Yersinia enterocolitica: Bacteriële infectie met diarree

Yersinia enterocolitica is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Yersinia enterocolitica. De overdracht van deze bacterie gebeurt voornamelijk door het eten van besmet vlees of voedingsproducten die verontreinigd zijn met besmet water. Diarree, buikpijn en koorts zijn de belangrijkste symptomen, maar afhankelijk van de leeftijd van de patiënt en de ernst van de symptomen kunnen ook andere klachten optreden. Meestal is medische behandeling niet nodig omdat patiënten na enkele weken spontaan herstellen. In sommige gevallen zijn echter antibiotica vereist. Complicaties komen zelden voor, maar als ze optreden kunnen ze ernstig zijn. Tot slot kunnen enkele preventieve maatregelen helpen om de infectie te voorkomen. Goede hygiëne en het grondig doorbakken van vlees zijn hierbij cruciaal.

• Epidemiologie: Vooral bij jonge kinderen
• Oorzaken: Bacterie Yersinia enterocolitica
• Risicofactoren infectieziekte
• Symptomen: Diarree, koorts en huidproblemen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling darminfectie via antibiotica
• Prognose ziekte
• Complicaties van bacteriële infectie
• Preventie aandoening
• Leven met Yersinia enterocolitica
• Behandeling en herstel
• Preventie en hygiëne
• Misvattingen rond Yersinia enterocolitica
• Yersinia enterocolitica veroorzaakt altijd ernstige symptomen
• De bacterie wordt alleen overgedragen via besmet voedsel
• Een infectie met Yersinia enterocolitica is ongevaarlijk en heeft geen complicaties
• Yersinia enterocolitica-infecties kunnen niet worden opgespoord
• Behandeling met antibiotica is altijd nodig
• De bacterie heeft geen invloed op andere organen
• Misvattingen rond yersinia enterocolitica
• Yersinia enterocolitica veroorzaakt alleen maag-darmklachten
• Iedereen die besmet raakt, wordt ernstig ziek
• De bacterie komt alleen voor in besmet voedsel
• Koorts is altijd een symptoom van yersinia enterocolitica
• De infectie is niet gevaarlijk voor mensen met diabetes mellitus
• Yersinia enterocolitica kan niet leiden tot bloedvergiftiging
• De bacterie heeft geen effect op de alvleesklier

Epidemiologie: Vooral bij jonge kinderen

De infectie Yersinia enterocolitica komt wereldwijd voor. In koudere Noord-Europese landen en Japan is de prevalentie van deze infectieziekte hoger. Vooral jonge kinderen worden getroffen door deze darminfectie. De meeste patiënten met deze bacteriële infectie presenteren zich in de winterperiode. Exacte incidentie- en prevalentiegegevens zijn niet gedetailleerd beschikbaar in de medische literatuur, maar de infectie is relatief zeldzaam.

Oorzaken: Bacterie Yersinia enterocolitica

Yersinia enterocolitica, een gramnegatieve bacterie van de familie Enterobacteriaceae, is aanwezig bij verschillende dieren zoals geiten, gevogelte, honden, katten, knaagdieren, koeien, runderen, schapen, stekelvarkens, varkens en vossen. De bacterie komt ook voor op de bodem en in het water. Wanneer mensen voedingsmiddelen consumeren die verontreinigd zijn met een groot aantal van deze bacteriën, kan dit leiden tot een voedselvergiftiging (diarree door besmet voedsel). De bacterie wordt vaak aangetroffen in besmette gepasteuriseerde melk en zuivelproducten, rauw varkensvlees, tofu, vlees, oesters en vis, maar ook in groenten en fruit die besmet zijn door verontreinigd oppervlaktewater. Yersinia enterocolitica gedijt goed in koude temperaturen (koelkast) en vriestemperaturen (vriezer), maar is niet bestand tegen hitte. Persoon-op-persoon overdracht komt zelden voor, maar is mogelijk bij een bloedtransfusie van een geïnfecteerde patiënt en bij een moeder die de infectie overdraagt aan de pasgeborene. De bacterie blijft tot negentig dagen in de ontlasting van de patiënt aanwezig nadat de symptomen zijn verdwenen, maar volgens Emedicine is een overdracht via de fecaal-orale route bij de mens niet bewezen.

Risicofactoren infectieziekte

Mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen een hoger risico op een infectie met Yersinia enterocolitica.

Symptomen: Diarree, koorts en huidproblemen

In de meeste gevallen is de patiënt asymptomatisch, maar vooral mensen met een zwak immuunsysteem kunnen sneller klachten ontwikkelen. De incubatieperiode (de tijd tussen blootstelling aan de bacterie en het optreden van symptomen) bedraagt meestal vier tot zes dagen, maar kan variëren van één tot veertien dagen.

Vaak

Lusteloosheid, hoofdpijn en gewichtsverlies kunnen aanwezig zijn voordat de typische symptomen optreden. Kenmerkend voor de ziekte zijn acuut optredende maag-darmklachten. Buikpijn, waterige en slijmerige diarree (die één dag tot drie weken kan aanhouden), bloed bij de ontlasting, misselijkheid en braken zijn enkele typische symptomen. De patiënt heeft meestal ook (milde) koorts. Huidklachten zoals erythema nodosum kunnen optreden, waarbij vooral op de benen en de romp pijnlijke, verheven rode of paarse knobbeltjes en huidletsels ontstaan. Deze letsels verschijnen meestal twee tot twintig dagen na het optreden van koorts en buikpijn, en verdwijnen vaak binnen een maand. Daarnaast kan reactieve artritis (gewrichtsontsteking met symptomen aan huid, ogen, maag, darmen en ogen) optreden.

Leeftijdafhankelijk

De klinische symptomen variëren naargelang de leeftijd van de patiënt. Bij kleine kinderen treden koorts en diarree op, veroorzaakt door enterocolitis (ontsteking van het darmslijmvlies). Oudere kinderen hebben meer last van buikpijn die lijkt op de buikklachten bij appendicitis (ontsteking van het aanhangsel van de blindedarm). Artritis (gewrichtsontsteking) komt zelden voor bij oudere kinderen. Volwassenen hebben doorgaans diarree en koorts, en vrouwen hebben vaak erythema nodosum of het syndroom van Sweet, waarbij afwijkingen aan de huid, slijmvliezen en ogen optreden. Oudere patiënten blijven vaak symptoomvrij of ontwikkelen alleen erythema nodosum.

Zelden

Hoewel de infectie meestal darmgerelateerde klachten veroorzaakt, kunnen ook andere organen soms worden aangetast. Minder voorkomende symptomen zijn onder andere:

• Endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart)
• Glomerulonefritis (ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors)
• Hemolytische anemie (voortijdige afbraak van rode bloedcellen)
• Hepatitis (leverontsteking)
• Iritis (ontsteking van het regenboogvlies)
• Myalgie (spierpijn)

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De diagnose van de bacteriële infectie wordt gesteld door middel van bacteriologische en serologische onderzoeken. Hiervoor is een ontlastingsstaal of een staal van zieke weefsels nodig. In een vroeg stadium van de ziekte kan de bacterie worden geïdentificeerd. In een laat stadium van de infectie kunnen bloedonderzoeken antigenen voor de bacterie onthullen.

Differentiële diagnose

Het onderzoek van het ontlastingsstaal en/of bloedonderzoek is noodzakelijk omdat het klinisch beeld kan lijken op andere aandoeningen:

• Amoebiasis (darminfectie veroorzaakt door een parasiet met braken en buikpijn)
• Appendicitis
• Campylobacter-infecties (infectie met buikkrampen, koorts en diarree)
• Clostridium difficile-colitis (bacteriële infectie met darmproblemen)
• De ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn)
• Diverticulitis
• Inflammatoire darmaandoening (ontstekingsaandoening van de darm)
• Pseudomembraneuze colitis (ontsteking van de dikke darm, meestal door antibioticagebruik)
• Pseudotuberculose (Yersinia)
• Salmonellose (infectie met Salmonella-bacteriën met diarree en buikpijn)

Behandeling darminfectie via antibiotica

Bij milde symptomen is een medische behandeling meestal niet nodig. De dosering en duur van een eventuele behandeling zijn afhankelijk van de ernst van de ziekte. Medicijnen tegen diarree zijn niet aan te raden omdat het lichaam zelf de bacterie moet opruimen, en het gebruik van deze medicijnen kan ervoor zorgen dat de bacterie te lang in de darm aanwezig blijft. Bij ernstigere symptomen worden antibiotica vaak ingezet als voorkeursbehandeling. Meestal worden tetracyclines voorgeschreven. Yersinia enterocolitica is ook gevoelig voor chloramphenicol en streptomycine, maar pathogenen zijn bijna altijd bestand tegen penicilline en ampicilline. Bij gewrichtsklachten kan de arts ook medicatie voorschrijven. Huidgerelateerde symptomen worden vaak behandeld met topische crèmes en zalven. Om uitdroging (dehydratie) veroorzaakt door diarree te voorkomen, is het belangrijk voldoende te drinken.

Prognose ziekte

In de meeste gevallen geneest een patiënt spontaan van deze ziekte na ongeveer twee tot vier weken.

Complicaties van bacteriële infectie

Een bloedvergiftiging (sepsis) is een zeldzame maar levensbedreigende complicatie van de bacteriële infectie. Soms kan herinfectie optreden. Andere mogelijke complicaties zijn:

• Appendicitis
• Cholangitis (ontsteking van de galwegen met koorts en buikpijn)
• Diffuse ulceratie (verspreide zweervorming) en ontsteking van de dunne darm en het colon (dikke darm)
• Intussusceptie (een deel van de darm schuift in het daaropvolgende darmgedeelte, wat een darmobstructie veroorzaakt)
• Meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek)
• Peritonitis (ontsteking van het buikvlies door een infectie in de buikholte)

Preventie aandoening

Preventieve maatregelen kunnen helpen om de overdracht van de infectieziekte te minimaliseren of zelfs te voorkomen.

Hygiëne

Het zorgvuldig reinigen van keukenmateriaal zoals vleesmes en snijplank is noodzakelijk om kruisbesmetting te voorkomen. Een goede handhygiëne is cruciaal, vooral voor het bereiden van voedsel, na contact met voedingsproducten en na toiletgebruik.

Vlees en groenten

Voedingsmiddelen zoals vlees, rauwkost en melk moeten gescheiden worden bewaard in de koelkast. Het is verstandig om een aparte snijplank te gebruiken voor vlees. Vlees moet goed doorbakken worden, ook op een barbecue. Groenten moeten grondig gewassen worden onder stromend water voordat ze worden gegeten.

Leven met Yersinia enterocolitica

Yersinia enterocolitica is een bacteriële infectie die leidt tot symptomen zoals diarree, buikpijn en koorts. Het wordt vaak overgedragen door besmet voedsel, vooral varkensvlees.

Behandeling en herstel

De behandeling van Yersinia-enterocolitica omvat meestal antibiotica, vooral bij ernstige gevallen of wanneer de infectie zich verspreidt. In mildere gevallen is het belangrijk om gehydrateerd te blijven en symptomatische behandeling te volgen.

Preventie en hygiëne

De beste manier om Yersinia enterocolitica te voorkomen is door het grondig koken van vlees, vooral varkensvlees, en door goede hygiëne toe te passen, zoals handen wassen en het vermijden van besmet voedsel.

Misvattingen rond Yersinia enterocolitica

Yersinia enterocolitica is een bacterie die een darminfectie kan veroorzaken, vaak met symptomen zoals diarree, buikpijn en koorts. De infectie komt wereldwijd voor en wordt meestal overgedragen via besmet voedsel of water. Ondanks de relatief milde aard van de meeste gevallen, bestaan er verschillende misvattingen over de ernst, overdracht en gevolgen van een Yersinia-enterocolitica-infectie.

Yersinia enterocolitica veroorzaakt altijd ernstige symptomen

In de meeste gevallen leidt een infectie met Yersinia enterocolitica tot milde of matige symptomen, vergelijkbaar met andere darminfecties. Sommige mensen merken nauwelijks iets van de infectie of hebben slechts een kortdurende maag-darmontsteking. Ernstigere gevallen kunnen echter voorkomen bij jonge kinderen, ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem.

De bacterie wordt alleen overgedragen via besmet voedsel

Hoewel besmet voedsel, zoals rauw of onvoldoende verhit varkensvlees, een belangrijke bron van Yersinia-enterocolitica-infectie is, kan de bacterie ook via andere routes worden overgedragen. Besmet drinkwater, contact met geïnfecteerde dieren of zelfs kruisbesmetting in de keuken kunnen eveneens tot infectie leiden.

Een infectie met Yersinia enterocolitica is ongevaarlijk en heeft geen complicaties

Hoewel veel gevallen mild verlopen, kunnen sommige patiënten langdurige of ernstige complicaties ervaren. In zeldzame gevallen kan de bacterie leiden tot gewrichtsontstekingen, een ontsteking van de darmen of zelfs aantasting van andere organen. Bij personen met een onderliggende bloedaandoening, zoals hemochromatose, kan een Yersinia-infectie ernstiger verlopen.

Yersinia enterocolitica-infecties kunnen niet worden opgespoord

Diagnose van deze infectie kan worden gesteld met laboratoriumtests, zoals bloedonderzoeken of ontlastingskweken. In sommige gevallen kunnen aanvullende testen, zoals beeldvormende onderzoeken, nodig zijn om complicaties zoals darmontstekingen of lymfeklierzwellingen op te sporen.

Behandeling met antibiotica is altijd nodig

In de meeste gevallen geneest een Yersinia-enterocolitica-infectie vanzelf zonder antibiotische behandeling. Rust, voldoende vochtinname en een aangepast dieet zijn meestal voldoende. Antibiotica worden enkel aanbevolen bij ernstige of gecompliceerde infecties, zoals bij immuungecompromitteerde patiënten of wanneer de infectie zich buiten de darmen verspreidt.

De bacterie heeft geen invloed op andere organen

Hoewel Yersinia enterocolitica primair een darminfectie veroorzaakt, kan de bacterie in sommige gevallen ook andere organen aantasten. Zo kunnen complicaties optreden in de lever, nieren of zelfs het hart, vooral bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Dit benadrukt het belang van een juiste diagnose en, indien nodig, gerichte behandeling.

Misvattingen rond yersinia enterocolitica

Yersinia enterocolitica is een bacterie die darminfecties kan veroorzaken en vaak wordt geassocieerd met buikpijn, diarree en koorts. Er bestaan echter veel misvattingen over deze infectie, wat kan leiden tot verwarring over de diagnose, behandeling en preventie.

Yersinia enterocolitica veroorzaakt alleen maag-darmklachten

Hoewel yersinia enterocolitica meestal de darmen aantast en diarree, buikpijn en misselijkheid veroorzaakt, kan de infectie zich ook op andere manieren uiten. Soms leidt de bacterie tot gewrichtsontstekingen of huidreacties, en in zeldzame gevallen kan er zelfs een ernstige bloedbaaninfectie ontstaan.

Iedereen die besmet raakt, wordt ernstig ziek

Veel mensen denken dat een besmetting met yersinia enterocolitica altijd leidt tot een zware infectie, maar dat is niet het geval. Bij sommige personen, vooral mensen met een sterk immuunsysteem, kunnen de symptomen mild blijven of zelfs helemaal afwezig zijn. Het risico op complicaties is groter bij jonge kinderen, ouderen en mensen met onderliggende gezondheidsproblemen.

De bacterie komt alleen voor in besmet voedsel

Hoewel yersinia enterocolitica vaak wordt overgedragen via besmet voedsel, zoals rauw of onvoldoende verhit varkensvlees, kan de bacterie ook worden verspreid via besmet water of contact met geïnfecteerde dieren. Daarom is een goede voedselhygiëne belangrijk, maar ook handhygiëne speelt een grote rol bij het voorkomen van infecties.

Koorts is altijd een symptoom van yersinia enterocolitica

Hoewel veel patiënten last hebben van koorts, is dit geen verplicht symptoom van de infectie. Sommige mensen ervaren alleen buikpijn en diarree zonder verhoging van de lichaamstemperatuur, waardoor de diagnose soms wordt gemist of verward met andere darminfecties.

De infectie is niet gevaarlijk voor mensen met diabetes mellitus

Patiënten met diabetes mellitus lopen een groter risico op complicaties bij een infectie met yersinia enterocolitica. Dit komt doordat hun immuunsysteem vaak minder effectief reageert op bacteriële infecties. Dit kan resulteren in een ernstigere of langdurigere ziekte, waardoor een snellere medische opvolging noodzakelijk is.

Yersinia enterocolitica kan niet leiden tot bloedvergiftiging

Hoewel de meeste infecties mild blijven en beperkt blijven tot de darmen, kan yersinia enterocolitica in zeldzame gevallen leiden tot ernstige bloedbaaninfecties, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem of onderliggende aandoeningen. Dit kan levensbedreigend zijn en vereist onmiddellijke medische behandeling.

De bacterie heeft geen effect op de alvleesklier

Sommige studies suggereren dat een infectie met yersinia enterocolitica een rol kan spelen bij auto-immuunreacties die verband houden met de alvleesklier. Er wordt gedacht dat de bacterie bij sommige mensen het immuunsysteem kan stimuleren om ten onrechte de eigen lichaamscellen aan te vallen, wat mogelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van bepaalde vormen van diabetes.