Bijwerkingen van de pil: misselijkheid en pijnlijke borsten

Bijwerkingen van de pil: in de eerste maanden moet je lichaam wennen aan de hormonen die in de pil zitten en dan kunnen er bijwerkingen optreden. De anticonceptiepil, vaak kortweg 'de pil' genoemd, bevat vaak de kunstmatige hormonen progestageen en oestrogeen. Deze variant met twee hormonen wordt combinatiepil genoemd. Geboortebeperking is een manier voor mannen en vrouwen om zwangerschap te voorkomen. Er zijn veel verschillende methoden voor anticonceptie, waaronder hormonale anticonceptie zoals 'de pil'. Sommige vrouwen ervaren klachten door het gebruik van de pil, zoals misselijkheid, buikpijn, hoofdpijn, gewichtstoename maar bijvoorbeeld ook tussentijdse bloedingen (doorbraakbloedingen of spotting). Bij sommige bijwerkingen met je direct je huisarts inlichten, bijvoorbeeld bij plotselinge, hevige buikpijn of geelzucht, aangezien dit op leverproblemen kan wijzen.

• Anticonceptiepil om zwangerschap te voorkomen
• Hoe werkt hormonale anticonceptie? De magie achter de pil en co.
• De cyclus: een hormonale achtbaan
• Hormonale anticonceptie: de grote saboteur
• Verschillende soorten hormonale anticonceptie
• Conclusie: slimme hormonen, grote impact
• De anticonceptiepil: misverstanden en praktische vragen ontmaskerd!
• Wat te doen als je de pil bent vergeten?
• Kun je zwanger worden als je de pil doorslikt?
• Is de pil veilig na braken of diarree?
• Kan je nog ovuleren tijdens pilgebruik?
• Hoe lang duurt het voordat je vruchtbaarheid herstelt na stoppen?
• Pil en antibioticagebruik: wat klopt wel en niet?
• Mythen en fabels over de pil
• Conclusie
• Bijwerkingen van de pil
• Doorbraakbloedingen door de pil
• Misselijkheid door de pil
• Pijnlijke of gevoelige borsten
• Hoofdpijn en migraine
• Gewichtstoename door de pil
• Stemmingswisselingen
• Menstruatie overslaan
• Verminderd libido
• Vaginale afscheiding
• Oog verandert
• Arts inschakelen bij hevige buikpijn en hoofdpijn
• Alarmsymptomen
• Bloedstolsels
• Langetermijngevolgen van de pil
• Cardiovasculaire problemen
• Kanker
• Medische voordelen van de pil
• Pilgebruiksters hebben minder risico op eierstokkanker
• Kan iedereen de pil nemen?
• Andere medicijnen tijdens het gebruik van de anticonceptiepil
• Alles over de verschillende soorten anticonceptiepillen: welke past bij jou?
• Verschillen tussen eenfasige en meerfasige pillen: wat is het verschil?
• Hoe kies je de juiste pil?
• Voordelen en nadelen van de minipil
• Voor wie is de minipil ideaal?
• De pil vs. het hormoonspiraaltje: wat past bij wie?
• Hoe verschillen de anticonceptiepillen wereldwijd?
• Welke pil past bij jou?
• De anticonceptiepil in specifieke situaties: wat als je nét even anders bent dan de gemiddelde gebruiker?
• Anticonceptiepil en borstvoeding: veilig of niet?
• Pilgebruik bij vrouwen boven de 35 jaar: een goed idee?
• Kan de pil de overgang beïnvloeden?
• Anticonceptiepil bij tieners: voordelen en risico’s
• De pil bij vrouwen met een familiegeschiedenis van trombose
• Wat als je de pil neemt en rookt?
• Anticonceptie en vrouwen met migraine met aura
• Tot slot: kies slim en veilig!
• De pil en je brein: wat doet hormonale anticonceptie met je psyche?
• De pil en depressie: mythe of realiteit?
• Effect van de pil op cognitieve functies en concentratie
• Relatie tussen hormonale anticonceptie en angststoornissen
• Kan de pil invloed hebben op dromen en slaapkwaliteit?
• Is er een verband tussen de pil en ADHD-symptomen?
• Conclusie: heeft de pil echt invloed op je hersenen?

Anticonceptiepil om zwangerschap te voorkomen

Vrouwen nemen de anticonceptiepil om zwangerschap te voorkomen en, als deze op de juiste manier wordt ingenomen, is deze tot 99,9% effectief. De pil beschermt echter niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's), waaronder hiv (het virus dat aids veroorzaakt). Het condoom voor mannen biedt de beste bescherming tegen de meeste soa's. Andere vormen van gecombineerde oestrogeen- en progestageen-hormonale anticonceptie zijn de anticonceptiepleister (in Nederland beschikbaar onder de naam Evra) en de anticonceptiering, genaamd NuvaRing, ontworpen voor het gemak van zelf één keer per maand inbrengen.

Hoe werkt hormonale anticonceptie? De magie achter de pil en co.

Je slikt een klein pilletje, plakt een pleister of zet een spiraaltje, en voilà—geen zwangerschap. Klinkt simpel, toch? Maar achter die ogenschijnlijk moeiteloze anticonceptie zit een ingenieus samenspel van hormonen dat je hele cyclus op z’n kop zet. Dus, hoe werkt dat precies? Tijd om dat mysterie eens te ontrafelen!

De cyclus: een hormonale achtbaan

Om te snappen hoe hormonale anticonceptie werkt, moet je eerst even weten hoe je natuurlijke menstruatiecyclus in elkaar steekt. Je lichaam is namelijk een wandelende hormonencocktail die maandelijks een soort orkest opvoert:

🎭 Oestrogeen & progestageen – Twee grote spelers in dit verhaal. Oestrogeen zorgt ervoor dat je baarmoederslijmvlies dikker wordt (klaar voor een eventuele innesteling van een bevruchte eicel), terwijl progestageen voorkomt dat je baarmoeder zich onnodig klaarmaakt als er niks te nestelen valt.

📢 LH & FSH (luteïniserend hormoon & follikelstimulerend hormoon) – Dit zijn de dirigenten die je eierstokken aansporen om een eitje te laten rijpen en te laten springen (oftewel: je eisprong, de ovulatie).

💥 De ovulatie – Het moment waarop een eicel vrijkomt en klaar is om bevrucht te worden. Geen anticonceptie? Dan is dit hét moment waarop een zaadcel zijn kans kan grijpen en je in verwachting kunt raken.

Hormonale anticonceptie: de grote saboteur

Hormonale anticonceptie grijpt in op dit hele systeem en zegt eigenlijk tegen je lichaam: “Ho, stop, we doen hier even niet aan vruchtbaarheid.” Maar hoe?

💊 1. Geen eisprong = geen baby
De belangrijkste manier waarop de pil, de prikpil, de ring en de pleister werken: ze onderdrukken de eisprong. Geen eisprong betekent geen eicel, en dus ook geen kans op bevruchting. Dit gebeurt doordat de kunstmatige hormonen in anticonceptie de aanmaak van LH en FSH blokkeren. En zonder die hormonen is er gewoon geen eitje om bevrucht te worden.

🛑 2. Spermacomfort? No way!
Mocht er toch ergens een hardnekkige eicel aanwezig zijn, dan maakt hormonale anticonceptie het zaadcellen extreem moeilijk om hun doel te bereiken. Hoe? Door het slijm in je baarmoederhals dikker en taaier te maken. Sperma dat normaal makkelijk z’n weg zou vinden, komt nu vast te zitten alsof het door drijfzand probeert te ploegen. Mission impossible!

🚫 3. Geen knus nestje
Als er – ondanks alle hindernissen – tóch een bevruchting zou plaatsvinden, dan komt het embryo nog een laatste barrière tegen: een onvriendelijke baarmoederwand. Normaal zou het baarmoederslijmvlies dikker worden om een bevruchte eicel een warm welkom te bieden. Maar door hormonale anticonceptie blijft dit laagje dun en onaantrekkelijk. Een embryo kan zich hierdoor niet goed innestelen en de zwangerschap wordt dus afgewend.

Verschillende soorten hormonale anticonceptie

Niet alle hormonale anticonceptie werkt op precies dezelfde manier, maar ze delen wel een gezamenlijk doel: voorkomen dat je zwanger wordt. Hier een overzicht van de meest gebruikte methodes:

💊 De combinatiepil – Bevat oestrogeen en progestageen en blokkeert de eisprong, verdikt het slijm en verandert het baarmoederslijmvlies.

💊 De minipil – Alleen progestageen, zonder oestrogeen. Werkt vooral door het slijm dikker te maken en soms ook door de eisprong te onderdrukken.

🩹 De anticonceptiepleister – Werkt net als de combinatiepil, maar dan via de huid. Je plakt ‘m wekelijks en laat je lichaam de hormonen opnemen.

⚪ De anticonceptiering – Een flexibele ring die je inbrengt en die continu hormonen afgeeft. Je laat hem 3 weken zitten en haalt hem er een week uit voor een stopweek.

💉 De prikpil – Een injectie die progestageen bevat en je gedurende 3 maanden beschermt tegen zwangerschap.

🌀 Het hormoonspiraaltje – Een klein T-vormig apparaatje dat een lage dosis progestageen afgeeft en tot 3-5 jaar bescherming biedt.

Conclusie: slimme hormonen, grote impact

Of je nu een pil slikt, een spiraal draagt of een pleister plakt—hormonale anticonceptie geeft je lichaam een slim signaal: "Relax, je bent al zwanger" (ook al ben je dat niet). Hierdoor wordt de natuurlijke cyclus onderdrukt en is de kans op zwangerschap praktisch nihil.

Doch onthoud: niet elke methode werkt voor iedereen even goed. Sommige vrouwen voelen zich er prima bij, terwijl anderen last hebben van bijwerkingen zoals stemmingswisselingen, hoofdpijn of een verlaagd libido. Dus twijfel je? Overleg met je huisarts en zoek naar de anticonceptie die het beste bij jou past.

De anticonceptiepil: misverstanden en praktische vragen ontmaskerd!

De anticonceptiepil. Klein, maar machtig. Voor velen een trouwe bondgenoot in de strijd tegen ongewenste verrassingen, voor anderen een bron van twijfel en vragen. Want hoe zit het nou écht met vergeten pillen, doorslikken, antibiotica en vruchtbaarheid? Tijd om eens haarfijn uit te pluizen wat feit is en wat een fabel!

Wat te doen als je de pil bent vergeten?

We kennen het allemaal: je hebt een drukke dag gehad, ligt eindelijk in bed en… BAM! Je realiseert je dat je de pil bent vergeten. Paniek? Hoeft niet per se, maar het ligt eraan in welke week je zit.

👉 Week 1: Hier moet je even extra opletten. Als je in de eerste week een pil vergeet én je hebt in de dagen ervoor seks gehad, dan is er een kans op een zwangerschap. Neem de vergeten pil alsnog in zodra je het merkt en gebruik de komende zeven dagen een condoom.

👉 Week 2: Eén pil vergeten? Geen stress. Neem ‘m alsnog in en ga gewoon verder met de strip.

👉 Week 3: Twee keuzes: óf je slikt de vergeten pil alsnog en maakt de strip af, óf je stopt direct en begint na maximaal zeven pilvrije dagen aan een nieuwe strip.

Heb je meerdere pillen gemist? Check de bijsluiter en overweeg een backup (lees: condoom). En onthoud: "dubbel innemen" heeft geen magische correctiefunctie.

Kun je zwanger worden als je de pil doorslikt?

Het doorslikken van de pil – oftewel geen stopweek inlassen – is iets wat steeds meer vrouwen doen. Handig, want geen menstruatie-achtige bloeding en minder kans op hoofdpijn of andere ongemakken. Maar zorgt dit ervoor dat je ineens vruchtbaarder wordt?

Het korte antwoord: nee. De pil onderdrukt de eisprong, of je nu een stopweek inlast of niet. Zolang je de pil dagelijks slikt zonder onderbreking, blijf je beschermd tegen zwangerschap. Doorslikken kan wel betekenen dat je af en toe een doorbraakbloeding krijgt, maar dat is meer irritant dan zorgwekkend.

Is de pil veilig na braken of diarree?

Hier wordt het tricky. Je slikt je pil braaf, maar dan slaat het noodlot toe: voedselvergiftiging, een heftige kater of een buikvirus. En dan?

➡️ Binnen 3-4 uur na inname overgegeven? Dan is er een kans dat je lichaam de pil nog niet goed heeft opgenomen. Neem direct een nieuwe pil in.

➡️ Erge diarree (meerdere keren binnen 24 uur)? Dit kan de opname van de pil verminderen. Extra bescherming (condoom!) wordt aangeraden tot je weer normaal naar het toilet kunt.

Dus: ziek zijn = even extra opletten!

Kan je nog ovuleren tijdens pilgebruik?

Het hele principe van de pil is juist dat je niet ovuleert. De hormonen in de pil onderdrukken de eisprong, verdikken het baarmoederslijmvlies (waardoor zaadcellen minder makkelijk hun weg vinden) en veranderen de baarmoederwand (waardoor een bevruchte eicel zich moeilijker kan innestelen).

Maar let op: als je pillen mist, ziek bent geweest of wisselt van anticonceptiemethode, dan kan je lichaam ineens wél een eisprong maken. En ja, dan is er dus een kans op zwangerschap. De pil is niet waterdicht als je ‘m niet correct gebruikt!

Hoe lang duurt het voordat je vruchtbaarheid herstelt na stoppen?

Ah, de grote vraag voor wie overweegt te stoppen: hoe snel word je weer vruchtbaar?

➡️ Sommige vrouwen hebben binnen een paar weken alweer een eisprong.
➡️ Voor anderen duurt het een paar maanden voordat hun cyclus zich herstelt.

Gemiddeld duurt het 1 tot 3 maanden voordat je lichaam weer volledig in zijn natuurlijke ritme komt. En nee, langdurig pilgebruik maakt je niet onvruchtbaar. Zelfs na jarenlang slikken kan je in de eerste cyclus na het stoppen alweer zwanger raken. Dus als je (nog) niet zwanger wilt worden, meteen een ander voorbehoedsmiddel regelen!

Pil en antibioticagebruik: wat klopt wel en niet?

Het internet staat vol met waarschuwingen dat antibiotica je pil onbetrouwbaar maakt. Maar hoe zit dat nou echt?

✅ Wat klopt? Sommige antibiotica kunnen de werking van de pil verminderen, maar dat geldt alleen voor specifieke soorten, zoals rifampicine en rifabutine (vaak voorgeschreven bij tuberculose of meningitis).

❌ Wat klopt niet? De meeste veelvoorkomende antibiotica – zoals amoxicilline, doxycycline en azitromycine – hebben géén bewezen effect op de betrouwbaarheid van de pil.

Toch voor de zekerheid? Vraag je huisarts of apotheker naar de wisselwerking met jouw antibiotica. En als je diarree of braken krijgt door antibiotica… zie puntje drie!

Mythen en fabels over de pil

Laten we afsluiten met een paar hardnekkige mythes:

❌ "Je moet af en toe een stopperiode nemen, anders raakt je lichaam in de war."
Nope. Er is geen enkel medisch bewijs dat een pauze nodig is.

❌ "De pil maakt je onvruchtbaar op lange termijn."
Ook niet waar. Zodra je stopt, kan je cyclus zich meteen herstellen.

❌ "Je wordt altijd dik van de pil."
Voor sommige vrouwen kan de pil vocht vasthouden, maar echt aankomen van de pil is eerder uitzondering dan regel.

❌ "De pil werkt meteen als je ermee begint."
Hangt af van het moment waarop je start! Begin je op de eerste dag van je menstruatie, dan ben je meteen beschermd. Begin je later? Gebruik dan de eerste zeven dagen een extra voorbehoedsmiddel.

Conclusie

De pil is een van de meest betrouwbare vormen van anticonceptie, mits je ‘m goed gebruikt. Maar het blijft belangrijk om te weten wat je moet doen als je ‘m vergeet, ziek wordt of antibiotica slikt. Hopelijk zijn nu een paar van die hardnekkige misverstanden de wereld uit. Heb je nog twijfels? Check je bijsluiter of vraag advies aan je huisarts.

Want laten we eerlijk zijn: als het op anticonceptie aankomt, is goed geïnformeerd zijn altijd de beste bescherming!

Bijwerkingen van de pil

Zoals elk geneesmiddel kan ook de anticonceptiepil bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedere vrouw daarmee te maken.

Doorbraakbloedingen door de pil

Doorbraakbloedingen is bloedverlies tussen twee normale menstruaties in en komt vrij vaak voor bij het gebruik van de pil. Dit verdwijnt meestal binnen 3 maanden na aanvang van de pil. Tijdens spotting (de ook in Nederland veelgebruikte Engelse term voor vaginale bloedingen buiten de menstruatieperiode) is de pil nog steeds effectief, mits deze correct is ingenomen en er geen doses worden gemist. Iedereen die 5 of meer dagen bloeding ervaart tijdens het actieve gebruik van de pil, of zware bloedingen gedurende 3 of meer dagen, moet contact opnemen met zijn huisarts.

Dit bloeden kan plaatsvinden omdat de baarmoeder zich aanpast aan het dunner worden van het baarmoederslijmvlies of omdat het lichaam zich aanpast aan het hebben van verschillende niveaus van hormonen.

Misselijkheid door de pil

Sommige mensen ervaren een relatief milde vorm van misselijkheid bij het eerste gebruik van de pil, maar de symptomen verdwijnen meestal na een tijdje. De pil innemen tijdens het eten of voor het slapen gaan kan helpen. Als misselijkheid ernstig is of langer dan 3 maanden aanhoudt, is het raadzaam om medisch advies in te winnen.

Pijnlijke of gevoelige borsten

Anticonceptiepillen kunnen pijnlijke of gevoelige borsten veroorzaken. Deze klacht verdwijnt normaal gesproken binnen enkele weken na het starten van de pil. Iedereen die een knobbel in de borst vindt of die aanhoudende pijn of gevoeligheid of ernstige pijn in de borst heeft, moet direct medische hulp inschakelen.

Tips om de gevoeligheid van borsten te verminderen, zijn onder meer het verminderen van cafeïne- en zoutinname en het dragen van een goed passende en ondersteunende bh.

Hoofdpijn en migraine

De hormonen in anticonceptiepillen kunnen de kans op hoofdpijn en migraine vergroten. Pillen met verschillende soorten en doses hormonen kunnen verschillende symptomen veroorzaken. Het gebruik van een laaggedoseerde pil kan de incidentie van hoofdpijn verminderen. De symptomen verbeteren gewoonlijk na verloop van tijd, maar als ernstige hoofdpijn optreedt wanneer je begint met het innemen van de pil, moet je een arts raadplegen.

Gewichtstoename door de pil

Onderzoek heeft anno 2025 geen consistent verband gevonden tussen het gebruik van anticonceptiepillen en gewichtsschommelingen. Er kan echter vochtretentie optreden, vooral rond de borsten en heupen. Vochtretentie kan zorgen voor een opgeblazen en lusteloos en vermoeid gevoel. Sommige soorten hormonale anticonceptie zijn in verband gebracht met een afname van de vetvrije lichaamsmassa.

Stemmingswisselingen

Het gebruik van orale anticonceptiva kan van invloed zijn op de stemming van de gebruiker en het risico op depressie of andere emotionele veranderingen verhogen. Iedereen die stemmingswisselingen ervaart tijdens het gebruik van de pil, moet contact opnemen met zijn huisarts.

Menstruatie overslaan

Zelfs met het juiste gebruik van de pil kan soms een menstruatie worden gemist. Factoren die dit kunnen beïnvloeden zijn stress, ziekte, reizen en hormonale- of schildklierafwijkingen. Als een menstruatie wordt gemist of erg licht is tijdens het gebruik van de pil, wordt een zwangerschapstest aanbevolen voordat je met de volgende strip begint. Het is niet ongebruikelijk dat een menstruatie af en toe heel licht is of helemaal wordt overgeslagen. Als je je zorgen maakt, is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Verminderd libido

Het hormoon of de hormonen in de anticonceptiepil kunnen bij sommige mensen de geslachtsdrift of het libido negatief beïnvloeden. Als een verminderd libido aanhoudt en hinderlijk is, moet je dit bepreken met je huisarts. In sommige gevallen kan de anticonceptiepil het libido verhogen, bijvoorbeeld door zorgen over zwangerschap weg te nemen en de pijnlijke symptomen van menstruatiekrampen, premenstrueel syndroom, endometriose en baarmoederfibromen of vleesbomen te verminderen.

Vaginale afscheiding

Veranderingen in de vaginale afscheiding kunnen optreden bij het nemen van de pil. Dit kan een toename of een afname van afscheiding zijn of een verandering in de aard van de afscheiding. Als vaginale droogheid het gevolg is, kan een glijmiddel uitkomst bieden. Deze veranderingen zijn meestal niet schadelijk, maar afwisseling in kleur of geur kan op een vaginale infectie duiden. In dat geval is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Oog verandert

Hormonale veranderingen die worden veroorzaakt door de anticonceptiepil zijn in verband gebracht met een verdikking van het hoornvlies in de ogen. Gebruik van een oraal anticonceptiemiddel wordt niet geassocieerd met een hoger risico op oogaandoeningen, maar het kan betekenen dat contactlenzen niet langer comfortabel passen. Dragers van contactlenzen moeten hun oogarts raadplegen als ze tijdens het gebruik van de pil veranderingen in het gezichtsvermogen ervaren of als hun contactlenzen niet meer lekker zitten.

Arts inschakelen bij hevige buikpijn en hoofdpijn

Alarmsymptomen

Zijn er ernstige bijwerkingen van anticonceptiepillen waar je je zorgen over zou moeten maken? De meeste jongevrouwen die anticonceptiepillen nemen, ervaren weinig of geen problemen. Als je een van de volgende problemen hebt, bel dan onmiddellijk een arts:

• plotselinge, hevige buikpijn of geelzucht, hetgeen op leverproblemen kan wijzen
• plotselinge, hevige pijn laag in de buik of in de maagstreek kan op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wijzen
• pijn op de borst (ernstig), hoesten, kortademigheid
• ernstige hoofdpijn, duizeligheid, zwakte of gevoelloosheid
• Oogproblemen (verlies van gezichtsvermogen of wazig zien), spraakproblemen
• ernstige pijn in het been (kuit of dij)

Bloedstolsels

Een bloedstolsel in je been of longen is een zeer zeldzame, maar ernstige bijwerking. Als je plotseling pijn of zwelling in je been en/of kortademigheid en/of pijn op de borst hebt, ga dan meteen naar je huisarts of ga naar de eerste hulp. Als je een voorgeschiedenis hebt van bloedstolsels, moet je de pil niet gebruiken. De pil verhoogt het risico op bloedstolsels. Bloedstolsels ontwikkelen zich vaker als je daarnaast ook rookt, overgewicht hebt, een operatie ondergaat of lange tijd in het vliegtuig zit.

Langetermijngevolgen van de pil

Het gebruik van anticonceptiepillen kán het risico op gezondheidsproblemen op de lange termijn verhogen.

Cardiovasculaire problemen

Vrouwen die eerder zijn getroffen door een bloedstolsel, hartaanval of beroerte, wordt geadviseerd om de combinatie anticonceptiepil niet te gebruiken. Combinatiepillen kunnen het risico op cardiovasculaire bijwerkingen, zoals een hartaanval, beroerte en bloedstolsels, enigszins verhogen. Het risico is hoger bij sommige pillen. Een arts kan je hierin adviseren. Iedereen met een ongecontroleerde hoge bloeddruk of een persoonlijke of familiegeschiedenis van bloedstolsels, een hartaanval of een beroerte, moet zijn zijn huisarts om alternatieve methoden vragen.

Kanker

Borstkanker
Er lijkt een iets grotere kans te bestaan ​​op het ontwikkelen van borstkanker bij vrouwen die de anticonceptiepil recentelijk hebben gebruikt, en vooral als ze het tijdens hun tienerjaren beginnen te gebruiken. Na 10 jaar niet-gebruik van de pil lijkt het risico echter hetzelfde als bij iemand die het nog nooit heeft gebruikt. Ook andere factoren kunnen een rol spelen, zoals de leeftijd van een vrouw bij het begin van de puberteit en de menopauze, haar leeftijd bij haar eerste zwangerschap en of ze al dan niet kinderen heeft gehad.

Baarmoederhalskanker
Langdurig gebruik van de pil wordt geassocieerd met een hoger risico op baarmoederhalskanker, vergeleken met degenen die het nog nooit hebben gebruikt. De meeste soorten baarmoederhalskanker worden echter veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV).

Leverkanker
Orale contraceptiva zijn in verband gebracht met een hogere kans op het ontwikkelen van goedaardige levertumoren, maar deze worden zelden kwaadaardig (leverkanker). Sommige studies hebben gesuggereerd dat het risico op leverkanker hoger is na het gebruik van orale anticonceptiva gedurende ten minste 5 jaar, maar andere onderzoeken hebben niet dezelfde resultaten opgeleverd.

Medische voordelen van de pil

Adolescente meisjes en jonge vrouwen krijgen vaak anticonceptiepillen voorgeschreven vanwege de medische voordelen. De pil is een veilige en effectieve behandeling voor vele soorten medische problemen, waaronder PCOS, onregelmatige menstruatieperiodes, menstruatiekrampen, acne, PMS en endometriose.

Anticonceptiepillen voorkomen niet alleen zwangerschap, maar ze hebben ook medische voordelen. Veel tienermeisjes nemen de anticonceptiepil alleen vanwege de medische voordelen en niet voor de bescherming tegen zwangerschap. De medische voordelen van de pil zijn:

• Regelmatige en lichtere menstruaties: orale anticonceptiepillen kunnen helpen om de menstruatiecyclus te reguleren.
• Betere huid: anticonceptiepillen kunnen acne verbeteren.
• Minder krampen of geen krampen: anticonceptiepillen kunnen helpen om menstruatiekrampen te verminderen.
• Minder kan op bloedarmoede omdat er minder menstrueel bloedverlies optreedt met het gebruik van anticonceptiepillen, hebben meisjes die de pil nemen minder vaak bloedarmoede.
• De pil vermindert de kans op eierstokkanker (zie onder) en eierstokcysten.
• De pil beschermt ook tegen buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.

Pilgebruiksters hebben minder risico op eierstokkanker

Gebruiksters van een combinatiepil voor orale anticonceptie hebben minder risico op eierstokkanker dan vrouwen die nooit de pil gebruikten. Dat blijkt uit een grote populatiestudie in Denemarken.[1] Er is geen beschermend effect aangetoond voor vrouwen die alleen progestageen gebruiken. Ook voormalig pilgebruiksters hadden een verlaagd risico, tot ongeveer 10 jaar na het staken van de hormonale anticonceptie.

Kan iedereen de pil nemen?

Bijna alle tienermeisjes en jonge vrouwen kunnen anticonceptiepillen nemen. Er zijn slechts een paar redenen waarom je huisarts van mening kan zijn dat je moet kiezen voor een andere anticonceptiemethode. Deze redenen worden 'contra-indicaties' genoemd. Contra-indicaties voor het nemen van gecombineerde anticonceptiepillen zijn onder meer:

• Een persoonlijke of familiegeschiedenis hebben van bloedstolsels of genetische problemen die stolling veroorzaken.
• Migraine met aura of neurologische symptomen (gevoelloosheid, spraakverlies).
• Bepaalde soorten hartaandoeningen.
• Hoge bloeddruk die niet met medicijnen wordt gereguleerd.
• Als je onvoldoende in staat bent om te bewegen.

Andere medicijnen tijdens het gebruik van de anticonceptiepil

Sommige geneesmiddelen, waaronder antibiotica en geneesmiddelen ter behandeling van epilepsie, kunnen de effectiviteit van anticonceptiepillen verminderen.

Alles over de verschillende soorten anticonceptiepillen: welke past bij jou?

Ah, de anticonceptiepil. Klein, maar machtig. Voor de één een zegen, voor de ander een bron van bijwerkingen en twijfels. Maar wist je dat er niet één standaardpil is? Nope. De wereld van de pil is een labyrint vol keuzes: eenfasig, meerfasig, minipil, spiraal als alternatief – en dan zijn er nog de wereldwijde verschillen. Tijd om hier eens goed in te duiken, zodat jij de pil kiest die écht bij jou past!

Verschillen tussen eenfasige en meerfasige pillen: wat is het verschil?

De meeste vrouwen slikken een combinatiepil: een pil met zowel oestrogeen als progestageen. Maar zelfs binnen deze categorie zijn er verschillen.

👉 Eenfasige pil – Iedere pil in de strip bevat dezelfde hoeveelheid hormonen. Dit is de meest voorgeschreven variant en zorgt voor een stabiel hormoonniveau in je lichaam. Makkelijk in gebruik en minder kans op stemmingswisselingen, maar soms nét wat meer bijwerkingen als je gevoelig bent voor hormoonschommelingen.

👉 Meerfasige pil – Hier zit er verschil in de hormoondosering per pil. Je slikt bijvoorbeeld de eerste week een andere dosis dan de tweede of derde week. Het idee hierachter? Een natuurlijker verloop van je cyclus, met minder kans op doorbraakbloedingen. Maar: je moet de pillen wél in de juiste volgorde slikken, dus minder handig als je snel dingen vergeet.

💡 Welke is beter?
Dat ligt eraan. Wil je een eenvoudige pil zonder te veel gedoe? Ga voor een eenfasige variant. Heb je snel last van bijwerkingen zoals stemmingswisselingen? Dan kan een meerfasige pil beter werken.

Hoe kies je de juiste pil?

Geen lichaam is hetzelfde, dus ook niet elke pil werkt voor iedereen op dezelfde manier. Maar hoe bepaal je wat bij je past?

🔹 Heb je last van acne? Sommige pillen helpen juist tegen puistjes (bijv. die met cyproteronacetaat), terwijl anderen je huid onrustiger kunnen maken.
🔹 Ben je gevoelig voor stemmingswisselingen? Dan kan een pil met een lage dosis oestrogeen beter zijn.
🔹 Wil je de pil doorslikken en je menstruatie overslaan? Een eenfasige pil is dan handiger, want je lichaam krijgt telkens dezelfde hormonen.
🔹 Heb je last van migraine? Sommige pillen kunnen dit verergeren, vooral als je migraine met aura hebt. In dat geval wordt een minipil of spiraaltje eerder aangeraden.
🔹 Rook je of heb je een verhoogd risico op trombose? Dan kun je beter geen pil met oestrogeen nemen, maar een minipil (zie hieronder).

Kort gezegd: overleg met je huisarts of gynaecoloog en kijk wat past bij jouw lichaam en levensstijl.

Voordelen en nadelen van de minipil

De minipil is het underdogje in de wereld van anticonceptie. Geen oestrogeen, alleen progestageen. Maar wat betekent dat?

✅ Voordelen:
✔ Geschikt voor vrouwen die geen oestrogeen mogen gebruiken (bijv. bij verhoogd risico op trombose).
✔ Minder invloed op de bloeddruk en geen verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
✔ Kan gebruikt worden tijdens borstvoeding.
✔ Geen verhoogd risico op migraine (zoals bij combinatiepillen).

❌ Nadelen:
✖ Striktere inname: de pil moet élke dag rond hetzelfde tijdstip worden geslikt. Te laat? Kans op zwangerschap!
✖ Meer kans op onregelmatige bloedingen en spotting.
✖ Niet alle vrouwen stoppen volledig met menstrueren zoals bij de combinatiepil.

Voor wie is de minipil ideaal?

Als je gevoelig bent voor oestrogeen, last hebt van migraine met aura of risico loopt op trombose, dan is de minipil een betere optie. Maar ben je chaotisch met het op tijd slikken? Dan is het misschien niet de beste keuze.

De pil vs. het hormoonspiraaltje: wat past bij wie?

Twijfel je tussen de pil en een spiraaltje? Laten we het even naast elkaar leggen:


Voor wie is de pil beter?
✔ Als je graag zelf de controle houdt.
✔ Als je flexibel wilt zijn en makkelijk kunt switchen tussen methodes.
✔ Als je graag je cyclus regelt (bijv. menstruatie overslaan).

Voor wie is het spiraaltje beter?
✔ Als je geen zin hebt om elke dag aan anticonceptie te denken.
✔ Als je last hebt van bijwerkingen van oestrogeen en een lagere hormoondosering wilt.
✔ Als je op zoek bent naar langdurige anticonceptie zonder gedoe.

Hoe verschillen de anticonceptiepillen wereldwijd?

De pil is in Nederland en België een van de populairste anticonceptiemethoden, maar wist je dat er wereldwijd grote verschillen zijn?

🌍 VS – Hier heb je veel verschillende pillen, maar de zorgverzekering dekt ze niet altijd. Daarom kiezen veel vrouwen voor een spiraal of prikpil, omdat dat goedkoper is op lange termijn.

🌍 Frankrijk – De Franse overheid heeft bepaalde pillen zelfs goedkoper gemaakt om ze toegankelijker te maken. En sinds 2023 is de pil gratis voor vrouwen onder de 25 jaar.

🌍 Duitsland – Tot je 22e wordt de pil vergoed door de zorgverzekering, daarna moet je zelf betalen. Veel vrouwen wisselen na hun 22e naar een spiraaltje.

🌍 Scandinavië – Hier zijn veel vrouwen overgestapt op hormonenvrije anticonceptie (zoals de koperspiraal), omdat de gezondheidsvoorlichting erg gericht is op bijwerkingen van hormonen.

🌍 Azië – In landen als Japan en Zuid-Korea is de pil minder populair. Daar gebruiken vrouwen vaker condooms, de prikpil of zelfs temperatuurmethodes om hun vruchtbare dagen te berekenen.

🌍 Afrika en Latijns-Amerika – Hier zijn injectables (zoals de prikpil) en implantaten vaak populairder dan de pil, vooral omdat veel vrouwen moeite hebben met dagelijkse medicatie.

🔹 Conclusie: Niet overal is de pil dé standaardvorm van anticonceptie. Culturele, economische en medische verschillen zorgen ervoor dat vrouwen wereldwijd voor heel andere opties kiezen.

Welke pil past bij jou?

Uiteindelijk is er geen ‘beste’ pil, alleen de beste pil voor jou. Of je nu gaat voor een eenfasige pil, een meerfasige pil, de minipil of een spiraaltje: het draait allemaal om wat bij jouw lichaam en levensstijl past. Dus voel je je niet goed bij je huidige pil? Overleg dan met je huisarts of gynaecoloog over alternatieven.

Want anticonceptie hoort bij jóú te passen – niet andersom.

De anticonceptiepil in specifieke situaties: wat als je nét even anders bent dan de gemiddelde gebruiker?

De anticonceptiepil lijkt soms zo'n universeel wondermiddel—één pil, één oplossing. Maar niets is minder waar. Jouw lichaam, jouw levensfase en jouw medische achtergrond kunnen allemaal invloed hebben op hoe goed de pil bij je past. Borstvoeding, 35+ zijn, overgang, migraine, familiegeschiedenis van trombose... het speelt allemaal mee. Tijd om dit eens haarfijn uit te pluizen!

Anticonceptiepil en borstvoeding: veilig of niet?

Je hebt net een baby gekregen en je wilt niet meteen wéér zwanger worden (goh, verrassend!). Maar hoe zit het met de pil en borstvoeding?

De combinatiepil (met oestrogeen en progestageen) wordt niet aangeraden tijdens de borstvoedingsperiode, omdat oestrogeen de melkproductie kan verminderen. En als je net een huilende baby hebt die niet genoeg melk binnenkrijgt, zit je daar natuurlijk niet op te wachten.

Gelukkig is er de minipil (alleen progestageen). Deze heeft geen invloed op de melkproductie en is daarom de aanbevolen keuze voor moeders die borstvoeding geven.

💡 Wat te doen? Wil je de pil nemen tijdens borstvoeding? Overleg met je huisarts en kies voor de minipil of een ander hormoonarm anticonceptiemiddel, zoals het spiraaltje.

Pilgebruik bij vrouwen boven de 35 jaar: een goed idee?

Laten we eerlijk zijn: vanaf je 35e ben je misschien geen frisse tiener meer, maar je bent ook echt niet ineens een oude vrouw die geen anticonceptie meer nodig heeft. Maar er zijn wél wat dingen om rekening mee te houden.

👉 Rook je? Dan wordt het risico op trombose en hart- en vaatziekten veel hoger bij de combinatiepil. In dat geval is een minipil, spiraaltje of een andere vorm van anticonceptie veiliger.
👉 Heb je een hoge bloeddruk, overgewicht of diabetes? Dan is oestrogeen niet altijd ideaal. Check dit bij je huisarts.
👉 Geen gezondheidsproblemen? Dan kun je de pil in principe blijven slikken tot je overgang nadert.

💡 Conclusie: Boven de 35? De pil kán nog steeds een optie zijn, maar laat je checken op risicofactoren. Rook je? Dan kun je die combinatiepil beter vergeten.

Kan de pil de overgang beïnvloeden?

De overgang is een tijd waarin je hormoonhuishouding zich langzaam begint te gedragen als een grillige tiener die net te horen heeft gekregen dat haar favoriete band uit elkaar gaat. Maar hoe zit het als je nog aan de pil bent?

✅ De pil kan overgangsklachten maskeren. Omdat je kunstmatig hormonen binnenkrijgt, kan het lijken alsof je nog een stabiele cyclus hebt.
✅ Je menstruatie blijft regelmatig. Of lijkt dat tenminste te blijven.
❌ Maar je weet niet precies wanneer je écht in de overgang zit. Je natuurlijke cyclus is door de pil onderdrukt, dus het kan lastig zijn om te bepalen of je nog vruchtbaar bent.

💡 Wat te doen? Wil je weten of je in de overgang bent? Stop dan een tijdje met de pil en kijk hoe je lichaam reageert. Alternatieven zoals hormoontherapie of het hormoonspiraal kunnen eventueel ook helpen bij overgangsklachten.

Anticonceptiepil bij tieners: voordelen en risico’s

Tieners en de pil—een veelbesproken onderwerp. Aan de ene kant biedt het vrijheid en zekerheid, aan de andere kant kan het ingrijpen in een nog ontwikkelende hormoonhuishouding. Wat zijn de voor- en nadelen?

✅ Voordelen:
✔ Betrouwbare bescherming tegen zwangerschap (mits correct gebruikt).
✔ Kan menstruatieklachten verminderen (minder pijn, minder bloedverlies).
✔ Werkt tegen acne (voor sommige tieners echt een gamechanger).

❌ Risico’s:
✖ Hormonen kunnen invloed hebben op stemming en emoties.
✖ Kans op bijwerkingen zoals hoofdpijn, misselijkheid en doorbraakbloedingen.
✖ Kan de natuurlijke cyclus onderdrukken, waardoor sommige meiden na het stoppen even moeten wachten op een normale cyclus.

💡 Conclusie: De pil kan een prima keuze zijn voor tieners, maar begeleiding en voorlichting zijn belangrijk. Een huisarts kan helpen bepalen welke pil (of ander anticonceptiemiddel) het beste past.

De pil bij vrouwen met een familiegeschiedenis van trombose

Trombose is niet iets om lichtzinnig over te doen. Als je moeder, zus of andere directe familieleden een voorgeschiedenis hebben met trombose, moet je extra opletten bij het gebruik van de pil.

🚨 Waarom? De combinatiepil verhoogt het risico op bloedstolsels, vooral bij vrouwen die genetisch al een verhoogde kans hebben (bijv. bij Factor V Leiden).

Alternatieven:
✅ De minipil (geen oestrogeen, dus veiliger)
✅ Het koperspiraaltje (hormoonvrij)
✅ Het hormoonspiraaltje (weinig hormonen, lokaal werkend)

💡 Wat te doen? Laat je testen op bloedstollingsafwijkingen als trombose in je familie voorkomt en kies voor een veiligere anticonceptiemethode.

Wat als je de pil neemt en rookt?

Eerlijk is eerlijk: roken en de pil is geen beste combinatie. Zeker niet als je ouder bent dan 35.

🚬 Waarom? Roken vernauwt je bloedvaten, verhoogt je bloeddruk en vergroot het risico op trombose, beroertes en hart- en vaatziekten. Voeg daar oestrogeen aan toe en BOEM—je kans op complicaties schiet omhoog.

Veiligere alternatieven als je rookt:
✅ De minipil (zonder oestrogeen)
✅ Het spiraaltje (hormoon of koper)
✅ De prikpil of anticonceptiepleister (maar ook hier: overleg met een arts)

💡 Conclusie: Wil je de combinatiepil blijven slikken? Stop dan met roken. Lukt dat niet? Kies dan voor een alternatief.

Anticonceptie en vrouwen met migraine met aura

Migraine is al geen pretje, maar als je migraine met aura hebt (dus met lichtflitsen, vlekken, tintelingen), moet je extra oppassen met de pil.

🚨 Waarom? De combinatiepil kan het risico op een beroerte verhogen bij vrouwen met aura-migraine. Niet iets waar je op zit te wachten.

Alternatieven:
✅ De minipil (geen oestrogeen, minder risico)
✅ Het hormoonspiraaltje (lokaal effect, geen invloed op migraine)
✅ Het koperspiraaltje (hormoonvrij)

💡 Conclusie: Heb je migraine met aura? Dan wordt de combinatiepil sterk afgeraden. Overleg met een arts over veiligere opties.

Tot slot: kies slim en veilig!

De pil is een geweldig anticonceptiemiddel, maar past niet bij iedereen. Of je nu net moeder bent, 35+ bent, een familiegeschiedenis met trombose hebt of last hebt van migraine: er zijn altijd alternatieven. Laat je goed informeren en kies de anticonceptiemethode die écht bij jouw situatie past.

Want uiteindelijk draait het om jouw lichaam, jouw gezondheid en jouw keuze.

De pil en je brein: wat doet hormonale anticonceptie met je psyche?

We weten allemaal dat de anticonceptiepil bedoeld is om je zwangerschap-proof te maken, maar wist je dat ‘ie ook invloed kan hebben op je hersenen? Yep, die kleine pil kan niet alleen je lichaam maar ook je mentale toestand beïnvloeden. Denk aan stemmingswisselingen, depressieve gevoelens, concentratieproblemen of zelfs gekke dromen. Maar hoe zit dat nou echt? Tijd om de feiten en fabels eens onder de loep te nemen!

De pil en depressie: mythe of realiteit?

Je hebt het vast wel eens gehoord: “Sinds ik aan de pil ben, voel ik me somber.” Maar is dat nou een toevalstreffer, of zit er echt een link tussen de pil en depressie?

👉 Feit: Verschillende studies tonen aan dat sommige vrouwen een verhoogd risico hebben op stemmingswisselingen en zelfs depressieve gevoelens bij pilgebruik. Vooral jonge meiden die net beginnen met de pil, lijken hier gevoeliger voor te zijn.

👉 Maar… Dit geldt niet voor iedereen. De meeste vrouwen slikken de pil zonder psychische klachten. De reden dat sommige vrouwen zich somber voelen, ligt waarschijnlijk in hoe hun hersenen reageren op synthetische hormonen.

💡 Wat kun je doen?
Als je merkt dat je stemming verandert na het starten van de pil, is het slim om dit in de gaten te houden. Soms helpt het om over te stappen op een pil met een andere hormoonsamenstelling. En als je je écht niet goed voelt? Bespreek het dan met je huisarts, want er zijn zat andere anticonceptiemethoden.

Effect van de pil op cognitieve functies en concentratie

Kun je je minder goed concentreren sinds je de pil slikt? Vergeet je sneller dingen? Dit is geen gekke vraag, want hormonen spelen een grote rol in onze hersenwerking.

🔬 Wat zegt de wetenschap?
Sommige onderzoeken suggereren dat de pil invloed kan hebben op hoe vrouwen informatie verwerken en beslissingen nemen. Dit komt doordat synthetische hormonen je hersenen anders laten werken dan je natuurlijke cyclus.

🧠 Wat kan er gebeuren?
✔ Sommige vrouwen ervaren een minder scherpe focus of voelen zich vaker afgeleid.
✔ Anderen melden dat ze zich juist minder emotioneel beïnvloedbaar voelen (minder snel van slag bij stress).
✔ En dan zijn er vrouwen die geen enkel verschil merken.

💡 Wat kun je doen?
Als je merkt dat je vaker last hebt van ‘brain fog’ (mistig hoofd, slecht kunnen nadenken), kan het een optie zijn om een ander type pil te proberen of te kijken of hormonenvrije anticonceptie beter bij je past.

Relatie tussen hormonale anticonceptie en angststoornissen

Heb je sinds de pil vaker last van paniekaanvallen of voel je je sneller nerveus? Dan ben je niet de enige.

⚡ Hormonen en angst
Hormonen zoals oestrogeen en progestageen spelen een grote rol in hoe je hersenen emoties verwerken. Bij sommige vrouwen kan de pil de stressrespons versterken, wat betekent dat je sneller last kunt krijgen van angstgevoelens.

🔬 Wat zeggen onderzoeken?
Uit sommige studies blijkt dat vrouwen die de pil slikken een iets hoger risico hebben op angstklachten. Vooral vrouwen die hier al gevoelig voor zijn, kunnen merken dat hun symptomen verergeren.

💡 Wat kun je doen?
Als je merkt dat je angstiger bent sinds je aan de pil zit, is het slim om hierover te praten met een arts. Soms helpt het om over te stappen op een andere pil, een minipil (zonder oestrogeen) of een niet-hormonale vorm van anticonceptie.

Kan de pil invloed hebben op dromen en slaapkwaliteit?

Droom je ineens intenser? Heb je vaker nachtmerries? Word je ‘s ochtends niet uitgerust wakker? Dit kan allemaal te maken hebben met je pil.

💤 Hoe werkt dit?
Hormonen beïnvloeden je slaapcyclus. Oestrogeen heeft een stimulerend effect op de hersenen en kan je REM-slaap (de fase waarin je droomt) beïnvloeden. Sommige vrouwen merken hierdoor dat ze:

✔ Meer dromen en hun dromen beter onthouden.
✔ Levendigere en intensere dromen hebben (soms zelfs nachtmerries).
✔ Moeilijker in slaap vallen of lichter slapen.

💡 Wat kun je doen?
Als je merkt dat je slaapproblemen krijgt door de pil, kan het helpen om te kijken naar een variant met een lagere hormoondosering of een andere anticonceptiemethode. Goed slaapgedrag (geen schermen voor het slapengaan, vaste bedtijden) kan ook helpen om je nachtrust te verbeteren.

Is er een verband tussen de pil en ADHD-symptomen?

Als je ADHD hebt of denkt dat je het hebt, vraag je je misschien af of de pil daar invloed op kan hebben. Het antwoord? Ja, dat kan.

🔬 Waarom?
De hersenen van mensen met ADHD reageren anders op hormonen, vooral op fluctuaties in oestrogeen en progestageen. De pil zorgt ervoor dat je hormoonspiegels constanter blijven, wat in sommige gevallen kan helpen, maar ook averechts kan werken.

🧠 Wat kan er gebeuren?
✔ Sommige vrouwen merken dat ze zich beter kunnen concentreren met de pil, omdat hun hormoonspiegels stabiel blijven.
✔ Anderen merken juist dat hun focus en impulscontrole slechter worden, vooral als ze een pil slikken met veel progestageen.
✔ Sommige ADHD-medicijnen (zoals methylfenidaat) kunnen anders werken in combinatie met de pil.

💡 Wat kun je doen?
Als je ADHD hebt en merkt dat je focus verandert sinds je aan de pil zit, kan het helpen om dit met je huisarts of psychiater te bespreken. Een andere pil of anticonceptiemethode kan soms beter werken.

Conclusie: heeft de pil echt invloed op je hersenen?

Ja, bij sommige vrouwen wel. Maar zoals met alles rondom anticonceptie geldt: iedereen is anders.

💡 Wat je moet onthouden:
✔ De pil kan stemmingswisselingen en depressieve gevoelens versterken bij sommige vrouwen, maar niet bij iedereen.
✔ Sommige vrouwen ervaren concentratieproblemen, terwijl anderen juist stabieler zijn.
✔ Er is een link tussen de pil en angstgevoelens, vooral bij vrouwen die daar al gevoelig voor zijn.
✔ Slaapproblemen en levendig dromen kunnen worden beïnvloed door hormonale anticonceptie.
✔ ADHD-symptomen kunnen veranderen door de pil, maar dit verschilt per persoon.

Als je merkt dat de pil een negatieve invloed heeft op je mentale gezondheid, betekent dat niet dat anticonceptie niets voor jou is. Er zijn zat alternatieven, zoals een andere pil, een spiraaltje of hormonenvrije opties. Jouw brein, jouw keuze!

Noten:

1. Nienke Fleuren. Pilgebruiksters hebben minder risico op ovariumkanker. Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:C4068

Lees verder

• Acne Vulgaris (jeugdpuistjes): oorzaken en behandeling
• Cellulite: symptomen, oorzaak en behandeling sinaasappelhuid
• Waterige afscheiding: oorzaken waterige vaginale afscheiding