Testikelpijn: Pijn in één of beide zaadballen (teelballen)

Testikelpijn is overal in het scrotum of de testikels voelbaar. Soms start de pijn in de zaadballen zelf, maar soms treedt de pijn aanvankelijk op in de buik of lies en is de pijn voelbaar in één of beide testikels. Pijn aan de testikels verschijnt vaak als gevolg van een infectie of ontsteking. Veelal verdwijnt de testikelpijn spontaan zonder medisch ingrijpen. Meestal zal dit resulteren in testikelpijn totdat de infectie voorbij is. Enkele meer ernstige aandoeningen resulteren ook in pijn in de teelballen, zoals bijvoorbeeld vergrote aderen in het scrotum en een testikeltorsie. Ook andere symptomen gaan mogelijk gepaard met pijnlijke teelballen, zoals een knobbeltje in de balzak en een zwelling. In een heleboel gevallen verdwijnt de teelbalpijn vanzelf maar in een aantal omstandigheden is medisch advies of een medische behandeling noodzakelijk.

• Diabetes mellitus en zaadbalpijn
• Gangreen van Fournier
• Geen ejaculatie
• Infecties en teelbalpijn
• Epididymitis
• Orchitis
• Prostatitis
• Knobbel in balzak
• Liesbreuk en pijn in zaadballen
• Medicatie
• Nierstenen en pijn in teelballen
• Teelbalkanker
• Testikeltorsie (teelbalverdraaiing)
• Trauma en pijnlijke teelballen
• Urineweginfectie
• Vasectomie en pijn aan testikels
• Vergrote aders in het scrotum
• Naar de arts met testikelpijn

Diabetes mellitus en zaadbalpijn

Patiënten met diabetes mellitus lijden mogelijk aan diabetische neuropathie. Hierbij ontstaat zenuwschade, waardoor een man ook soms pijn heeft in het testikelgebied.

Gangreen van Fournier

Gangreen van Fournier is een vorm van gangreen (afsterven van weefsel met wijzigingen aan de huid) waarbij weefselversterf van en rond de genitaliën plaatsvindt als gevolg van een belemmerde bloedtoevoer of een infectie. Pijn in de zaadballen is hierbij mogelijk. Na een snelle toediening met antibiotica volgt een spoedoperatie.

Geen ejaculatie

Een erectie zonder ejaculatie (zaadlozing) veroorzaakt soms pijn aan de teelballen. Seksuele opwinding zonder ejaculatie leidt tot een opeenhoping van sperma in de testikels. Als de vloeistof in de testikels niet vrijkomt, zijn de testikels gedurende enkele uren erg pijnlijk.

Infecties en teelbalpijn

Epididymitis

De epididymis is een orgaan naast de zaadbal, waarin het sperma zich ontwikkelt. Meestal veroorzaakt een infectie de zwelling en pijn van de bijbal. Het scrotum is soms opgezwollen en voelt warm aan. De pijn komt hierbij gewoonlijk geleidelijk op. Epididymitis (pijnlijke ontsteking van de bijbal) resulteert mogelijk uit een seksueel overdraagbare aandoening, zoals chlamydia (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën) of gonorroe (symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan), of is afkomstig van een urineweginfectie. Antibiotica behandelen de infectie.

Orchitis

Orchitis (teelbalontsteking) is een ontsteking van het zaad van de testikel zelf. Dit resulteert mogelijk uit een onbehandelde epididymitis. Het bofvirus veroorzaakt orchitis; daarom is ook vaak sprake van ‘bof-orchitis’. Meestal is slechts één zaadbal getroffen.

Mogelijke behandelingen om de pijn en zwelling te verminderen zijn:

• bedrust
• coldpacks op het scrotum aanbrengen
• corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• pijnstillers

Complicaties van bof-orchitis zijn een laag aantal zaadcellen en een verhoogd risico op onvruchtbaarheid.

Prostatitis

Bij een ontsteking van de prostaatklier (prostatitis) ontstaan gevoelige en (erg) pijnlijke testikels. Andere symptomen zijn moeite met plassen (dysurie), ’s nachts plassen (nycturie), pijn in de onderrug (lage rugpijn) en bekkenpijn. Meestal verschijnt een prostaatontsteking bij mannen tussen dertig en vijftig jaar oud. Een arts voert een urineonderzoek uit om bacteriën in de urine op te sporen, wat mogelijk wijst op een infectie.

Knobbel in balzak

Een pijnlijke knobbel op een gezwollen zaadbal wijst op een scrotummassa in de huidzak achter de penis. Een scrotummassa bestaat uit een opeenhoping van vloeistoffen, weefselgroei of een verharding van de inhoud van het scrotum. Pijnlijke opgezwollen testikels, pijn in het scrotum, roodheid op de balzakhuid of uitstralingspijn naar de buik zijn mogelijke symptomen. Heel af en toe is een massa in het scrotum een teken van kanker, dus een controle bij de arts is nodig.

Liesbreuk en pijn in zaadballen

Bij een liesbreuk stulpt het buikvlies in de liesstreek uit. Een liesbreuk (inguinale hernia, hernia inguinalis) resulteert mogelijk in zaadballen die pijn doen en opzwellen. Vaak is dan ook een bult in de schaamstreek aanwezig waarrond de patiënt pijn heeft. Voorts heeft de patiënt algemeen ongemak en zwakte in de liezen. De patiënt gebruikt een coldpack om de buik- en balzakpijn te verlichten. In de meeste gevallen is een operatie nodig om een liesbreuk volledig te herstellen.

Medicatie

Bepaalde antibiotica en chemotherapie veroorzaken soms bijwerkingen waardoor de patiënt zaadbalpijn ervaart.

Nierstenen en pijn in teelballen

Milde tot ernstige pijn in de rechter- of linkerteelbal in combinatie met pijn in de flank en een zachte huid van het scrotum wijst mogelijk op de aanwezigheid van nierstenen. Nierstenen leiden tot pijn in één testikel als de steen een deel van het urinestelsel blokkeert. Het drinken van appelciderazijn is een manier om nierstenen op een natuurlijke wijze te behandelen. De zure aard lost nierstenen op en verwijdert de mineraalafzettingen in de urinewegen. In een aantal gevallen is wel een medische behandeling nodig. De arts verbrijzelt dan bijvoorbeeld de nierstenen (lithotripsie).

Teelbalkanker

In zeldzame gevallen is zaadbalkanker (teelbalkanker, testikelkanker) een reden van de pijn of het ongemak aan één teelbal of het scrotum. Mannen moeten zich bewust zijn van de vorm of grootte van de testikels en liefst maandelijks een zelfonderzoek uitvoeren. Een pijnloze knobbel in een zaadbal is vaak het eerst teken van teelbalkanker. Ook testikelpijn, vloeistof die het scrotum vult en/of een scrotummassa zijn enkele tekenen van kanker in de zaadballen.

Testikeltorsie (teelbalverdraaiing)

Ongemak en zwelling in het scrotum wijzen mogelijk op een testikeltorsie. Hierbij is alleen de linker- of rechterzaadbal pijnlijk. Bij een testikeltorsie verdraait de zaadstreng in het scrotum en snijdt deze de bloedtoevoer naar de zaadbal af. Een torsie van de testis resulteert in plotselinge intense pijn in het scrotum in combinatie met misselijkheid en braken. Een spoedoperatie is vereist om de teelbalpijn te verminderen en om blijvende schade aan het scrotum te voorkomen. Meestal zijn jonge mannen tussen tien en twintig jaar getroffen door een testikeltorsie.

Trauma en pijnlijke teelballen

De testikels doen pijn door een trauma aan het scrotum (balzak), bijvoorbeeld wanneer iemand schopt of slaat tussen de benen. Ook misselijkheid, braken, blauwe plekken en een zwelling zijn nog mogelijk. Bij een aantal mannen vormt zich een hematocèle waarbij zich bloed rond de testikel verzamelt dat kan gaan scheuren.

Urineweginfectie

Veel pijn in de penis of testikels in combinatie met een brandend gevoel bij het plassen, pijn bij de ejaculatie (zaadlozing) en penispijn wijzen vaak op een urineweginfectie. Oudere mannen zijn meer vatbaar voor urineweginfecties, vooral wanneer ze een katheter gebruiken. Dit leidt tot pijn aan de balzak, een zwelling in de balzak, prostaatpijn en flankpijn. Het drinken van zuiveringszoutwater helpt het zuur in de urinewegen te neutraliseren. Verder is het verstand om de vochtinname te verhogen om toxines (gifstoffen) uit de blaas te verwijderen. Ook het regelmatig drinken van appelaciderazijn is aanbevolen om bacteriën in de urinewegen te elimineren.

Vasectomie en pijn aan testikels

Bij een vasectomie (sterilisatie bij de man) zijn de testikels vaak weken tot maanden pijnlijk. Pijnstillers en andere medicijnen verlichten de pijn in het scrotum.

Vergrote aders in het scrotum

Wanneer de linkertestikel pijnlijk en gezwollen is, wijst dit mogelijk op vergrote aderen in de balzak. Dit leidt tot een varicocèle (zakaderbreuk). Hierbij ontstaan spataderen in het scrotum. Het uiterlijk hiervan doet denken aan een ‘zak met wormen’. Varicocèle veroorzaakt een zwelling in meestal de linkerteelbal in combinatie met saaie tot scherpe pijn. Professioneel medisch advies is nodig.

Naar de arts met testikelpijn

Pijn aan de teelballen zonder bijkomende symptomen is vaak onschuldig. Plotselinge en ernstige pijn is soms een medisch noodgeval. Ook wanneer de patiënt misselijkheid, koorts of bloed in de urine (hematurie) ervaart, is advies van een arts nodig. Milde pijn in de testikels die na een paar dagen niet verdwijnt is ook een alarmteken. Tot slot bezoekt een patiënt met een pijnloze of pijnlijke knobbel in de testikels best de arts om zaadbalkanker uit te sluiten.

Lees verder

• Orchitis: Ontsteking van de teelbal (teelbalontsteking)
• Teelbalkanker: Kanker in teelballen (zaadballen, testikels)
• Prostatitis: Ontsteking prostaat met pijn en plasproblemen
• Epididymitis: Pijnlijke ontsteking van de bijbal
• Gezwollen testikels: Oorzaken van zwelling van teelballen