Polyartralgie: Pijn en stijfheid in meer dan vijf gewrichten

Polyartralgie is een medische aandoening waarbij een patiënt op hetzelfde moment pijn heeft in meer dan vijf gewrichten van het lichaam zonder dat sprake is van een ontsteking van de gewrichten. De gewrichtsaandoening heeft verschillende onderliggende oorzaken zoals en verwonding of een auto-immuunaandoening. In de meeste gevallen treden slechts kortstondig problemen op. Medicatie, fysiotherapie en aanpassingen in de levensstijl zijn enkele behandelingsmethoden voor polyartralgie. Veruit de meeste patiënten bereiken dankzij deze behandelingen een goede kwaliteit van leven.

• Terminologie
• Oorzaken van polyartralgie
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Pijn in meer dan vijf gewrichten
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Medicatie
• Fysiotherapie
• Levensstijl
• Operatie
• Prognose van gewrichtspijn en -stijfheid

Terminologie

Polyartralgie is niet hetzelfde als andere vormen van artralgie (gewrichtspijn), artritis (gewrichtsontsteking) en polymyalgie (pijn aan meerdere spieren).

• artralgie: één gewricht in plaats van meerdere gewrichten is getroffen
• artritis: ontsteking van gewrichten; de pijn is geassocieerd met een gewrichtsontsteking wat niet aanwezig is bij polyartralgie
• artrose: reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen waarbij pijn in de gewrichten van de knie, de heupen en de handen ontstaat
• oligo-artritis, oligo-artralgie of oligoarticulaire ziekte: twee tot maximaal vier gewrichten zijn aangetast
• polyartritis: gewrichtspijn door gewrichtsontsteking in meestal vijf of meer gewrichten
• polymyalgie: spierpijn waarbij meerdere spieren aangetast zijn; resulteert uiteindelijk mogelijk wel in polyartralgie
• spierpijn: pijn aan de spieren zonder tekenen van een ontsteking

Oorzaken van polyartralgie

Polyartralgie kent verschillende mogelijke oorzaken die op te delen zijn in aandoeningen en omgevingsfactoren.

Aandoeningen

Volgende aandoeningen zijn geassocieerd met polyartralgie:

• artrose
• bacteriële infecties, zoals subacute bacteriële endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart) en de rattenbeetziekte (koorts en veel symptomen door contact met besmette knaagdieren)
• beknelde zenuwen
• bepaalde auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), sarcoïdose (aandoening met symptomen aan longen, huid, ogen en zenuwstelsel) en lupus
• botkanker
• bursitis (zwelling en irritatie van de slijmbeurs, het met vocht gevulde kussen tussen spieren, pezen en botten, wat vaak tot stand komt door overbelasting)
• gewrichtsdislocatie (verplaatsing van gewrichten)
• hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• jicht (ziekte met pijn en zwelling aan grote teen en andere gewrichten)
• osteoartritis (degeneratieve artritis)
• osteomyelitis (een botinfectie veroorzaakt door bacteriën of andere ziektekiemen)
• septische artritis (een ontsteking van de gewrichten als gevolg van een bacteriële infectie of schimmelinfectie
• tendinitis (peesontsteking: zwelling of ontsteking van pezen)
• verwondingen (verstuikingen, verrekkingen), stressfracturen (herhaalde belasting op botten met botpijn) en andere breuken (zoals door een sportblessure)
• virale infecties, zoals virale hepatitis, een hiv-infectie, een Chikungunya-infectie (koorts en gewrichtspijn) en alfavirusinfecties.

Omgevingsfactoren

Het gebruik van hoge doses Rifabutine, een medicijn dat de arts voorschrijft voor het behandelen van tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen), verhoogt het risico op polyartralgie. De gewrichtspijn in meer dan vijf gewrichten ontstaat ook door het overmatig gebruik van de gewrichten, door oefeningen die het gewricht belasten (zoals door te rennen en springen), en door overbelasting van deze gewrichten.

Risicogroepen

Een aantal patiënten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van polyartralgie zoals:

• een baan met repetitieve handelingen uitvoeren
• een eerdere blessure gehad hebben
• een fysiek veeleisende baan hebben
• een sedentaire, inactieve levensstijl leiden
• ouder zijn
• overgewicht hebben
• van het vrouwelijke geslacht zijn

Symptomen: Pijn in meer dan vijf gewrichten

Polyartralgie veroorzaakt op hetzelfde moment pijn, stijfheid en zwelling in meerdere (meer dan vijf) gewrichten wat gepaard gaat met volgende symptomen:

• beperkte bewegingen van het gewricht
• een zwelling van de gewrichten (gewrichtszwelling)
• gevoelige gewrichten bij aanraking
• gewrichtspijn: de scherpe, doffe of stekende pijn hangt af van de emotionele toestand en de pijntolerantie van de patiënt
• roodheid rond gewrichten
• stijfheid van de gewrichten (gewrichtsstijfheid)
• vermoeidheid
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Het stellen van de diagnose van polyartralgie is voor de arts een uitdaging daar veel symptomen overlappen met andere aandoeningen.

Lichamelijk onderzoek
De arts bekijkt de medische geschiedenis van de patiënt en bevraagt de patiënt over het ontstaan van de pijn (bijvoorbeeld na een verwonding) of over een familiale geschiedenis van een gewrichtsaandoening. De arts voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de pijnlijke gebieden inspecteert. Daarna betast hij de gewrichten en controleert hij het bewegingsbereik van de aangetaste gewrichten. De arts tracht de exacte locatie van de pijn te bepalen alsook om een idee te krijgen welk gewricht eerst getroffen was.

Diagnostisch onderzoek
Een bloedonderzoek is nodig om een diagnose te stellen. De arts controleert via een bloedonderzoek de antinucleaire antilichamen, de bezinkingssnelheid van de rode bloedcellen, de reumafactor, het C-Reactief Proteïne en het urinezuur. Verder voert de arts mogelijk een artrocentese uit. Hierbij verwijdert hij vocht uit de gewrichten waardoor de pijn verlicht. Door het analyseren van de vloeistof, krijgt de arts een duidelijker beeld van de medische aandoening die het probleem veroorzaakt. Bovendien zijn beeldvormende onderzoeken inzetbaar om een diagnose te stellen: radiografie (röntgenfoto), magnetische resonantie beeldvorming (MRI-scan), echografie en computertomografie (CT-scan). Een patiënt met een verdenking van polyartralgie krijgt een kleurstofinjectie zodat de arts een beter zicht krijgt op het kraakbeen, de ligamenten en het weefsel rondom het gewricht.

Behandeling

Medicatie

Verschillende medicijnen verminderen de pijn en verlichten de gewrichtszwelling. Bij matige tot ernstige gewrichtspijn, schrijft artsen vaak niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID's) of cyclo-oxygenase-2 (COX-2)-remmers voor. Beide behandelingen zijn even effectief, hoewel COX-2-remmers minder bijwerkingen in de darm veroorzaken. Acetaminophen (paracetamol) verlicht de gewrichtspijn bij milde pijn.

Fysiotherapie

Fysiotherapeuten bieden andere alternatieven en specifieke technieken aan om pijn te beheersen en te verlichten. Dit doen ze met behulp van echografie, elektrische stromen, hitte, koude, huidirriterende stoffen en elektrische zenuwstimulatie.

Levensstijl

Verschillende veranderingen in levensstijl beschermen en versterken het gewricht, zoals matige fysieke oefeningen (wandelen, zwemmen en fietsen). Deze activiteiten beperken de druk en het gewicht op de gewrichten.

Andere suggesties zijn onder meer:

• de gewrichten laten rusten
• een betere (ergonomische) houding in het dagelijks leven aannemen
• een gezonde voeding wat nodig is om gewicht te verliezen bij overgewicht, of om een gezond gewicht te behouden
• massages ondergaan
• rekoefeningen doen
• warme baden nemen

Sommige patiënten opteren om het gewricht kortstondig te immobiliseren om de pijn te bestrijden en het gewricht te beschermen. Dit is echter op lange termijn niet goed omdat dan gewrichtsstijfheid en bewegingsverlies optreedt. Het voorzichtig verplaatsen van het gewricht zonder gewicht aan te brengen op het gewricht is ideaal.

Operatie

Bij patiënten met extreme gewrichtspijn is een gewrichtsvervangende operatie de laatste behandelingsvorm. Deze chirurgische ingreep voert de arts enkel uit wanneer de andere behandelingen geen of onvoldoende resultaten bereikt hebben.

Prognose van gewrichtspijn en -stijfheid

Polyartralgie kent vaak een kort verloop en vereist niet altijd een onmiddellijke behandeling. De vooruitzichten zijn in de meeste gevallen uitstekend. Sommige patiënten hebben wel meer klachten en hebben een uitgebreid revalidatieprogramma nodig om de pijn te verminderen.

Lees verder

• Gewrichtsgezondheid: Tips voor behoud van gezonde gewrichten
• Gezwollen gewrichten: Oorzaken van gewrichtszwelling
• Gewrichtspijn: Oorzaken pijnlijke gewrichten (artralgie)
• Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten