Nocardia-infectie: Symptomen aan longen, hersenen en huid
Een Nocardia-infectie is een bacteriële infectie die vooral de longen, de hersenen en de huid aantast. Vooral bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem is de bacterie potentieel gevaarlijk en zijn andere lichaamsdelen sneller betrokken. Deze bacteriën bevinden zich in de bodem of stilstaand water en ademt de patiënt in of komen via een open wonde in het lichaam terecht. Met behulp van een biopsie van het betrokken lichaamsdeel stelt de arts de diagnose. Dankzij een langdurige behandeling met antibiotica herstellen de meeste patiënten goed, al zijn complicaties bij sommige patiënten wel mogelijk.
Synoniemen Nocardia-infectie
Een Nocardia-infectie is eveneens gekend onder deze synoniemen:
Epidemiologie Nocardia-infectie
Deze infectie komt wereldwijd voor maar is zeldzaam. Via de geraadpleegde bronnen is geen informatie gevonden met betrekking tot de prevalentie of incidentie van deze aandoening. Enkel informatie over de Verenigde Staten is beschikbaar, waar jaarlijks tussen de 500 en 1.000 patiënten gediagnosticeerd zijn met de infectie. De Nocardia-infectie kent geen raciale voorliefde. Mannen zijn voorts drie keer vaker dan vrouwen getroffen. Verder komt de bacteriële infectie op elke leeftijd voor. De piekleeftijd ligt in het vierde decennium.
Risicofactoren infectie met Nocardia-bacterieën
De infectie treft vooral patiënten die lijden aan een chronische longaandoening. Ook patiënten met een
verzwakt immuunsysteem zijn meer getroffen. Dit omvatten patiënten die een
stamceltransplantatie / beenmergtransplantatie of longtransplantatie hebben ondergaan of langdurig
steroïde medicijnen hebben genomen. Maar ook patiënten met hypogammaglobulinemie, een bindweefselaandoening,
de ziekte van Whipple, nierfalen (verminderde of afwezige nierfunctie),
sarcoïdose,
colitis ulcerosa (chronische
darmziekte met
diarree,
buikpijn en
pijnlijke stoelgangsdrang), systemische
vasculitis (bloedvatontsteking),
cirrose,
alcoholisme,
systemische lupus erythematosus,
kanker, suikerziekte (
diabetes mellitus),
hiv of aids hebben een verzwakt immuunsysteem.
Oorzaken aandoening
De oorzaak van een Nocardia-infectie zijn meestal de
Nocardia asteroides bacteriën die zich wereldwijd in rottende planten, in de bodem en stilstaand water bevinden. Wanneer de patiënt de stof van deze bacteriën inademt, of wanneer hij met een open wonde de door bacteriën besmette bodem aanraakt (
verspreiding van de bacterien), komen de bacteriën het lichaam binnen. Meestal zijn eerst de longen getroffen. Daarna verspreidt de bacterie zich naar andere organen, meestal de
hersenen en de huid. Soms zijn ook de nieren, de gewrichten, het hart, de ogen en de botten aangetast.
Symptomen: Longen, hersenen en huid
Vooral patiënten met een gezond immuunsysteem vertonen geen symptomen. Bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem, hangen de symptomen af van de betrokken organen. Zowel de longen, de hersenen, de huid als het maagdarmkanaal zijn mogelijk getroffen.

Pijn op de borst komt voor bij een Nocardia-infectie /
Bron: Pexels, Pixabay Longen
Bloed ophoesten,
gewichtsverlies,
koorts,
nachtelijk zweten,
pijn op de borst bij het ademhalen (verschijnt plotseling of langzaam),
reutels en
vermoeidheid zijn enkele longgerelateerde symptomen die voorkomen bij een Nocardia-infectie. De symptomen starten in de longen.
Hersenen
Indien de hersenen zijn getroffen, heeft de patiënt
epileptische aanvallen,
hoofdpijn en koorts. Daarnaast treedt mogelijk
verwardheid op.
Huid
Zweertjes,
huiduitslag,
cellulitis (huidinfectie met
pijnlijke, rode en gezwollen huid), een
huidinfectie en etterende onderhuidse
abcessen zijn huidgerelateerde symptomen. Soms verspreiden geïnfecteerde
huidzweren of
knobbeltjes zich langs de
lymfeklieren waardoor
gezwollen lymfeklieren (de
medische term hiervoor is "lymfadenopathie") ontstaan.
Maagdarmkanaal
Fistels in het darmkanaal treden mogelijk op. De patiënt heeft een abdominale zwelling (buik is gezwollen), hij is
misselijk, moet
braken en verliest plots veel gewicht.
Diagnose en onderzoeken
Diagnostisch onderzoek
De arts identificeert de Nocardia-infectie dankzij enkele onderzoeken. Afhankelijk van het geïnfecteerde lichaamsdeel, is een
biopsie van de longen (
long naaldbiopsie), hersenen en/of huid is nodig. Daarnaast brengt een
bronchoscopie en een
sputumcultuur ook informatie over de diagnose van een Nocardia-infectie. Tot slot is een
radiografisch onderzoek van de
borstkas (
thoraxfoto) een nuttig diagnose-instrument.
Differentiële diagnose
De arts verwart een Nocardia-infectie soms met deze aandoeningen:
Behandeling
Dankzij een langdurige gecombineerde
antibioticakuur (minimaal zes maanden, en meestal één jaar of langer), herstellen de meeste patiënten goed. Chirurgie is soms nodig om een abces te draineren (
pus afvoeren) uit de huid of weefsels. Het is wel belangrijk om de behandeling zo snel mogelijk na de diagnose in te zetten om verspreiding naar andere lichaamsdelen en complicaties te voorkomen.
Prognose van ziekte
De vooruitzichten van een Nocardia-infectie variëren en hangen af van de gezondheidstoestand, de ernst van de symptomen en de aangetaste lichaamsdelen. Bij sommige patiënten verloopt de behandeling goed, vooral als weinig lichaamsdelen betrokken zijn. De behandeling is veelal moeilijker wanneer diverse lichaamsorganen getroffen zijn.
Complicaties van Nocardia-infectie
Complicaties van een Nocardia-infectie treden vooral op wanneer de patiënt niet tijdig gediagnosticeerd is of geen snelle behandeling heeft gekregen. Bepaalde longinfecties leiden tot littekens en chronische
kortademigheid. Infecties van de huid leiden tot
littekens of misvorming. Hersenabcessen resulteren tot slot in het verlies van de neurologische functie.