen of om deze te voorkomen. De effectiviteit van de behandelingen is voorts afhankelijk van de mate van de blootstelling aan de uitlokkende factoren en de gevoeligheid van de huid.

Complicaties van huidontsteking aan het ooglid of de oogleden

Enkele complicaties die kunnen optreden bij oogliddermatitis zijn:

• andere huidaandoeningen: Sommige patiënten krijgen te maken met andere huidaandoeningen na oogliddermatitis.
• huidinfecties: Door het krassen of wrijven in de ogen wordt de huid kwetsbaar voor infecties.
• huidveranderingen: Een langdurige huidontsteking rond de oogleden leidt tot lichenificatie, een toestand waarbij de oogleden verdikken.
• neurodermitis (krabeczeem): Chronisch krassen of wrijven verergert de jeuk. Aanhoudend krabben leidt ook tot een verkleurde en leerachtige huid.
• ooginfecties: Bacteriën komen mogelijk in het oog terecht door herhaaldelijk het aangetaste huidgebied aan te raken of door hier aan te wrijven. Dit resulteert bijgevolg in bacteriële ooginfecties waarvoor een antibioticabehandeling vereist is.
• slaapproblemen: De symptomen van oogliddermatitis veroorzaken mogelijk slaapstoornissen.

Lees verder

• Huiduitslag rond ogen: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Ooglidaandoeningen: Oorzaken van problemen aan oogleden
• Rode oogleden: Oorzaken, symptomen & behandeling
• Gezwollen ogen & oogleden: Oorzaken, symptomen & behandeling
• Dermatitis (ontsteking van de huid): Soorten huidontsteking