Jeukende bultjes: oorzaken van bultjes op de huid met jeuk

Jeukende bultjes: oorzaken van bultjes op de huid met jeuk Iedereen kent wel dat fenomeen: opeens begint het te jeuken en als je wilt krabben, merk je dat je huid ruw en onregelmatig aanvoelt. Je kijkt in de spiegel en ziet een rode, geïrriteerde plek en met jeukende bultjes. Rode, jeukende bultjes komen heel vaak voor en de plekjes kunnen behoorlijk irritant zijn. Er zijn talloze redenen waarom je huid geïrriteerd zou kunnen zijn. Gelukkig zijn dit zelden ernstige gezondheidsproblemen, die door een arts moeten worden beoordeeld. De meest voorkomende oorzaken van jeukende bultjes zijn acne, eczeem, insectenbeten, psoriasis, folliculitis, schurft en warmte-uitslag.

Oorzaken van jeukende bultjes op de huid met jeuk

Jeukende bultjes met jeuk kunnen optreden als gevolg van een allergie, een infectie, insecten en soms door onbekende factoren. Als de symptomen niet verbeteren met zelfzorgmaatregelen, dan dien je je huisarts te raadplegen om te bepalen wat de uitslag veroorzaakt en hoe deze moet worden behandeld.

Bultjes door acne

Acne, soms puistjes genoemd, treedt op wanneer de talgkliertjes verstopt raken door te veel talg en huidschilfers. Acne komt meestal voor op het gezicht, voorhoofd, borst, bovenrug en schouders. Acne komt het meest voor tijdens de puberteit vanwege hormonale veranderingen, hoewel het van invloed is op mensen van alle leeftijden. De puistjes en bultjes genezen langzaam. Afhankelijk van de ernst kan acne emotionele stress veroorzaken en de huid beschadigen. Hoe eerder je met de behandeling begint, hoe kleiner het risico op dergelijke problemen.

Er zijn veel vrij verkrijgbare medicijnen die kunnen helpen bij de behandeling van acne. Deze bevatten meestal benzoylperoxide of salicylzuur, stoffen die bijdragen aan de eliminatie van bacteriën en de verstopping van de talgkliertjes oplossen c.q. voorkomen. Als deze remedies onvoldoende soelaas bieden, kan je huisarts een sterkere behandeling starten om de bestaande acne uit te roeien en je te beschermen tegen toekomstige uitbraken.

Jeukende bultjes door eczeem

Eczeem veroorzaakt een jeukende, droge, rode huid. Bij sommige mensen lijkt het eczeem ruw of schilferig. Dikwijls treft eczeem baby's of jonge kinderen, in het bijzonder de wangen of vouwen van de huid, bijvoorbeeld de knieën. Bij de meeste kinderen verdwijnt het eczeem met het ouder worden, maar je kunt er ook last van blijven houden.

Bij de meeste mensen wordt eczeem verergerd door bepaalde triggers die de huid laten reageren. Droge lucht of een droge huid is vaak de trigger, daarom kan het zeer nuttig zijn om de huid vochtig te houden en een luchtbevochtiger te gebruiken. In andere gevallen kunnen irriterende stoffen of milde allergenen eczeem veroorzaken. Eczeem kan ook worden veroorzaakt door stress of hormonen.

De behandeling omvat het vermijden van de uitlokkende omstandigheden en stoffen, zoals irriterende chemicaliën of bepaalde kleding. Bovendien kan lauw douchen en de huid hydrateren nuttig zijn. Als de symptomen aanhouden, kan een arts een speciale zalf voorschrijven, bijvoorbeeld een hormoonzalf.

Jeukende bulten door insectenbeten

Insectenbeten, vooral van muggen, zijn een veel voorkomende oorzaak van jeukende bultjes op de huid. Andere beestjes die steken of bijten zijn bijen, wespen, spinnen, mieren, bedwantsen, mijten, teken en vlooien. De steken kunnen pijnlijk zijn, zoals bij een bijensteek, of nauwelijks merkbaar, totdat een jeukende, rode bult ontstaat. Ze kunnen voorkomen in de vorm van veel kleine rode bultjes of een grote. Voorkomen is beter dan genezen: voor gebruik buitenshuis moeten insectenwerend middel en lange kleding worden gebruikt en dichte schoenen worden gedragen. Thuis mogen alleen de ramen en deuren die kunnen worden voorzien van horren worden geopend en huisdieren moeten worden behandeld met vlooien- en tekenbeschermingsproducten.

Koude kompressen of ijsblokjes in een washandje kunnen de pijn en jeuk verlichten, en pijnstillers en bepaalde crèmes (bijvoorbeeld van Azaron) kunnen verlichting bieden. Het is belangrijk op te merken dat bepaalde insectenbeten gevaarlijk kunnen zijn en mogelijk ziekteverwekkers kunnen overbrengen. Sommige mensen zijn bovendien allergisch voor de toxines van bepaalde insecten, vooral bijengif, wat kan leiden tot medische noodgevallen. Als je symptomen ervaart zoals ernstige pijn, zwelling van de lippen of het gezicht, tachycardie (snelle hartslag) of ademhalingsproblemen, neem dan onmiddellijk contact op met een arts. Je moet ook een arts bezoeken als na een paar dagen of weken na een beet symptomen als uitslag, gewrichtspijn of koorts optreden.

Psoriasis / Bron: Hans, PixabayPsoriasis / Bron: Hans, Pixabay

Psoriasis

Psoriasis treft 2-3% van de bevolking. Psoriasis leidt tot rode, schilferige vlekken en mogelijk jeuk. Soms kunnen deze vlekken verheven, ruw of ongelijkmatig zijn. Ze kunnen zilverachtig lijken, maar ze kunnen ook verschijnen als kleine rode vlekken. Deze huiduitslag kan overal op je lichaam voorkomen, maar meestal worden de ellebogen, knieën en hoofdhuid getroffen. Psoriasis wordt geassocieerd met een overreactie van het immuunsysteem, waardoor versnelde celproductie van de opperhuid plaatsvindt. Dit resulteert in schilferige, jeukende vlekken.

Milde vormen kunnen meestal worden behandeld met speciale crèmes of shampoos om symptomen te verlichten. In meer ernstige gevallen kan de arts sterkere geneesmiddelen voorschrijven, zoals crèmes, orale medicatie of lichttherapie. Er is geen behandeling die je geneest, het blijft bij symptoombestrijding. Psoriasis kan vervelend en soms ongemakkelijk zijn, maar de symptomen kunnen meestal goed worden behandeld.

Folliculitis

Folliculitis treedt op wanneer de haarzakjes verstopt of beschadigd raken, wat leidt tot infectie, irritatie en jeuk, zwelling en pijn. In de meeste gevallen is de liesstreek of de schaamstreek aangetast, hoewel elk ander deel van het lichaam kan worden getroffen, vooral de gezichtshuid, omdat scheren het binnendringen van bacteriën in de huid kan vergemakkelijken. Het presenteert zich in de vorm van bultjes en puistjes met roodheid eromheen. Infecties van diepere huidlagen leiden tot grote, rode, inflammatoire en nattende knobbels. De laesies genezen langzaam en kunnen terugkeren. Folliculitis wordt meestal veroorzaakt door bacteriële ontsteking, maar kan ook worden veroorzaakt door schimmels (bijvoorbeeld gist), virussen of ingegroeide haartjes.

Folliculitis wordt veroorzaakt door wrijving, scheren of bepaalde huidaandoeningen waardoor je vatbaarder wordt voor infecties. Het wordt niet veroorzaakt door slechte hygiëne. Niettemin kan de genezing worden versneld als het getroffen gebied schoon en droog wordt gehouden. Warme kompressen kunnen de pijn en jeuk verlichten, en antibacteriële crèmes kunnen ook nuttig zijn. Als dit niet helpt kan desinfecterende zeep of eventueel antibiotica worden gebruikt.

Schurft / Bron: Cixia, Wikimedia Commons (Publiek domein)Schurft / Bron: Cixia, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Schurft

Schurft gaat gepaard met een zeer jeukende uitslag, die bestaat uit vele kleine rode bultjes, die soms lineair op de huid zijn gerangschikt. De jeuk is 's nachts meestal meer uitgesproken. Schurft kan elk deel van het lichaam aantasten, maar treft meestal de handen en armen. In sommige gevallen vormt zich rond de uitslag een ruwe, schilferige huid. Schurft wordt veroorzaakt door de schurftmijt, die zo klein zijn dat ze met het blote oog onzichtbaar zijn. Ze graven in de huid, waardoor bepaalde eiwitten of weefselresten een sterke, jeukende ontstekingsreactie van de omringende huid veroorzaken. Na een mijtaanval duurt het enkele dagen voordat de uitslag zich heeft ontwikkeld.

Schurft is uiterst besmettelijk en iedereen die in contact komt met geïnfecteerde mensen loopt het risico geïnfecteerd te raken. Het kan worden overgedragen door direct of indirect huidcontact en het kan voldoende zijn om handdoeken, kleding of dekbedovertrekken te delen. Mensen die in groepen leven, zoals bewoners van verpleeghuizen of soldaten in kazernes lopen een groter risico om schurft te ontwikkelen.

De meest gebruikte behandeling is een crème die 's nachts moet worden aangebracht en' s morgens moet worden afgewassen. Iedereen die contact had met de geïnfecteerde persoon moet ook worden behandeld. Handdoeken, kleding en beddengoed moeten worden gewassen en tapijten moeten goed worden schoongemaakt. Hoewel de medicijnen effectief zijn, kan het tot vier weken duren voordat de uitslag volledig is verdwenen en de huid is genezen.

Huiduitslag door eikenprocessierups / Bron: Kwouters001, Wikimedia Commons (CC0)Huiduitslag door eikenprocessierups / Bron: Kwouters001, Wikimedia Commons (CC0)

Jeukende bultjes door de eikenprocessierups

Op veel eikenbomen in Nederland kun je in de maanden mei, juni en juli de behaarde eikenprocessierups aantreffen. Deze lastpak heeft brandharen die zich via de lucht verplaatsen en contact daarmee kan de huid, ogen en luchtwegen irriteren. Je kunt daardoor last krijgen van (heftige) jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid van de huid, alsook rode en gezwollen ogen.

Bultjes op de huid met jeuk door warmte-uitslag

Warmte-uitslag, ook wel bekend als 'warmtebultjes', 'zweetbrand' of 'miliaria', is een veelvoorkomende aandoening bij pasgeborenen. Het komt voort door afsluiting van eccriene zweetklieren, dat zijn de kleine zweetklieren die over het hele lichaam voorkomen. Het wordt veroorzaakt doordat de afvoergangen van de zweetkliertjes verstopt raken en kunnen scheuren. Baby's en jonge kinderen zijn bijzonder gevoelig voor warmte-uitslag omdat ze kleinere poriën hebben dan volwassenen. De baby krijgt bij warmte-uitslag last van met helder vocht gevulde blaasjes of rode bultjes. Voorkeurslocaties van warmtebultjes zijn het hoofd, gezicht, nek, billen en de romp. Het is een aandoening die vanzelf weer overgaat. Van alle pasgeborenen heeft ongeveer 4,5% warmtebultjes met een piek ronde de eerste levensweek. Er is geen ras- of geslachtsverschil. Jongens en meisje hebben er even vaak last van.

Vaak gaat het om baby's in de eerste levensmaand, die overmatig last hebben van blaasjes en pukkeltjes over het lichaam en soms ook jeuk. De jeukende rode plekjes en blaasjes zie je vooral in zijn gezicht, nek, borst en rug. Warmte-uitslag ontstaat als de zweetkliertjes verstopt raken. Baby’s hebben hier vooral last van bij warm weer en het wordt ook uitgelokt door te warme en afsluitende kleding. Het kan zich ook manifesteren bij kleintjes die verhoging hebben, of wanneer de luchtvochtigheid erg hoog is. Warmte-uitslag wordt beschouwd als een self-limiting disease: de klachten verdwijnen gaan na een tijdje meestal vanzelf weer over.

Warmtebultjes of warmte-uitslag is een onschuldige aandoening die vanzelf overgaat. De volgende adviezen kunnen het herstel van warmtebultjes bevorderen:
  • Het dragen van luchtige kleding en trek bij de baby niet te veel laagjes kleren aan. Het lichaam moet de warmte kwijt kunnen.
  • Houd de omgevingstemperatuur op een prettig niveau.
  • Doe je kindje vaak schone kleren aan.
  • Een koel bad kan helpen.
  • Bij het baden kun je beter geen zeep gebruiken, aangezien dat kan irriteren.
  • Droog de jeukende plekjes goed af door ze voorzichtig droog te deppen.
  • Wanneer de baby last heeft van jeuk, kun je talkpoeder op de plekjes strooien. Dat werkt verzachtend.

Lees verder

© 2019 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Jeukende huid: oorzaken & behandelingEen jeukende huid is een van de meest voorkomende huidklachten. Vaak is er sprake van een branderig gevoel aan de huid.…
Zwangerschapsjeuk: Jeukende bultjes op huid bij zwangerschapZwangerschapsjeuk: Jeukende bultjes op huid bij zwangerschapRelatief vaak krijgen zwangere vrouwen te maken met zwangerschapsjeuk. De oorzaak van de zwangerschapsaandoening is niet…
Rode bultjes op benen en armen: keratosis pilarisRode bultjes op de bovenbenen of armen: het is een onschuldige, cosmetische aandoening die vaak voorkomt. De aandoening…
Last van galbulten (netelroos), hoe komt het?Last van galbulten (netelroos), hoe komt het?Galbulten kunnen zomaar ineens tevoorschijn komen. Ze geven veel jeuk, maar verdwijnen meestal ook weer vanzelf.

Symmastia: Samengesmolten borsten bij vrouwenSymmastia: Samengesmolten borsten bij vrouwenSymmastia (uniboob, breadloafing) is een zeldzame aandoening waarbij de borst over het borstbeen samengesmolten is en er…
Sensorineuraal gehoorverlies: Schade aan gehoorzenuwSensorineuraal gehoorverlies: Schade aan gehoorzenuwSensorineuraal gehoorverlies (sensorineurale doofheid, perceptief gehoorverlies) is een vorm van gehoorverlies die ontst…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Topbanana, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-20368047
  • https://www.thuisarts.nl/acne/hoe-ontstaat-acne
  • https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Zalven-bij-eczeem
  • https://www.huidhuis.nl/huidaandoening/folliculitis
  • https://www.healthline.com/health/raised-skin-bump
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/311473.php
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/itchy-skin/symptoms-causes/syc-20355006
  • https://www.rivm.nl/eikenprocessierups
  • https://www.thuisarts.nl/eikenprocessierups/ik-heb-klachten-door-eikenprocessierups
  • Medical News Today. What could itchy bumps on the skin like mosquito bites be? https://www.medicalnewstoday.com/articles/itchy-bumps-on-skin-like-mosquito-bites (ingezien op 10-4-2023)
  • Afbeelding bron 1: Hans, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Cixia, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Kwouters001, Wikimedia Commons (CC0)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 10-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.