Stijve vingers/handen: Oorzaken van stramme vinger/hand

Diverse oorzaken kunnen leiden tot stijve handen. Dit ongemak kan voortkomen uit problemen met de gewrichten, spieren, pezen of zenuwen van de handen, of uit ontstekingen. Veelvoorkomende oorzaken van strakke vingers of handen zijn jicht, breuken en artritis. Naast een beperkt bewegingsbereik en verminderde handfunctie kunnen ook andere symptomen optreden, zoals pijn, zwelling en jeuk aan de vinger(s) of delen van de hand(en). De meeste oorzaken van stijfheid in de handen of vingers zijn goed te behandelen met zelfzorgmaatregelen, medicatie, fysiotherapie of soms een operatie. Dit kan helpen om de handfunctie te herstellen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

• Artritis: Gewrichtsontsteking en stramheid van hand of vinger
• Contractuur van Dupuytren: Buiging van vingers in de handpalm
• Trigger Finger: Vingers die vast komen te zitten
• Verwondingen: Oorzaken van stijve handen of vingers
• Andere oorzaken
• Geassocieerde Symptomen
• Diagnose en onderzoeken van stijve handen of vingers
• Behandeling

Artritis: Gewrichtsontsteking en stramheid van hand of vinger

Artritis is een belangrijke oorzaak van een stramme hand of vinger. Artritis verwijst naar het verlies van kraakbeen dat de uiteinden van de botten bedekt. Vooral reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen) en artritische psoriasis kunnen leiden tot stramme handen of vingers. Artritis kan worden veroorzaakt door genetica, slijtage of verwondingen zoals een botbreuk. Gewrichtsontsteking gaat vaak gepaard met pijn in de gewrichten en gezwollen gewrichten. Osteofyten (benige uitsteeksels rond de gewrichten) kunnen leiden tot misvormingen van de vingers. De behandeling van artritis is afhankelijk van de locatie. NSAID's (niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen) zoals ibuprofen, aspirine en naproxen zijn nuttig in vroege stadia. Naarmate de artritis vordert, kunnen deze medicijnen minder effectief worden. Steroïde-injecties zijn sterkere ontstekingsremmers die direct in het gewricht worden geïnjecteerd om verlichting te bieden. Afhankelijk van de locatie van de artritis kunnen ook spalken of braces worden gebruikt. Wanneer veranderingen in activiteit, NSAID's, steroïde-injecties en spalken niet helpen, kan chirurgie noodzakelijk zijn.

Contractuur van Dupuytren: Buiging van vingers in de handpalm

De handpalm bevat vele essentiële structuren voor een normale handfunctie. Bij de contractuur van Dupuytren ontstaat een verkorting van de pezen in de handpalm, wat leidt tot een buiging van de vingers. Contractuur van Dupuytren is een genetische aandoening die vaak voorkomt bij mensen van Noord-Europese afkomst, maar die iedereen kan treffen. Deze pijnloze handmisvorming beïnvloedt één of meerdere vingers en delen van de hand. De behandeling richt zich op het rechttrekken van de vingers en het herstellen van de functie, vaak door middel van een operatie of speciale injecties.

Trigger Finger: Vingers die vast komen te zitten

Een trigger finger (stenoserende tenosynovitis) is een veel voorkomende aandoening die kan leiden tot stijve vingers. In een gezonde vinger glijdt de pees door een 'tunnel' bestaande uit een systeem van katrollen. Bij zwelling blijft de pees soms vastzitten bij de opening van deze tunnel. Dit kan worden vergeleken met een draad met een knoop die vastloopt in het oog van een naald. Wanneer de knoop of zwelling groot genoeg is, raakt de pees daadwerkelijk verstrikt, wat resulteert in een trigger finger, waarbij de vinger vastzit in een gebogen positie. Vingerpijn en stijve vingers komen vaak voor bij deze aandoening. De behandeling omvat steroïde/cortison injecties, die tot 75% effectief kunnen zijn na een enkele injectie. Het spalken van de vinger in strekstand is ook een optie, hoewel deze spalken vaak ongemakkelijk zijn. Als deze behandelingen niet helpen, kan een chirurgische ingreep nodig zijn, wat meestal een permanente oplossing biedt.

Verwondingen: Oorzaken van stijve handen of vingers

Andere belangrijke oorzaken van vingerstijfheid en bewegingsverlies zijn oude peesblessures, kneuzingen, verstuikingen en fracturen die niet goed zijn genezen. Een orthopedisch specialist kan adviseren over specifieke diagnose- en behandelingsopties.

Andere oorzaken

Stijve handen kunnen ook veroorzaakt worden door problemen in en rond de gewrichtsstructuren, inclusief de ligamenten en spieren. Andere bekende oorzaken van stijfheid in de handen zijn:

• Artrose (handartrose: een reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen)
• Diabetische stijve hand-syndroom (complicatie van diabetes mellitus = suikerziekte)
• Beroerte of een neurologisch letsel
• Dislocatie (ontwrichting: gewricht uit de kom)
• Fibromyalgie (chronische aandoening met pijn en vermoeidheid)
• Jicht in de vingers (meestal is jicht vooral zichtbaar aan de grote teen)

Geassocieerde Symptomen

Stramme handen kunnen een beperkt bewegingsbereik hebben, wat de handfunctie belemmert. Vaak beginnen deze klachten geleidelijk en kunnen ze 's ochtends ochtendstijfheid veroorzaken. Naast stijfheid kunnen andere symptomen optreden zoals:

• Droge huid
• Huidverkleuring zoals blauwe plekken of roodheid
• Jeukende huid
• Schilferige huid
• Zwelling van de vinger(s) of hand(en)
• Gevoelloosheid / een doof gevoel in de vinger(s) of hand(en)
• Jeukende vinger(s) of jeukende hand(en)
• Tintelingen in de vinger(s) of hand(en) (paresthesieën)
• Vingerpijn, handpalmpijn of handpijn
• Warme vinger(s) of hand(en)
• Zwakte in de vinger(s) of hand(en)

Soms kunnen ook andere lichaamsdelen worden aangetast, zoals de voeten, de tenen, ellebogen, enkels, knieën, polsen en nagels. Afhankelijk van de oorzaak kunnen bijkomende klachten optreden zoals koorts, misselijkheid, braken, vermoeidheid en gewrichtspijn.

Diagnose en onderzoeken van stijve handen of vingers

Vraaggesprek

De arts begint met het verzamelen van de medische geschiedenis, inclusief informatie over eerdere aandoeningen, behandelingen en verwondingen aan de handen. De arts stelt vragen over het begin en de voortgang van de stijfheid, evenals over de impact op de handfunctie en de activiteiten die moeilijk of niet meer uitgevoerd kunnen worden.

Lichamelijk onderzoek

Tijdens het lichamelijk onderzoek beoordeelt de arts het bewegingsbereik, de zwelling en de gevoeligheid van de hand. Ook worden de spieren en pezen grondig onderzocht.

Diagnostisch onderzoek

De arts kan röntgenfoto’s van de hand maken om artritis en andere bot- of gewrichtsvervormingen te identificeren. In sommige gevallen kan aanvullend beeldvormend onderzoek zoals een MRI-scan of CT-scan worden uitgevoerd.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de stijfheid in de vinger(s) of hand(en). Het doel is om het onderliggende probleem te verhelpen of onder controle te krijgen om zo de stijfheid te verminderen. Diverse spalken en braces kunnen helpen bij het uitrekken van strakke gewrichten en het vergroten van het bewegingsbereik. Sommige patiënten worden doorverwezen naar een fysiotherapeut. Het beoefenen van yoga kan ook bijdragen aan het verlichten van de stijfheid. Daarnaast kunnen medicijnen en injecties de ontsteking en pijn verminderen. Wanneer medicamenteuze en andere medische behandelingen niet effectief zijn, kan chirurgie nodig zijn.

Lees verder

• Handartrose: Gewrichtsaandoening met pijn en stijfheid
• Handkrampen: Oorzaken en behandeling van krampen in hand
• Handpijn: Oorzaken van en symptomen bij een pijnlijke hand
• Handpalmpijn: Oorzaken van pijn in handpalm of handpalmen
• Pijn in vinger (vingerpijn): Oorzaken van pijnlijke vingers