Bultje op de huid: oorzaken van een huidbultje of bultjes

Een bultje op de huid komt vaak voor. Kinderen en volwassenen, mannen en vrouwen: iedereen heeft wel eens een bultje of enkele bultjes op de huid. Bultjes komen vaak voor en zijn in de meeste gevallen onschadelijk. Het kan gaan of een wit, rood, bruin, huidkleurig of zwart bultje. Het bultje kan een glanzend aspect hebben. Soms lijkt het bultje op een vleesbolletje of -bobbeltje. Het kan een zeer klein bultje zijn of juist een grotere bult. Een bultje kan gepaard gaan met andere klachten als jeuk en pijn. Ze kunnen het gevolg zijn van een aantal factoren, waaronder een infectie, een allergische reactie, een huidaandoening, of huidkanker.

• Bultje op de huid
• Oorzaken van een huidbultje of enkele bultjes
• Acne
• Allergisch contacteczeem
• Kersenwratjes
• Steenpuist
• Koortsblaasjes
• Likdoorn
• Cyste
• Insectenbeet
• Keloïd
• Keratosis pilaris
• Lipoom of vetbult
• Moedervlek
• Waterwratjes
• Psoriasis guttata
• Verruca seborroica (ouderdomswratten)
• Steelwratjes
• Wratten
• Minder vaak voorkomende oorzaken
• Waterpokken
• Genitale herpes
• Genitale wratten
• Schurft
• Roodvonk
• Syfilis
• Huidbultje door huidkanker
• Actinische keratose
• Basaalcelcarcinoom
• Plaveiselcelcarcinoom
• Melanoom
• Huisarts raadplegen bij een knobbeltje
• Behandeling van een bultje op de huid
• Prognose en langetermijnvooruitzichten

Bultje op de huid

Huidbultjes kunnen qua uiterlijk en aantal variëren, afhankelijk van de oorzaak. Bultjes op de huid kunnen dezelfde kleur hebben als je huid of een andere kleur, ze kunnen mat of juist glanzend zijn. Ze kunnen jeuken of niet jeuken, groot of klein zijn. Sommige kunnen hard aanvoelen, terwijl andere zacht en beweeglijk kunnen aanvoelen. De meeste huidbultjes hebben geen behandeling nodig. Maak evenwel een afspraak met je huisarts als het bultje ongemak veroorzaakt. Maak ook een afspraak met je huisarts als je vermoedt dat er sprake is van huidkanker.

Oorzaken van een huidbultje of enkele bultjes

Veel aandoeningen kunnen bultjes op je huid veroorzaken. De meest voorkomende oorzaken van oneffenheden zijn onschuldig en vereisen geen medische behandeling, tenzij het bultje je hindert. De meest voorkomende oorzaken van een bultje op de huid (of een aantal bultjes), zijn de volgende.

Acne

Acne is de meest voorkomende huidaandoening in Nederland. Het betreft een ontstekingsziekte van de talgklieren van de huid. Het veroorzaakt puistjes die kunnen variëren van zeer klein en pijnloos tot groot en pijnlijk. De bultjes gaan meestal gepaard met roodheid en zwelling. Zo'n 85% van de tieners krijgt ermee te maken; vandaar de benaming 'jeugdpuistjes'. In veel gevallen heb je geen last meer van acne wanneer de pubertijd voorbij is. De huid wordt in de volwassenheid rustiger en pukkels verdwijnen. Toch blijft ongeveer 5% van de volwassen mannen en vrouwen last houden van acne.

Allergisch contacteczeem

Allergisch contacteczeem is een allergische huidreactie die een jeukende, rode huiduitslag veroorzaakt. De uitslag kan bestaan ​​uit rode, schilferende bultjes en blaasjes. Soms kunnen zelfs grote blaren ontstaan. Bekend is contacteczeem voor nikkel (in oorringen en andere piercings, het metaal van een riem, horloge, etc.).

Kersenwratjes

Kersenwratjes (seniele angiomen) zijn veel voorkomende huidgroeisels die zich op de meeste delen van het lichaam kunnen vormen. Ze ontwikkelen zich wanneer bloedvaten samenklonteren en een verhoogde, felrode bult onder of op de huid creëren. Het gaat om rode bolletjes op de huid van 1 mm tot 1 cm doorsnede.

Steenpuist

Steenpuisten zijn geïnfecteerde haarzakjes die eruitzien als rode, verhoogde bultjes op de huid. Ze kunnen pijnlijk zijn, maar uiteindelijk verdwijnen ze zodra ze openbarsten en leeglopen.

Koortsblaasjes

Koortsblaasjes zijn rode, met vocht gevulde bultjes die zich rond de mond of andere delen van het gezicht vormen en die kunnen barsten. Ze worden veroorzaakt door een het herpes simplex virus. Het virus is zeer besmettelijk als koortsblaasjes aanwezig zijn.

Likdoorn

Likdoorns, ook bekend als 'eksteroog', is een pijnlijke eeltplek die zich in de meeste gevallen aan de voet bevindt. De oorzaak is verhoogde druk, zoals bij knellende schoenen. Lopen wordt daardoor erg pijnlijk.

Cyste

Cysten is een abnormale holte in je lichaam die omsloten wordt door een wand van cellen of bindweefsel en is vaak gevuld met lucht, vocht of ander materiaal. Cysten ontwikkelen zich onder de huid en kunnen zich in elk deel van het lichaam voordoen. Ze voelen aan als een kleine bult en kunnen meestal iets worden verplaatst.

Insectenbeet

Insectensteken en -beten zijn vaak jeukende bultjes. Ze kunnen pijn veroorzaken of jeuk, waardoor je gaat krabben. Dit kan leiden tot een secundaire bacteriële infectie.

Keloïd

Keloïden zijn gladde, verhoogde gezwellen die zich vormen rond littekens. Ze worden meestal aangetroffen op de borst, schouders en wangen.

Keratosis pilaris

Keratosis pilaris is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door een te sterke groei van een eiwit dat keratine wordt genoemd. Het veroorzaakt kleine oneffenheden rond de haarzakjes op het lichaam.

Lipoom of vetbult

Een lipoom of vetbult is een onderhuidse zwelling, opgebouwd uit vetcellen onder de huid, en is vaak pijnloos. Ze vormen zich meestal op de nek, rug of schouders.

Moedervlek

Moedervlekken zijn vlakke of verhoogde bultjes op de huid die meestal goedaardig zijn. Ze kunnen huidkleurig of donkerbruin zijn. Het zijn opeenhopingen van pigmentvormende cellen in de huid.

Waterwratjes

Waterwratten (mollusca contagiosa, enkelvoud molluscum contagiosum), zijn kleine, vleeskleurige bultjes met een kuiltje in het midden die zich overal op het lichaam vormen, maar de romp is een voorkeursplek. Ze kunnen ontstaan ​​door huid-op-huidcontact met iemand die ze heeft. Waterwratjes worden veroorzaakt door een infectie met het molluscum contagiosum virus.

Psoriasis guttata

Psoriasis guttata, ook wel druppelpsoriasis genoemd, is een vorm van psoriasis waarbij over je gehele lichaam kleine, rode schilferende bultjes of plekjes worden gezien ter grootte van een druppel.

Verruca seborroica (ouderdomswratten)

Verruca seborroica (ouderdomswratten) zijn ronde, ruwe vlekken op het oppervlak van de huid. Ze kunnen op veel delen van het lichaam verschijnen, inclusief de borst, schouders en rug. Ze kunnen huidkleurig, bruin of zwart zijn.

Steelwratjes

Steelwratjes, oftewel fibromen of skintags, zijn kleine, gesteelde huidaangroeisels of huiduitstulpingen. Ze groeien meestal in de nek of in de oksels. Ze kunnen dezelfde kleur hebben als de huid of iets donkerder zijn.

Wratten

Wratten komen vooral voor op de handen en voeten, en worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Wratten kunnen huidkleurig, roze of lichtbruin zijn. Wratten kunnen er bloemkoolachtig uitzien.

Minder vaak voorkomende oorzaken

Minder vaak worden bultjes op de huid veroorzaakt door meer ernstige aandoeningen die behandeling vereisen.

Waterpokken

Waterpokken is een zeer besmettelijke kinderziekte, welke wordt gekenmerkt door rode, jeukende bultjes die zich overal op het lichaam vormen. Vrijwel alle kinderen in Nederland maken vroeg of laat deze ziekte door. De boosdoener is het varicella-zoster-virus.

Genitale herpes

Genitale herpes, een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die ervoor zorgt dat pijnlijke, met vocht gevulde bultjes in het genitale gebied ontstaan.

Genitale wratten

Genitale wratten, een seksueel overdraagbare aandoening (soa), welke wordt veroorzaakt door bepaalde stammen van HPV, resulterend in pijnlijke of jeukende wratten op de geslachtsorganen.

Schurft

Schurft is een besmettelijke huidaandoening die veroorzaakt wordt door de schurftmijt. Bij schurft ontstaat een jeukende, puistvormige huiduitslag.

Roodvonk

Roodvonk wordt veroorzaakt door groep-A-streptokok is een bacterie die alleen bij mensen voorkomt. Het geeft een felrode, hobbelige schuurpapier-achtige uitslag op het lichaam.

Syfilis

Syfilis, een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door de bacterie (spirocheet) Treponema pallidum, waardoor zich kleine, pijnloze zweren vormen op de geslachtsorganen, in het rectum of in de mond.

Huidbultje door huidkanker

Soms een bultje op de huid veroorzaakt door huidkanker. Er zijn verschillende soorten huidkanker, die allemaal behandeling vereisen:

Actinische keratose

Actinische keratose, ook wel zonneschade van de huid genoemd, wordt beschouwd als mogelijk voorstadium van huidkanker. Het wordt gekenmerkt door schilferige, ruwe lekken op gebieden die aan de zon zijn blootgestelde, zoals handen, armen of gezicht. Deze vlekken zijn meestal bruin, grijs of roze.

Basaalcelcarcinoom

Basaalcelcarcinoom is een vorm van kanker die de bovenste huidlaag aantast. Het veroorzaakt langzaam groeiende roze, rode, bruine of huidkleurige, wat glanzende, glazige, parelachtige bultjes op de huid.

Plaveiselcelcarcinoom

Plaveiselcelcarcinoom is een type huidkanker dat begint in de squameuze cellen. Deze cellen vormen de buitenste laag van de huid. De aandoening veroorzaakt schilferige, rode plekken en verhoogde zweren op de huid. Deze abnormale gezwellen vormen zich vaak in gebieden die zijn blootgesteld aan ultraviolette straling.

Melanoom

Melanoom is de minst voorkomende, maar meest ernstige vorm van huidkanker. Het begint als een atypische moedervlek: een verandering in een reeds bestaande moedervlek. Een melanoom is vaak asymmetrisch, veelkleurig en groot, met onregelmatige randen. Ze kunnen overal op het lichaam verschijnen.

Huisarts raadplegen bij een knobbeltje

De meeste knobbeltjes of bultjes op de huid zijn ongevaarlijk en zijn derhalve geen reden tot bezorgdheid. Raadpleeg echter je huidarts als zich de volgende klachten voordoen:

• Een huidbultje verandert of verslechtert qua uiterlijk of verdwijnen niet;
• Je hebt pijn of ze veroorzaken ongemak;
• De oorzaak van het bultje is niet duidelijk;
• Bij vermoeden van een infectie, een soa of huidkanker.

Je huisarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en het huidbultje inspecteren. De arts zal vragen stellen over je klachten, medische geschiedenis en levensstijlgewoonten. Je arts kan ook een huidbiopt uitvoeren om te onderzoeken of er sprake is van kanker. Hierbij wordt een klein stukje huidweefsel uit het getroffen gebied weggenomen voor analyse. Afhankelijk van de resultaten kan de arts je doorverwijzen naar een dermatoloog of een andere specialist voor verder onderzoek.

Behandeling van een bultje op de huid

De behandeling van een bultje op de huid hangt af van de onderliggende oorzaak. De meest voorkomende oorzaken van huidbultjes zijn onschadelijk, waarbij geen behandeling nodig is. Als je het bultje als cosmetisch storend ervaart of je hebt er last van, dan kun je het bultjes laten verwijderen. Een huisarts kan bijvoorbeeld skin tags of wratten verwijderen door deze te bevriezen. Een dermatoloog kan ook bepaalde bultjes operatief verwijderen, waaronder huidkanker, cysten en lipomen. Andere bultjes die jeuken of geïrriteerd zijn, kunnen worden behandeld met lokale zalven en crèmes.

In gevallen waar aanvullende medische behandeling vereist is, zal de arts medicijnen voorschrijven die kunnen helpen om de huidafwijkingen en de onderliggende oorzaak te elimineren. In geval van een bacteriële infectie, heb je mogelijk antibiotica nodig. Voor een virale infectie, kan de arts antivirale middelen aanbevelen.

Prognose en langetermijnvooruitzichten

Voor de meeste bultjes op de huid is de langetermijnprognose uitstekend. De meerderheid van de bultjes wordt veroorzaakt door onschuldige, tijdelijke aandoeningen die geen behandeling vereisen. Als een bultje wordt veroorzaakt door een infectie of langdurige aandoening, kan medische behandeling de symptomen effectief wegnemen. De vooruitzichten zijn ook goed wanneer huidkanker vroegtijdig wordt opgespoord. Frequente controle is echter nodig om te zorgen dat de kanker niet terugkeert. De vooruitzichten voor meer agressieve of gevorderde vormen van huidkanker variëren per geval.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Bultjes in gezicht: pukkeltjes op wangen, kin en voorhoofd
• Bultjes op bovenarmen, bovenbenen, voorhoofd, wangen, billen
• Bultjes op voorhoofd / kleine pukkeltjes neus, wangen: milia
• Blaasjes op de handen: oorzaken blaasjes op handpalmen