Quinolonen (chinolonen, fluorquinolonen): Soort antibiotica
Quinolonen (fluorquinolonen, chinolonen, fluorchinolonen) zijn nuttige breedspectrumantibiotica. Chinolonen remmen de bacteriële DNA-synthese (aanmaak van DNA) waardoor de groei van bacteriën geremd wordt en de bacteriën uiteindelijk sterven. De arts zet dit antibioticum in voor het behandelen van tal van bacteriële infecties aan bijvoorbeeld het bot, de huid, de luchtwegen en de urinewegen, al zijn ook andere infecties te bestrijden met quinolon-antibiotica. De arts zet chinolonen voornamelijk in als ‘reserve-antibioticum’ waarbij de behandeling van andere antibiotica gefaald heeft of onvoldoende effectief was. Aan het gebruik van dit soort antibioticum zijn namelijk potentieel ernstige bijwerkingen geassocieerd.
Indicatie van gebruik van quinolonen
Grampositieve en gramnegatieve bacteriën
Chinolonen zijn qua structuur gerelateerd aan nalidixinezuur. Deze laatste bereikt slechts lage serumconcentraties na orale (via de mond ingenomen) toediening en het gebruik ervan is beperkt tot de urinewegen waar het geconcentreerd is. Nieuwere chinolonen, waaronder moxifloxacine, gemifloxacine en gatifloxacine, hebben een grotere activiteit tegen grampositieve pathogenen (ziekteverwekkers) zoals
Chlamydia, Mycoplasma en
stafylokokkenbacteriên. De breedspectrum chinolonen zoals ciprofloxacine werken eveneens tegen
gramnegatieve bacteriën, waaronder
Pseudomonas aeruginosa,
Campylobacter,
Legionella en
Neisseria gonorroeae.
Bacteriële infecties
Fluorchinolonen zijn nuttig bij de behandeling van volgende bacteriële infecties:

Zwangere vrouwen mogen dit soort antibioticum niet nemen /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayTegenindicatie van chinolonen-antibiotica
Patiënten mogen dit soort
antibioticum niet gebruiken in de kindertijd (tot 16 jaar) en tijdens de zwangerschap. Ook patiënten die die
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) gebruiken, nemen dit medicijn best niet in. Het soort antibioticum mag evenmin worden gebruikt bij patiënten met
tendinitis (peesontsteking).
Resistentie van fluochinolonen
In veel landen is 30-40% van
Escherichia coli resistent.
Antibioticaresistentie is ook een groeiend probleem bij
Salmonella,
Vibrio cholerae en
Staphylococcus aureus, inclusief
MRSA-stammen.
Toedieningswijze van soort antibioticum
Dit soort antibioticum is beschikbaar in diverse toedieningswijzen:
- drank
- infuusvloeistof
- oogdruppels
- tabletten
- vloeistof voor injecties
Bijwerkingen van fluorquinolonen
Hart
Het verlengd QT-interval is in verband gebracht met het gebruik van dit soort antibioticum. De Rijksoverheid meldde tot slot in oktober 2020 dat chinolonen het risico verhogen op een aorta-aneurysma (verwijding in de aorta) en een
aortadissectie (scheur in de binnenwand van de aorta).

Hoofdpijn is één van de mogelijke bijwerkingen van quinolonen /
Bron: Geralt, PixabayHersenen
Af en toe komt neurotoxiciteit (schade aan de
hersenen) tot stand. Mogelijke symptomen hiervan zijn:
Huid
Een lichtgevoelige
huiduitslag,
jeuk en
roodheid van de huid, het
Stevens-Johnson-syndroom of
toxische epidermale necrolyse zijn eveneens mogelijke bijwerkingen van het gebruik van chinolonen.
Maag en darmen
Maag- en
darmproblemen (
buikpijn,
braken,
diarree,
misselijkheid en
maagpijn zijn vaak voorkomende bijwerkingen van het gebruik van dit soort antibioticum.
Pezen
Peesbeschadiging, inclusief een peesbreuk (peesruptuur en dan vooral een achillespeesruptuur), treedt soms binnen 48 uur na gebruik van het medicijn op. Het geneesmiddel moet dan onmiddellijk worden gestopt.
Andere bijwerkingen
Ook andere bijwerkingen komen mogelijk tot uiting zoals:
Door de grote hoeveelheid van mogelijke (ernstige) bijwerkingen, besluit de arts vaak eerst om andere antibiotica in te zetten om de bacteriële infectie te bestrijden. Pas als deze niet of onvoldoende werken, opteert hij voor quinolonen-antibiotica.
Lees verder