Gordelroos in het oog: Oogproblemen door virale infectie

Een patiënt met gordelroos ervaart meestal een pijnlijke huiduitslag die zich over het bovenlichaam verspreidt. Soms komt deze virale infectie echter ook tot stand op het gezicht en in het oog (herpes zoster oftalmicus). Wazig zien, een huiduitslag rond het oog en een overgevoeligheid voor licht zijn enkele tekenen van gordelroos die het oog aantast. Als de gordelrooshuiduitslag zich ontwikkelt op het gezicht, of in of rond het oog, is onmiddellijk medische hulp nodig. Een snelle behandeling met antivirale medicatie verlicht de symptomen en voorkomt complicaties. Ooggerelateerde complicaties van gordelroos zijn potentieel zeer ernstig.

• Oorzaken: Door varicella-zostervirus
• Risicofactoren voor virale infectie
• Symptomen
• Algemene tekenen
• Gordelroos op het gezicht
• Gordelroos in het oog
• Gordelroos rond het oog
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gordelroos in het oog
• Prognose van oogproblemen door virale infectie
• Complicaties aan ogen
• Preventie

Oorzaken: Door varicella-zostervirus

Het varicella-zostervirus veroorzaakt waterpokken. Nadat de symptomen van waterpokken verdwenen zijn, blijft het virus inactief in het lichaam aanwezig. Het is altijd mogelijk dat het virus weer geactiveerd wordt en dan leidt dit tot gordelroos. Het virus leeft in de sensorische zenuwen (gevoelszenuwen) van een patiënt. Wanneer gordelroos de gezichtszenuwen van een patiënt aantast, ontstaan mogelijk ooggerelateerde symptomen.

Risicofactoren voor virale infectie

Iedereen die waterpokken heeft gehad, ontwikkelt mogelijk gordelroos, maar dit komt vaker voor bij vijftigplussers. Er is geen duidelijke reden waarom het virus opnieuw wordt geactiveerd. Sommige risicofactoren zijn:

• een andere ziekte hebben
• een zwak immuunsysteem hebben
• ouder zijn
• veel stress hebben

Symptomen

Gordelroos veroorzaakt verschillende symptomen. Meestal kampt de patiënt eerst met doffe, kloppende, hevige, stekende of brandende pijn die constant is of komt en gaat. Een ander veel voorkomend symptoom is een huiduitslag die zich gewoonlijk als kleine blaasjes vormt. Deze huiduitslag is mogelijk pijnlijk en jeukend. De uitslag ontwikkelt zich meestal in banden over het bovenlichaam van een patiënt, maar de huiduitslag verschijnt soms ook op het gezicht.

Algemene tekenen

Naast pijn karakteriseert gordelroos zich met onder andere volgende symptomen:

• gewrichtszwakte of gewrichtspijn
• gezwollen lymfeklieren
• hoofdpijn
• koorts of koude rillingen
• misselijkheid
• plasproblemen
• spierzwakte of spierpijn
• vermoeidheid

Meer ernstige complicaties van gordelroos zijn een longontsteking, een ontsteking van de hersenen (encefalitis) en een overlijden. Deze complicaties zijn zeldzaam en komen meestal alleen voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

Gordelroos op het gezicht

Als de gordelrooshuiduitslag zich ontwikkelt op het gezicht van een patiënt, zijn volgende tekenen mogelijk:

• gehoorverlies
• hangende oogleden
• moeite om bepaalde delen van het gezicht te bewegen
• problemen met het gezichtsvermogen, zoals het onvermogen om het oog te bewegen (oftalmoplegie)
• smaakproblemen

Gordelroos in het oog

Symptomen van gordelroos in het oog zijn onder meer:

• blaarvorming op het bovenste ooglid, meestal aan slechts één kant van het gezicht
• een overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• jeuk en irritatie van het oog
• roodheid en zwelling rond de oogleden
• wazig zien

Gordelroos rond het oog

Gordelroos rond het oog presenteert zich met volgende symptomen:

• brandende pijn
• een gevoeligheid van de huid
• roodheid van de huid of een huiduitslag rond het oog

Diagnose en onderzoeken

Een patiënt met een vermoeden van gordelroos in de ogen, moet meteen naar de spoedeisende afdeling in het ziekenhuis of anders zo snel mogelijk naar de oogarts of huisarts gaan. Gordelroos in het oog leidt namelijk mogelijk tot verlies van het gezichtsvermogen. Een arts hoeft meestal alleen een lichamelijk onderzoek uit te voeren om een diagnose te stellen. De arts neemt soms een vloeistofmonster uit een blaar en laat dit dan in een laboratorium verder onderzoeken. De analyse onthult dan de aanwezigheid van het virus dat gordelroos veroorzaakt. De oogarts onderzoekt eveneens het aangetaste oog. Hij kijkt naar het hoornvlies, de ooglens, het netvlies en andere oogstructuren. Hij zoekt naar tekenen van zwelling en andere schade die veroorzaakt is door het virus.

Behandeling van gordelroos in het oog

Na bevestiging van een diagnose van gordelroos, schrijft de arts antivirale geneesmiddelen voor. De patiënt neemt dit medicijn in vloeibare vorm of in een tabletvorm. De patiënt moet dit zo snel mogelijk innemen voor een maximale effectiviteit. Als een patiënt een verzwakt immuunsysteem heeft, is een ziekenhuisopname met intraveneuze (via een ader toegediende) antivirale medicatie noodzakelijk. Om de pijn te helpen bestrijden, schrijft de arts ook oogdruppels voor die ontstekingen bestrijden en de pupil verwijden (mydriatica).

Prognose van oogproblemen door virale infectie

Dankzij de juiste behandeling verdwijnt de huiduitslag meestal binnen één à drie weken. Het duurt voorts enkele weken tot mogelijk zelfs enkele maanden voordat de symptomen rond het gezicht en de ogen genezen zijn. De oogarts volgt de patiënt verder regelmatig op om mogelijke oogcomplicaties tijdig op te kunnen sporen en behandelen.

Complicaties aan ogen

Gordelroos in het oog veroorzaakt soms ernstige complicaties, zoals:

• acute netvliesnecrose, een ernstige ziekte die mogelijk leidt tot blindheid
• glaucoom (verhoogde oogdruk met kans op verlies van het gezichtsvermogen)
• hoornvlieszweren
• littekens

Gordelroos is mogelijk gevaarlijker tijdens de zwangerschap. De foetus krijgt het virus namelijk via het bloed. Ook hebben te vroeg geboren baby’s een verhoogd risico op ernstige complicaties als ze gordelroos ontwikkelen. De meest voorkomende complicatie van gordelroos is postherpetische neuralgie. Dit is een aandoening waarbij milde tot ernstige zenuwpijn optreedt die minimaal drie maanden duurt nadat een uitslag voor het eerst is opgetreden.

Preventie

Gordelroos is besmettelijk. Als een patiënt de aandoening heeft, is het essentieel dat hij contact vermijdt met personen die nog nooit waterpokken hebben gehad. Het besmettelijke stadium is voorbij als de blaren op de huid zijn genezen (na twee à vier weken). Als een patiënt eerst geïnfecteerd wordt met het varicella-zostervirus van een patiënt met gordelroos, ontwikkelt hij waterpokken en geen gordelroos. Om de kans te verkleinen dat het virus wordt doorgegeven, is het belangrijk om de gordelrooshuiduitslag te bedekken, niet te krabben en een goede hygiëne te hanteren, vooral door de handen te wassen na het aanraken van de uitslag.

Lees verder

• Gordelroos: Infectie met huiduitslag & symptomen aan gezicht
• Huiduitslag rond ogen: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Postherpetische neuralgie: Zenuwpijn door gordelroos