Collagene colitis: Dikkedarmontsteking met diarree & krampen

Collagene colitis: Dikkedarmontsteking met diarree & krampen Collagene colitis (colitis collagenosa) is een ontstekingsziekte van de dikke darm. Bij deze inflammatoire darmaandoening krijgt de patiënt te patiënt om onbekende redenen te maken met hevige darmkrampen en frequente waterige diarree. Deze aandoening is een vorm van microscopische colitis, waarbij de ontsteking enkel zichtbaar is via de microscoop. De behandeling van deze soms vervelende aandoening verloopt via voedingsaanpassingen en medicatie, maar af en toe is een operatie vereist. De meeste patiënten reageren goed op de behandelopties van de darmziekte. Een patiënt met collagene colitis moet echter wel steeds voldoende blijven drinken om uitdroging en ondervoeding te vermijden.

Epidemiologie

Collagene colitis is een zeldzame aandoening. Mensen tussen de vijftig en zeventig jaar zijn het vaakst aangetast, maar de ziekte komt af en toe ook voor bij kinderen. Deinflammatoire darmaandoening treft verder vaker vrouwen dan mannen.

Oorzaken van collagene colitis

Collageen is een soort structureel eiwit in het lichaam. Bij collagene colitis vormen zich om onbekende oorzaken bandvormige collageen-bindweefseldeposities onder het darmepitheel. Er vormt zich met andere woorden een dikke laag collageen onder de bekleding van de dikke darm. Het slijmvlies van de dikke darm is ontstoken bij de aandoening, hetgeen resulteert in een gezwollen dikke darm.

Risicofactoren van inflammatoire darmaandoening

Aandoeningen

Volgende aandoeningen staan er voor bekend dat ze de kans op collagene colitis verhogen:

Patiënten met een familiale geschiedenis van de ziekte krijgen ook sneller te maken met collagene colitis.

Omgevingsfactoren

Collagene colitis resulteert mogelijk uit volgende omgevingsfactoren.

Het gebruik van sommige medicijnen leidt sneller tot collagene colitis / Bron: Stevepb, PixabayHet gebruik van sommige medicijnen leidt sneller tot collagene colitis / Bron: Stevepb, Pixabay
Medicatie
Het gebruik van bepaalde medicijnen is een mogelijke risicofactor voor de inflammatoire darmziekte daar deze het slijmvlies van de dikke darm irriteren. Dit geldt vooral voor volgende medicijnen:

Roken
Mensen (vooral tussen 16 en 44 jaar) die tabak roken, krijgen sneller te maken met de ontstekingsaandoening van de darm dan niet-rokers.

Voeding
Door het consumeren van lactose, cafeïne en vetrijke voeding verhoogt de kans op het ontwikkelen van collagene colitis. Ook een vezelrijke voeding is soms de oorzaak van collagene colitis. Vezelrijke voedingsmiddelen die vooral leiden tot de darmproblemen zijn bonen, noten en groenten. Kunstmatige zoetstoffen veroorzaken soms ook de ziekte. Tot slot leidt het eten van erg gekruid, pittig, vettig of gebakken voedsel sneller tot de ziektesymptomen of anders verergeren ze de klachten.

Symptomen: Waterige diarree en krampen

De ernst, frequentie en duur van de symptomen van collagene colitis varieert. De symptomen van collagene colitis zijn voorts aanhoudend of komen met tussenpozen voor.

Typische diarree
Collagene colitis is een type inflammatoire darmaandoening die de dikke darm aantast. De patiënt ervaart chronische, waterige, niet-bloederige diarree. Meestal moet hij tussen de drie en twintig keer per dag het toilet bezoeken. Het begin van diarree treedt mogelijk geleidelijk op in de loop van de tijd of komt plotseling tot uiting. De episoden van diarree treden veelal met tussenpozen op en zijn gedurende weken, maanden of jaren aanwezig.

Andere symptomen
Andere symptomen die vaak voorkomen bij getroffen patiënten zijn buikpijn, darmkrampen of buikkrampen, winderigheid, een opgeblazen gevoel en gewichtsverlies. Urgentie-incontinentie, fecale incontinentie (het onbedoeld verlies van de stoelgang, bij de darmziekte vooral ’s nachts), misselijkheid, braken, anemie (bloedarmoede) en vermoeidheid zijn ook gemeld.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Een gastro-enteroloog (maagdarmarts) stelt de patiënt vragen over het gezin en de medische geschiedenis van de patiënt. Daarnaast wenst hij informatie inzake de leefgewoonten, het voedingspatronen, het rookgedrag en het medicatiegebruik. De arts voert daarna een lichamelijk onderzoek uit.

Diagnostisch onderzoek
De ziekte is een vorm van microscopische colitis. Dit houdt in dat de ontsteking alleen zichtbaar is als de arts een biopsie van het aangetaste darmweefsel neemt en dit vervolgens microscopisch laat onderzoeken. De ontsteking is met andere woorden niet zichtbaar via een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) of sigmoïdoscopie (inwendig kijkonderzoek van het laatste gedeelte van de dikke darm) waarbij geen afwijkingen te zien zijn. Wanneer de arts echter een stukje van het mogelijk aangetaste weefsel wegneemt, en dit microscopisch laat testen, dan is de aandoening wel te diagnosticeren.

Differentiële diagnose
Veel artsen voeren aanvullende medische onderzoeken uit om de aanwezigheid van andere inflammatoire maagdarmaandoeningen als onderdeel van het diagnostische proces uit te sluiten. Bijkomende onderzoeken zijn onder meer:

Behandeling van ontstekingsaandoening van de darm

De behandeling van collagene colitis is afhankelijk van de aanwezige symptomen en de ernst van deze tekenen.

Voldoende blijven drinken is noodzakelijk / Bron: Clker Free Vector Images, PixabayVoldoende blijven drinken is noodzakelijk / Bron: Clker Free Vector Images, Pixabay

Voeding

De arts adviseert eerst om veranderingen in de voeding door te voeren. Een voedingsdeskundige stelt hierbij een persoonlijk behandelplan op. Doorgaans volgt de patiënt een vetarm en vezelarm dieet en vermijdt hij cafeïne, lactose en kunstmatige zoetstoffen. Ook gekruid, pittig, vettig of gebakken voedsel zet hij best niet op tafel. Een aantal patiënten is geholpen met het Fodmap-dieet. De patiënt consumeert zacht en makkelijk verteerbaar voedsel, zoals appelmoes, bananen en rijst. De patiënt eet bovendien meerdere kleine maaltijden in plaats van enkele grote maaltijden. Het is tot slot belangrijk dat de patiënt voldoende blijft drinken om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen.

Medicatie

De patiënt stopt met het nemen van medicijnen die mogelijk leiden tot de ziekte. Wel schrijft de arts soms ontstekingsremmende medicatie voor. Soms schrijft de arts corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) voor maar deze zet hij veelal uitsluitend in om plotse aanvallen van diarree onder controle te krijgen. Het langdurig gebruik van corticosteroïden gaat namelijk sneller gepaard met bijwerkingen. Immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken) schrijft de arts heel af en toe ook voor om de ontstekingen te verminderen.

Stoppen met roken is nodig / Bron: Geralt, PixabayStoppen met roken is nodig / Bron: Geralt, Pixabay

Leefstijl

De patiënt moet naast de voedingsaanpassingen ook stoppen met roken en een gezond gewicht en een gezonde bloeddruk behouden.

Chirurgie

Patiënten met ernstige symptomen die niet reageren op voedingsaanpassingen en medicatie, krijgen een operatie waarbij de arts (een deel van) de dikke darm verwijdert. Deze medische ingreep is in medische termen gekend als een ‘colectomie’.

Prognose van microscopische dikkedarmontsteking

Bij een aantal patiënten verdwijnen de klachten van de darmaandoening vanzelf. Heropflakkeringen zijn echter steeds mogelijk. Deze chronische aandoening is vaak vervelend maar on tegenstelling tot de meeste inflammatoire darmaandoeningen is collagene colitis geen risicofactor voor dikkedarmkanker. De meeste patiënten met collagene colitis reageren tot slot goed op de behandeling.

Complicaties van ontsteking van dikke darm

Patiënten die langdurig kampen met diarree, krijgen sneller te maken met dehydratie (uitdroging) en ondervoeding. In de meeste gevallen komen deze complicaties echter niet voor bij de microscopische dikkedarmontsteking dankzij de behandelingsopties.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De darmziekte collagene of microscopische colitisDe darmziekte collagene of microscopische colitisCollagene colitis (ook wel microscopische colitis of colitis collagenosa genoemd) is een weinig voorkomende ziekte die e…
Microscopische colitis: symptomen, oorzaak en behandelingMicroscopische colitis: symptomen, oorzaak en behandelingMicroscopische colitis (MC) is een vorm van dikkedarmontsteking. Microscopische colitis is de overkoepelende naam voor l…
Gezondheid: De ziekte van Crohn en Colitis UlcerosaGezondheid: De ziekte van Crohn en Colitis UlcerosaDe ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa zijn aandoeningen die betrekking hebben op het spijsverteringskanaal. De darmwan…
Colitis ulcerosa: symptomen, diagnose, behandeling, oorzaakColitis ulcerosa: symptomen, diagnose, behandeling, oorzaakColitis ulcerosa (CU) is een ziekte waarbij het slijmvlies van de dikke darm chronisch in ontstoken. Deze ontsteking doe…

Landkaarttong: Vlekken op tong door ontbrekende papillenLandkaarttong: Vlekken op tong door ontbrekende papillenEen landkaarttong is een goedaardige tongaandoening waarbij vooral aan de bovenkant en zijkanten van de tong gladde en r…
Bultje op de huid: oorzaken van een huidbultje of bultjesBultje op de huid: oorzaken van een huidbultje of bultjesEen bultje op de huid komt vaak voor. Kinderen en volwassenen, mannen en vrouwen: iedereen heeft wel eens een bultje of…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: OpenClipartVectors, Pixabay
  • Geraadpleegd op 3 februari 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Collagenous Colitis Treatment: Q & A, https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/9661-collagenous-colitis-treatment-q--a
  • Collagenous colitis, https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6135/collagenous-colitis
  • Collagenous Colitis, https://www.badgut.org/information-centre/a-z-digestive-topics/collagenous-colitis/
  • Microscopische colitis, http://on.napteco.eu/microscopische-colitis
  • What causes collagenous colitis? Symptoms, treatment, diet, and prognosis, https://www.belmarrahealth.com/causes-collagenous-colitis-symptoms-treatment-diet-prognosis/
  • What is collagenous colitis?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/320819.php
  • Afbeelding bron 1: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Clker Free Vector Images, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.