Bacteriële overgroei in dunne darm: Darmproblemen

Bacteriële overgroei in de dunne darm (SIBO) is een aandoening waarbij een abnormaal grote hoeveelheid bacteriën aanwezig is in de dunne darm. Dit verstoort de normale bacteriebalans en kan leiden tot diverse darmgerelateerde symptomen zoals diarree en een opgeblazen gevoel. De behandeling bestaat uit antibiotica en de aanpak van de onderliggende oorzaken van de bacteriële overgroei.

• Oorzaken bacteriële overgroei in de dunne darm
• Symptomen: Darmproblemen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via antibiotica en/of probiotica
• Prognose ziekte
• Complicaties grote aantallen bacteriën in dunne darm
• Preventie van bacteriële overgroei in de dunne darm

Oorzaken bacteriële overgroei in de dunne darm

De dunne darm is een deel van het spijsverteringsstelsel dat de maag met de dikke darm (colon) verbindt. Hier wordt voedsel verteerd en geabsorbeerd. De dunne darm bestaat uit drie delen: de twaalfvingerige darm, de nuchtere darm en de kronkeldarm. Normaal bevat de dunne darm slechts een klein aantal bacteriën, terwijl de dikke darm veel meer bacteriën herbergt. Bij bacteriële overgroei in de dunne darm (SIBO) bevinden zich echter abnormaal grote aantallen bacteriën in de dunne darm, inclusief soorten die normaal in de dikke darm voorkomen. Deze bacteriën verbruiken voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft en kunnen het darmslijmvlies beschadigen, wat de opname van voedingsstoffen verder belemmert.

Aandoeningen die kunnen leiden tot bacteriële overgroei in de dunne darm zijn onder andere:

• Aandoeningen die de beweging van de dunne darm belemmeren, zoals diabetes mellitus en sclerodermie.
• Alcoholmisbruik.
• Antibioticakuren.
• Chirurgische ingrepen die een lus in de dunne darm creëren, zoals een Billroth II-gastrectomie.
• Complicaties van ziekten of operaties die uitstulpingen of verstoppingen in de dunne darm veroorzaken, zoals ziekte van Crohn en coeliakie.
• Dunne darm diverticulitis.
• Onvoldoende werking van de alvleesklier.
• Een verzwakt immuunsysteem, zoals bij aids.
• Enkele gevallen van prikkelbaredarmsyndroom.
• Het kortedarmsyndroom.
• Leukemie.
• Levercirrose.
• Lymfoom.
• Nierfalen.

Symptomen: Darmproblemen

De belangrijkste symptomen van bacteriële overgroei zijn:

• Diarree.
• Vetdiarree.
• Vettige ontlasting.
• Winderigheid.
• Opgeblazen gevoel.
• Buikpijn en krampen.
• Gewichtsverlies.
• Mild B12-tekort, dat zelden ernstig genoeg is om neurologische problemen te veroorzaken.

Naarmate de ziekte vordert, kunnen ondervoeding en vitaminetekorten optreden door het onvermogen van het lichaam om voedingsstoffen op te nemen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De diagnose van bacteriële overgroei wordt bevestigd door de waterstofademtest. Andere nuttige onderzoeken zijn:

• Bloedonderzoek.
• Röntgenfoto van de dunne darm.
• Biopsie of cultuur van de dunne darm.
• Endoscopie.

Differentiële diagnose

De arts kan bacteriële overgroei verwarren met aandoeningen zoals:

• Afferente loopsyndroom.
• Amoebiasis.
• Chronische pancreatitis.
• Coeliakie.
• Colitis ulcerosa.
• Cryptosporidiose.
• Cyclospora.
• Cystoisosporiasis.
• Cytomegalovirus.
• Darmmotiliteitaandoeningen.
• Giardiasis.
• Intestinale carcinoïde tumor.
• Intestinale diverticulosis.
• Intestinale fistels.
• Lactose-intolerantie.
• Malabsorptie.
• Microsporidiosis.
• Pneumatosis cystoides intestinalis.
• Prikkelbaredarmsyndroom.
• Tropische spruw.
• Vipomen.
• Ziekte van Whipple.

Behandeling via antibiotica en/of probiotica

Indien mogelijk corrigeert de arts de onderliggende aandoening (bijvoorbeeld door het verwijderen van een vernauwing). Als dit niet mogelijk is, krijgt de patiënt één of meer antibioticakuren. De keuze en duur van de medicijnen zijn afhankelijk van de gezondheid van de patiënt en de symptomen. In sommige gevallen versnellen geneesmiddelen de darmbeweeglijkheid. Een koolhydraatarm dieet kan ook nuttig zijn. Sommige artsen schrijven probiotica voor, anderen combineren antibiotica met probiotica. Voldoende vocht en voeding zijn essentieel, en ernstig uitgedroogde patiënten kunnen intraveneus vocht en voeding krijgen.

Prognose ziekte

De prognose hangt af van de effectiviteit van de behandeling van de onderliggende oorzaak. De reactie op antibiotica kan variëren, maar de meeste patiënten reageren goed. Terugval komt echter vaak voor.

Complicaties grote aantallen bacteriën in dunne darm

Complicaties van bacteriële overgroei kunnen onder andere zijn:

• Ondervoeding.
• Leverziekte.
• Osteomalacie.
• Osteoporose.
• Overmatig bloeden door vitaminegebrek.
• Uitdroging.

Preventie van bacteriële overgroei in de dunne darm

Dieet en voeding

Een goed gebalanceerd dieet met voldoende vezels kan helpen bij het voorkomen van bacteriële overgroei. Het vermijden van overmatig gebruik van antibiotica en het beperken van alcoholconsumptie kunnen ook bijdragen aan een gezonde darmflora.

Probiotica en prebiotica

Het regelmatig innemen van probiotica en prebiotica kan helpen bij het handhaven van een gezonde bacteriële balans in de darmen en het voorkomen van bacteriële overgroei.

Regelmatige medische controles

Voor mensen met een verhoogd risico op bacteriële overgroei, zoals patiënten met diabetes of andere chronische aandoeningen, zijn regelmatige medische controles belangrijk om vroegtijdige tekenen van de aandoening op te sporen en te behandelen.

Goede hygiëne en levensstijl

Een goede persoonlijke hygiëne, inclusief handen wassen en het vermijden van besmet voedsel en water, kan helpen bij het voorkomen van infecties die kunnen leiden tot bacteriële overgroei.