Maïsallergie: Allergische reactie op maïs

Een maïsallergie is een zeldzame vorm van een voedselallergie waarbij patiënten allergisch reageren op rauwe of gekookte maïs en soms ook voedingsmiddelen die maïseiwit bevatten. Het immuunsysteem gaat hierbij overmatig reageren. Een verstopte neus, buikkrampen en een hese stem zijn enkele mogelijke, meestal milde tekenen van een allergische reactie op maïs. Af en toe ontstaat echter een anafylactische shock waarbij levensbedreigende symptomen tot stand komen, zoals kortademigheid en een shock. De patiënt moet proberen maïs te vermijden. Lukt dit niet, dan is het mogelijk om de symptomen met behulp van medicatie te verlichten. Tot slot moeten patiënten steeds goed alle etiketten lezen aangezien maïs en van maïs afgeleide producten in heel veel producten aanwezig zijn.

• Oorzaken: Overmatige reactie van immuunsysteem
• Risicogroepen voor allergische reactie op maïs
• Symptomen
• Mild
• Ernstig
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van maïsallergie
• Voedsel met maïs vermijden
• Medicatie gebruiken
• Etiketten lezen

Oorzaken: Overmatige reactie van immuunsysteem

De symptomen van een maïsallergie ontstaan wanneer het immuunsysteem van een patiënt overgevoelig wordt en overmatig reageert na het eten van maïs of voedingsmiddelen die maïseiwit bevatten. Ook na blootstelling aan maïspollen kunnen symptomen van een maïsallergie tot uiting komen. Maïs en van maïs afgeleide producten zijn in veel bewerkte voedingsmiddelen en in veel andere alledaagse producten aanwezig. De belangrijkste boosdoener van de symptomen van de allergische reactie is het eiwit zeïne.

Risicogroepen voor allergische reactie op maïs

Patiënten met astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen) of eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) lopen het meeste risico op het ontwikkelen van een maïsallergie.

Symptomen

De fysieke reacties op maïs en maïsproducten zijn mild tot ernstig van aard. De symptomen verschillen van patiënt tot patiënt, en een enkele patiënt ervaart mogelijk niet altijd dezelfde symptomen tijdens elke reactie. De tekenen doen zich meestal vrij onmiddellijk na contact met maïs voor.

Mild

Milde symptomen van een allergie voor maïs zijn onder meer:

• ademhaling en longen: een herhaalde hoest, een hese stem
• darmen: buikpijn, buikkrampen, diarree
• hoofd en hersenen: duizeligheid, verwardheid
• huid: blozen, netelroos, roodheid van de huid of een huiduitslag
• maag: braken, indigestie (maagklachten na het eten of drinken), misselijkheid, maagkrampen
• mond: jeuk rond de mond (oraal allergiesyndroom)
• neus: een loopneus, een verstopte neus, een gezwollen neus

De meeste symptomen van dit type voedselallergie zijn mild en verdwijnen binnen een paar uur.

Ernstig

Een levensbedreigende allergische reactie is anafylaxie, waarbij de luchtwegen zwellen, de ademhaling belemmerd wordt en de bloeddruk verlaagt. Een anafylactische shock treedt mogelijk heel snel op. Bekende symptomen van anafylaxie zijn onder meer een piepende ademhaling, kortademigheid, ademhalingsproblemen, een beklemming in de keel, een bleke of blauwe huidverkleuring, een zwelling van de tong en/of een zwelling van de lippen, een zwakke pols en een shock. Indien deze toestand niet behandeld wordt met epinefrine (adrenaline) zodra de symptomen verschijnen, leidt dit mogelijk tot de dood.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De arts heeft informatie nodig in verband met het soort voeding en de hoeveelheid die de patiënt gegeten heeft, de aard van de symptomen en het tijdstip van het optreden van de tekenen. Een medische en familiale geschiedenis is verder eveneens noodzakelijk.

Diagnostisch onderzoek
Een maïsallergie is zeer zeldzaam en is vaak moeilijk te diagnosticeren met behulp van een standaard huidonderzoek of een bloedonderzoek. Het is namelijk lastig voor de arts om een onderscheid te maken tussen allergieën voor graspollen en andere zaden en granen. Een eliminatiedieet, waarbij specifieke voedingsstoffen gedurende een bepaalde periode uit de voeding van een patiënt worden verwijderd om te zien of de symptomen verbeteren, is een mogelijke manier om een maïsallergie te diagnosticeren. Dit dieet houdt de patiënt normaal gesproken twee tot vier weken vol. Als de symptomen verbeteren wanneer de voedingsstof uit de voeding wordt geschrapt, is een patiënt hiervoor wellicht allergisch. Als het eliminatiedieet onduidelijke resultaten oplevert, stelt de arts een orale voedingstest voor. Tijdens dit onderzoek krijgt de patiënt gedurende een bepaalde periode kleine hoeveelheden maïs of maïsproducten toegediend in toenemende doses. Dit gebeurt in het ziekenhuis om de patiënt zorgvuldig op te volgen en snel op te kunnen treden bij een eventuele (ernstige) allergische reactie.

Behandeling van maïsallergie

Voedsel met maïs vermijden

Patiënten moeten maïs en van maïs afgeleide producten die maïseiwit bevatten, vermijden zoals maïsmeel. Een goede manier om maïs te voorkomen, is om vers (niet verwerkt of verpakt) voedsel te kopen. Fruit, groenten, 100% sap en magere eiwitten (kip of vlees) vormen de beste keuze.

Medicatie gebruiken

Omdat het soms moeilijk is om altijd maïs te vermijden, schrijft de arts een antihistaminicum voor voor de behandeling van milde symptomen. Verder moeten patiënten met een maïsallergie epinefrine bij de hand hebben voor het geval ze te maken krijgen met een ernstige reactie.

Etiketten lezen

Het is verder belangrijk voor patiënten met deze allergie om de namen van producten en ingrediënten te leren kennen die maïseiwit kunnen bevatten. Deze omvatten:

• bakpoeder
• cellulose
• citroenzuur
• dextrine
• dextrose
• fructose
• griesmeel
• inositol
• karamel
• maïs
• maïsmeel
• maïsolie
• maïssiroop (met hoge fructose)
• maïszemelen
• maïzena, (zetmeel of plantaardig zetmeel)
• maltodextrine
• mononatriumglutamaat (msg)
• mout
• natriumerythorbaat
• plantaardige olie
• sorbitol
• vanille-extract
• vrije vetzuren
• xanthaangom
• xylitol

Maïs en van maïs afgeleide producten zijn te vinden in een breed scala aan verpakte levensmiddelen, waaronder onder andere:

• azijn
• babyvoedsel
• bereid vlees, zoals hotdogs en vleeswaren
• brood
• caloriearme zoetstoffen
• dranken
• granen
• ingeblikt fruit / ingeblikte groenten
• jams
• kazen
• ketchup
• margarine
• mosterd
• ontbijtgranen
• pindakaas
• popcorn
• sauzen
• snacks
• stropen
• wijn
• yoghurt

Ingrediënten op basis van maïs zijn ook te vinden in niet-voedingsproducten zoals:

• afwasmiddel
• bepaalde voedselverpakkingen
• chirurgische handschoenen (door de maïszetmeel)
• cosmetica
• dierenvoeding
• intraveneuze (via een ader) oplossingen (zoals dextrose)
• kleding
• kleurpotloden
• lijmen (enveloppen, stickers, postzegels)
• papieren / kartonnen doosjes, kopjes, borden, melkpakken
• plastic
• rietjes
• shampoo
• tandpasta
• verf
• vitaminen

Lees verder

• Allergieën en allergische reactie: Contact met allergenen
• Antihistaminica: Geneesmiddelen tegen allergische reacties
• Eliminatiedieet: Voedsel schrappen en dan weer introduceren
• Anafylaxie: Ernstige allergische reactie
• Voedselallergie en voedselintolerantie: Symptomen