Oogproblemen in zomer: Soorten oogziekten in zomerperiode

De zomer is het seizoen van vakantie, reizen, leuke indoor games, mango’s enzovoort. In dit warme seizoen komen echter ook bepaalde oogproblemen vaker voor, zoals droge ogen, oogbindvliesontsteking, acanthamoebe keratitis en oogallergieën. Het voorkomen van oogproblemen in de zomer is belangrijk om te genieten van de vakantie en alle goede dingen die het seizoen biedt. Het volgen van enkele eenvoudige tips kan zomergerelateerde oogziekten voorkomen. Zorg dragen voor persoonlijke hygiëne, direct zonlicht vermijden, een geschikte zonnebril dragen, zelfmedicatie vermijden en bij oogproblemen contact opnemen met een oogarts zijn de belangrijkste adviezen.

• Acanthamoebe keratitis
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie
• Complicaties
• Conjunctivitis (roze oog, oogbindvliesontsteking)
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Verspreiding
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie
• Complicaties
• Droge ogen in de zomer
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie
• Complicaties
• Oogallergieën in zomerperiode
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie
• Complicaties
• UV-straling en oogproblemen
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie
• Complicaties

Acanthamoebe keratitis

Epidemiologie

Acanthamoebe keratitis is een zeldzame maar ernstige ooginfectie die voornamelijk voorkomt bij contactlensdragers. De incidentie is laag, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn als de aandoening niet snel wordt behandeld.

Oorzaken

Gebruikers van contactlenzen mogen deze in geen geval in zwembaden of in de zee dragen, omdat ze gevoelig zijn voor een zeer ernstige ooginfectie veroorzaakt door de protozoa acanthamoeba. Als deze protozoa het oog infecteert, veroorzaakt dit acanthamoebe keratitis.

Symptomen

Hierbij ontstaat een pijnlijke hoornvlieszweer die het zicht ernstig en permanent kan beschadigen.

Diagnose en onderzoeken

Een oogarts zal een uitgebreid oogonderzoek uitvoeren, inclusief het afnemen van een cornea-scraping, om de aanwezigheid van acanthamoeba te bevestigen. Dit kan worden aangevuld met beeldvormende technieken zoals confocale microscopie.

Behandeling

Antiseptische oogdruppels met een anti-amoebeneffect behandelen de ooginfectie. Ook neemt de patiënt soms ontstekingsremmers, pijnstillers en mydriatica (pupilverwijdende oogdruppels) om deze oogaandoening te behandelen.

Preventie

Een goede contactlenshygiëne hanteren is tot slot belangrijk voor contactlensdragers: regelmatig de handen wassen, de contactlenzen ’s nachts in een desinfecterende oplossing plaatsen, driemaandelijks de contactlenshouder vervangen en de contactlenzen uitdoen bij het zwemmen, douchen en het gebruik van een sauna.

Complicaties

Zonder tijdige en juiste behandeling kan acanthamoebe keratitis leiden tot blijvende schade aan het hoornvlies, mogelijk resulterend in blindheid. In ernstige gevallen kan een hoornvliestransplantatie noodzakelijk zijn.

Conjunctivitis (roze oog, oogbindvliesontsteking)

Epidemiologie

Conjunctivitis komt wereldwijd veel voor en kan mensen van alle leeftijden treffen. De incidentie stijgt tijdens de zomermaanden, vooral door toegenomen blootstelling aan irriterende stoffen en ziekteverwekkers in zwemwater.

Oorzaken

Met het naderen van de zomer is er een toename van patiënten met conjunctivitis (oogbindvliesontsteking, roze oog). In de zomer brengen mensen namelijk veel tijd door in het water. Zeewater (heeft een hoge zoutconcentratie) en zwembadwater (bevat chloor) irriteren mogelijk de ogen. In zwembaden is het ook gemakkelijker om besmet te worden door ziektekiemen, waardoor infectieuze conjunctivitis tot stand komt.

Verspreiding

Deze ontsteking van het oogbindvlies is besmettelijk, waardoor ook familieleden en vrienden met hetzelfde oogprobleem kunnen kampen. Een oogbindvliesontsteking verspreidt zich door middel van directe of indirecte aanraking. Conjunctivitis verspreidt zich niet door in de ogen van de patiënt te kijken.

Symptomen

Belangrijke symptomen van conjunctivitis zijn:

• een oogafscheiding
• een wazig gezichtsvermogen
• gezwollen oogleden
• oogirritatie
• oogpijn
• rode ogen
• tranende ogen

Diagnose en onderzoeken

Een oogarts zal de diagnose conjunctivitis stellen op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Soms is het nodig om een uitstrijkje van de conjunctiva te nemen om de exacte oorzaak te bepalen.

Behandeling

Het gebruik van zelfzorgmedicijnen is te allen tijde uit den boze. Het is belangrijk om een oogarts te raadplegen bij deze ooginfectie, omdat er verschillende oorzaken kunnen zijn voor het rood worden van het oog. De patiënt krijgt meestal antibiotische en steroïde oogdruppels voorgeschreven die hij moet nemen via correcte oogdruppelrichtlijnen.

Preventie

Het volgen van enkele eenvoudige maatregelen helpt bij het voorkomen van de verspreiding van de ooginfectie.

• drukke plaatsen vermijden
• een zwembril of zonnebril dragen
• geen zakdoeken, handdoeken, servetten, lakens, kussenslopen, enzovoort delen: Het heeft de voorkeur om papieren zakdoekjes of wattenstaafjes te gebruiken om de ogen af te vegen en deze dan weg te gooien, in plaats van een zakdoek te gebruiken.
• vaak de handen wassen

Complicaties

Hoewel conjunctivitis meestal mild is en vanzelf geneest, kunnen complicaties zoals keratitis of cornea-ulcera optreden als de infectie onbehandeld blijft. Bij aanhoudende symptomen is het noodzakelijk om medische hulp in te roepen.

Droge ogen in de zomer

Epidemiologie

Droge ogen zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij oudere volwassenen en mensen die veel tijd in droge, geconditioneerde omgevingen doorbrengen. De symptomen kunnen verergeren tijdens de zomermaanden door hitte en wind.

Oorzaken

Door het hete en droge klimaat verdampt de traanfilm op het oog sneller, waardoor een patiënt vaker te maken krijgt met jeukende ogen, een branderig gevoel van de ogen, een zanderig gevoel in de ogen en irritatie van de ogen. Dit is prominenter bij patiënten die al lijden aan het droge ogen-syndroom. Droge ogen kunnen ook verergeren in vochtige of winderige omgevingsomstandigheden. Het inbrengen van kunstmatige oogdruppels (kunsttranen), airconditioning en ventilatoren vermijden enzovoort helpen het ongemak te verminderen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose droge ogen wordt vaak gesteld op basis van symptomen en een traanfilmtest (zoals de Schirmer-test). Oogartsen kunnen ook gebruik maken van speciale kleurstoffen om de gezondheid van de traanfilm en het hoornvlies te beoordelen.

Behandeling

Naast kunsttranen kan de arts andere behandelingen aanbevelen, zoals punctumpluggen (om de traanafvoer te verminderen), omega-3-vetzuren, en in sommige gevallen ontstekingsremmende medicatie om de symptomen te beheersen.

Preventie

Het vermijden van omgevingen die droge ogen kunnen verergeren, zoals gebieden met airconditioning of winderige omstandigheden, is essentieel. Het dragen van een beschermende bril kan ook helpen om de ogen tegen uitdroging te beschermen.

Complicaties

Onbehandelde droge ogen kunnen leiden tot beschadiging van het hoornvlies, wat kan resulteren in littekenvorming en verlies van gezichtsvermogen. Bovendien kan de kwaliteit van leven van de patiënt aanzienlijk afnemen door de aanhoudende symptomen.

Oogallergieën in zomerperiode

Epidemiologie

Oogallergieën zijn een veelvoorkomend probleem tijdens de zomer, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor pollen en andere luchtallergenen. De prevalentie van seizoensgebonden allergische conjunctivitis neemt in deze periode aanzienlijk toe.

Oorzaken

In de zomer zijn bepaalde allergenen vaker in de lucht aanwezig. Deze allergenen (uitlokkende stoffen van een allergische reactie) veroorzaken sneller een oogallergie. Voorbeelden van deze allergenen zijn stof, pollen en verschillende andere stoffen. Huisstofmijten (kleine insecten) gedijen in grote aantallen in de zomer. Ze verspreiden zich in de lucht en veroorzaken dan mogelijk een allergische reactie in de ogen.

Symptomen

Symptomen van oogallergieën kunnen onder andere zijn:

• jeukende ogen
• rode ogen
• waterige ogen
• zwelling van de oogleden
• branderig gevoel in de ogen
• wazig zicht

Diagnose en onderzoeken

De diagnose wordt vaak gesteld door een oogarts op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Allergietesten, zoals huidpriktests of bloedtests, kunnen worden uitgevoerd om de specifieke allergenen te identificeren.

Behandeling

Oogallergieën worden meestal behandeld met antihistaminica oogdruppels, ontstekingsremmende oogdruppels of kunsttranen om de symptomen te verlichten. In ernstige gevallen kan systemische medicatie nodig zijn.

Preventie

De volgende tips kunnen helpen:

• buiten zorgen voor reinheid en het juiste niveau van chlorering van het water
• stoffige omgevingen vermijden
• zonnebril dragen om de ogen te beschermen tegen pollen en andere allergenen
• ramen gesloten houden tijdens hoogseizoen voor pollen

Complicaties

Hoewel oogallergieën meestal onschuldig zijn, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot complicaties zoals keratitis, vooral als de ogen vaak worden gewreven.

UV-straling en oogproblemen

Epidemiologie

Oogproblemen als gevolg van UV-straling komen wereldwijd voor, vooral in zonnige klimaten. Langdurige blootstelling aan UV-straling is een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van verschillende oogziekten, zoals cataract en maculadegeneratie.

Oorzaken

Een grote dosis of een langdurige blootstelling aan ultraviolette stralen van zonlicht is op verschillende manieren schadelijk voor de ogen. Dit leidt namelijk in de loop van enkele jaren tot degeneratieve oogziekten, zoals een pinguecula (klein geelachtig wit weefsel in het oogbindvlies) en een pterygium (geelachtig wit weefsel dat het hoornvlies binnendringt). Ook verbrande ogen, sneeuwblindheid (fotokeratitis), cataract (staar: vertroebeling van ooglens), maculadegeneratie en netvliesproblemen komen sneller tot uiting door een langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen. In zeldzame gevallen kampt een patiënt zelfs met een basaalcelcarcinoom (huidkanker) van de huid rond het oog of kanker van het hoornvlies of oogbindvlies.

Symptomen

Symptomen van UV-schade aan de ogen zijn onder andere:

• branderige ogen
• wazig zicht
• pijnlijke ogen
• gevoeligheid voor licht
• rode ogen

Diagnose en onderzoeken

De diagnose wordt vaak gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk oogonderzoek. Bij vermoeden van ernstige schade kan de oogarts aanvullende beeldvormende onderzoeken uitvoeren.

Behandeling

Behandeling kan variëren afhankelijk van de ernst van de UV-schade, maar kan het gebruik van kunsttranen, ontstekingsremmende oogdruppels, of in ernstige gevallen een chirurgische ingreep omvatten.

Preventie

De volgende tips kunnen helpen:

• directe blootstelling aan zonlicht (tenzij essentieel) tijdens piekuren van hitte (10.00 tot 14.00 uur) vermijden (dan zijn de uv-stralen het sterkst)
• een geschikte zonnebril gebruiken die uv-stralen blokkeert: Mensen mogen zich niet laten misleiden door de kleur of de kosten van de bril. Het is belangrijk dat de zonnebril een certificaat heeft dat aangeeft dat de bril minstens 98% uv-stralen kan blokkeren. Idealiter zou deze bril rondom de ogen moeten worden gedragen, zodat het zonlicht de ogen niet vanaf de zijkanten bereikt. Een goede zonnebril verbetert eveneens de visuele kwaliteit en beschermt de ogen tegen andere irriterende omgevingsfactoren zoals wind, zand en stof.
• een breedgerande hoed of een paraplu gebruiken zodat de directe blootstelling van de ogen aan zonlicht voorkomen wordt

Complicaties

Langdurige blootstelling aan UV-straling zonder bescherming kan leiden tot ernstige complicaties zoals cataract, maculadegeneratie, en zelfs oogkanker. Het is cruciaal om preventieve maatregelen te nemen om deze risico's te minimaliseren.

Anno september 2024 blijft het van groot belang om de gezondheid van de ogen te beschermen, vooral tijdens de zomermaanden. Door bewust te zijn van de risico's en passende maatregelen te nemen, kunnen de meeste oogproblemen worden voorkomen. Regelmatige oogcontroles, goede hygiëne en het vermijden van schadelijke omgevingsfactoren dragen bij aan het behoud van een goede ooggezondheid.

Lees verder

• Acanthamoeba keratitis: Ooginfectie bij contactlensdragers
• Conjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvlies
• Pterygium en pinguecula, goedaardige letsels in de ogen
• Goede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogen
• UV-straling: Soorten, oogproblemen en bescherming van ogen